Γέφυρα του Νέρωνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γέφυρα Νέρωνα
Χάρτης
ΕίδοςΡωμαϊκή γέφυρα
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°54′4″N 12°27′51″E
Διοικητική υπαγωγήRoma Capitale
ΧώραΙταλία
Προστασίαιταλικό πολιτισμικό αγαθό[1]
Commons page Πολυμέσα
Λείψανα του Pons Neronianus στον Τίβερη στη Ρώμη.

Η Γέφυρα του Νέρωνα ή των Θριάμβων ή του Βατικανού ή Σπασμένη, λατιν.: Pons Neronianus, ήταν μία αρχαία γέφυρα στη Ρώμη. που κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αυτοκράτορα Καλιγούλα ή του Νέρωνα [2], για να συνδέσει το δυτικό τμήμα του Πεδίου του Άρεως με το Πεδίο του Βατικανού (Ager Vaticanus), όπου η Αυτοκρατορική Οικογένεια κατείχε γη κατά μήκος της Βία Κορνέλια.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γέφυρα του Νέρωνα σε χάρτη της αρχαίας Ρώμης γύρω στο 300 μ.Χ.

Δεν υπάρχει καμία άμεση απόδειξη, ότι ο Νέρων κατασκεύασε τη γέφυρα, που πήρε το όνομά του. [3] Μπορεί κάλλιστα να ονομάστηκε Γέφυρα του Νέρωνα, επειδή η περιοχή στη δεξιά όχθη του Τίβερη πέρα από την αρχή της γέφυρας ονομαζόταν ακόμη Πεδίο του Νέρωνα κατά τη μεσαιωνική περίοδο, έτσι ώστε οι κάτοικοι της Ρώμης εκείνη την εποχή, μη γνωρίζοντας την προέλευση της ερειπωμένης γέφυρας, την ονόμασαν από την περιοχή και όχι από τον ίδιο τον Νέρωνα.[4] Όποια και αν ήταν η προέλευσή της, η γέφυρα έδωσε στον Νέρωνα ευκολότερη πρόσβαση στους παρόχθιους κήπους της μητέρας του Ι. Αγριππίνας της Νεότερης και στο περιστύλιο, που βρισκόταν στη δεξιά όχθη ακριβώς απέναντι από τη γέφυρα. [5]

Ο Αυτοκράτορας Καλιγούλας έκτισε έναν Ιππόδρομο (Circus) στη δεξιά όχθη του Τίβερη. Ο ιστορικός Τάκιτος λέει, ότι σε αυτόν, που μετονομάστηκε σε Ιππόδρομο του Νέρωνα, ο Αυτοκράτορας Νέρων εκτέλεσε τους Χριστιανούς, που είχαν κατηγορηθεί ότι προκάλεσαν τη Μεγάλη πυρκαγιά της Ρώμης το 64 μ.Χ., προκειμένου να διασκεδάσει τους κατοίκους της Ρώμης μετά από εκείνη τη φωτιά. Πιστεύεται ότι ο Νέρων αντικατέστησε την ξύλινη γέφυρα της Θριαμβικής Οδού με τη λίθινη γέφυρα, που πήρε το όνομά του, Pons Neronianus ή Triumphalis, επειδή από αυτήν διερχόταν η Θριαμβευτική Οδός (Via Triumphalis). Οι κάτοικοι της Ρώμης πιθανότατα θα διέσχιζαν τη Γέφυρα του Νέρωνα, για να φτάσουν στον Ιππόδρομο του Νέρωνα.

Ξεκινώντας με τον Τίτο, οι νικητές Αυτοκράτορες που εόρταζαν τους θριάμβους τους, έμπαιναν στη Ρώμη διαβαίνοντας τη Γέφυρα του Νέρωνα κατά μήκος της Θριαμβικής Οδού. Είναι πιθανό, ότι το πλάτος της Γέφυρας του Νέρωνα δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει την καθημερινή κίνηση στη Ρώμη, επειδή μέσα σε έναν αιώνα από την ολοκλήρωσή της ο Αυτοκράτορας Αιλιανός Αδριανός έκτισε την Γέφυρα του Αιλιανού σε λιγότερο από 200 μ. πιο πέρα. Η γέφυρα του Νέρωνα ονομαζόταν επίσης Γέφυρα του Βατικανού (Pons Vaticanus), επειδή συνέδεε το Πεδίο του Βατικανού με την αριστερή όχθη. Η γέφυρα μπορούσε κάλλιστα να ήταν ερειπωμένη τον 4ο αι. Σίγουρα, από τον Μεσαίωνα η γέφυρα ονομαζόταν Σπασμένη Γέφυρα (Pons Ruptus), επειδή ένα τμήμα της είχε καταρρεύσει. Τον 15ο αι. ο πάπας πάπας Ιούλιος Β΄ σχεδίαζε να το αποκαταστήσει. [6]

