Γιαν Αντόνι Κόξι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιαν Αντόνι Κόξι
Γέννηση1660 (περίπου)[1]
Μέχελεν
Θάνατος1720[2][3]
Μιλάνο
Χώρα πολιτογράφησηςΝότιες Κάτω Χώρες
Ιδιότηταζωγράφος
ΓονείςΓιαν Κόξι
ΑδέλφιαJan Michiel Coxie
Είδος τέχνηςΝεκρή φύση και προσωπογραφία
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιαν Αντόνι Κόξι (φλαμανδικά: Jan Anthonie Coxie ή Anthonie Coxie[4], περ. 1660 - 1720) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος και σχεδιαστής περισσότερο γνωστός για τις προσωπογραφίες του. Ξεκινώντας τη σταδιοδρομία του από τη Φλάνδρα, μετοίκησε στο εξωτερικό και εργάστηκε στο Άμστερνταμ, στο Βερολίνο, στο Μάιντς και στο Μιλάνο, για λογαριασμό πελατών του από την ελίτ.[5]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πορτρέτο μιας οικογένειας

Ο Κόξι γεννήθηκε στο Μέχελεν κάπου ανάμεσα στο χρονικό διάστημα 1650 - 1670 και ήταν μέλος καλλιτεχνικής οικογένειας με μακρά παράδοση που ανάγεται στον 16ο αιώνα. Πατέρας του ήταν ο τοπιογράφος Γιαν Κόξι, δισέγγονος ενός από τους κορυφαίους Φλαμανδούς ζωγράφους της Φλαμανδικής Αναγέννησης, γνωστού και ως «Ο Φλαμανδός Ραφαήλ».[5][6] Ο Γιαν Κόξι νυμφεύτηκε τη Γιοάννα Μπισέτ το 1650 ή το 1667, σύμφωνα με άλλες πηγές.[5] Ο Γιαν Αντόνι είχε και έναν ακόμη αδελφό, τον Γιαν Μίχιελ Κόξι, ο οποίος έγινε επίσης ζωγράφος και μερικές φορές συγχέεται με αυτόν.[7]

Ο Γιαν Αντόνι εκπαιδεύτηκε από τον πατέρα του αλλά και τον επιφανή ζωγράφο Σαρλ Εμμανυέλ Μπισέτ,[5] αδελφό της μητέρας του Γιοάννα και διευθυντή της Ακαδημίας της Αμβέρσας.

Ο Γιαν Αντόνι άρχισε τη σταδιοδρομία του στο Μέχελεν περί το 1691. Αυτό το έτος έλαβε παραγγελία από την πόλη του Μέχελεν να δημιουργήσει το πορτρέτο του Καρόλου Β΄ της Ισπανίας, του τελευταίου Αψβούργου κυβερνήτη της Ισπανίας αλλά και των Ισπανικών Κάτω Χωρών. Το 1698 ζωγράφισε τις μορφές σε ένα τοπίο που είχε φιλοτεχνήσει ο Ζακ ντ'Αρτουά για λογαριασμό της Εκκλησίας του Αγίου Ιακώβου της Μπρυζ.

