Γενισέα Ξάνθης
Συντεταγμένες: 41°3′41.0″N 24°57′44.6″E / 41.061389°N 24.962389°E
| Γενισέα | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ξάνθης |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Θράκη |
| Υψόμετρο | 20 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 67100 |
| Τηλ. κωδικός | +30 25410 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Γενισέα είναι πεδινή κωμόπολη της Ανατολικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Δράμας[1] και από το 2010 αποτελεί την έδρα του Δήμου Αβδήρων[2].
Γεωγραφικά - Ιστορικά στοιχεία
Η Γενισέα βρίσκεται στην πεδιάδα της Ξάνθης σε υψόμετρο 20 μέτρα[3] και σε απόσταση 12 χλμ. νοτιοανατολικά από το κέντρο της πόλης. Από βόρεια προς ανατολικά περνάει η ΕΟ Ξάνθης - Κομοτηνής και βορειότερα ο ποταμός Κόσυνθος ενώ δυτικά είναι η λίμνη Βιστωνίδα.
Η Γενισέα αποτέλεσε την έδρα του Δήμου Βιστωνίδας πριν από το Πρόγραμμα Καλλικράτης (2011), ενώ και με τη σύσταση του νέου δήμου (Αβδήρων) η έδρα παρέμεινε στην Γενισέα, αναφέρεται δε μετά την απελευθέρωση (έως το 1940) γραμμένη ως Γενισαία.[2] Σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» μαζί με τα Βαφαίικα αποτελούν τη δημοτική κοινότητα Γενισέας που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Βιστωνίδος του Δήμου Αβδήρων και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ως δημοτική κοινότητα έχει πληθυσμό 2.185 κατοίκους ενώ ως οικισμός 1.473.[4]
Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατοχής αποτέλεσε έδρα του τότε καζά Ξάνθης όταν αυτή καταστράφηκε το 1829 από σεισμό, αλλά παρέμεινε μόνο μέχρι το 1870 όταν στη Γενισέα ξέσπασε πυρκαγιά.[5] Τον 17ο αιώνα την αναφέρει ο Οθωμανός περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή (Evliya Çelebi), ο οποίος θα την περιγράψει αναλυτικά.[6] Από τη Γενισέα πέρασαν οι πρώτες σιδηροδρομικές γραμμές για την Θράκη και έγινε γνωστή για τα υψηλής ποιότητας καπνά της. Η φήμη των καπνών της έφτασε ως την Κωνσταντινούπολη (Διεθνές Κέντρο Εμπορίου Καπνού έως τα μέσα του 20ου αιώνα).
Πολλές καπναποθήκες ήταν χτισμένες κοντά στο κέντρο της σημερινής κωμόπολης ενώ παράλληλα υπήρχε εργοστάσιο τσιγάρων στην Αγγλία με το όνομα της κωμόπολης. Εξαιτίας των υψηλής ποιότητας καπνόφυλλων η οικονομική ανάπτυξη ήταν μεγάλη ιδίως μέχρι το 1870, δραματικό έτος για τους κατοίκους καθώς κάηκε το μεγαλύτερο μέρος της πόλης καίγοντας μαζί και της καπναποθήκες με αποτέλεσμα η οθωμανική διοίκηση να διατάξει την μεταφορά από την τότε έδρα του νομού Ξάνθης στην ομώνυμη πόλη Ξάνθη. Τη δεκαετία του 1980 κάποιοι ιδιοκτήτες οικοπέδων και κτισμάτων γκρέμισαν απομεινάρια των καπναποθηκών ή άλλων κλασικών οικοδομημάτων.
Αξιοθέατα
Σήμερα, στη γειτονιά όπισθεν του Μνημείου Ηρώων, υπάρχει ο μεγαλύτερος αριθμός κτηρίων εκείνης της εποχής αρκετά από τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως μνημεία[7]. Το κτήριο του ΟΤΕ το οποίο ανακαινίστηκε τη δεκαετία του 1990 και το χρησιμοποιεί αποτελεί "αξιόλογο και αντιπροσωπευτικό δείγμα κτιρίου, με ενδιαφέροντα διακοσμητικά στοιχεία, που ενσωματώνει τα στοιχεία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής που αναπτύχθηκε στη Γενισέα κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και είναι σημαντικό για τη μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής". Επίσης ενδιαφέρον είναι το διώροφο λιθόκτιστο κτίριο με κεραμοσκεπή του Γεωργίου Χιάλη, στο οποίο στεγάζεται το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου.[5] Ένας διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός κλασικών κτηρίων ανήκει σε ιδιώτες οι οποίοι είτε γιατί δεν γνωρίζουν είτε γιατί δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα, έχουν αφήσει τα κτήρια στην τύχη τους. Άξιο θα ήταν το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αβδήρων να πράξει τις απαραίτητες ενέργειες ώστε τα εναπομείναντα κτήρια χαρακτηριστούν "Παλαιά Πόλη¨ της Γενισέας. Το παραπάνω γεγονός θα απέδιδε λίγη από την παλιά δόξα που είχε κάποτε αυτή η πόλη και θα ήταν ένας σημαντικός τόπος επίσκεψης από τουρίστες.
Πηγές
Παραπομπές
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 168, τομ. 8.
- ↑ 2,0 2,1 «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2021.
- ↑ «Γενισέα ΞΑΝΘΗΣ, Δήμος ΑΒΔΗΡΩΝ | buk.gr». buk.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2021.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10497 (σελ. 23 του pdf)
- ↑ 5,0 5,1 «ΘΡΑΚΗ - Γενισέα». Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2021.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Τσούρδης, Δημήτριος. «Η αιγαιακή Θράκη μέσα από τα μάτια του Evliya Celebi : Συγκλίσεις και αποκλίσεις ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα». σελ. 13. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2021.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2021.