Αγγίστα Σερρών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 40°58′32″N 23°57′45″E / 40.97556°N 23.96250°E / 40.97556; 23.96250

Αγγίστα
Τοποθεσία στον χάρτη
Τοποθεσία στον χάρτη
Αγγίστα
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή ΕνότηταΣερρών
ΔήμοςΑμφίπολης
Δημοτική ΕνότηταΠρώτης
ΚοινότηταΑγγίστας
Γεωγραφία και στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονίας
ΝομόςΣερρών
Έκταση17,408 (2011) χλμ2
Υψόμετρο170
Πληθυσμός295 (μόνιμος) (2011)
Άλλα
Ταχ. κωδ.62 047

Η Αγγίστα είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας (τέως δήμου) Πρώτης, του δήμου Αμφίπολης, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Σερρών, στην περιφέρεια Μακεδονίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. [1][2] Πρίν το πρόγραμμα Καλλικράτης και το σχέδιο Καποδίστριας, ανήκε στην επαρχία Φυλλίδος του νομού Σερρών, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονία. [3][4]

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αγγίστα είναι πεδινό χωριό στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού Σερρών. Βρίσκεται στους βορειοδυτικούς πρόποδες του Παγγαίου και σε κοντινή απόσταση από το μικρό ρέμα της Ανάληψης ή Πρώτης, το οποίο συμβάλλει στον ποταμό Αγγίτη λίγα χιλιόμετρα βορειότερα, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 170. Απέχει περίπου 44 χλμ. ΝΑ. των Σερρών. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 17,408 χμ² (2011). [5][6][3][4][7][8][1]

Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μόνιμος [9][10][11]
Έτος Πληθυσμός
1991 425
2001 331
2011 295
Πραγματικός (de facto) [12][13] [1]
Έτος Πληθυσμός
1961 1.000
1971 687
1981 539
1991 451
2001 341
2011 293

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1920 και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Βιτάστης του νομού Σερρών. Το 1926 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 ο οικισμός αποσπάστηκε από την κοινότητα Αγγίστης και προσαρτάται στον δήμο Πρώτης. Με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάστηκε από τον δήμο Πρώτης και προσαρτήθηκε στον δήμο Αμφίπολης. [2]

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα νότια του χωριού, αλλά και στην περιοχή του Σταθμού Αγγίστας, διάφορα ευρήματα[5] δείχνουν την ύπαρξη σημαντικού αρχαίου πολίσματος στο λόφο «Παλιοκώστρα», όπου σώζονται υπολείμματα αρχαίου κάστρου και βρέθηκαν πολυάριθμα όστρακα αρχαίων αγγείων.[14] Από δω προέρχονται πιθανώς και οι επιτύμβιες επιγραφές που βρέθηκαν εντοιχισμένες στην παλαιοχριστιανική εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου.[15]

Δίπλα στο χωριό βρέθηκε ένας σπουδαίος τάφος του 3ου αιώνα π.Χ που τον ανέσκαψε αρχαιολόγος X. Κουκούλη. Ακόμη βρέθηκε ένα κομμάτι από αρχαίο άγαλμα της θεάς Αφροδίτης κι ένα μαρμάρινο μνημείο της ρωμαϊκής εποχής. Επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζει η τοποθεσία «Γιλάν Καλές», η οποία βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το χωριό. Πάντως τα νεολιθικά μαύρα και έγχρωμα εγχάρακτα αγγεία που βρέθηκαν, μαρτυρούν την ύπαρξη αρχαίας πόλης. Ακόμη όστρακα ελληνικά, γεωμετρικά, μελανόμορφα, ρωμαϊκά και βυζαντινά φανερώνουν την ύπαρξη πόλης και τους ιστορικούς χρόνους. Το ύψωμα «Γιλάν Καλές» ήταν περιτειχισμένο κι αυτό φαίνεται από τα υπολείμματα του κάστρου, που βρέθηκε. Επιτύμβιες επιγραφές και μάρμαρα στο χωριό δείχνουν ότι υπήρχε σημαντική πόλη-κράτος στα ρωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια.

