Ανατολική Ιερουσαλήμ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ανατολική Ιερουσαλήμ
ΧώραΚράτος της Παλαιστίνης και Ισραήλ
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Ιερουσαλήμ, Δυτική Όχθη και Κυβερνείο Ιερουσαλήμ
Υψόμετρο760 μέτρα
Γεωγραφικές συντεταγμένες31°47′0″N 35°14′2″E
Χάρτης του 2018 από το Γραφείο Ηνωμένων Εθνών για το Συντονισμό Ανθρωπιστικών Υποθέσεων της περιοχής, που δείχνει διαρρυθμίσεις της ισραηλινής κατοχής.
Χωροταξία στην Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Χάρτης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Οι αραβικές περιοχές έχουν χρώμα πράσινο, ενώ οι εβραϊκές περιοχές είναι μπλε.

Ανατολική Ιερουσαλήμ ή Ανατολικά Ιεροσόλυμα (εβραϊκά: מִזְרַח יְרוּשָׁלַיִם‎‎, Mizraḥ Yerushalayim, αραβικά: القدس الشرقية‎‎) είναι ο τομέας της Ιερουσαλήμ ο οποίος καταλήφθηκε από την Ιορδανία κατά τη διάρκεια του αραβοϊσραηλινού πολέμου το 1948 εν αντιθέσει του δυτικού τομέα της πόλεως, της Δυτικής Ιερουσαλήμ, που καταλήφθηκε από το Ισραήλ.[1] Από τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο το 1967, η ανατολική Ιερουσαλήμ έχει θεωρηθεί κατειλημμένη από το Ισραήλ βάσει της διεθνούς κοινότητας.

Αυτή η περιοχή περιλαμβάνει την Παλαιά Πόλη της Ιερουσαλήμ και μερικούς από τους ιερότερους χώρους του Ιουδαϊσμού, του Χριστιανισμού και του Ισλάμ, όπως το Όρος του Ναού, το Δυτικό Τείχος, το Τέμενος Αλ-Άκσα, ο Θόλος του Βράχου και ο Ναός του Πανάγιου Τάφου, καθώς και μια σειρά παρακείμενων γειτονιών. Οι ορισμοί του Ισραήλ και της Παλαιστίνης διαφέρουν.[2] Η παλαιστινιακή επίσημη στάση βασίζεται στις Συμφωνίες Εκεχειρίας του 1949, ενώ η Ισραηλινή στάση βασίζεται κυρίως στα σημερινά όρια του δήμου της Ιερουσαλήμ. Αυτά καθορίστηκαν από μια σειρά διοικητικών διευρύνσεων που αποφάσισαν οι ισραηλινές δημοτικές αρχές από τον πόλεμο των έξι ημερών του Ιουνίου 1967. Παρά το όνομά της, η Ανατολική Ιερουσαλήμ περιλαμβάνει γειτονιές στα βόρεια, ανατολικά και νότια της Παλαιάς Πόλεως και, στον ευρύτερο ορισμό του όρου, ακόμη και σε όλες αυτές τις πλευρές της Δυτικής Ιερουσαλήμ. Μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας θεωρεί τους ισραηλινούς οικισμούς στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, παράνομους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Το Ισραήλ αμφισβητεί αυτήν την ερμηνεία.

Κατά τη διάρκεια του Αραβοϊσραηλινού Πολέμου του 1948, η Ιερουσαλήμ διεκδικούνταν μεταξύ Ιορδανίας και Ισραήλ. Με τη διακοπή των εχθροπραξιών, οι δύο χώρες διαπραγματεύτηκαν κρυφά τη διαίρεση της πόλης, με τον ανατολικό τομέα να τελεί υπό την κυριαρχία της Ιορδανίας. Αυτή η ρύθμιση επισημοποιήθηκε στη Συμφωνία της Ρόδου τον Μάρτιο του 1949.[3][4]

Ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν παρουσίασε την δήλωση του κόμματός του ότι «η εβραϊκή Ιερουσαλήμ είναι ένα οργανικό, αναπόσπαστο μέρος του κράτους του Ισραήλ» τον Δεκέμβριο του 1949,[5] και η Ιορδανία προσάρτησε την Ανατολική Ιερουσαλήμ το επόμενο έτος.[6][7] Αυτές οι αποφάσεις επιβεβαιώθηκαν αντίστοιχα στην Ισραηλινή Κνέσετ τον Ιανουάριο του 1950 και στο Ιορδανικό Κοινοβούλιο τον Απρίλιο του 1950.[8] Όταν καταλήφθηκε από το Ισραήλ μετά τον πόλεμο των έξι ημερών το 1967, η Ανατολική Ιερουσαλήμ, με διευρυμένα σύνορα, τέθηκε υπό άμεση ισραηλινή κυριαρχία, μια αποτελεσματική de facto προσάρτηση, αν και σύμφωνα με τον Ίαν Λάστικ, ποτέ δεν προσαρτήθηκε επίσημα.[9][10] Σε ομόφωνη απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, τα Ηνωμένα Έθνη κήρυξαν τα μέτρα που αλλάζουν την κατάσταση της πόλης ως άκυρα.[11]

Στην Παλαιστινιακή Διακήρυξη Ανεξαρτησίας της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ) του 1988, η Ιερουσαλήμ δηλώνεται ως η πρωτεύουσα του Κράτους της Παλαιστίνης. Το 2000, η ​​Παλαιστινιακή Αρχή ψήφισε νόμο που κηρύσσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσά της και τον Οκτώβριο του 2002, ο νόμος αυτός εγκρίθηκε από τον πρόεδρο Γιάσερ Αραφάτ.[12] Από τότε, το Ισραήλ έκλεισε όλα τα γραφεία και τις ΜΚΟ που συνδέονται με την ΟΑΠ στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, λέγοντας ότι οι Συμφωνίες του Όσλο δεν επιτρέπουν στην Εθνική Παλαιστινιακή Αρχή να λειτουργεί στην Ιερουσαλήμ.[13] Ο Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης (ΟΙΔ) αναγνώρισε την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του κράτους της Παλαιστίνης στις 13 Δεκεμβρίου 2017.[14]

Ο ετήσιος αριθμός οικοδομικών αδειών που χορηγούνται για κατασκευή σε ισραηλινούς οικισμούς στην Ανατολική Ιερουσαλήμ έχει αυξηθεί κατά 60% από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ το 2017. Από το 1991, οι Παλαιστίνιοι, που αποτελούν την πλειοψηφία των κατοίκων στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, έχουν λάβει μόνο 30% των οικοδομικών αδειών.[15]

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 27 Ιουνίου 1967, το Ισραήλ διεύρυνε τα δημοτικά όρια της Δυτικής Ιερουσαλήμ ώστε να περιλαμβάνει περίπου 70 τετραγωνικά χιλιόμετρα της επικράτειας της Δυτικής Όχθης που σήμερα αναφέρεται ως Ανατολική Ιερουσαλήμ, η οποία περιελάμβανε την Ιορδανική Ανατολική Ιερουσαλήμ (6 τ.χλμ.) και 28 χωριά και περιοχές των δήμων Βηθλεέμ και Μπέιτ Τζάλα 64 τετραγωνικών χιλιομέτρων.[16][17][18]

Οι Άραβες χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό τον όρο Αραβική Ιερουσαλήμ για να αναφερθούν στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, τονίζοντας την κυριαρχία του αραβόφωνου παλαιστινιακού πληθυσμού, ενώ οι Ισραηλινοί αποκαλούν την περιοχή Ανατολική Ιερουσαλήμ λόγω της γεωγραφικής της θέσης στα ανατολικά της διευρυμένης Ιερουσαλήμ.[19]

Δημογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην απογραφή του 1967, οι ισραηλινές αρχές κατέγραψαν 66.000 Παλαιστίνιους κατοίκους (44.000 κατοικούσαν στην περιοχή γνωστή πριν από τον πόλεμο του 1967 ως Ανατολική Ιερουσαλήμ· και 22.000, στην περιοχή της Δυτικής Όχθης που προσαρτήθηκε στην Ιερουσαλήμ μετά τον πόλεμο). Μόνο μερικές εκατοντάδες Εβραίοι ζούσαν στην Ανατολική Ιερουσαλήμ εκείνη την εποχή, αφού οι περισσότεροι Εβραίοι είχαν εκδιωχθεί το 1948 κατά τη διάρκεια της Ιορδανικής κυριαρχίας.[20]

Μέχρι τον Ιούνιο του 1993, μια εβραϊκή πλειοψηφία ιδρύθηκε στην Ανατολική Ιερουσαλήμ: 155.000 Εβραίοι ήταν επίσημα εγγεγραμμένοι κάτοικοι, έναντι 150.000 Παλαιστινίων.[21]