Από το 1699 και ύστερα καταγράφεται στο Άμστερνταμ. Το 1703 έγινε "poorter" (πολίτης με δικαίωμα να μένει στον εσωτερικό περίβολο της πόλης) του Άμστερνταμ.[5] Εκεί είχε ως μαθητή τον Βάιμπραντ ντε Χέιστ ΙΙ (Wybrand de Geest), ο οποίος, το 1702, δημοσίευσε ένα βιβλίο με χαρακτικά αρχαίων γλυπτών, υπό τον τίτλο Het Kabinet der Statuen ons van d’Aloudheid Nagelaten, το οποίο αφιέρωσε στον Δάσκαλο και φίλο του Κόξι. Πιστεύεται ότι ο Γαν Αντόνι Κόξι είναι ο Κόξι που μνημονεύει ο πρώιμος βιογράφος Άρνολντ Χαουμπράκεν, αναφέροντας ότι σχεδίασε τις σε «γκριζάιγ» παρουσιάσεις των «ακαδημαϊκών τεχνών» στα πάνελς που κάλυπταν τρίπτυχο που δημιούργησε ο Χέραρντ Ντάου. Το τρίπτυχο αυτό βρισκόταν στη συλλογή του Γουλιέλμου Α΄ των Κάτω Χωρών, αλλά σήμερα είναι χαμένο, αν και υπάρχει αντίγραφό του φτιαγμένο από τον Βίλλεμ Γιόζεφ Λακόι (Willem Joseph Laquy). Οι εικόνες σε γκριζάιγ του Κόξι καθιστούσαν σαφές ότι οι τρεις εικόνες του Ντάου, που αποτελούσαν ρωπογραφίες, ήταν στην πραγματικότητα αλληγορίες των ακαδημαϊκών τεχνών.[8][9]

Παρά το ότι ήταν επιτυχημένος, όπως πιστοποιείται από τους επαίνους που έγραψαν στα άσματά τους οι τοπικοί ποιητές Σάιμπραντ Φεϊτάμα (Sybrand Feitama) και Φρανσουά Χαλμά (François Halma), ο Αντόνι εγκατέλειψε το Άμστερνταμ και καταγράφεται στο Βερολίνο κατά την περίοδο 1705 - 1708.[7][5] Εκεί έγινε Αυλικός ζωγράφος του Φρειδερίκου Α΄ της Πρωσίας και διακόσμησε τις οροφές του Ανακτόρου Σαρλότενμπουργκ, του Ανακτόρου του Βερολίνου και άλλους χώρους διαμονής του Φρειδερίκου Α΄ με αλληγορικές σκηνές που εξυμνούσαν τα επιτεύγματα του βασιλέα. Ζωγράφισε τους τοίχους και την εικόνα της Αγίας Τράπεζας στο παρεκκλήσιο του Ανακτόρου Σαρλότενμπουργκ.[10]

Μετά τον θάνατο του πάτρονά του, ο Κόξι έφυγε από το Βερολίνο μεταβαίνοντας στο Μάιντς το 1713. Εδώ εργάστηκε για λογαριασμό της Αυλής.[11] Στο Μάιντς δεν έμεινε επί μεγάλο διάστημα, αλλά γύρω στα 1713 μετοίκησε στο Μιλάνο. Στην Ιταλία έγινε γνωστός ως Monsù Coixe. Παρέμεινε ενεργός στη Λομβαρδία μέχρι τον θάνατό του, πιθανόν στο Μιλάνο, το 1720.[5]

Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πορτρέτο της Catharina de Dryver

Ζωγράφισε πορτρέτα καθώς και έργα με ιστορικό και αλληγορικό περιεχόμενο. Το ύφος του θεωρείται ότι ακολουθεί αυτό των Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς και Άντονι βαν Ντάικ. Όσο ήταν στην Ιταλία, δημιούργησε αντίγραφα έργων αυτών των κορυφαίων Φλαμανδών ζωγράφων.[12] Εθεωρείτο ικανότατος σχεδιαστής.[10]

Ένα από τα αριστουργήματά του, που δημιούργησε κατά την πρώιμη σταδιοδρομία του στη Φλάνδρα, είναι το ομαδικό πορτρέτο της οικογένειας Fayd'Herbe σε περιβάλλον με αρχιτεκτόνημα (σήμερα σε ιδιωτική συλλογή), το 1693.[7] Κατά την περίοδο σταδιοδρομίας του στο Άμστερνταμ δημιούργησε κυρίως πορτρέτα ευκατάστατων προσωπικοτήτων και διασώζονται το πορτρέτο του Νικολάας φαν ντερ Μέιρ (σήμερα στο Μουσείο "Catharijneconvent" στην Ουτρέχτη) και το πορτρέτο του Αντόνι ντε Μέστραλ (σήμερα στο Μουσείο της Μπρέντα.