Σε μικρή απόσταση από το ρέμα (βορειοανατολικά του οικισμού), τα τελευταία χρόνια έχει βρεθεί από την αρχαιολόγο Σταυρούλα Δαδάκη, αγροτική έπαυλις (Villa Rustica), πολύ σημαντικό οικοδόμημα συνολικής επιφανείας 1100 τ.μ. [16]

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καπνοκαλλιέργειες, [4] παραγωγή σιταριού και καλαμποκιού.

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Η παλαιοχριστιανική εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου στα βόρεια του χωριού, που είναι από τις παλαιότερες του νομού.
  • Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου
  • Ο υπεραιωνόβιος πλάτανος του χωριού
  • Τα υπολείμματα των λιθόκτιστων νερόμυλων που, κάποτε αφθονούσαν στην περιοχή, και εξυπηρετούσαν για περισσότερους από δύο αιώνες τις ανάγκες των κατοίκων στην άλεση των δημητριακών
  • Τα παραδοσιακής «Παγγαιορίτικης» αρχιτεκτονικής σπίτια του χωριού

Έθιμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Kουρμπάνι στην Αγγίστα. Πρόκειται για ένα παλιό έθιμο, ο πυρήνας του βασίζεται στην έννοια της θυσίας στον άγιο του χωριού. Με τον τρόπο αυτό οι κάτοικοι της περιοχής επιχειρούσαν να εξευμενίσουν τον άγιο τους, για το καλό των ιδίων και του χωριού. Ανήμερα της εορτής του Αϊ-Γιάννη οι κάτοικοι της Αγγίστας αναβιώνουν το έθιμο με διοργανώτρια αρχή την επιτροπή του Ιερού Ναού, η οποία με επικεφαλής τον Ιερέα και μια ομάδα κατοίκων (διαφορετική κάθε χρόνο), επωμίζονται την ευθύνη της προετοιμασίας. Την επόμενη κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας ο Ιερέας με την εικόνα του Αγίου Ιωάννη στα χέρια, ευλογεί τους πιστούς που θέλουν να είναι η επιτροπή για τον επόμενο χρόνο. Οι πιστοί πιάνουν συμβολικά την εικόνα και προσφέρουν χρήματα για την αγορά του ζώου της επόμενης χρονιάς. Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, κοντά στην εκκλησία από την παραμονή της γιορτής (γύρω στις 12-2 το μεσημέρι) σφάζουν ένα μοσχάρι, το κρέας του οποίου βράζουν σε μεγάλα καζάνια όλη τη νύχτα. [17][18]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
  2. ↑ 2,0 2,1 https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=18022
  3. ↑ 3,0 3,1 ΠΛ 1:105
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 ΠΛΜ 1:280
  5. ↑ 5,0 5,1 Εκδόσεις «Ελλάδα»>
  6. ↑ Δομή 1:121
  7. ↑ Google Earth
  8. ↑ «Διακοπές», σ. 1020
  9. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
  10. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
  11. ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
  12. ↑ ΠΛ 1:105
  13. ↑ ΠΛΜ 1:280
  14. ↑ [1] Αρχειοθετήθηκε 2017-04-24 στο Wayback Machine. Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της Ανατολικής Μακεδονίας κατά την αρχαιότητα, Θεσσαλονίκη 1976 (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών), σ. 182. ISBN 960-7265-16-5.
  15. ↑ D. C. Samsaris, La vallée du Bas-Strymon á l’ époque impériale (Contribution épigraphique á la topographie, l’ onomastique, l’ histoire et aux cultes de la province romaine de Macédoine), Δωδώνη 18 (1989), τεύχ. 1, σ. 297-298, αρ. 163-164 = The Packard Humanities Institute (Samsaris, Bas-Strymon 163, # PH150804)[νεκρός σύνδεσμος] The Packard Humanities Institute (Samsaris, Bas-Strymon 164, # PH150805)[νεκρός σύνδεσμος]
  16. ↑ https://web.archive.org/web/20140624090331/http://www.aggista.gr/gr_aggistas_history.html
  17. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2021. 
  18. ↑ aggista.gr

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963
  • Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
  • Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
  • Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
  • Google Earth
  • eetaa.gr
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αγγίστα_Σερρών&oldid=10024096"