Άγιος Βλάσιος Μαγνησίας
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Συντεταγμένες: 39°20′22″N 23°04′02″E / 39.339521°N 23.0672444°E
| Άγιος Βλάσιος | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Θεσσαλίας |
| Δήμος | Βόλου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Μαγνησίας |
| Υψόμετρο | 320 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 38500 |
| Τηλ. κωδικός | 2428 |
Ο Άγιος Βλάσιος είναι χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας, κτισμένο στις πλαγιές του Πηλίου στον δρόμο που οδηγεί από τα Άνω Λεχώνια στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας, σε απόσταση περίπου 15 χλμ. από τον Βόλο. Το χωριό (πρώην ανεξάρτητη κοινότητα και νυν Τοπική Κοινότητα του Δήμου Βόλου) εκτείνεται από τον Παγασητικό κόλπο (οικισμός Μαλάκι) έως τα μέσα υψώματα του όρους Πηλίου. Ο πληθυσμός του ανέρχεται σε 322 κατοίκους (Απογραφή 2011) και στο χωριό λειτουργεί παιδικός σταθμός και δημοτικό σχολείο.
Η ονομασία του οφείλεται στην εκκλησία του χωριού, που είναι αφιερωμένη στον ομώνυμο άγιο. Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Καραμπάς ή Καραμπάσι, που στα τουρκικά σημαίνει μαύρη κεφαλή.
Στα χρόνια αμέσως μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας (1881), το Καραμπάσι έγινε διαμέρισμα του Δήμου Νηλείας. Το 1914, το Καραμπάσι έγινε ανεξάρτητη κοινότητα και το όνομά του άλλαξε σε Άγιος Βλάσιος, από την ομώνυμη εκκλησία του χωριού που είναι κτίσμα του 1836. Στις 13 Μαΐου 1944, το χωριό πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς κατακτητές.
Από το 1998, ο Άγιος Βλάσιος αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Αρτέμιδος, που έχει την έδρα του στα Άνω Λεχώνια. Στην διοικητική περιφέρεια της πρώην κοινότητας και νυν δημοτικού διαμερίσματος του Αγίου Βλασίου ανήκουν τέσσερις οικισμοί:
- ο οικισμός του Αγίου Βλασίου με 322 κατοίκους,
- ο παραθαλάσσιος οικισμός Μαλάκι με 113 κατοίκους,
- ο οικισμός Παλιόκαστρο ή Παλαιόκαστρο με 55 κατοίκους, και
- ο οικισμός Στρόφλος ή Στρόφιλος με 25 κατοίκους (στοιχεία απογραφής 2011).
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ο οικισμός του Παλιόκαστρου, που βρίσκεται στην ρεματιά ανάμεσα στα Άνω Λεχώνια και τον Άγιο Βλάσιο, κατοικούνταν σχεδόν αποκλειστικά από Τούρκους. Όπως ήταν φυσικό, στον οικισμό υπήρχε και μουσουλμανικό τέμενος (τζαμί). Ο πύργος του τζαμιού (ο μιναρές) υπήρχε μισοκατεστραμμένος μέχρι τα τέλη του 20ού αι., αλλά βάνδαλοι Έλληνες τον ανατίναξαν.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
- Αλεξόπουλος, Κωνσταντίνος (2018). Η Κοινότητα Αγίου Βλασίου (Καραμπάσι) στο Πήλιο: Από την ιστορία στο σήμερα (PDF) (μεταπτυχιακή εργασία). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογική Σχολή, Τμήμα Θεολογίας. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2022.
- Αϋφαντής, Ελευθέριος (1996). Άγιος Βλάσης ή Καραμπάσι Πηλίου: μνήμες και ιστορία. Θεσσαλονίκη: χ.ε.
- Σκουβαράς, Βαγγέλης (1983). «Καραμπασιώτικα». Από το λειμώνα της παράδοσης: Πηλιορείτικα Β΄. Αθήνα: Εκδ. Οίκος Αστήρ. σελίδες 172–190.