Αμεδαίος Ε΄ της Σαβοΐας

Αμεδαίος Ε' ο Μέγας
Ο θυρεός της Σαβοΐας
Kόμης της Σαβοΐας
Περίοδος	1285 - 1323
Προκάτοχος	Φίλιππος Α΄
Διάδοχος	Εδουάρδος
Γέννηση	5 Σεπτεμβρίου 1249 Λε Μπουρζέ-ντυ-Λακ
Θάνατος	16 Οκτωβρίου 1323 (74 ετών) Αβινιόν
Σύζυγος	Σιβύλλα του Μπωζέ Μαρία της Βραβάντης
Επίγονοι	Εδουάρδος Αίμων Ιωάννα (Άννα)
Οίκος	Σαβοΐας
Πατέρας	Θωμάς Β΄ του Πεδεμοντίου
Μητέρα	Βεατρίκη Φιέσκι
Θρησκεία	Καθολικός Χριστιανός
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Ο Αμεδαίος Ε' ο Μέγας (Amédée V de Savoie, 5 Σεπτεμβρίου 1249 - 16 Οκτωβρίου 1323) ήταν δούκας της Σαβοΐας (1285-1323). Ήταν δευτερότοκος υιός του Θωμά Β' κόμη του Πεδεμοντίου και της Βεατρίκης Φιέσκι.

Ήταν νουνεχής και επιτυχημένος ηγέτης· όρισε το Σαμπερύ ως έδρα του.

Βιογραφία

Διαδέχθηκε τον άτεκνο θείο του Φίλιππο Α΄ κόμη της Σαβοΐας το 1285, μια και ο μεγαλύτερος αδελφός του Θωμάς Γ' είχε αποβιώσει πριν τρία έτη. Τον τελευταίο είχε διαδεχθεί στο Πεδεμόντιο ο υιός του Φίλιππος Α΄ ο οποίος εδικαιούτο την κομητεία της Σαβοΐας, αλλά ήταν 7ετής και δεν πρόβαλε την αξίωσή του. Ο Αμεδαίος Ε΄ παραχώρησε στον ανιψιό του το Τορίνο και το Πινερόλο, εξασφαλίζοντας έτσι τη θέση του ως κόμη της Σαβοΐας· για όμοιο λόγο πρόσφερε το Βωντ στο νεότερο αδελφό του Λουδοβίκο.

Με το γάμο του με τη Σίβυλλα κόμισσα του Μουζεΰ και του Μπρέσε, πρόσθεσε τις Βουργουνδικές αυτές κτήσεις της στις δικές του· αργότερα είδε τα εδάφη του να αυξάνονται περισσότερο: αν και η Γενεύη ανήκε κληρονομικά στον Αμεδαίο Β΄ κόμη της περιοχής, ο Αμεδαίος Ε', μετά από συνεννοήσεις με τον επίσκοπο της Γενεύης που ήταν σε διένεξη με τον Αμεδαίο Β΄, ανακηρύχθηκε προστάτης της πόλης. Το 1287, μετά από πολιορκία 14 εβδομάδων, κατέλαβε το κάστρο Ιλ επί του Ροδανού (Rhône) ποταμού· το 1295 εξαγόρασε το φρούριο του Σαμπερύ από τον ιδιοκτήτη του Ούγο της Ροσέτ. Έφερε το ζωγράφο Τζιόρτζιο της Ακουίλα, μαθητή του Τζιότο της Φλωρεντίας, στην Αυλή του ο οποίος του έφτιαξε έργα ζωγραφικής, ξυλόγλυπτα και νωπογραφίες. Εργάστηκε εκεί ως το 1348 που απεβίωσε.