Η Γέφυρα του Νέρωνα δεν αναφέρεται στις κλασικές λογοτεχνικές πηγές ή στους καταλόγους περιφερειών. Αναφέρεται μόνο στα μεσαιωνικά Αξιοθέατα της Πόλης της Ρώμης (Mirabilia Urbis Romae) και Χρυσή Γραφή της Πόλης της Ρώμης (Graphia Aureae Urbis Romae) ως ένα από τα ερείπια της Ρώμης, που μπορούσε να δει κάποιος εκείνη την εποχή. Ούτε αναφέρεται στην αφήγηση του Προκοπίου για την πολιορκία της Ρώμης από τους Γότθους το 537. Η απόδειξη ότι η Γέφυρα του Νέρωνα ήταν εκτός χρήσης ως τον 4ο αι., αναφέρθηκε για πρώτη φορά από τον Χένρυ Γιόρνταν, που βασίστηκε σε ένα σύντομο απόσπασμα του Προυδέντιου:

Ibimus ulterius, qua fert uia pontis Hadriani,
laeuam deinde fluminis petemus.
Transtiberina prius soluit sacra peruigil sacerdos,
mox huc recurrit duplicatque uota.

Δηλ. θα περάσουμε εκεί που οδηγεί η γέφυρα του Αδριανού,

Μετά ας αναζητήσουμε την αριστερή όχθη του ποταμού.
Πρώτα ο ακοίμητος ιερέας εκτελεί τις Πέραν του Τίβερη τελετές,
Έπειτα επιστρέφει βιαστικά σε αυτήν την πλευρά για να επαναλάβει τις ευχές του. [7]

Ο Προυδέντιος ήταν ακόμη ζωντανός, όταν ο Ονώριος και ο Αρκάδιος έκτισαν την Θριαμβική αψίδα, που αναφέρεται στο προαναφερόμενο κείμενο, για μία διπλή τελετή στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου και τη βασιλική του Αγίου Παύλου Εκτός των Τειχών, η οποία αναφέρει ότι η διαδρομή προς τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου από την ανατολική όχθη διέσχιζε τη Γέφυρα του Αδριανού, πιο επάνω από τη Γέφυρα του Αίλιου. Καθώς η διέλευση από τη Γέφυρα του Νέρωνα θα ήταν μία πιο σύντομη διαδρομή προς τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου από την αριστερή όχθη, γίνεται σαφές ότι η Γέφυρα του Νέρωνα ήταν εκτός χρήσης εκείνη την εποχή. [3]

Η Γέφυρα του Νέρωνα διέσχιζε τον ποταμό ακριβώς κάτω από τη σύγχρονη Γέφυρα Βίκτωρα Εμμανουήλ Β΄, αλλά σε ελαφρώς διαφορετική γωνία. Ελάχιστη από την αρχαία κατασκευή σώζεται σήμερα. Όταν η στάθμη του νερού στον Τίβερη είναι χαμηλή, είναι δυνατό να δείτε τα θεμέλια μίας από τις τέσσερις βάσεις, που κάποτε στήριζαν τη Γέφυρα του Νέρωνα. [6] Αν και τον 19ο αι. όλες οι βάσεις ήταν ακόμη ορατές επάνω από το νερό, [3] αυτές αφαιρέθηκαν, για να επιτρέψουν στα σκάφη να περνούν με ασφάλεια στον Τίβερη.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Wiki Loves Monuments Italia.
  2. Pons Neronianus on the University of Virginia website
  3. 3,0 3,1 3,2 Taylor, Rabun Tiber River Bridges and the Development of the Ancient City of Rome
  4. Lawrence Richardson. A New Topographical Dictionary of Ancient Rome (1992), 'Campus Neronis'; and Henri Jordan. Topographie der Stadt Rom (1878) pg 416.
  5. Seneca, Ira 3.18; Tacitus, Annales 15.44
  6. 6,0 6,1 Pons Neronianus in Samuel Ball Platner (as completed and revised by Thomas Ashby): A Topographical Dictionary of Ancient Rome, London: Oxford University Press, (1929) pg 401
  7. Prudentius, Peristephanon 12.61–64

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Συντεταγμένες: 41°54′04″N 12°27′51″E / 41.9010°N 12.4641°E / 41.9010; 12.4641