Πολιορκία της Κορώνης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πολιορκία της Κορώνης
Χάρτης της Κορώνης με κάτοψη του κάστρου της, του 1680, του Ενετού Φραγκισκανού μοναχού και χαρτογράφου, Vincenzo Coronelli (1650–1718), από το έργο "Memorie istoriografiche delli regni della Morea e Negroponte…, ", Venice, 1686.[1]
Χρονολογία1532–1534
ΤόποςΚορώνη, Μεσσηνία, Πελοπόννησος
ΈκβασηΠρόσκαιρη νίκη της κεντροδυτικής χριστιανικής συμμαχίας και στη συνέχεια νίκη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Αντιμαχόμενοι
Ηγετικά πρόσωπα
σουλτάνος
Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής
Λουτφή-Μπέης (στόλος)
Γιαγιάς πασάς (στρατός)
Ζαδάρ και Τραδίτης (Σπαΐδες Σπάρτης)
αυτοκράτορας
Κάρολος Ε΄
Αντρέα Ντόρια (στόλος)
Τζ. Μεντόζα (διοικητής)
Ροντρίγκεζ Μακκικάο (διοικητής)
Δυνάμεις
1532: Άγνωστος αριθμός πολιορκουμένων, 700 περίπου σπαΐδες από τη Σπάρτη υπό την αρχηγία των Ζαδάρ και Τραδίτου
1533: 60 γαλέρες (σύμφωνα με άλλες πηγές 80 κάτεργα γεμάτα γενιτσάρους)
1532: 80-83 πλοία: 35 μεγάλα πλοία & 48 γαλέρες γεμάτα στρατό, 150 πυροβόλα στα πλοία & 14 πυροβόλα στην ξηρά
1533: 36-57 μικρά & μεγάλα πλοία
6.000-8.000 πολιορκούμενοι
Απώλειες
1532: Άγνωστες. Νεκροί οι αρχηγοί των σπαΐδων Σπάρτης Ζαδάρ και Τραδίτης
1533: Άγνωστες. Μετά την αποτυχία του, ο ναυάρχος Λουτφή-Μπέης, καταδικάστηκε σε θάνατο από τον σουλτάνο και αντικαταστάθηκε από τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα
1532: Περισσότεροι από 300 νεκροί & 1.300 τραυματίες
1533: Άγνωστες

Με τον όρο Πολιορκία της Κορώνης, αναφέρονται οι διάφορες πολιορκίες, η πρόσκαιρη κατάληψη, μεταξύ των ετών 1532–1534, του κάστρου και της πόλης της Κορώνης της Μεσσηνίας, από τον ενωμένο στόλο και τα στρατεύματα της χριστιανικής συμμαχίας της Μοναρχίας των Αψβούργων, του Παπικού Κράτους, του Βασιλείου της Ισπανίας, της Δημοκρατίας της Γένοβας κ.α. και στη συνέχεια η ανακατάληψή της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Κορώνη ήταν, από το 1209, κτήση της Βενετικής Δημοκρατίας. Το 1500, όμως, περιήλθε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία μετά την ήττα του στόλου της πρώτης κατά τη Ναυμαχία της Μεθώνης και την επακολουθήσασα πολιορκία και κατάληψη της Μεθώνης, που έκανε ο Σουλτάνος Βαγιαζήτ Β΄ (αναφορά Κ. N. Σάθα: Βαϊαζίτης) και η οποία οδήγησε στην παράδοση και των άλλων μεσσηνιακών φρουρίων της περιοχής της Πυλίας, αυτών της παλαιάς Πύλου (Junca) και της Κορώνης, δηλαδή του Παλαιοκάστρου του Ναβαρίνου και του Κάστρου της Κορώνης, τα οποία παραδόθηκαν από τους Ενετούς διοικητές τους αμαχητί.[2][3][4][5]

Το 1532, ο Κάρολος Ε΄, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, των Ρωμαίων και της Ιταλίας, καθώς και της Ισπανικής Αυτοκρατορίας, γνωστός εκεί ως Κάρολος Α΄ (λατινικά: Carolus Quintus, ισπανικά: Carlos I de España‎, 1500–1558, στην εξουσία: Ισπανία: 1516–1556, Ιταλία: 1519–1556), καθώς ο σουλτάνος Σουλεϊμάν (αναφορά Κ. N. Σάθα: Σουλεϊμάνης) με ισχυρό στρατό προήλαυνε στην Αυστρία με σκοπό να καταλάβει τη Βιέννη, αντιδρώντας άμεσα με τις στρατιωτικές δυνάμεις του στη ξηρά και τη θάλασσα, διέταξε τον Γενουάτη κοντοτιέρο και νάυαρχο της Δημοκρατίας της Γένοβας Αντρέα Ντόρια (ιταλικά: Andrea Doria, 1466–1560),[6] να επιτεθεί στην Κορώνη προκειμένου να υπάρξει ανατροπή - εκτροπή από τις οθωμανικές εκστρατείες κατά τη διάρκεια του Μικρού Πολέμου στην Ουγγαρία (1526–1568).[7][8][9]

1532: Πολιορκία της Κορώνης από τον Αντρέα Ντόρια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ναύαρχος της Δημοκρατίας της Γένοβας Αντρέα Ντόρια, σε πορτρέτο του 1526, του Ιταλού ζωγράφου Sebastiano del Piombo (1485–1547), στη Villa del Principe της Γένοβας.

