Καζίμιες Μπάρτελ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Καζίμιες Μπάρτελ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Kazimierz Wladyslaw Bartel (Πολωνικά) και Казимира Бартля (Ουκρανικά)
Γέννηση3  Μαρτίου 1882[1][2][3]
Λβιβ[4]
Θάνατος26  Ιουλίου 1941[1][2][5]
Λβιβ[6]
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία[7]
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Λιτσάκιβσκι (49°49′57″ s. š., 24°3′22″ v. d.)
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστροουγγαρία
Πολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[8][9]
Εκπαίδευσηδιδάκτορας επιστημών
ΣπουδέςΕθνικό Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο του Λβιβ (έως 1907)[7]
Πανεπιστήμιο του Μονάχου (έως 1909)[10]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός[11]
πολιτικός
διδάσκων πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΕθνικό Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο του Λβιβ
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΜη κομματικός συνασπισμός για συνεργασία με την κυβέρνηση και Πολωνικό Λαϊκό Κόμμα «Απελευθέρωση»
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαπρωθυπουργός της Πολωνίας (1929–1930)
πρωθυπουργός της Πολωνίας (1928–1929)
πρωθυπουργός της Πολωνίας (Μαΐου 1926 – Σεπτέμβριος 1926)
ΒραβεύσειςΤάγμα του Λευκού Αετού (Πολωνία) (1932)[7]
Σταυρός της Ανδρείας (Πολωνία)
Αναμνηστικό Μετάλλιο 10ης Επετείου της Ανεξαρτησίας (1928)
Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής
Σταυρός της Ανεξαρτησίας (Πολωνία)
Αναμνηστικό Μετάλλιο για τον Πόλεμο 1918–1921[12]
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (1936)[13]
Αργυρός Σταυρός του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας[14]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Καζίμιες Βουαντίσουαφ Μπάρτελ (πολωνικά: Kazimierz Władysław Bartel) (3 Μαρτίου 1882 – 26 Ιουλίου 1941) ήταν Πολωνός μαθηματικός, τέκτονας, λόγιος, διπλωμάτης και πολιτικός, ο οποίος υπηρέτησε ως 15ος, 17ος και 19ος Πρωθυπουργός της Πολωνίας τρεις φορές μεταξύ 1926 και 1930 και Γερουσιαστής της Πολωνίας από το 1937 μέχρι το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.[15]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπάρτελ διορίστηκε Υπουργός Σιδηροδρόμων μεταξύ 1919 και 1920, το 1922-1930 ήταν μέλος του Σέιμ της Πολωνίας. Μετά το Πραξικόπημα του Μαΐου του Γιούζεφ Πιουσούτσκι το 1926, έγινε πρωθυπουργός και κατείχε αυτή τη θέση κατά τη διάρκεια τριών σπαστών θητειών: 1926, 1928–29, 1929–1930. Ο Μπάρτελ ήταν αναπληρωτής πρωθυπουργός μεταξύ 1926-1928 και υπουργός Θρησκευτικών Πεποιθήσεων και Δημόσιας Διαφώτισης, όταν ο ίδιος ο Πιουσούτσκι ανέλαβε την πρωθυπουργία. Ωστόσο, ο Μπάρτελ ήταν στην πραγματικότητα de facto πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, καθώς ο Πιουσούτσκι δεν ασχολήθηκε με τις καθημερινές λειτουργίες του υπουργικού συμβουλίου και της κυβέρνησης.[15]

Το 1930, εγκαταλείποντας την πολιτική, επέστρεψε στο πανεπιστήμιο ως καθηγητής μαθηματικών. Το 1930 έγινε πρύτανης του Πολυτεχνείου του Λβουφ και σύντομα αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας και μέλος της Πολωνικής Μαθηματικής Ένωσης. Το 1937 διορίστηκε Γερουσιαστής της Πολωνίας και κράτησε αυτή τη θέση μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μετά τη σοβιετική εισβολή και κατοχή στην ανατολική Πολωνία, του επετράπη να συνεχίσει να δίνει διαλέξεις στο Τεχνικό Ινστιτούτο. Το 1940 κλήθηκε στη Μόσχα και του προσφέρθηκε μια θέση στο σοβιετικό κοινοβούλιο.

Στις 30 Ιουνίου 1941, κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, η γερμανική Βέρμαχτ μπήκε στο Λβουφ και άρχισε να διώκει τους ντόπιους ιντελιγκέντσια. Ο Μπάρτελ φυλακίστηκε δύο μέρες αργότερα από την Γκεστάπο και του προσφέρθηκε η ανώτατη θέση σε μια πολωνική κυβέρνηση-μαριονέτα.[16][17] Η τελική του άρνηση των γερμανικών όρων θεωρήθηκε ως πράξη προδοσίας από τους Γερμανούς.[18] Με εντολή του Χάινριχ Χίμλερ, ο Μπάρτελ δολοφονήθηκε στις 26 Ιουλίου 1941, λίγο μετά το τέλος της σφαγής των καθηγητών του Λβουφ.[19]

Τιμές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, με το Τάγμα του Λευκού Αετού (1932) για εξαιρετικά επιτεύγματα, τη γαλλική Λεγεώνα της Τιμής (τάξη Ι), τον Σταυρό της Ανδρείας, τον Σταυρό της Ανεξαρτησίας και τον Αργυρό Σταυρό του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας (1922).

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 3  Μαΐου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. bartel-kazimierz.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2014.
  5. (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. kazimierz-bartel-wiesz.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  7. 7,0 7,1 7,2 MacTutor History of Mathematics archive.
  8. «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 5  Μαρτίου 2020.
  9. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2013756998. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  10. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουλίου 2019.
  11. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2013756998. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2023.
  12. Ανακτήθηκε στις 8  Μαρτίου 2021.
  13. Ανακτήθηκε στις 11  Μαρτίου 2021.
  14. Ανακτήθηκε στις 12  Μαρτίου 2021.
  15. 15,0 15,1 «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2015. 
  16. Wells, Leon Weliczker (1995). Shattered Faith: A Holocaust Legacy (στα Αγγλικά). University Press of Kentucky. ISBN 0813119316. 
  17. Allen, Arthur (21 Ιουλίου 2014). The Fantastic Laboratory of Dr. Weigl: How Two Brave Scientists Battled Typhus and Sabotaged the Nazis (στα Αγγλικά). W. W. Norton & Company. ISBN 9780393244014. 
  18. Steinhaus, Hugo (28 Δεκεμβρίου 2015). Mathematician for All Seasons: Recollections and Notes Vol. 1 (1887–1945) (στα Αγγλικά). Birkhäuser. ISBN 9783319219844. 
  19. «Bartel Kazimierz - Ludzie - Wirtualny Sztetl». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προκάτοχος
Βιντσέτι Βίτος
Πρωθυπουργός της Πολωνίας
1926
Διάδοχος
Γιούζεφ Πιουσούτσκι
Προκάτοχος
Γιούζεφ Πιουσούτσκι
Πρωθυπουργός της Πολωνίας
1928–1929
Διάδοχος
Καζίμιες Σφιτάλσκι
Προκάτοχος
Καζίμιες Σφιτάλσκι
Πρωθυπουργός της Πολωνίας
1929–1930
Διάδοχος
Βαλέρι Σουάβεκ