Ισπανικές Κάτω Χώρες

Η σημαία των Ισπανικών Κάτω Χωρών.

Οι Ισπανικές Κάτω Χώρες είναι τα εδάφη που ανήκαν στους δούκες της Βουργουνδίας και τα οποία κατέληξαν μέσω κληρονομιάς στον Οίκο των Αψβούργων και συγκεκριμένα στο πρόσωπο του αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ταυτόχρονα βασιλιά της Ισπανίας Κάρολο Κουίντο. Αυτός παραχώρησε τη "Βουργουνδική κληρονομιά" στο γιο του Φίλιππο Β΄, βασιλιά της Ισπανίας. Τα διάφορα αυτά κρατίδια ανήκαν στην Ισπανία ανάμεσα στο 16ο και το 18ο αιώνα. Αντιστοιχούσαν περίπου στο σημερινό Βέλγιο (με εξαίρεση το Πριγκιπάτο της Λιέγης), στο Λουξεμβούργο, στη σημερινή Ολλανδία, όπως και σε ένα τμήμα του γαλλικού Νορ-Πα-ντε-Καλαί. Οι Αψβουργικές Κάτω Χώρες πέρασαν υπό πλήρη ισπανικό έλεγχο με την Πραγματιστική Κύρωση του 1549 και την παραίτηση του αυτοκράτορα και βασιλιά Κάρολου Κουίντου, στις 16 Ιανουαρίου 1556.

Πολιτική

Γέννηση του κράτους

Οι Κάτω Χώρες εντός της αυτοκρατορίας του Κάρολου Ε΄.

Πριν να περάσουν υπό ισπανικό έλεγχο, οι επαρχίες των Κάτω Χωρών συγκεντρώθηκαν υπό ένα στέμμα από τους Δούκες της Βουργουνδίας και στη συνέχεια από τον Κάρολο Ε΄. Ο τελευταίος, γεννημένος στη Γάνδη το 1500, είναι ο διάδοχος των δουκών, αλλά και του αυτοκράτορα που ανήκε στον Οίκο των Αψβούργων, της βασίλισσας της Καστίλης και του βασιλιά της Αραγονίας, που ήδη κατείχαν ένα μεγάλο τμήμα της Ιταλίας και που ξεκινούσαν την επέκταση της αυτοκρατορίας τους στην Νότια Αμερική. Ο Κάρολος Ε΄ βασίλεψε στις Δεκαεπτά Επαρχίες την περίοδο 1515-1555.

Οι Κάτω Χώρες αποτελούσαν τμήμα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ως Κύκλος της Βουργουνδίας. Το 1548, ο Κάρολος Ε΄ προτείνει ένα νέο καθεστώς για τον Κύκλο, με στόχο να ενώσει πιο στενά τις διάφορες Επαρχίες. Στη διάρκεια της αυτοκρατορικής Δίαιτας του Άουγκσμπουργκ, ο Κύκλος αποκτά ένα καθεστώς ημι-ανεξαρτησίας (για παράδειγμα δεν θα υποβάλλεται στις αποφάσεις του Ράιχσταγκ). Έπειτα το 1549, ο Κάρολος Ε΄ εξέδωσε την Πραγματική Κύρωση που κάνει τις Κάτω Χώρες ένα κράτος ανεξάρτητο από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και το Βασίλειο της Γαλλίας.

Ο Κάρολος Ε΄ παρέδωσε, στις 25 Οκτωβρίου 1555 την εξουσία του πάνω στα μη-αυστριακά εδάφη του, συμπεριλαμβανομένων των Κάτω Χωρών, προς όφελος του γιου του Φιλίππου Β΄ και στις 16 Ιανουαρίου 1556, παραδίδοντάς του ταυτόχρονα το στέμμα της Ισπανίας.

Πρακτικά, οι Κάτω Χώρες αποτελούν πλέον ένα αυτόνομο Κράτος ενώπιον του διεθνούς δικαίου, αν και, όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, παραμένουν εξαρτημένες από άλλα Κράτη της δυναστείας των Αψβούργων.

Για τον Κάρολο Ε΄, αυτό δεν αποτελεί το τέλος του. Πράγματι, υπογράφοντας την Πραγματιστική Κύρωση από την Γενική Συνέλευση των Κάτω Χωρών, ο αυτοκράτορας βεβαιώθηκε επίσης πως ο έλεγχος των Δεκαεπτά Επαρχιών θα παρέμενε στα χέρια του Οίκου του. Οι Επαρχίες ήταν ασύγκριτης αξίας για το στέμμα της Ισπανίας. Στη διάρκεια της βασιλείας του Καρόλου, από τα έξι εκατομμύρια χρυσού που μαζεύονταν ετησίως από όλη την έκταση του βασιλείου, δύο εκατομμύρια προέρχονταν αποκλειστικά από τις Επαρχίες των Κάτω Χωρών, δηλ. τέσσερις φορές περισσότερο από τα χρήματα που προέρχονταν από την Αμερική ή την Ισπανία.

Επιπλέον, και από το 1531, οι Βρυξέλλες έγιναν οριστικά η πρωτεύουσα αυτού του Κράτους.

Η βασιλεία του Φίλιππου Β’

Οι Ισπανικές Κάτω Χώρες και το σχίσμα.

