Λεύκα (Πειραιάς)

Ρετσίνα ή Λεύκα

Η Ρετσίνα είναι το εργατικό κέντρο του Πειραιά και το επίκεντρο ολόκληρου του βιομηχανικού Πειραιά, η παλιότερη ονομασία της περιοχής ήταν Λεύκα όπως λέγεται πολλές φορές και σήμερα το όνομα Ρετσίνα το πήρε από το μεγάλο εργοστάσιο που κατασκευάστηκε στην περιοχή από την επιφανή Πειραϊκή οικογένεια Ρετσίνα τον 19ο αιώνα. Περικλείεται στην ευρύτερη περιοχή μεταξύ των Σιδηροδρομικών γραμμών του ΗΣΑΠ, των σιδηροδρομικών γραμμών του ΟΣΕ και της Οδού Θηβών ακριβώς δυτικά των Καμινίων, η περιοχή είναι διάσπαρτη από εργοστάσια, συνεργεία και μηχανουργεία πολλά από τα οποία σήμερα υπολειτουργούν ή έχουν κλείσει. Συνορεύει στα ανατολικά με τα Καμίνια, στα βόρεια με την Παλαιά Κοκκινιά, στα δυτικά με τον Παπαστράτο με όρια τις σιδηροδρομικές γραμμές του ΟΣΕ και στα νότια με την Γούβα του Βάβουλα και τα Παλιατζίδικα με όριο τις σιδηροδρομικές γραμμές του ΗΣΑΠ.

Το εργοστάσιο Ρετσίνα

Το εργοστάσιο Ρετσίνα αποτελούσε για έναν περίπου αιώνα την μεγαλύτερη κλωστουφαντουργική εταιρεία σε ολόκληρη την Ελλάδα απασχολώντας χιλιάδες εργατικά χέρια. Η κλωστοϋφαντουργία Ρετσίνα ιδρύθηκε το 1872 στον Πειραιά από τους αδελφούς Θεόδωρο, Αλέξανδρο και Δημήτριο Ρετσίνα, γιους του εμπόρου και ποτοποιού Γεωργίου Ρετσίνα από το Άργος, ενός από τους πρώτους οικιστές της πόλης. Ο Θεόδωρος Ρετσίνας σημαντική πολιτική προσωπικότητα είχε διατελέσει δημοτικός σύμβουλος Πειραιά ,δήμαρχος της πόλης την περίοδο (1887 - 1895) και βουλευτής Πειραιά το 1899 με το κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη. Τα ερείπια της πρώην μεγάλης βιομηχανίας της οικογένειας Ρετσίνα βρίσκονται στο μεγάλο τρίγωνο μεταξύ της Οδού Θηβών, της Οδού Υμηττού και των σιδηροδρομικών γραμμών του ΟΣΕ.

Η οικογένεια Ρετσίνα μετά το 1890 κατασκεύασε άλλα 4 μεγάλα εργοστάσια σε διάφορα άλλα σημεία του Πειραιά όπως στο Νέο Φάληρο, στον Άγιο Διονύσιο, στα Μανιάτικα και στην γέφυρα Ιπποδάμειας, το 1925 η επιχείρηση Ρετσίνα έγινε ανώνυμος εταιρεία και στην συνέχεια πέρασε από την ατμοκίνηση στην πετρελαιοκίνηση. Τα προϊόντα της επιχείρισης Ρετσίνα βαμβακερά νήματα και υφάσματα γερά και φθηνά σε μεγάλη κατανάλωση από τις κατώτερες τάξεις που ζούσαν γύρω από την περιοχή, λειτουργούσαν κανονικά μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950 τότε ξεκίνησε η διαδικασία ενοποίησης τους. Τα 4 άλλα εργοστάσια του Πειραιά πουλήθηκαν και κατεδαφίστηκαν το 1957 όλες οι δραστηριότητες της οικογένειας συγκεντρώθηκαν στο πρώτο εργοστάσιο της Λεύκας. Νέα ανάκαμψη του εργοστασίου είχαμε μετά το 1960 υπό τη διεύθυνση του Ανδρέα Κ. Δρούλια με σύγχρονο εξοπλισμό αλλά τα οικονομικά προβλήματα ήταν μεγάλα σταδιακά έφεραν κάμψη και το οριστικό κλείσιμο του εργοστασίου το 1981. Τα κτίρια του εργοστασίου θεωρήθηκαν σαν διατηρητέα μνημεία, απαγορεύτηκε η κατεδάφιση τους παρά τις προσπάθειες κάποιων επιχειρηματιών αλλά μια πυρκαγιά το 2003 τα κατέστρεψε σε σημαντικό βαθμό.

Η Ρετσίνα σήμερα

Το εργοστάσιο Ρετσίνα είχε σημαντικό ρόλο στην δημιουργία της φυσιογνωμίας της σύγχρονης πόλης του Πειραιά ειδικά στο θέμα της μετατροπής της στην μεγαλύτερη εργατούπολη της Ελλάδας, όλες οι περιοχές γύρω από την Ρετσίνα όπως τα Καμίνια, η Παλαιά Κοκκινιά, ο Παπαστράτος, ο Άγιος Ιωάννης Ρέντης είναι εργατικές συνοικίες. Το εργοστάσιο την περιοχή της μεγάλης ακμής του είχε στην διοίκηση του σημαντικές προσωπικότητες όλοι από αυτούς είχαν διατελέσει δήμαρχοι ή δημοτικοί σύμβουλοι ή βουλευτές Πειραιά. Μετά την παρακμή του εργοστασίου την δεκαετία του 1960 οι απολυόμενοι εργάτες διασκορπίστηκαν στην γύρω περιοχή της Λεύκας δημιουργώντας μηχανουργεία, μικρότερα εργοστάσια, συνεργεία αυτοκινήτων και πολλά εργαστήρια υφαντουργίας χωρίς να λείπουν ούτε οι εργατικές κατοικίες. Σήμερα πολλά από αυτά λειτουργούν ακόμα κανονικά ενώ άλλα έχουν κλείσει, η περιοχή γενικά είναι σήμερα αρκετά ήσυχη με χαμηλό κυκλοφοριακό φόρτο.

Η Καπνοβιομηχανία Κεράνης ένα άλλο σημαντικό εργοστάσιο της περιοχής βρίσκεται στην συνοικία της Ρετσίνας επί της Λεωφόρου Αθηνών Πειραιώς αποτελούσε την δεύτερη μεγαλύτερη Ελληνική καπνοβιομηχανία μετά τον γειτονικό Παπαστράτο, λειτουργούσε από το 1926 έως το 2006 που έκλεισε λόγω πτώχευσης.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ένα ιστορικό βιομηχανικό συγκρότημα εν κινδύνω: η κλωστοϋφαντουργία Ρετσίνα στον Πειραιά
• Κλωστουφαντουργεία αδελφών Ρετσίνα
• Θεόδωρος Ρετσίνας