Το 1532 λοιπόν, ο Στόλαρχος του Καρόλου του Ε', ο Γενουήνσιος ναύαρχος Αντρέα Ντόρια (αναφορά Κ. N. Σάθα: Ανδρέας Δόριας), επικεφαλής του συμμαχικού στόλου Ισπανών, Σικελών, του Πάπα, των Ιπποτών της Μάλτας και του Ιεροσολυμικού Τάγματος με 35 μεγάλα καράβια και 48 γαλέρες (δηλαδή 83 πλοία, σε άλλη πηγή [9] αναφέρονται 80 πλοία) γεμάτα στρατό προσβάλλει το Κάστρο της Κορώνης, αποκλείοντας με τα πλοία του και τις τρεις πλευρές του κάστρου που έβλεπαν προς τη θάλασσα και ολοκληρώνει την πολιορκία από τη ξηρά με απόβαση στρατευμάτων, τα οποία ενήργησαν έφοδο εναντίον του κάστρου. Μεταξύ των αποβιβασθέντων βρίσκονται και αρκετοί Κορωναίοι, που είχαν εγκατασταθεί προσωρινά, μετά το 1500, στη Ζάκυνθο και ακολούθησαν με σκοπό την απελευθέρωση της πόλη τους.[8][10]

Ο Ντόρια άρχισε την επίθεσή του με σφοδρό βομβαρδισμό του φρουρίου, με 150 πυροβόλα από τα πλοία και 14 από τη ξηρά, ο οποίος προκάλεσε πολλά ρήγματα στα τείχη και τους πύργους του κάστρου, ενώ οι Οθωμανοί αμυνόμενοι κατόρθωσαν να αποκρούσουν τις τρεις πρώτες αλλεπάλληλες σκληρές επιθέσεις που ακολούθησαν ρίχνοντας από ψηλά ζεματιστό νερό και λάδι, πίσσα καυτή, άμμο και ασβέστη.[8] Οι επιτιθέμενοι είχαν, ως εκείνη τη στιγμή, μεγάλες απώλειες, περίπου 300 νεκροί και 1.300 τραυματίες, αλλά ο Ντόρια δεν δίστασε να διατάξει και τέταρτη έφοδο κατά την οποία οι άνδρες του πέτυχαν να εισέλθουν στο Κάστρο και να καταλάβουν ένα τμήμα του.[10] Οι 700 περίπου σπαΐδες, οι οποίοι έσπευσαν, από τη Σπάρτη, προς βοήθεια των πολιορκουμένων Οθωμανών, υπό την αρχηγία των Ζαδάρ και Τραδίτου κατόρθωσαν να μπουν στο κάστρο, μέσω των προαστίων της πόλης, αλλά οι αρχηγοί τους εξολοθρεύτηκαν. Την επόμενη ημέρα η προσπάθεια συνεχίσθηκε και τελικά καταλαμβάνεται ολόκληρο το κάστρο και η πόλη της Κορώνης.[8] Η μάχη ήταν «φοβερή και πολύνεκρος». Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και ο Κορωναίος αρχηγός Θεόδωρος Βοσκίτης, ενώ στη μάχη διακρίθηκαν οι εθελοντές Νικόλαος Μαμωνάς, Θεόδωρος Αγιαποστολίτης και Μιχαήλ Καλόφωνος.[8][10] Ο στρατηγός Μεντόζα (ισπανικά: Mendoza, αναφορά Κ. N. Σάθα: Ιερόλυμος Μενδόζα) διορίσθηκε, από τον Ντόρια, ως ο διοικητής του φρουρίου, τα τζαμιά μετατράπηκαν και πάλι σε χριστιανικές εκκλησίες και η lεροσολυμική σημαία υψώθηκε στα τείχη του κάστρου.[8][10] Με αυτόν τον τρόπο η Κορώνη καταλήφθηκε από το συμμαχικό στόλο του αυτοκράτορα Καρόλου Ε, του Πάπα και Ιπποτών της Μάλτας με επικεφαλής το Γενουάτη ναύαρχο Αντρέα Ντόρια,[11] ο οποίος τοποθέτησε και διάφορα σημεία φρούρησης στις γύρω ακτές.[7]

1533: Πολιορκία της Κορώνης από τους Οθωμανούς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κωνσταντίνος Σάθας στο έργο του «Τουρκοκρατουμένη Ελλάς: Ιστορικόν δοκίμιον περί των προς αποτίναξιν του Οθωμανικού ζυγού επαναστάσεων του Ελληνικού Έθνους (1453-1821)», περιγράφοντας τα διάφορα στάδια των πολιορκιών των ετών 1532 και 1533, της ναυμαχίας του 1533 και τις υπόλοιπες επιμέρους μάχες της περιόδου αυτής, γύρω από την Κορώνη, εκτιμά, ότι η τελική παράδοση της Κορώνης προέρχεται από το γεγονός πως ο ίδιος ο Κάρολος κατανοούσε πόσο «αδύνατος καθίστατο η διατήρησις της Κορώνης, τόσον απομεμακρυσμένης των κρατών αυτού».[12]

