Βία κατά ατόμων με αναπηρία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τα άτομα με αναπηρία δέχονται 1,5 φορές περισσότερη βία από τα άτομα χωρίς αναπηρία.[1][2] Οι δράστες είναι συχνά γνωστοί του ατόμου με αναπηρία, όπως σύντροφοί τους, μέλη της οικογένειας, φίλοι ή γνωστοί τους. Υπολογίζεται ότι το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει με αναπηρία και είναι πιο πιθανό να βιώνει φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό. Έτσι, η βία κατά των ατόμων με αναπηρία έχει πολλές διαστάσεις.[3]

Είδη βίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τους Powers & Oschwald,[4] υπάρχουν επτά κατηγορίες κακοποιητικής συμπεριφοράς τόσο προς άνδρες όσο και προς γυναίκες που έχουν κάποια μορφή αναπηρίας: σωματική κακοποίηση, σεξουαλική κακοποίηση, λεκτική ή συναισθηματική κακοποίηση, παραμέληση ή άρνηση υποστήριξης, οικονομική κακοποίηση, στέρηση φαρμακευτικής αγωγής και καταστροφή ή απενεργοποίηση εξοπλισμού.[2][5]

Θεσμική και μη θεσμική βία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη σύγκριση θεσμικών και μη θεσμικών περιπτώσεων βίας κατά ατόμων με αναπηρία στις ΗΠΑ, το 82% της βίας κατά των ατόμων με αναπηρία συμβαίνει όταν είναι ιδρυματοποιημένα. Γενικά θεωρείται ότι οι θεσμοί «προωθούν εγγενώς την κακοποίηση και την απανθρωποποίηση».[6] Αν και οι θεσμικές περιπτώσεις είναι πολύ περισσότερες από τις μη θεσμικές, οι στατιστικές στις ΗΠΑ δείχνουν ότι η βία που βασίζεται σε σεξουαλική επίθεση είναι 7 φορές πιο πιθανή σε άτομα με νοητική αναπηρία.[2]

Σχέση θύματος - δράστη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με μια στατιστική έκθεση του 2017 του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ με τίτλο Εγκλήματα κατά ατόμων με αναπηρία,[7] τα άτομα με αναπηρία στις ΗΠΑ δέχονται βία σε υψηλότερα ποσοστά σε σχέση με τους ανάπηρους συνομηλίκους τους. Επιπλέον, τα άτομα που έχουν κάποια μορφή αναπηρίας διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πέσουν θύματα γνωστών τους ατόμων σε σχέση με έναν εντελώς άγνωστο, σε αντίθεση με τους μη ανάπηρους συνομηλίκους τους. Τα άτομα που έχουν βιώσει πράξεις βίας από κάποιον άγνωστο με αναπηρία είναι στο 30%, ενώ το 39% της βίας εναντίον ατόμων χωρίς αναπηρία διαπράττεται από εντελώς άγνωστα άτομα.[7]

Ηλικία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ηλικία παίζει σημαντικό ρόλο στη μη θεσμική βία. Τα παιδιά με αναπηρίες έχουν τρεις έως τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πέσουν θύματα βίας.[8] Τα παιδιά με αναπηρίες συχνά αντιμετωπίζουν πολλαπλά σωματικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά εμπόδια για την πλήρη συμμετοχή τους στην κοινωνία, όπως η δυσκολία στην πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση και άλλες υπηρεσίες. Θεωρείται επίσης ότι είναι πιο ευάλωτα στη βία από τα παιδιά χωρίς αναπηρία. Η κατανόηση της έκτασης της βίας κατά των παιδιών με αναπηρίες είναι πρωταρχικής σημασίας για την ανάπτυξη αποτελεσματικών προγραμμάτων για την πρόληψη και για τη βελτίωση της υγείας τους και της ποιότητας της ζωής τους γενικότερα.[9]

