Γιαν Πιουσούτσκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιαν Πιουσούτσκι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1876[1][2][3]
Ζαλάβας ή Βίλνιους[4]
Θάνατος1950[1][2][3]
Πένλεϊ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Σπουδέςd:Q13206016
Πανεπιστήμιο του Καζάν
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΜη κομματικός συνασπισμός για συνεργασία με την κυβέρνηση, Państwowe Zjednoczenie na Kresach και d:Q56328264
Οικογένεια
ΓονείςΓιούζεφ Βιντσέντι Πιουσούτσκι και Μάρια Πιουσούτσκα (1842-1884)
ΑδέλφιαΓιούζεφ Πιουσούτσκι
Μπρονίσουαφ Πιουσούτσκι
Άνταμ Πιουσούτσκι
Καζίμιες Πιουσούτσκι
ΟικογένειαΟικογένεια Πιουσούτσκι
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΥπουργός Οικονομικών της Πολωνίας
ΒραβεύσειςΣταυρός της Ανεξαρτησίας (Πολωνία)
Διοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[5]
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[6]
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιαν Πιουσούτσκι (πολωνικά: Jan Piłsudski, 15 Ιανουαρίου 1876, Βίλνο - 21 Δεκεμβρίου 1950, Πένλεϊ) ήταν Πολωνός δικηγόρος, κοινωνικός ακτιβιστής, κρατικός ακτιβιστής της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας και τέκτονας. Ήταν αδερφός του Στρατάρχη της Πολωνίας, Γιούζεφ Πιουσούτσκι.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην οικογένεια του Γιούζεφ Βιντσέντι Πιουσούτσκι και της Μάρια, το γένος Μπιλέβιτς και ήταν αδελφός των Άνταμ, Μπρονίσουαφ, Καζίμιες και Γιούζεφ. Σπούδασε στο 1ο Γυμνάσιο στο Βίλνο και στη συνέχεια μετακόμισε στη Λιέπαγια, όπου έλαβε τις απολυτήριες εξετάσεις του λυκείου. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας από το οποίο αποβλήθηκε επειδή συμμετείχε σε πολωνική φοιτητική οργάνωση. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Καζάν. Κατά τα έτη 1909–1915, ήταν ο επικεφαλής λογιστής του συμβουλίου της πόλης του Βίλνο. Το 1912/13 συμμετείχε με τον Δήμαρχο Μίχαου Βενσλόφσκι στη λήψη δημοτικού ομολογιακού δανείου από το Ηνωμένο Βασίλειο για την κατασκευή συστημάτων αποχέτευσης και υδάτων στο Βίλνο.[7] Το 1918, ήταν μέλος της Προσωρινής Κυβερνητικής Επιτροπής στο Βίλνο. Το 1919-1920, ήταν υπάλληλος στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας στη Βαρσοβία και από το 1920, ήταν δικαστής του Επαρχιακού Δικαστηρίου στο Βίλνο και κατόπιν δικαστής του Εφετείου.

Ήταν μέλος της Ένωσης Κρατών στα Σύνορα (Zjednoczenie Państwowe na Kresach) το 1922.[8] Το 1922 ήταν μέλος του Σέιμ της Κεντρικής Λιθουανίας. Κατά τα έτη 1928–1931, ήταν μέλος του Σέιμ από τη λίστα του μη κομματικού συνασπισμού για συνεργασία με την κυβέρνηση. Τον Μάρτιο του 1930, μετά την καθαίρεση της πέμπτης κυβέρνησης του Καζίμιες Μπάρτελ, ορίστηκε πρωθυπουργός,[9] θέση από την οποία παραιτήθηκε στις 29 Μαρτίου και στη θέση του διορίστηκε ο Βαλέρι Σουάβεκ.[10] Το 1930–1931, ήταν αντιπρόεδρος του Σέιμ. Από τις 27 Μαΐου 1931 έως τις 6 Σεπτεμβρίου 1932, ήταν υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του Αλεξάντερ Πρίστορ και το 1932-1937 αντιπρόεδρος της Τράπεζας της Πολωνίας. Επίσης ήταν μέλος των αρχών της Εταιρείας για την Ανάπτυξη των Ανατολικών Χωρών[11] και ιδρυτής της Εθνικής-Κρατικής Ένωσης το 1922.[12]

Μετά τη σοβιετική εισβολή στην Πολωνία στις 17 Σεπτεμβρίου 1939, συνελήφθη στο Βίλνο από το Λαϊκό Επιτροπείο Εσωτερικών Υποθέσεων και απελάθηκε στη φυλακή Λουμπιάνκα στη Μόσχα. Απελευθερώθηκε ως αποτέλεσμα της Συμφωνίας Σικόρσκι-Μάισκι το καλοκαίρι του 1941 και απελάθηκε από την Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών. Από το 1941 ήταν σε εξορία στη Μεγάλη Βρετανία, όπου πέθανε στις 21 Δεκεμβρίου 1950 στο πολωνικό νοσοκομείο στο Πένλεϊ από έμφραγμα του μυοκαρδίου που προκλήθηκε από αθηροσκλήρωση. Ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο του Ρέξχαμ (τμήμα Γ, αρ. τάφου 7941).[13] Ο συμβολικός τάφος του βρίσκεται στο Κοιμητήριο Ποβόνσκι της Βαρσοβίας (τμήμα 143-6-21).

Διακοσμήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 1050568745. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 NUKAT. n2019147923.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Πολωνικά) MAK. 9810653264505606.
  4. psb.22730.18.
  5. Ανακτήθηκε στις 9  Μαρτίου 2021.
  6. Ανακτήθηκε στις 11  Μαρτίου 2021.
  7. Waldemar Wołkanowski (Opole 2015), Michał Węsławski, biografia prezydenta Wilna w latach 1905–1916, ISBN 978-83-62687-73-2 
  8. Słowo, nr 66, Wilno 18 października 1922 roku, s.1.
  9. Dziennik Wileński (nr 73): 1, 1930-03-28, https://polona.pl/item/dziennik-wilenski-r-14-nr-73-28-marca-1930,MjIwMDI2Njc/0/#info:metadata 
  10. Dziennik Wileński (nr 75): 1, 1930-03-0, https://polona.pl/item/dziennik-wilenski-r-14-nr-75-30-marca-1930,MjIwMDI2NzA/0/#info:metadata 
  11. Michał Kacprzak, Komitet do Spraw Szlachty Zagrodowej na Wschodzie Polski 1938–1939, [w:] Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 78/2005, σελ. 93.
  12. Deklaracja programowa. [Inc.:] Polska jako naród ani na chwilę nie przestawała istnieć [...] : 28 Ιουνίου 1922 r. / [Unia Narodowo-Państwowa]
  13. Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii, https://pol.org.pl/publikacje/ 
  14. «Dekoracja b. ministra Jana Piłsudskiego Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski». Gazeta Lwowska: 2. Nr 219 z 26 września 1937. http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=40801. 
  15. M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 245 „za zasługi, położone na polu pracy narodowej oraz organizacji i administracji sądownictwa”.
  16. Czy wiesz kto to jest? (II popr έκδοση). Βαρσοβία: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowa\ej. 1938. σελ. 572–573. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Kto był kim w II Rzeczypospolitej, εκδ. καθ. Jacek. Μ Μαϊχρόφσκι. Βαρσοβία 1994.