Στο τέλος του 2008, ο πληθυσμός της Ανατολικής Ιερουσαλήμ ήταν 456.300, αποτελώντας το 60% των κατοίκων της Ιερουσαλήμ. Από αυτούς, 195.500 (43%) ήταν Εβραίοι, (που αποτελούν το 40% του εβραϊκού πληθυσμού της Ιερουσαλήμ συνολικά) και 260.800 (57%) ήταν Άραβες. Από τους Άραβες, το 95% ήταν μουσουλμάνοι, αποτελώντας το 98% του μουσουλμανικού πληθυσμού της Ιερουσαλήμ και το υπόλοιπο 5% ήταν χριστιανοί.[22] Το 2008, το Παλαιστινιακό Κεντρικό Στατιστικό Γραφείο ανέφερε ότι ο αριθμός των Παλαιστινίων που ζούσαν στην Ανατολική Ιερουσαλήμ ήταν 208.000 σύμφωνα με πρόσφατη απογραφή.[23]

Στα τέλη του 2008, οι κύριες αραβικές γειτονιές της Ανατολικής Ιερουσαλήμ περιελάμβαναν το Σουαφάτ (38.800), το Μπέιτ Χανινά (27.900), τη Μουσουλμανική Συνοικία της Παλαιάς Πόλεως (26.300), το Ατ-Τουρ, συμπεριλαμβανομένης της Ας-Σαουανά (24.400). Οι κύριες εβραϊκές συνοικίες της Ανατολικής Ιερουσαλήμ περιλαμβάνουν το Ραμότ (42.200), το Πισγκάτ Ζεέβ (42.100), το Γκιλό (26.900), το Νεβέ Γιαακόβ (20.400), το Ραμάτ Σλομό (15.100) και το Ανατολικό Ταλπιότ (12.200). Η Παλαιά Πόλη (συμπεριλαμβανομένης της ήδη αναφερθείσας Μουσουλμανικής Συνοικίας) έχει αραβικό πληθυσμό 36.681 και εβραϊκό 3.847.[24]

Το 2016, ο πληθυσμός της Ανατολικής Ιερουσαλήμ ήταν 542.400, αποτελώντας το 61% των κατοίκων της Ιερουσαλήμ. Από αυτούς, 214.600 (39,6%) ήταν Εβραίοι και 327,700 (60,4%) Άραβες.[25]

Σύμφωνα με το Σαλόμ Αχσάβ, οι εγκρίσεις για οικοδόμηση σε ισραηλινούς οικισμούς στην Ανατολική Ιερουσαλήμ έχουν επεκταθεί κατά 60% από τότε που ο Τραμπ έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ το 2017.[26] Από το 1991, οι Παλαιστίνιοι που αποτελούν την πλειοψηφία των κατοίκων της περιοχής έχουν λάβει μόνο το 30% των οικοδομικών αδειών.[27]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Dumper 2002, σελ. 42.
  2. Farsakh 2005, σελ. 9.
  3. Hasson 2000, σελίδες 15–24.
  4. Korman 1996, σελ. 251.
  5. Hulme 2006, σελ. 94.
  6. Klein 2001, σελ. 51.
  7. Dumper 1997, σελ. 33.
  8. Korman 1996, σελ. 251,n.5.
  9. Dumper 2014, σελίδες 50–51,63–64.
  10. Lustick 1997, σελίδες 34–45.
  11. UNGA 2253 1997, σελ. 151.
  12. Cohen 2013, σελ. 70.
  13. Hirbawi & Helfand 2011.
  14. OIC 2017.
  15. «New data shows Israeli settlement surge in east Jerusalem». Ynetnews (στα Αγγλικά). 9 Δεκεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2020. 
  16. Holzman-Gazit 2016, σελ. 134, n.11.
  17. Schmidt 2008, σελ. 340.
  18. Lustick 1997, σελίδες 35,37.
  19. Klein 2001, σελ. 7.
  20. Totten 2011.
  21. The Realization of Economic 1994.
  22. Choshen & Korach 2010.
  23. The Jerusalem Post 2008.
  24. Jerusalem Institute for Israel Studies 2010.
  25. JIPR 2018.
  26. «New data shows Israeli settlement surge in east Jerusalem». AP. 12 Σεπτεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2019. 
  27. «New data shows Israeli settlement surge in east Jerusalem». Ynetnews.com. 12 Σεπτεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]