Στις ΗΠΑ, οι ηλικίες μεταξύ 12-15 ετών που έχουν αναπηρία βιώνουν βία σε ποσοστό 144,1 στα 1.000 άτομα σε σύγκριση με μη ανάπηρους συνομηλίκους τους (38,8 στα 1.000 άτομα) με διαφορά ποσοστού 105,3.[7] Οι έφηβοι 16-19 ετών με αναπηρία βιώνουν βία σε ποσοστό 86,6 στα 1.000 άτομα σε σύγκριση με τους μη ανάπηρους συνομηλίκους τους (31,4 στα 1.000 άτομα).[7] Εξετάζοντας τις ηλικίες 20-24 και 25-34, τα δεδομένα δείχνουν ότι τα άτομα με κάποια μορφή αναπηρίας σε αυτό το ηλικιακό εύρος ανέρχονται σε ποσοστό 147,9 στα 1.000 άτομα σε σύγκριση με το ποσοστό 55,9 σε συνομηλίκους τους χωρίς αναπηρία με διαφορά ποσοστού 92 στα 1.000 άτομα.[7]

Βία κατά γυναικών με αναπηρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι γυναίκες με αναπηρία βιώνουν μορφές βίας που αντιμετωπίζουν γυναίκες χωρίς αναπηρία και άλλα άτομα με αναπηρία, αλλά υπάρχουν ορισμένες μορφές βίας που λόγω φύλος αντιμετωπίζουν περισσότερο. Έτσι, βιώνουν ένα ευρύτερο φάσμα συναισθηματικής, σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης.[10] Αυτή μπορεί να προέρχεται από εργαζομένους υποστηρικτικών δομών, παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, οικογένεια και αγνώστους, και συμβαίνει σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, από την παιδική ηλικία και την εφηβεία έως την ύστερη ενήλικη ζωή.[11]

Η βία κατά γυναικών και κοριτσιών με αναπηρίες εμπίπτει σε μια σειρά κενών στις πολιτικές.[12]

Μορφές της βίας κατά γυναικών με αναπηρίες μπορεί να περιλαμβάνουν την απόκρυψη υποστηρικτικών συσκευών, όπως αναπηρικά αμαξίδια, ακουστικά βαρηκοΐας και μπαστούνια,[13] που μπορεί να περιορίσουν την κινητικότητα και την αλληλεπίδραση με άλλα άτομα και να δημιουργήσουν αίσθηση αδυναμίας και εξάρτησης.[11] Άλλες μορφές είναι η ενδοοικογενειακή βία, η οικονομική, λεκτική και συναισθηματική κακοποίηση και η εμπορία ανθρώπων.[14]

Οι γυναίκες με αναπηρία, ιδιαίτερα εκείνες με νοητική αναπηρία, είναι πιο πιθανό να πιεστούν ή να εξαναγκαστούν να δεχτούν αναγκαστικές στειρώσεις.[15]

Σε πολλές περιπτώσεις, γυναίκες με αναπηρία έχουν επίσης στερηθεί την πρόσβαση σε δημόσιους χώρους ή έχουν παρενοχληθεί κατά την παρουσία τους σε αυτούς τους χώρους. Παρόμοια κρούσματα έχουν αναφερθεί στην Ινδία.[16][17]

Αυξημένη ευαλωτότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι γυναίκες με αναπηρία είναι εξαιρετικά πιθανό να βιώσουν κακοποίηση, καθώς τουλάχιστον μία στις δύο γυναίκες με αναπηρία βιώνουν κάποια μορφή κακοποίησης στη ζωή τους.[12] Οι γυναίκες με αναπηρία έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τις γυναίκες χωρίς αναπηρία να βιώσουν ενδοοικογενειακή βία.[18] Οι γυναίκες με αναπηρία έχουν επίσης τριπλάσιες πιθανότητες να υποστούν βιασμό, σωματική κακοποίηση ή σεξουαλική επίθεση σε σύγκριση με γυναίκες χωρίς αναπηρία.[12] Οι γυναίκες με αναπηρία συχνά υφίστανται ταπείνωση σε αστυνομικά τμήματα και νοσοκομεία κατά τη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης.[19]