Ο θυρεός του κόμη της Σαβοΐας

Νίκησε τον κόμη της Γενεύης και τον κόμη του Βιενουά και με τη Συνθήκη του Ανεμάσε αποδέχθηκαν το να είναι υποτελείς του. Το 1301 διευθέτησε τη διαφορά του με την επισκοπή του Σιόν. Έπειτα από μια διένεξη με το δούκα της Αυστρίας, συμμάχησε με τους Γάλλους που του παραχώρησαν το Μωλεβριέ της Νορμανδίας. Αλλά όταν αυτοί ανακατέλαβαν τη Λυών, ο Αμεδαίος Ε' αντιλήφθηκε τις επεκτατικές τους βλέψεις στα εδάφη των Άλπεων. Τότε συμμάχησε με τον Ερρίκο Ζ' Λουξεμβούργου βασιλιά της Γερμανίας, ο οποίος ήταν σύζυγος της Μαργαρίτας, αδελφής της συζύγου του Μαρίας. Ο Ερρίκος Ζ' τον όρισε αντιπρόσωπό του (vicar) στη Λομβαρδία και του έδωσε τον ψιλό τίτλο του κυρίου της Αόστης. Το 1315 ο Αμεδαίος Ε' βοήθησε τους Ιωαννίτες ιππότες της Ρόδου στην άμυνά τους έναντι των Οθωμανών.

Οικογένεια

Από τον πρώτο του γάμο το 1272 με τη Σιβύλλα του Μπωζέ, κόρη του Γκυ Α΄ Νταμάς ντε Μπωζέ, βαρόνο του Κουζάν, είχε τέκνα:

• Μπόννη, παντρεύτηκε πρώτα τον Ιωάννη Α΄ δελφίνο του Βιενουά και έπειτα τον Ούγο των Ιβρέα, κύριο του Μονμπωζόν (γιο του Ούγου κόμη της Βουργουνδίας).
• Εδουάρδος 1284-1329, κόμης της Σαβοΐας.
• Ελεονώρα, παντρεύτηκε πρώτα τον Γουλιέλμο των Σαλόν, κόμη του Ωσέρ & Τοννέρ, μετά τον Ντρε Δ΄ του Μελλό και έπειτα τον Ιωάννη Α΄ κόμη του Φορέ
• Μαργαρίτα απεβ.1349, παντρεύτηκε τον Ιωάννη Α' μαρκήσιο του Μομφερράτου.
• Αγνή απεβ. 1372, παντρεύτηκε τον Γουλιέλμο Γ΄ της Γενεύης και γιος τους ήταν ο:
  • Αμεδαίος Γ΄ κόμης της Γενεύης.
• Αίμων 1291-1343, κόμης της Σαβοΐας. Νυμφεύτηκε τη Γιολάντα Παλαιολογίνα, κόρη του Θεοδώρου Α΄ μαρκήσιου του Μομφερράτου. Γιος τους ήταν ο:
  • Αμεδαίος ΣΤ΄ ο Πράσινος κόμης.
• Ιωάννης.
• Βεατρίκη.

Το 1297 έκανε δεύτερο γάμο και νυμφεύτηκε τη Μαρία των Ρέγκιναρ, κόρη του Ιωάννη Α΄ κόμη της Βραβάντης, τρισεγγονού του Ισαακίου Β' Αγγέλου. Είχαν τέκνα:

• Αικατερίνη απεβ. 1336, παντρεύτηκε τον Λεοπόλδο Α' των Μπάμπενμπερκ δούκα της Αυστρίας.
• Άννα 1306-1365, παντρεύτηκε τον Ανδρόνικο Γ' Παλαιολόγο Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Τέκνα τους ήταν:
  • Ειρήνη, Ιωάννης Ε΄ αυτοκράτορας των Ρωμαίων, Μιχαήλ, Μαρία.
• Βεατρίκη 1310-1331, παντρεύτηκε τον Ερρίκο ΣΤ' δούκα της Καρινθίας, κόμη του Τυρόλου.

Πηγές

• Cox, Eugene L. (1967). The Green Count of Savoy. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.