Λουδοβίκος Λάζαρος Ζαμένχοφ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λουδοβίκος Λάζαρος Ζαμένχοφ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
לײזער לוי זאַמענהאָף (Γίντις)
Γέννηση15  Δεκεμβρίου 1859[1][2][3]
Μπιαουίστοκ[4][5]
Θάνατος14  Απριλίου 1917[1][2][3]
Βαρσοβία[6][5]
Τόπος ταφήςΕβραϊκό Κοιμητήριο της Βαρσοβίας (52°14′43″ s. š., 20°58′34″ v. d.) και grave of L. L. Zamenhof
ΚατοικίαΜπιαουίστοκ (1859–1873)[7]
Βαρσοβία (1873–1879)[7]
Μόσχα (1879–1881)[7]
Χρόντνα (1893–1897)[8]
Πουότσκ (1885–1886)[8]
Veisiejai (Φεβρουάριος 1885 – Μαΐου 1885)[7]
Χερσώνα (1889–1890)[8]
Βαρσοβία (1881–1885)[7]
Βαρσοβία (Μαΐου 1885 – Δεκέμβριος 1885)[7]
Βιέννη (Μαΐου 1886 – Ιουνίου 1886)[7]
Βαρσοβία (1886–1889)[7]
Βαρσοβία (1890–1893)[7]
Βαρσοβία (1897–1917)
ΨευδώνυμοDoktoro Esperanto, Gamzefon[9], Unuel[10], Anna R.[11], Homo sum[12], Amiko[13] και Hemza[14]
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία[15]
ΘρησκείαHomaranismo
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓίντις
Ρωσικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΕσπεράντο[16]
Ρωσικά[2]
Πολωνικά[2][17]
Γερμανικά[18]
λατινική γλώσσα[18]
Εβραϊκά[18]
Γαλλικά[18]
Ελληνικά[18]
Αγγλικά[18]
Γίντις[19]
Βολαπιούκ
Εκπαίδευσηδιδακτορικό δίπλωμα
ΣπουδέςΙατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μόσχας
αυτοκρατορικό πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγλωσσολόγος[20]
οφθαλμίατρος[21]
εφευρέτης
ποιητής[21]
μεταφραστής
εσπεραντιστής
ιατρός[21]
ιατρός συγγραφέας
μεταφραστής της Βίβλου
esperantologist
Αξιοσημείωτο έργοUnua Libro
Dua Libro
Fundamento de Esperanto
Ho, mia kor'
Εσπεράντο
Homaranismo
Οικογένεια
ΣύζυγοςΚλάρα Ζαμένχοφ (1887–άγνωστη τιμή)[22]
ΤέκναΛίντια Ζαμένχοφ
Άνταμ Ζάμενχοφ
Ζόφια Ζαμένχοφ[23]
ΓονείςMarkus Zamenhof και Rozalia Zamenhof
ΑδέλφιαIda Zamenhof
Fejgla Zamenhof
Mina Zamenhof
Aleksander Zamenhof
Henryk Zamenhof
Leon Zamenhof
Felix Zamenhof
Hersz Zamenhof
Aŭgusta Hermelin
Sora Dwora Zamenhof
ΣυγγενείςFabian Zamenhof (πρωτοξάδερφος) και Lejzer Zamenhof (πρωτοξάδερφος)
Οικογένειαοικογένεια Ζαμένχοφ
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΙππότης της Λεγεώνας της Τιμής (1905)
Honorary President of the World Esperanto Association
Ταξιάρχης του Τάγματος της Ισαβέλλας της Καθολικής (1909)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Λουδοβίκος Λάζαρος Ζαμένχοφ (πολωνικά: Ludwik Łazarz Zamenhof‎‎, 15 Δεκεμβρίου 185914 Απριλίου 1917) ήταν Πολωνός-Εβραίος[24] οφθαλμολόγος, φιλόλογος και ο εμπνευστής της Εσπεράντο, της πλέον δημοφιλούς τεχνητής γλώσσας μέχρι σήμερα. Οι μητρικές του γλώσσες ήταν τα Πολωνικά, Ρώσικα και τα Εβραϊκά ανατολικής Ευρώπης αλλά μιλούσε με ευχέρεια επίσης Γερμανικά. Αργότερα έμαθε Γαλλικά, Ελληνικά, Λατινικά, Εβραϊκά και Αγγλικά, ενώ ανέπτυξε ενδιαφέρον και για τα Ιταλικά, Ισπανικά και Λιθουανικά.

Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ζαμένχοφ γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου του 1859 στην πόλη Μπιάλιστοκ ( Białystok ), περιοχή που ανήκει σήμερα στην Πολωνία αλλά τότε ανήκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Ο πληθυσμός της πόλης αποτελείτο από τρεις βασικές εθνικές ομάδες : Πολωνούς, Λευκορώσους και μια μεγάλη ομάδα Εβραίων. Απογοητευμένος από τις πολλές διαμάχες μεταξύ των ομάδων αυτών υπέθεσε πως ο βασικός λόγος για το μίσος και τις προκαταλήψεις βρισκόταν στην ασυνεννοησία και τις αμοιβαίες παρεξηγήσεις, οι οποίες προκαλούνταν από την έλλειψη μιας κοινής γλώσσας που θα έπαιζε το ρόλο ενός ουδέτερου επικοινωνιακού οργάνου μεταξύ ανθρώπων διαφορετικού εθνικού και γλωσσικού υπόβαθρου.

Ως μαθητής στο λύκειο της Βαρσοβίας, Ο Ζαμένχοφ προσπάθησε να δημιουργήσει ένα είδος διεθνούς γλώσσας με πλούσια αλλά και πολύπλοκη γραμματική. Όταν σπούδασε Αγγλικά ( μαζί με Γερμανικά, Γαλλικά, Λατινικά και Ελληνικά ), αποφάσισε ότι η διεθνής γλώσσα πρέπει να διαθέτει μία σχετικά απλή γραμματική η οποία θα κάνει ευρεία χρήση προσφυμάτων για τη δημιουργία λέξεων.

Ως το 1878 το πρόγραμμά του Lingwe uniwersala είχε σχεδόν ολοκληρωθεί. Ωστόσο ο Ζαμένχοφ ήταν πολύ νέος για να κατορθώσει να εκδώσει τη δουλειά του. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του από το σχολείο άρχισε να σπουδάζει ιατρική, αρχικά στη Μόσχα και έπειτα στη Βαρσοβία. Το 1885 ο Ζαμένχοφ αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο και άρχισε την πρακτική του ως οφθαλμολόγος. Ταυτόχρονα συνέχισε να εργάζεται πάνω στο σχέδιό του για τη διεθνή γλώσσα.

Η ανάπτυξη και διδασκαλία της Esperanto[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για δύο χρόνια προσπάθησε να συλλέξει χρηματοδοτήσεις για την έκδοση ενός βιβλιαρίου που θα περιέγραφε τη γλώσσα. Τελικά δέχτηκε οικονομική βοήθεια από τον μέλλοντα πεθερό του. Το 1887 εξέδωσε το βιβλίο με τον τίτλο " Lingvo internacia. Antauxparolo kaj plena lernolibro " ( Διεθνής Γλώσσα. Πρόλογος και Πλήρες Κείμενο ) υπό το ψευδώνυμο " Doktoro Esperanto " ( Ελπιδοφόρος Γιατρός ), απ’όπου και προέρχεται το όνομα της γλώσσας. Για τον Ζαμένχοφ η γλώσσα αυτή δεν ήταν μόνο ένα επικοινωνιακό εργαλείο, αλλά και ένα μέσο για να διαδώσει τις ιδέες του για ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ διαφορετικών ανθρώπων και πολιτισμών. Μεταξύ των πολλών εργασιών του, μετέφρασε στην Εσπεράντο και την Παλαιά Διαθήκη.

