Βία Κορνέλια
Η Κορνηλία Οδός, λατιν.: Via Cornelia, είναι μία αρχαία ρωμαϊκή οδός, που υποτίθεται ότι πήγαινε ανατολικά-δυτικά κατά μήκος του βόρειου τείχους του Ιπποδρόμου του Νέρωνα, σε γη που καλύπτεται τώρα από το νότιο τείχος της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου. Η τοποθεσία είναι στενά συνδεδεμένη με τη Αυρηλία Οδό και τη Θριαμβική Οδό.[1]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπάρχει κάποια πεποίθηση μεταξύ των αρχαιολόγων ότι η Κορνηλία Οδός δεν υπήρχε και ότι το όνομα είναι παραφθορά του ονόματος, Αυρηλία Οδός. Αυτή η εικασία πηγάζει από το γεγονός ότι η Κορνηλία Οδός αναφέρεται μόνο στις Διαδρομές (Itinerarium) και τους μάρτυρες του 7ου και του 8ου αι., καθώς σε εκείνους τους αιώνες ο πληθυσμός της Ρώμης είχε μειωθεί από περίπου 1.500.000 σε 60.000 και οι άνθρωποι ήταν πτωχοί και δύσκολα μιλούσαν καλά λατινικά. Αυτοί οι πολίτες επίσης δεν θα είχαν ιδέα για την τοπογραφία της Αυτοκρατορικής περιόδου. Σε αντίθεση με αυτές τις πιθανώς αβάσιμες σημειώσεις, καλά επικυρωμένα έγγραφα από τον 4ο αι. αναφέρουν ότι ο Άγιος Πέτρος τάφηκε κατά μήκος της Θριαμβικής Οδού.[2]
Μία ανασκαφή το 1924 στην τοποθεσία της Αντιόχειας της Πισιδίας ανακάλυψε μία ενεπίγραφη πέτρα, που χρονολογείται περίπου από το 93 μ.Χ., η οποία προσφέρει ισχυρές ενδείξεις ότι η Κορνηλία Οδός υπήρχε πριν από τη βασιλεία του Κωνσταντίνου Α΄. Η επιγραφή στην πέτρα αναφέρει έναν διοικητή της VIII λεγεώνας "του Αυγούστου" υπό τον Βεσπασιανό και τον Τίτο, ο οποίος ήταν επόπτης της Αυρηλίας Οδού και της Κορνηλίας Οδού.[3]
Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παλαιότερα, ήταν λανθασμένα, αλλά γενικά αποδεκτό, ότι οι νότιοι τοίχοι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου στηρίζοντο στους βόρειους τοίχους του Iπποδρόμου του Νέρωνα και ότι ένας δρόμος διέτρεχε βόρεια του Ιπποδρόμου, κάτω από τη βασιλική (βλ. εικόνα). Οι ανασκαφές της βασιλικής και της γύρω περιοχής ωστόσο, έδειξαν ότι αυτό δεν ήταν απολύτως σωστό. Μία ανασκαφή το 1936 στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου ανακάλυψε ίχνη ενός δρόμου, που μπορεί να είναι η μετά-Κωνσταντίνεια Κορνηλία Οδός. Στην νοτιοδυτική γωνία της βασιλικής βρέθηκε επίσης ένα κομμάτι προ-Κωνσταντίνειου λιθόστρωτου δρόμου στην ίδια χάραξη.
Τώρα πιστεύεται ότι η Βία Κορνηλία ερχόταν από την Πόρτα Κορνέλια και τη Γέφυρα του Νέρωνα, ή από τη γειτονική Πόρτα Αυρέλια και τη Γέφυρα του Αίλιου και κατευθυνόταν προς τα δυτικά· υψωνόταν ελαφρά κοντά στο σημερινό νοτιότερο αναβρυτήριο στης πλατείας του Αγ. Πέτρου. Λίγο πριν από αυτό το σημείο η Οδός διχαζόταν: ένα τμήμα, η Βία Αουρέλια, κατευθυνόταν νοτιοδυτικά, ενώ η Κορνηλία Οδός συνέχιζε προς δυτικά, περνούσε ακριβώς νότια της βασιλικής του Αγ. Πέτρου και οδηγούσε βορειο-δυτικά προς την πόλη Caere.
Η Θριαμβική Οδός πιστεύεται ότι ερχόταν από την πόλη από τη Γέφυρα του Νέρωνα προς την Πλατεία του Αγίου Πέτρου και στη συνέχεια στρεφόταν βορειοδυτικά προς το επιχειρηματικό τμήμα της πόλης του Βατικανού. Η σημερινή Βία ντελα Κοντσιλιατσιόνε ακολουθεί περίπου την ίδια διαδρομή με την Κορνηλία Οδό.[4] Τα τελευταία χρόνια οι αρχές του Βατικανού άνοιξαν εκ νέου τις ανασκαφές της νεκρόπολης της Θριαμβικής Οδού, που αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά εν μέρει κατά τη δεκαετία του 1950. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν ένα εκτεταμένο αρχαίο ρωμαϊκό νεκροταφείο.
Λειτουργία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι πιθανό ότι η Κορνηλία Οδός μπορεί να κτίστηκε από τον Καλιγούλα, για να βελτιώσει την προσέγγιση στους αυτοκρατορικούς κήπους, τους Κήπους της Αγριππίνας, ώστε να αποτελέσει το βόρειο όριο των κήπων την εποχή του Νέρωνα. Θα συνέδεε επίσης τον Ιππόδρομο του Νέρωνα με τη βασιλική και με μία διπλή σειρά μαυσωλείων.[5]
Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ O'Callaghan, Roger T. "Recent Excavations under the Vatican Crypts." The Biblical Archaeologist, Vol. 12, No.1.(Feb., 1949)
- ↑ L. E. Hudec "Recent Excavations under St. Peter's Basilica in Rome." Journal of Bible and Religion, Vol. 20, No. 1. (Jan., 1952)
- ↑ Robinson, David M. "A New Latin Economic Edict from Pisidian Antioch" Transactions and Proceedings of the American Philological Association, Vol. 55. (1924)
- ↑ Townend, Gavind "Archaeological Notes: The Circus of Nero and the Vatican Excavations" American Journal of Archaeology, Vol. 62, No. 2. (Apr., 1958)
- ↑ J. M. C. Toynbee "The Shrine of St. Peter and Its Setting" Journal of Roman Studies, Vol. 43. (1953)
|