Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γήλοφος Γρεβενών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 39°51′08.82″N 21°47′44.13″E / 39.8524500°N 21.7955917°E / 39.8524500; 21.7955917

Γήλοφος
Γήλοφος is located in Greece
Γήλοφος
Γήλοφος
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτική Μακεδονία
ΔήμοςΔεσκάτης
Δημοτική ΕνότηταΔεσκάτης
Δημοτική ΚοινότηταΔεσκάτης
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονία
ΝομόςΓρεβενών
Υψόμετρο1.050
Πληθυσμός
Μόνιμος76
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΤσιούκα
Ταχ. κώδικας51200
Τηλ. κωδικός+30 24930
http://www.gilofos.com/

Ο Γήλοφος είναι ορεινό χωριό του νομού Γρεβενών σε υψόμετρο 1.050 μέτρα[1].

Γεωγραφία - Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γήλοφος βρίσκεται στο νότιο άκρο του νομού, κοντά στα όρια με το νομό Τρικάλων και απέχει 68 χλμ. νοτιοανατολικά από τα Γρεβενά, 51 χλμ. βόρεια από τα Τρίκαλα και 13 χλμ. νότια από τη Δεσκάτη[2]. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Τσιούκα και με το όνομα "Αρβανίτικη Τσιούκα" αναφέρεται σε χειρόγραφα της μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων, αλλά και στην οθωμανική απογραφή του 1454/14ΓΓ κατά την περίοδο 1454 - 1455. Στα έγγραφα αυτά καταγράφεται ότι ο πληθυσμός του ήταν αρβανίτες κτηνοτρόφοι, οι οποίοι και θεωρούνται οι ιδρυτές του χωριού τον 14ο αιώνα[3]. Στην περιοχή "Άη Λιάς", κατά την περίοδο 1880 - 1912, βρισκόταν η Ελληνοτουρκική μεθόριος χωρίζοντας τον οικισμό και τα κτήματα του σε δυο μέρη. Στο μέρος της Οθωμανικής επικράτειας έμειναν τα σπίτια, ενώ στα βοσκοτόπια και τις καλύβες που πέρασαν στην Ελληνική οι κάτοικοι ίδρυσαν την "Νέα Τσιούκα" που το 1963 μετονομάστηκε σε Φωτεινό και ανήκει σήμερα στο δήμο Καλαμπάκας[4]. Αξιοθέατο θεωρείται ο ναός του Αγίου Δημητρίου που κτίστηκε τον 18ο αιώνα. Οι αγιογραφίες είναι του αγιογράφου Β. Τσουρχλή από τον Άγιο Γεώργιο Γρεβενών (παλιά ονομασία Τσουρχλί) και σε μια απεικονίζεται με φουστανέλα ο Νεομάρτυρας Άγιος Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις[3].

Μετά την απελευθέρωση, το 1918, προσαρτήθηκε ως Τσιούκα στην τότε κοινότητα Δεσκάτης και το 1927 μετονομάστηκε σε Γήλοφο[5]. Σύμφωνα με την απογραφή 2011, μαζί με τη Δεσκάτη, τον Άγιο Γεώργιο και το Διασελλάκι αποτελούν τη δημοτική κοινότητα Δεσκάτης που ανήκει στην δημοτική ενότητα Δεσκάτης του δήμου Δεσκάτης και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 88 κατοίκους[6].

  1. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 258, τομ. 8. 
  2. «Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2017. 
  3. 3,0 3,1 «Δημοτικές Ενότητες | Δήμος Δεσκάτης». Δήμος Δεσκάτης. https://dimos-deskatis.gr/parousiasi-dimou/dimotikes-enotites/. Ανακτήθηκε στις 2018-08-17. 
  4. Κότσιρας Αχιλλέας του Ηλία, "Η Τσιούκα - Γήλοφος στο πέρασμα του χρόνου"
  5. «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2018. 
  6. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 51403 (σελ. 73 του pdf)