Την άνοιξη του 1533, ο Οθωμανός σουλτάνος Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής 1494–1566, στην εξουσία: 1520-1566), έστειλε τον Τούρκο ναύαρχο Λουτφή-Μπέη (αναφορά Κ. N. Σάθα: Λουφτήβεης) με 60 γαλέρες (σύμφωνα με άλλες πηγές 80 κάτεργα γεμάτα γενιτσάρους)[12] στη διοίκηση του οθωμανικού στόλου και τον Γιαγιά πασά, (αναφορά Κ. N. Σάθα: Γιαγιάς πασάς) στη διοίκηση του οθωμανικού στρατού, για να ανακαταλάβουν την πόλη.[13] Οι οθωμανικές γαλέρες απέκλεισαν το λιμάνι. Ο Λουτφή-Μπέης πολιόρκησε το κάστρο, στο οποίο κατέφυγαν περίπου 8.000 πολιορκούμενοι, Έλληνες και ξένοι εθελοντές Ιταλοί, Γερμανοί, Ισπανοί και άλλοι, μαζί με τη μικρή συμμαχική φρουρά, οι οποίοι υφίσταντο το μαρτύριο της έλλειψης τροφής και νερού, καθώς οι πολιορκητές κατέστρεψαν το υδραγωγείο και οι υδατοδεξαμενές του φρουρίου υπέστησαν ρήγματα από τους βομβαρδισμούς.[13]

Ο διοικητής του κάστρου στρατηγός Μεντόζα είχε αποστείλει έγκαιρα αίτημα υποστήριξης προς τον αυτοκράτορα Κάρολο Ε', ο οποίος διέταξε τον Ντόρια να αναχωρήσει αμέσως από τη Μεσσήνη της Σικελίας, όπου είχε καταλύσει, προκειμένου να σπεύσει ξανά στην Κορώνη.[12] Τον Ντόρια ακολούθησαν εθελοντικά και αρκετοί ευγενείς Ισπανοί και Ιταλοί.

Στον κόμη Νικόλαο Μαμωνά δοθήκανε τα χωριά Ζαρνάτα, Όροβο και Γρεβενό στις 13 Ιουνίου 1533, στον κόμη Θεόδωρο Αγιαποστολίτη τα χωριά Λεοντάρι και το Κάστρο Άγιο Γεώργιο Σκορτών και την Καρύταινα, αλλά επειδή δεν κατάφεραν να κατακτήσουν την Πελοπόννησο, οι Έλληνες αυτοί δεν παρέλαβαν ποτέ αυτά τα δώρα από τον Κάρολος Ε΄, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, των Ρωμαίων και της Ιταλίας επειδή την επόμενη χρονιά άφησαν την Κορώνη.

Ναυμαχία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ναύαρχος Αντρέα Ντόρια έφθασε έγκαιρα και μετά από μια σύντομη ναυμαχία διασκόρπισε τον οθωμανικό στόλο και αποδέσμευσε την πόλη από τον πολιορκητικό κλοιό, την 2α Αυγούστου του 1533, σώζοντας παράλληλα τη ζωή σε περίπου 8.000 πολιορκούμενους. Αν και ο Ντόρια διέθετε συνολικά μόνο 36 μικρά και μεγάλα πλοία, δηλαδή λιγότερα από τα μισά (σύμφωνα με άλλη πηγή: 57 πλοία),[12] κέρδισε εύκολα τη νίκη χάρη στη ναυτική δεξιοτεχνία του, καθώς και χάρη στην εμπειρία και στην τόλμη των πληρωμάτων του, εμφανίζοντας παράλληλα τη φανερή αδυναμία του Οθωμανικού Στόλου της εποχής εκείνης.[7][13][12] Μάλιστα ο σουλτάνος Σουλεϊμάν, ο οποίος έφερε βαρέως την αποτυχία του ναυάρχου του Λουτφή-Μπέη, τον καταδίκασε σε θάνατο και τον αντικατέστησε με τον Χαϊρεντίν πασά, γνωστότερο ως Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα ή Χαϊρεδίν Βαρβαρόσσα (τουρκικά: Hayreddin Paşa, 1478– 1546), ο οποίος ήταν αποφασισμένος να καταλάβει οπωσδήποτε την Κορώνη και ετοιμαζόταν πυρετωδώς για αυτό. Τελικά, δεν υπήρξε κάποια επέμβαση από τον Μπαρμπαρόσα, καθώς τη λύση έφερε ο οθωμανικός στρατός ξηράς, ο οποίος κατάφερε να διεξάγει τη νεότερη πολιορκία της Κορώνης, αναγκάζοντας την παράδοση της πόλης την 1η Απριλίου του 1534.[13] Ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα μερικά χρόνια αργότερα, το 1538, έγινε ιδιαίτερα γνωστός χάρη στη νίκη του κατά τη Ναυμαχία της Πρέβεζας, όταν και νίκησε τη χριστιανική εξαεθνική αρμάδα υπό τον Γενοβέζο ναύαρχο Αντρέα Ντόρια.