Έλλειψη στοιχείων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ιδιαίτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες με αναπηρία συχνά δεν αποτυπώνονται στις εκθέσεις για τη βία κατά των γυναικών, καθώς υπάρχει έλλειψη στοιχείων για τη βία ειδικά κατά των γυναικών με αναπηρίες. Επιπλέον, τα δεδομένα για διάφορα είδη εγκλημάτων συνήθως δεν συλλέγονται ανά είδος αναπηρίας.

Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, οι γυναίκες με αναπηρία αποτελούν το 25,7% του πληθυσμού. Παρά το υψηλό ποσοστό, απουσιάζουν έρευνες, δράσεις και πολιτικές στοχευμένες στις πολλαπλές συνδέσεις της αναπηρία με την έμφυλη βία, καθώς και την αντιμετώπισή της.[5]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Violence against adults and children with disabilities». WHO. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  2. 2,0 2,1 2,2 «The Unacknowledged Crisis of Violence Against Disabled People – Center for Disability Rights». cdrnys.org. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  3. Krnjacki, Lauren; Emerson, Eric; Llewellyn, Gwynnyth; Kavanagh, Anne M. (2016). «Prevalence and risk of violence against people with and without disabilities: findings from an Australian population-based study» (στα αγγλικά). Australian and New Zealand Journal of Public Health 40 (1): 16–21. doi:10.1111/1753-6405.12498. ISSN 1753-6405. PMID 26714039. 
  4. Powers, Laurie· Oschwald, Mary. «Violence and abuse against people with disabilities: Experiences, barriers and prevention strategies» (PDF). Oregon Health & Science University, Center on Self-Determination. 
  5. 5,0 5,1 «Έμφυλη βία κατά γυναικών με αναπηρία». Κέντρο Διοτίμα. 17 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2024. 
  6. Morgan, Cameron. «The Unacknowledged Crisis of Violence Against Disabled People». Center for Disability Rights. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Harrel, Erika (Ιουλίου 2017). «Crime Against Persons with Disabilities, 2009-2015 - Statistical Tables» (PDF). Bureau of Justice Statistics. 
  8. «The State of the World's Children 2013 - Violence against children with disabilities». unicef.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  9. «The State of the World's Children 2013 - Violence against children with disabilities». unicef.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  10. «DAWN-RAFH: Fact Sheet on Women with Disabilities and Violence». dawncanada.net. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  11. 11,0 11,1 «Five facts to know about violence against women and girls with disabilities» (στα Αγγλικά). World Bank. 5 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  12. 12,0 12,1 12,2 Khetarpal, Abha (20 Δεκεμβρίου 2017). «Why Is Media Coverage Of Violence Against Disabled Women Still Scant?». Feminism In India (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  13. «16 Days of Activism: Five forms of violence against women with disabilities that must be addressed». Firstpost. 25 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  14. «Women with disabilities are more likely to experience violence». womenshealth.gov (στα Αγγλικά). 10 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  15. «Hysterectomy as forced sterilization in intellectual disabilities Adolescences: Legal and Ethical Argumentations». International Journal of Psychosocial Rehabilitation. March 2020. https://www.researchgate.net/publication/340266299. 
  16. Niyogi, Subhro (15 Νοεμβρίου 2020). «Kolkata's disability-rights face faces mall barrier». The Times of India (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  17. Episode 6: Persons with Disabilities. Satyamev Jayate Season 1 (στα Χίντι). Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  18. «We can't ignore disabled women when talking about domestic violence». prismreports.org (στα Αγγλικά). 27 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. 
  19. «India: Remove Hurdles to Justice for Women with Disabilities» (στα Αγγλικά). Human Rights Watch. 3 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020.