Παιχνίδι ρόλων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης.
Αίτιο: Υπερανάλυση
Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων.

Παιχνίδι ρόλων (αγγλικά: role-playing game ή RPG) είναι ένα είδος παιχνιδιού στο οποίο οι παίκτες αναλαμβάνουν το ρόλο φανταστικών χαρακτήρων και μέσω συνεργασίας δημιουργούν ή παρακολουθούν ιστορίες. Οι συμμετέχοντες καθορίζουν τις ενέργειες των χαρακτήρων τους εν μέρει βασισμένοι στον σχεδιασμό του χαρακτήρα τους, και οι ενέργειες πετυχαίνουν ή αποτυγχάνουν σύμφωνα με ένα σύστημα κανόνων και οδηγιών. Στο πλαίσιο των κανόνων, οι παίκτες μπορούν να αυτοσχεδιάσουν ελεύθερα˙ οι επιλογές τους καθορίζουν την κατεύθυνση και την έκβαση των παιχνιδιών.

Στο βιβλίο Dungeons & Dragons Rules Cyclopedia (TSR 1071), που κυκλοφόρησε το 1991, δίνεται μια άλλη γενική περιγραφή των παιχνιδιών ρόλων, τα οποία συγκρίνονται με τις παλιές περιπέτειες στο ραδιόφωνο:

Πριν από τη τηλεόραση, υπήρχε το ραδιόφωνο. Οι ακροατές κάθονταν μπροστά από το ραδιόφωνο τους και άκουγαν με ενθουσιασμό τα κατορθώματα των μοναδικών ραδιοφωνικών ηρώων. Εφόσον χρησιμοποιούσαν ραδιόφωνο, δεν μπορούσαν να δουν τα γεγονότα, αλλά δεν υπήρχε η ανάγκη να τα δουν - ο διάλογος, η αφήγηση, τα ηχητικά εφέ περιέγραφαν τη δράση, η οποία εκφραζόταν από τη φαντασία των ακροατών σε σκηνές που μπορούσαν να δουν, να βιώσουν και να μνημονεύσουν. Τα παιχνίδια ρόλων είναι σε μεγάλο βαθμό σαν τις ραδιοφωνικές περιπέτειες, εάν εξαιρέσουμε μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια: προωθούν την αλληλεπίδραση. Ένας παίκτης αναλαμβάνει την αφήγηση και ένα τμήμα του διαλόγου, αλλά οι άλλοι παίκτες δεν κάθονται απλά φανταζόμενοι τα γεγονότα˙ αντιθέτως, συμμετέχουν πραγματικά. Κάθε παίκτης ελέγχει τις ενέργειες ενός χαρακτήρα στο πλαίσιο της ιστορίας, αποφασίζει για τις ενέργειες του, παρέχει το διάλογο του χαρακτήρα του και λαμβάνει αποφάσεις βασισμένος στην προσωπικότητα του χαρακτήρα και τις εκάστοτε επιλογές στο παιχνίδι.

Τα παιχνίδια ρόλων θα μπορούσαμε να τα συγκρίνουμε και με τα ακουστικά βιβλία (audio books), αλλά η θεμελιώδης διαφορά είναι ότι οι ακροατές (οι παίκτες) που ακούν τον αφηγητή (ο οποίος στο πλαίσιο των παιχνιδιών ρόλων φέρει διάφορες ονομασίες, εκ των οποίων οι πιο διαδεδομένες είναι οι gamemaster, Dungeon Master και storyteller) συμμετέχουν, πρωταγωνιστούν στην ιστορία, όπως ακριβώς ηθοποιοί πρωταγωνιστούν σε μια ταινία ή σε ένα θεατρικό έργο, σε αντίθεση όμως με τους ηθοποιούς, απολαμβάνουν τη τερπνή και μοναδική δυνατότητα να συμβάλλουν, και μάλιστα σε πολύ σημαντικό βαθμό, στον ρου της ιστορίας. Η γοητεία των RPGs έγκειται εν μέρει στον αμφίδρομο χαρακτήρα τους: δεν υπάρχει αλληλεπίδραση μόνο μεταξύ των παικτών αλλά και μεταξύ του πομπού και του δέκτη, δηλαδή μεταξύ του αφηγητή και των παικτών. Και ο αφηγητής (gamemaster) είναι παίκτης και όλοι μαζί, παίζοντας ένα παιχνίδι ρόλων, κερδίζουν ένα εισιτήριο σε τόπους φαντασίας και περιπετειών.

Ένα παιχνίδι ρόλων σπάνια έχει νικητές ή χαμένους. Αυτό είναι το θεμελιώδες χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί τα παιχνίδια ρόλων από τα επιτραπέζια παιχνίδια, τα χαρτοπαίγνια, τα αθλητικά παιχνίδια και τα περισσότερα είδη παιχνιδιών. Τα παιχνίδια ρόλων προάγουν περισσότερο τη συνεργασία και την κοινωνικότητα παρά τον ανταγωνισμό. Ένα χαρακτηριστικό παιχνίδι ρόλων συγκεντρώνει τους συμμετέχοντες του σ’ένα ενιαίο σύνολο, που λειτουργεί ως ομάδα. Όπως οι τηλεοπτικές σειρές ή οι σειρές μυθιστορημάτων, αυτά τα αποσπασματικά παιχνίδια παίζονται συχνά σε εβδομαδιαία βάση για μια περίοδο μηνών ή ακόμη και ετών, αν και μερικοί παίκτες προτιμούν να παίζουν περιπέτειες που ολοκληρώνονται σε μια συνάντηση.