Ανακατάληψη από τους Οθωμανούς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά λοιπόν και τη δεύτερη αναχώρηση του Ντόρια και του στόλου του, οι Οθωμανοί με ισχυρές δυνάμεις πεζικού και ιππικού από το στρατόπεδο της Ανδρούσας έκαναν επιδρομές στην Κορώνη και έφερναν τους κατοίκους και τη φρουρά σε δύσκολη θέση.[14] Για να απαλλαγεί από τις εχθρικές πιέσεις αυτές, ο νέος διοικητής του φρουρίου, ο στρατηγός Ροδερίγος Μακκικάο Ναυαρραίος με τον οποίον είχε αντικαταστήσει ο Ντόρια τον Μεντόζα, θέλησε να ανταποδώσει στις οθωμανικές επιθέσεις και μαζί με πολλούς Κορωναίους απετόλμησε νυχτερινή επιδρομή εναντίον του τουρκικού στρατοπέδου της Ανδρούσης, όπου βρίσκονταν 1.000 γενίτσαροι και 1.000 ιππείς.[13] Οι επιδρομείς απέτυχαν να αιφνιδιάσουν τους Τούρκους, που βρίσκονταν εκεί, και ακολούθησε σκληρός αγώνας και άγρια σφαγή με πολλές απώλειες και από τις δυο πλευρές, με τέτοια σφοδρότητα, ώστε σκοτώθηκαν οι αρχηγοί και των δύο αντιπάλων. Οι απομείναντες ιππότες επέστρεψαν στην Κορώνη, αλλά η έκβαση της μάχης, η απώλεια του στρατηγού Μακκικάο και η πανώλη, που εντωμεταξύ μάστιζε την πόλη προξένησαν στους κατοίκους της Κορώνης μεγάλη απογοήτευση. Το κυριότερο όμως πρόβλημα ήταν ότι τη φορά αυτή ο αυτοκράτορας Κάρολος Ε' είχε να αντιμετωπίσει σοβαρότερα προβλήματα στην Ευρώπη, καθώς επέκειτο πόλεμος εναντίον της Γαλλίας. Ο ίδιος προτείνει στον Πάπα Κλήμεντα τον Ζ' και τη Βενετική Δημοκρατία να κρατήσουν την Κορώνη από κοινού οι Χριστιανοί σύμμαχοι και να εμποδίσουν την κατάληψή της από τους Τούρκους.[13][12] Ήταν πρόθυμος να την παραχωρήσει ακόμα και στους Ενετούς. Και οι δύο όμως αρνήθηκαν για διάφορους λόγους.[13][12] Έτσι αποφασίζεται η εγκατάλειψη της Κορώνης και αποστέλλονται 5 σικελικά καράβια φορτηγά με ολίγα εφόδια δήθεν προς υποστήριξη των αμυνομένων, αλλά στην πραγματικότητα προς παραλαβή της φρουράς και του πολεμικού υλικού κυρίως δε των πυροβόλων και των μηχανημάτων πολιορκίας.[13] Με αυτόν τον τρόπο, μετά την αναχώρηση του στρατού του Καρόλου οι Οθωμανοί κατέλαβαν και πάλι την Κορώνη χωρίς αντίσταση,[13][12] καθώς στην αποδυναμωμένη, από την πολιορκία, ισπανική φρουρά δόθηκε η δυνατότητα να εγκαταλείψει την πόλη αβλαβώς, ενώ η πόλη της Κορώνης περιήλθε και πάλι υπό οθωμανική κατοχή.[15]

Διαφυγή Κορωναίων και εγκατάστασή τους σε Κάτω Ιταλία – Νάπολη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δύο χρόνια μετά την πρόσκαιρη ανάκτησή της, οι συμμαχικές δυνάμεις της Δύσης εγκαταλείπουν και πάλι την Κορώνη, η οποία θα γίνει ξανά τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, για περίπου 150 χρόνια.[16] Εκτός από τον στρατό των χριστιανικών δυτικών συμμάχων, με τα 5 σικελικά πλοία και με όσα άλλα πλωτά μέσα βρέθηκαν εκεί, αποχώρησαν μαζί και 5.000 Κορωναίοι πολίτες, υπό τον αρχιερέα Βενέδικτο, οι οποίοι διασκορπίσθηκαν ως πρόσφυγες σε διάφορα λιμάνια και πόλεις, όπως τη Ζάκυνθο, την Κεφαλλονιά, τη Σικελία, την Καλαβρία, τη Νεάπολη κ.α.[17] Αρκετοί άλλοι από αυτούς πέθαναν στη διάρκεια της διαδρομής από την πανώλη και όσοι έφτασαν τελικά στη Μεσσήνη της Ιταλίας καταδιώκονταν στους δρόμους από τους κατοίκους, για να μη μολύνουν τον τόπο.[17] Ο ιταλός συγγραφέας Bozio γράφει ότι οι Κορωναίοι όταν έφτασαν στη Μεσσήνη, «ήταν τόσο αδύνατοι, ώστε μόλις μπορούσαν να κινήσουν τα πόδια τους».[17][14]

Το 1685, επακολούθησε η επόμενη ανακατάληψη της πόλης, εκ μέρους των Βενετών ενάντια στους Οθωμανούς, με τη νεότερη Πολιορκία της Κορώνης από τον Φραντσέσκο Μοροζίνι.[18] Η πρόσκαιρη αυτή κατοχή, για 30 περίπου χρόνια, ανετράπη και πάλι το 1715, όταν οι Οθωμανοί την κατέλαβαν ξανά. Στο κάστρο της Κορώνης εγκαταστάθηκαν τότε οθωμανικές οικογένειες, ενώ οι Ελληνορθόδοξοι κάτοικοι διέμεναν εκτός των τειχών. Κατά τη διάρκεια της πρώτης (1500-1532) και της δεύτερης (1534-1685) οθωμανικής κατάκτησης της πόλης, σύμφωνα με τους σύγχρονους ερευνητές, [19] παρατηρήθηκε οικονομική και κοινωνική παρακμή.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Pianta della Cittá e Fortezza di Coron, από την ιστοσελίδα: el.travelogues.gr
  2. Αιμίλιος Κουμάνης, Θοδωρής Φιλιππίδης, Έρικα Βλάχου, «Το κάστρο της Κορώνης και ευρύτερης περιοχής», (1999), "Ενότητα: 10. Η πρώτη Περίοδος Τουρκοκρατίας (1500-1532)", σελ. 73-76.