Από τα έργα του κατά την παραμονή του στο Βερολίνο, πιο γνωστές είναι οι τοιχογραφίες που δημιούργησε στην "αίθουσα της πορσελάνης" του Ανακτόρου Σαρλότενμπουργκ. Οι τοιχογραφίες αυτές μπορούν να θεωρηθούν ως προπαγανδιστικές για την ένδοξη βασιλεία του Φρειδερίκου Α΄. Αναπαριστούν τη θεά Αυγή στο άρμα της με τα επτά άλογα να εκδιώκει τη Νύκτα και να εκκαθαρίζει τον δρόμο του θεού του φωτός Απόλλωνα, ο οποίος πλησιάζει με το άρμα του λουσμένο σε έντονο φως. Προηγούμενος πετώντας ο Ερμής αναγγέλλει την άφιξη του ζωοδότη θεού, ενώ ο Κρόνος προετοιμάζει την άφιξη της Χρυσής Εποχής με το δρεπάνι του. Περιέλαβε, επίσης, εικόνες των Τεσσάρων Ηπείρων καθώς και των τεσσάρων εποχών, γνωστούς υπαινιγμούς για την πολιτική ισχύ, επιβεβαιώνοντας έτσι το μεγαλείο του Φρειδερίκου Α΄. [13]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. www.mutualart.com/Artist/Jan-Anthonie-Coxie/A579CA8565349F5F.
  2. (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/18886. Ανακτήθηκε στις 23  Αυγούστου 2017.
  3. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 500052157. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Άλλες παραλλαγές του ονόματός του: Anthonie Coxcie, Anthony Coxie, Antonie Coxie, Jan Anthony Coxie, Jan Antonie Coxie, Monsù Coxie, Monsù Coixe, Jean Antoine de Coxie, Johan Anhonij Coxie
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Jan Anthonie Coxie στο Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης (Ολλανδικά)
  6. «Michiel Coxcie». Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913. http://www.newadvent.org/cathen/04463b.htm. 
  7. 7,0 7,1 7,2 Edm. De Busscher, Jean-Michel et Jean-Antoine Van Coxcie Αρχειοθετήθηκε 2016-12-20 στο Wayback Machine. in: La Biographie Nationale de Belgique, Volume 4, p. 466-469 (γαλλικά)
  8. Seymour Slive, Cynthia P. Schneider, William W. Robinson, Alice Ingraham Davies, Shop Talk: Studies in Honor of Seymour Slive : Presented on His Seventy-Fifth Birthday, Harvard University Art Museums, 1995, p. 101-102
  9. Willem Joseph Laquy, 'Triptych with an Allegory of Art Education, central panel, The Lying-in Room (A Mother Nursing her Child), a Dentist in the background' στο Ρέικσμουζεουμ (Ολλανδικά)
  10. 10,0 10,1 Roeland van Eijnden, Adriaan van der Willigen, Johan Anhonij Coxie, in 'Geschiedenis der vaderlandsche schilderkunst, sedert de helft der XVIII eeuw', Volume 1, A. Loosjes, Pz., 1816, p. 285-286 (Ολλανδικά)
  11. Georg Kaspar Nagler, Johan Anton Coxie, in: 'Neues allgemeines Künstler-Lexicon: oder Nachrichten von dem Leben und den Werken der Maler, Bildhauer, Baumeister, Kupferstecher etc', Volume 3, E. A. Fleischmann, 1836, p. 166-167 (γερμανικά)
  12. Jan Anthonie de Coxie, Crocifissione at Lombardia Beni Culturali {ιταλικά)
  13. Tania Solweig Shamy, Frederick the Great‟s Porcelain Diversion: The Chinese Tea House at Sanssouci, Department of Art History and Communication Studies, McGill University, Montreal, October 2009, p. 161

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Jan Anthonie Coxie στο Wikimedia Commons