Ο Δρ Ζαμένχοφ και η σύζυγός του απέκτησαν τρία παιδιά : δύο κόρες, τη Σοφία και τη Λιντία, και ένα γιό, τον Άνταμ. Η Λιντία Ζαμένχοφ εκδήλωσε μεγάλο ενδιαφέρον για την Εσπεράντο και ως ενήλικη έγινε δασκάλα της γλώσσας, ταξιδεύοντας σε Ευρώπη και Αμερική για τη διδασκαλία της γλώσσας. Μέσω της φιλίας της με τη Μάρθα Ρουτ ( Martha Root ) η Λιντία αποδέχτηκε τον Μπαχαουλάχ και έγινε μέλος της Πίστης Μπαχάι. Η Πίστη Μπαχάι υποστηρίζει, ως μια από τις κοινωνικές της αρχές, πως οι εκπρόσωποι όλων των εθνών πρέπει να επιλέξουν μία βοηθητική παγκόσμια γλώσσα. Και τα τρία παιδιά του Ζαμένχοφ πέθαναν στο Ολοκαύτωμα.

Ο Ζαμένχοφ θεωρείται θεός από τη θρησκεία Οομότο ( Oomoto ή 大本 ).

Πέθανε στη Βαρσοβία στις 14 Απριλίου του 1917.

Ονοματοδοσίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πλανητοειδής (1462)Zamenhof έχει ονομαστεί προς τιμήν του Ζαμένχοφ. Ανακαλύφτηκε στις 6 Φεβρουαρίου του 1938 από τον Ύργιο Βάισάλα (Yrjö Väisälä).

Εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, δρόμων παγκοσμίως έχουν πάρει το όνομά του. Για παράδειγμα υπάρχουν δρόμοι με το όνομα Ζαμένχοφ στην κεντρική Ιερουσαλήμ και στο Τελ Αβίβ στο Ισραήλ, όπως επίσης στη Βαρσοβία.

Βλέπε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12115775v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w67w7db2. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. 5,0 5,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 Alexander Korzhenkov: «Homarano: La vivo, verkoj kaj ideoj de d-ro L. L. Zamengof» (Εσπεράντο) Sezonoj, Lithuanian Esperanto Association. Καλίνινγκραντ, Κάουνας. 2009.
  8. 8,0 8,1 8,2 www.plansprachen.ch/Zamenhof_kaj_Pollando.pdf.
  9. «Russians, Jews, and the Pogroms of 1881-1882».
  10. «Kritika retrorigardo al la "tezoj" de 'Esenco kaj estonteco'». (Εσπεράντο)
  11. eo.wikisource.org/wiki/Originala_Verkaro/V/11.
  12. «HILELISMO». (Εσπεράντο)
  13. 1  Σεπτεμβρίου 1889. anno.onb.ac.at/cgi-content/anno-plus?aid=e0a&datum=1889&page=8&size=45.
  14. 20  Ιανουαρίου 1980. anno.onb.ac.at/cgi-content/anno-plus?aid=e0a&datum=1890&page=23&size=45.
  15. «This Week In History: The language of hope is born». (Αγγλικά) The Jerusalem Post. 22  Ιουλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6  Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 11  Μαΐου 2020.
  16. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12115775v. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26  Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  17. CONOR.SI. 28394851.
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 www.esperanto.es/hef/index.php/que-es/historia/zamenhof. Ανακτήθηκε στις 27  Ιανουαρίου 2017.
  19. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12115775v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  20. «Zamenhof». (Ισπανικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1  Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27  Ιανουαρίου 2017.
  21. 21,0 21,1 21,2 «Zamenhof». (Ισπανικά) Ανακτήθηκε στις 27  Ιανουαρίου 2017.
  22. Bernhard Tuider: «Die Lingvo Internacia des Dr. Esperanto». (Γερμανικά) 20  Ιουλίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29  Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15  Σεπτεμβρίου 2019.
  23. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. 143299026. Ανακτήθηκε στις 13  Δεκεμβρίου 2022.
  24. http://www.biographybase.com/biography/zamenhof_l_l.html

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]