  3. Κωνσταντίνος Σάθας, «Τουρκοκρατουμένη Ελλάς: ιστορικόν δοκίμιον περί των προς αποτίναξιν του Οθωμανικού ζυγού επαναστάσεων του Ελληνικού Έθνους (1453-1821)», υπό Κωνσταντίνου Ν. Σάθα. Εκ της Τυπογραφίας των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά, Αθήνησι 1869, σελ. 62-63.
  4. Καρποδίνη – Δημητριάδη, Ε. (1990). Κάστρα της Πελοποννήσου. Αθήνα: Adam. σελ. 156. 
  5. Lane, C. F. (2007). Βενετία, η θαλασσοκράτειρα. Αθήνα: Αλεξάνδρεια. σελ. 348. 
  6. Andrea Frediani, I grandi condottieri che hanno cambiato la storia
  7. 7,0 7,1 7,2 Crowley, (2008) p. 55
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 Αιμίλιος Κουμάνης, Θοδωρής Φιλιππίδης, Έρικα Βλάχου, «Το κάστρο της Κορώνης και ευρύτερης περιοχής», (1999), "Ενότητα: 11. Κατάληψη της Κορώνης υπό των Ισπανών (1532-1534)", σελ. 76-77.
  9. 9,0 9,1 Κωνσταντίνος Σάθας, «Τουρκοκρατουμένη Ελλάς: ιστορικόν δοκίμιον περί των προς αποτίναξιν του Οθωμανικού ζυγού επαναστάσεων του Ελληνικού Έθνους (1453-1821)», υπό Κωνσταντίνου Ν. Σάθα. Εκ της Τυπογραφίας των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά, Αθήνησι 1869. Ενότητα: "1532-1533 Πόλεμος Σουλεϊμάνου και Καρόλου Ε'. Ο Δόριας κυριεύει την Κορώνην, λεηλατεί τα παράλια του Κορινθιακού κόλπου και εξεγείρει τους Έλληνας εις επανάστασιν. Εγκατάλειψις και σφαγή αυτών. Πολιορκία και ανάκτησις της Κορώνης υπό των Τούρκων. Μετοικισμός Κορωναίων εις Ιταλίαν", (σελ. 102-110): σελ. 102-103: [...] "Κατά το επόμενον έτος (σ.σ. 1532) ο σουλτάνος Σουλεϊμάνης ηγούμενος πολυαρίθμου στατού εισέβαλεν εις την Γερμανίαν προκαλών εις μάχην τον αυτοκράτορα Κάρολον Ε', και πομπωδώς διακηρύττων εαυτόν αυθέντην του κόσμου, και σκιαν του θεού επί της γης. Ο αυτοκράτωρ εν σπουδή ητοιμάσθη κατά ξηράν και θάλασσαν προς απόκρουσιν του κινδύνου, και διορίσας αρχιναύαρχον τον Ανδρέαν Δόριαν, νεωστί τιμηθέντα τω τίτλω του πρίγκηπος της Μέλφης, διέταξεν αυτόν να περισυνάξη εν Μεσσήνη τον στόλον και καταπλεύσας εις Ελλάδα αντιπαραταχθή κατά του υπό του Οθωμανού ναυάρχου Ιμέρ Αλή διοικουμένου εχθρικού στόλου. Την 6 Αυγούστου 1532 εξαρτύσας ο Δόριας στόλον εξ ογδοήκντα πλοίων, εις ον ηνώθη ο τε παπικός και ιπποτικός στολίσκος, απέπλευσεν εις τα ελληνικά ύδατα, και μαθών ότι ο Ιμέρ Αλής ευρίσκετο εν Άρτη διηυθύνθη εις Ζάκυνθον, όπου ευρών τον Ενετόν ναύαρχον Βικέντιον Καπέλλον προσεπάθησε να καταπείση προς σύμπραξιν, παριστών εύκολον την διάβασιν του Ελλησπόντου και την άλωσιν αυτής της Κωνσταντινουπόλεως• αφού όμως ο Καπέλλος απήντησεν, ότι η κυβέρνησίς του ορκισθείσα προς τον σουλτάνον απόλυτον ουδετερότητα, την οποίαν αυτός δεν ηδύνατο να λύση παρά τας διαταγάς της Γερουσίας, ο αυτοκρατορικός αρχιναύαρχος ήλθεν αμέσως στα παράλια της Ηπείρου, όπου μαθών ότι οι Τούρκοι είχον πλεύσει προς το Αιγαίον πέλαγος, έστειλε μετά μιας μοίρας τον Αντώνιον Δόριαν, όστις πλεύσας μέχρι Ναυπλίου έμαθεν ότι ο εχθρικός στόλος είχε διευθυνθή προς την Εύβοιαν. Μετ' ολίγον ελθών μετά του επιλοίπου στόλου ο Δόριας εις τα Μεσσηνιακά παράλια συνεκρότησε πολεμικόν συμβούλιον, εν ώ ο ναύαρχος του Ιεροσολυμικού τάγματος Σαλβιάτης επρότεινεν την άλωσιν της Μεθώνης, εξ ης προ μικρού κατησχυμένος είχεν υποχωρήσει• αλλ' απορριφθείσης της προτάσεως αυτού απεφασίσθη η εκπόρθησις της Κορώνης". [...]