Υπό την βασιλεία του Φίλιππου Β’, μια διαμάχη ξεκίνησε με την Ισπανία. Πράγματι, όσο ο Κάρολος Κουίντος ήταν ένας ντόπιος (όντας γεννημένος στη Γάνδη), τόσο ο Φίλιππος Β’ ήταν ένας ξένος μονάρχης, που είχε πάρει την εκπαίδευσή του στην Ισπανία. Σε αυτό προστίθενται μια διαμάχη με την κυβέρνηση (κεντρικοποιημένη) και μια θρησκευτική διαίρεση (οι βασιλείς, καθολικοί, να παλεύουν σταθερά απέναντι στην "προτεσταντική αίρεση"). Υπό τον Φίλιππο Β', παρακολουθείται η θρησκευτική ορθοδοξία του πανεπιστημίου του Ντουαί και του πανεπιστημίου του Λουβαίν.

Επιπλέον, η ένωση της Αραγωνίας και της Καστίλης (και της αποικιακής της αυτοκρατορίας) φέρνουν τις Ηνωμένες Επαρχίες να μην αποτελούν πλέον παρά ένα κράτος-δορυφόρο. Μέχρι τώρα, αποτελούσαν το οικονομικό της κέντρο.

Η επανάσταση απλώνεται σε περισσότερα χρόνια :

• Το Συμβούλιο των διαταραχών του δούκα της Άλμπα το 1567
• Την ισπανική οργή του 1576
• Την Ειρήνευση της Γάνδης του 1576
• Την Ένωση των Βρυξελλών του 1577
• Την Ένωση του Αρρά και την Ένωση της Ουτρέχτης του 1579
• Τον Νόμο της Χάγης του 1581

Ένα σχίσμα εξαιτίας της θρησκείας

Το 1581, οι επτά επαρχίες στην πλειοψηφία τους προτεσταντικές, και που βρίσκονταν στα βόρεια των Κάτω Χωρών αναίρεσαν την πίστη τους στον βασιλιά και δημιούργησαν τις Ηνωμένες Επαρχίες. Οι δέκα καθολικές επαρχίες παρέμειναν υπό τον έλεγχο του ισπανικού στέμματος.

Θα χρειαστούν αρκετοί πόλεμοι για να εξασφαλιστεί η ανεξαρτησία των Ηνωμένων Επαρχιών (ανακηρύχτηκαν ανεξάρτητες το 1581). Η πιο δύσκολη περίοδος του Ογδοηκονταετούς Πολέμου έλαβε χώρα το χρονικό διάστημα 1581-1609, ημερομηνία κατά την οποία παρεμβαίνει η Δωδεκαετής Ειρήνη. Η διαμάχη ξανάρχισε με την λήξη αυτής της ειρήνης, το 1621, όμως δεν συνδέεται πλέον με έναν εμφύλιο πόλεμο, παρά με έναν πόλεμο ανάμεσα σε δύο Κράτη. Η ειρήνη υπήρξε οριστική παρά μόνο το 1648.

Οι Κάτω Χώρες του Νότου

Οι καθολικές Κάτω Χώρες δεν θα είναι, στη συνέχεια, παρά ένα Κράτος-δορυφόρος μιας πιο μεγάλης σε έκταση αυτοκρατορίας, που διοικούνταν από τη Μαδρίτη από τον βασιλιά της Ισπανίας.

Μετά τον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής (1701-1714), οι ισπανικές Κάτω Χώρες παραχωρήθηκαν στα ξαδέρφια του βασιλιά της Ισπανίας από τον Οίκο των Αψβούργων, τους αρχιδούκες της Αυστρίας, που ήταν και αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και βασιλιάδες της Βοημίας και Ουγγαρίας, οπότε και παίρνουν το όνομα Αυστριακές Κάτω Χώρες.

Οικονομία

Η σημασία των Κάτω Χωρών μειώθηκε σταδιακά στη διάρκεια του 15ου και του 16ου αιώνα.

Στα μέσα του 16ου αιώνα, η Μπρυζ (στην κομητεία της Φλάνδρας) είχε ήδη χάσει την θέση της ως οικονομική δύναμη της Βόρειας Ευρώπης. Η μαρκιωνία της Αμβέρσας (στο δουκάτο της Βραβάντης) αποτέλεσε το οικονομικό, πολιτικό και πολιτισμικό κέντρο των Κάτω Χωρών μετά τη μετάθεση της πρωτεύουσας από το Μέχελεν στην πόλη των Βρυξελλών.

Μετά την ανεξαρτησία των Ηνωμένων Επαρχιών και την απαγόρευση της ναυσιπλοΐας στον ποταμό Εσκώ, ένας μεγάλος αριθμός μεταναστών από τον Νότο ήρθε να εγκατασταθεί στην νέα δημοκρατία. Η οικονομική ευμάρεια πέρασε από τις πόλεις του Νότου, από τη Μπρυζ, την Αμβέρσα, τη Γάνδη και τις Βρυξέλλες, σε αυτές του Βορρά, ανάμεσά τους στο Άμστερνταμ, τη Χάγη και το Ρότερνταμ.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Numismatique : 1 patagon des Pays-Bas espagnols, 1651