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Κωνσταντίνος Σάθας, «Τουρκοκρατουμένη Ελλάς: ιστορικόν δοκίμιον περί των προς αποτίναξιν του Οθωμανικού ζυγού επαναστάσεων του Ελληνικού Έθνους (1453-1821)», υπό Κωνσταντίνου Ν. Σάθα. Εκ της Τυπογραφίας των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά, Αθήνησι 1869. Ενότητα: "1532-1533 Πόλεμος Σουλεϊμάνου και Καρόλου Ε'. Ο Δόριας κυριεύει την Κορώνην, λεηλατεί τα παράλια του Κορινθιακού κόλπου και εξεγείρει τους Έλληνας εις επανάστασιν. Εγκατάλειψις και σφαγή αυτών. Πολιορκία και ανάκτησις της Κορώνης υπό των Τούρκων. Μετοικισμός Κορωναίων εις Ιταλίαν", (σελ. 102-110): σελ. 103-104: [...] "Ενώ δ' επί τοιούτω σκοπώ ο χριστιανικός στόλος προέπλεε, οι κατοικούντες το προς την θάλασσαν εξάρτημα της πόλεως έλληνες έδραμον ευθύς και παρεκάλουν τον Δόριαν να επιταχύνη την απελευθέρωσιν αυτών, υποσχόμενοι να συμπράξωσιν αυτώ λαμβάνοντες τα όπλα κατά των Τούρκων. Αποβιβάσας στρατόν και στήσας κανονοστιχίας εν τη ξηρά διέταξεν ο αρχιναύαρχος προσβολήν ταυτόχρονον εκ πάντων των μερών. Εκατόν πεντήκοντα πυροβόλα εκ θαλάσσης και δεκατέσσερα εκ ξηράς αδιακόπως εκτύπων τα τείχη της πόλεως, τα οποία πολλαχού κατερράγησαν και κατεκρημνίσθησαν. Τρεις έφοδοι εγένοντο, τας οποίας γενναίως απέκρουσαν οι πολιορκούμενοι Τούρκοι ρίπτοντες, εκτός χαλάζης βελών και σφαιρών, ζέον ύδωρ, πυρ, και τετηγμένην άσφαλτον κατά των πολιορκητών, οίτινες κατεκρημνίζοντο από των κλιμάκων και έπιπτον νεκροί, τραυματίαι, και ανάπηροι. Επί τέλους νέαι επικουρίαι ενεθάρρυναν τους εφορμώντας, οίτινες εν τετάρτη εφόδω κατόρθωσαν ν' αναβώσι και καταλαβώσι το τείχος, εν ω ανεπετάσθη υπό των ιπποτών η Ιεροσολυμική σημαία. Οι δε Τούρκοι υποχωρήσαντες εκλείσθησαν εν τοις πύργοις και καρτερικώς εμάχοντο μέχρι νυκτός. Άμα διεδόθη η είδησις του εν Κορώνη κινδύνου επτακόσιοι σπαΐδες έσπευσαν εκ Σπάρτης εις βοήθειαν των πολιορκουμένων υπό την αρχηγία του Ζαδάρ και Τραδίτου, και περί το λυκαυγές κατώρθωσαν να εισέλθωσι δια των προαστείων. Πλην οι πολιορκηταί επιπεσόντες κατέκοψαν αυτούς και ταμόντες τας κεφαλάς των δύο αρχηγών ενέπηξαν μετ' άλλων εις δόρατα• μετά δε τούτο οι πολιορκούμενοι και υπ' άλλων κακουχούμενοι στερήσεων ανεπέτασαν λευκήν σημαίαν και εζήτησαν συνθήκας. Και ούτω την 22 Σεπτεμβρίου, εξελθόντων των Τούρκων συν γυναιξί και τέκνοις, η Κορώνη παρεδόθη εις τον Δόριαν, όστις διατάξας ίνα ψαλή δοξολογία εις τ' αμέσως μεταβληθέντα εις εκκλησίας τσαμία, και διατάξας την επισκευήν των τειχών, διώρισε διοικητήν αυτής τον ταξίαρχον Ιερόλυμο Μενδόζαν, συστήσας αυτώ την περιποίησιν των Ελλήνων και την κατά τα ίδια έθιμα κυβέρνησιν αυτών. Εις εκπόρθησιν της Κορώνης συνετέλεσαν τα μέγιστα και οι Έλληνες, ιδίως δε Θεόδωρος ο Αγιαποστολίτης, Μιχαήλ ο Καλόφωνος, Νικόλαος ο Μαμουνάς, περί ων εν τοις εξής λόγος γενήσεται, ως και του εν τη εφόδω πεσόντος Θεοδώρου Βοσκίτου.". [...]
  11. Καρποδίνη – Δημητριάδη, Ε. (1990). Κάστρα της Πελοποννήσου. Αθήνα: Adam. σελ. 156. 
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 12,7 Κωνσταντίνος Σάθας, «Τουρκοκρατουμένη Ελλάς: ιστορικόν δοκίμιον περί των προς αποτίναξιν του Οθωμανικού ζυγού επαναστάσεων του Ελληνικού Έθνους (1453-1821)», υπό Κωνσταντίνου Ν. Σάθα. Εκ της Τυπογραφίας των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά, Αθήνησι 1869. Ενότητα: "1532-1533 Πόλεμος Σουλεϊμάνου και Καρόλου Ε'. Ο Δόριας κυριεύει την Κορώνην, λεηλατεί τα παράλια του Κορινθιακού κόλπου και εξεγείρει τους Έλληνας εις επανάστασιν. Εγκατάλειψις και σφαγή αυτών. Πολιορκία και ανάκτησις της Κορώνης υπό των Τούρκων. Μετοικισμός Κορωναίων εις Ιταλίαν", (σελ. 102-110): σελ. 105-107: [...] "Ο Κάρολος κατανοών, ότι αδύνατος καθίστατο η διατήρησις της Κορώνης, τόσον απομεμακρυσμένης των κρατών αυτού, έγραψε κατά Μάρτιον του 1533 εις τον μέγαν μάγιστρον του ιεροσολυμικού τάγματος προτέπων ίν' αναλάβη την υπεράσπισιν της πόλεως• λαβών δε αποποιητικήν απάντησιν προσήνεγκεν αυτήν εις τον σουλτάνον επί τω όρω επικυρώσεως του θρόνου της Ουγγαρίας εις τον αδελφόν του Φερδινάνδον• πλην ο Σουλεϊμάνης αντί απαντήσεως διέταξεν όπως ο μεν φλαμπουριάρης της Σεμενδρίας Γιαγιάς πασάς επί κεφαλής του στρατού, ο δε Λουφτήβεης ηγούμενος του στόλου, έλθωσι κατά της Κορώνης. Ο Μενδόζας αναγγείλας εις τον αντιβασιλέα της Σικελίας την κατά ξηράν και θάλασσαν στενήν πολιορκία εζήτησε κατεπειγόντως βοηθείας λέγων, ότι η προς τον αυτοκράτορα αφοσίωσις των Ελλήνων ήτο τοιαύτη, ώστε άμα εμφανιζομένης δυνάμεως προθύμως ήθελον λάβει τα όπλα και αποδιώξει τους Τούρκους εξ όλης της Πελοποννήσου. Ταύτα πληροφορηθείς ο Κάρολος τον μεν Δόριαν διέταξε να συγκετρώση τον στόλο και τρέξη εις βοήθειαν, τον δε πάπαν δι' επιστολών παρεκάλεσε να συντελέση υπέρ τούτου παραχωρών τον ρωμαϊκόν και ιεροσολυμικόν στολίσκον. Εν τάχει παρασκευασθείς εν Μεσσήνη ο στόλαρχος προαπέστειλε μίαν γαλέραν ίνα ενθαρρύνη τους εν Κορώνη• αυτός δε αναχωρήσας μετά πεντήκοντα επτά πλοίων την 2 Αυγούστου 1533 ήλθεν εις Ζάκυνθον, και εκείθεν εις Σαπιέντσαν, όπου ελληνικόν πλοιάριον τον ειδοποίησεν, ότι ο τουρκικός στόλος συνέκειτο εξ ογδοήκοντα πλοίων. Ο προς κατασκόπευσιν των εχθρών σταλέις είδε τον Λουφτήβεην ηγκυροβολημένον εν τινί όρμω πλησίον της Κορώνης, την δε πόλιν στενώς πολιορκουμένην και κανονοβολουμένην από ξηράς και θαλάσσης. Ο Δόριας, ει και ολιγώτερα έχων πλοία, απεφάσισε να συγκροτήση μάχην, εξαναγκάζων ούτω την εις την πόλιν εισαγωγήν των αναγκαίων βοηθειών• όθεν προς τούτο διατάξας να ετοιμασθή ο στόλος, ως εμπροσθοφυλακήν προέταξε δύο μεγάλα γαλόνια εξωπλισμένα δια καλού πυροβολικού, κατόπιν δ' ετάχθη αυτός έχων εν μεν τω δεξιώ κέρατι τον στολίσκον του πάπα και των ιπποτών, εν δε τω αριστερώ την υπό του Αντωνίου Δορία διοικούμενην μοίρα. Φθας εις το ακρωτήριον Ακρίταν (Gallo) έστειλε βριγαδίνιον, δι' ου διέτασσε τα προπλέοντα γαλόνια να προσεγγίσωσι τω εχθρώ και απαύστως κανονοβολήσωσι κατ' αυτού μέχρις εξερεθίσεως προς μάχην• καθ' ον δε χρόνον ο στόλος ήθελε σπεύδει εις βοήθειαν αυτών, αι παρακολουθούσαι γαλέραι είχον ενταλθή όπως ωφελούμεναι της συγχύσεως και απασχολήσεως των εχθρών σπεύσωσιν εις βοήθειαν των εν Κορώνη. Αλλ' η απόστολος ναυς κανονοβοληθείσα μέχρι καταβυθίσεως μόλις εσώθη καταφυγούσα υπό τα πυροβόλα του δρουρίου. Παραδόξως ο οθωμανικός στόλος δεν εκινήθη από της θέσεως αυτού, και ούτως ο χριστιανικός ανενοχλήτως ηδυνήθη να φθάση εις Κορώνην, εκτός δύο γαλερών μη δυνηθεισών να παρακολουθήσωσιν• εκ τούτων της μεν μιας το πλήρωμα εκ δειλίας πεσόν εις την θάλασσαν επνίγη ή ηχμαλωτίσθη, η δ' ετέρα καρτερικώτατα αντέστη κατά των επιτεθέντων εχθρών, μέχρις ου ο στόλαρχος εξασφαλίσας υπό το πυρ του δρουρίου τα βεβλαμμένας ναυς εσήμανεν οπισθοχώρησιν και μετά είκοσι τριών γαλερών έσπευσεν εις βοήθειαν. Ο Λοφτήβεης έχων διαταγάς ίνα μη συμπλακή προ της ελεύσεως και του Αλεξανδρινού στόλου, υπεχώρησε και καταδιωκόμενος υπό του Δορία ήλθε και ηγκυροβόλησεν υπό το φρούριον της Μεθώνης, απολέσας εν τη φυγή δύο γαλέρας, εν αις ηχμαλωτίσθησαν πλέων των διακοσίων, ως επί το πολύ γιανιτσάρων μετά του αρχηγού τους Ισούφ βέη, τον οποίον ο νικητής ενδύσας δια λαμπράς εσθήτος και χρυσού περιδεραίου γενναιοφρόνως απέστειλεν εις Μεθώνην". [...]
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 13,7 13,8 Αιμίλιος Κουμάνης, Θοδωρής Φιλιππίδης, Έρικα Βλάχου, «Το κάστρο της Κορώνης και ευρύτερης περιοχής», (1999), "Ενότητα: 12. Πολιορκία της Κορώνης υπό των Τούρκων (1533)", σελ. 77-78.
  14. 14,0 14,1 Κωνσταντίνος Σάθας, «Τουρκοκρατουμένη Ελλάς: ιστορικόν δοκίμιον περί των προς αποτίναξιν του Οθωμανικού ζυγού επαναστάσεων του Ελληνικού Έθνους (1453-1821)», υπό Κωνσταντίνου Ν. Σάθα. Εκ της Τυπογραφίας των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά, Αθήνησι 1869. Ενότητα: "1532-1533 Πόλεμος Σουλεϊμάνου και Καρόλου Ε'. Ο Δόριας κυριεύει την Κορώνην, λεηλατεί τα παράλια του Κορινθιακού κόλπου και εξεγείρει τους Έλληνας εις επανάστασιν. Εγκατάλειψις και σφαγή αυτών. Πολιορκία και ανάκτησις της Κορώνης υπό των Τούρκων. Μετοικισμός Κορωναίων εις Ιταλίαν", (σελ. 102-110): σελ. 107-110.
  15. Setton (1984), p. 392
  16. Αιμίλιος Κουμάνης, Θοδωρής Φιλιππίδης, Έρικα Βλάχου, «Το κάστρο της Κορώνης και ευρύτερης περιοχής», (1999), "Ενότητα: 13. Δεύτερη Περίοδος Τουρκοκρατίας (1534-1685), σελ. 78-79.
  17. 17,0 17,1 17,2 Αιμίλιος Κουμάνης, Θοδωρής Φιλιππίδης, Έρικα Βλάχου, «Το κάστρο της Κορώνης και ευρύτερης περιοχής», (1999), "Ενότητα: 14. Διαφυγή Κορωναίων και εγκατάστασις εις Κάτω Ιταλίαν-Νάπολιν", σελ. 80-83.
  18. Καρποδίνη – Δημητριάδη, Ε. (1990). Κάστρα της Πελοποννήσου. Αθήνα: Adam. σελ. 156. 
  19. Καρποδίνη – Δημητριάδη, Ε. (1990). Κάστρα της Πελοποννήσου. Αθήνα: Adam. σελ. 157. 

Πηγές - αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]