Τα παιχνίδια ρόλων αποτελούν μια μορφή αφήγησης μέσω αλληλεπίδρασης και συνεργασίας. Όπως τα μυθιστορήματα ή οι ταινίες, τα παιχνίδια ρόλων έχουν απήχηση διότι εμπλέκουν τη φαντασία μας. Η αλληλεπίδραση είναι η πολυσήμαντη διαφορά μεταξύ των παιχνιδιών ρόλων και της παραδοσιακής λογοτεχνίας. Ενώ ο θεατής ενός τηλεοπτικού προγράμματος αποτελεί παθητικό παρατηρητή, ο παίκτης σε ένα παιχνίδι ρόλων κάνει επιλογές που επηρεάζουν την ιστορία. Τέτοια παιχνίδια ρόλων επεκτείνουν μια παλιότερη παράδοση παιχνιδιών αφήγησης όπου μια μικρή παρέα φίλων συνεργάζονταν για να πλάσουν μια ιστορία.

Στα παιχνίδια ρόλων, χρησιμοποιούνται, εκτός από το εξάπλευρο ζάρι, ζάρια με 4, 8, 10, 12, 20 πλευρές

Παρόλο που υπάρχουν απλά στοιχεία παιχνιδιών ρόλων σε παραδοσιακά παιχνίδια για παιδιά, όπως το «κλέφτες και αστυνόμοι», «καουμπόηδες και Ινδιάνοι», τα παιχνίδια ρόλων προσθέτουν πολυπλοκότητα και επιμονή σε αυτή τη βασική ιδέα. Σ’αντίθεση με αυτά τα παραδοσιακά παιχνίδια, οι συμμετέχοντες σε ένα παιχνίδι ρόλων δημιουργούν συγκεκριμένους χαρακτήρες και μια εξελισσόμενη πλοκή. Ένα συνεπές σύστημα κανόνων και ένας λιγότερο ή περισσότερο ρεαλιστικός κόσμος περιπετειών (campaign setting) συμβάλλουν στην αναστολή της δυσπιστίας.

Τα παιχνίδια που εμπεριέχουν περιβάλλοντα και μηχανισμούς παιχνιδιών που συναντάμε σε παιχνίδια ρόλων αποκαλούνται παιχνίδια ρόλων για υπολογιστές (computer role-playing games) ή CRPGs. Οι σειρές Might and Magic και Ultima για παράδειγμα, οι οποίες γεννήθηκαν το 1986 και 1980 αντίστοιχα, συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο ιστορικών και μακροβιότερων σειρών ηλεκτρονικών παιχνιδιών ρόλων. Λόγω της δημοτικότητας των CRPGs, οι όροι «παιχνίδι ρόλων» και «RPG» έχουν και οι δυο σε κάποιο βαθμό ταυτιστεί με τη βιομηχανία ηλεκτρονικών παιχνιδιών, με αποτέλεσμα τα παραδοσιακά μη ψηφιακά χόμπι αυτού του είδους να αποκαλούνται επιτραπέζια παιχνίδια ρόλων («pen and paper» ή «tabletop» role-playing games), αν και η χρήση τραπεζιού δεν είναι αυστηρώς απαραίτητη.

Παίζοντας ένα RPG[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο gamemaster, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει τους βασικούς κανόνες του εκάστοτε παιχνιδιού, ζητά από τα άτομα που επιθυμούν να συμμετάσχουν στο παιχνίδι να δημιουργήσουν έναν χαρακτήρα (character). Οι παίκτες αποφασίζουν για το όνομα, τα φυσικά χαρακτηριστικά, την φυλή (race), το επάγγελμα (class ή profession), τις δεξιότητες (skills), τον εξοπλισμό του χαρακτήρα τους ή μπορούν επίσης να επιλέξουν κάποιον έτοιμο χαρακτήρα. Όσον αφορά για τον προσδιορισμό άλλων χαρακτηριστικών, των stats για παράδειγμα και άλλων χαρακτηριστικών, εμπλέκεται εν μέρει ο παράγοντας τύχη, καθώς χρησιμοποιούνται ζάρια. Πάντως, όλα τα στοιχεία ενός χαρακτήρα αναγράφονται πάντα στο φύλλο του χαρακτήρα (character sheet), το οποίο κρατά ο παίκτης και το συμβουλεύεται κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού και η δημιουργία του χαρακτήρα πάντα γίνεται σε συνεννόηση με τον gamemaster και βάσει των κανόνων του παιχνιδιού. Ο gamemaster ετοιμάζει μια περιπέτεια, ένα σενάριο ή χρησιμοποιεί μια έτοιμη περιπέτεια (δηλαδή μια περιπέτεια που έχει δημοσιευτεί σε βιβλίο ή περιοδικό ή που έχει γραφτεί από άλλον gamemaster). Έτσι, με περιπέτεια στη διάθεση του gamemaster και με σχεδιασμένους χαρακτήρες ο gamemaster καλεί και συγκεντρώνει τους παίκτες και το παιχνίδι μπορεί να ξεκινήσει.

Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ο gamemaster περιγράφει τα γεγονότα και τις καταστάσεις και ελέγχει τους NPCs (όλοι οι χαρακτήρες εκτός από αυτούς που ελέγχονται από τους ίδιους τους παίκτες). Η έκβαση των ενεργειών του χαρακτήρα ενός παίκτη (για παράδειγμα, να σκαρφαλώσει ένας χαρακτήρας έναν ψηλό τοίχο ή να εντοπίσει μια μυστική πόρτα ή να πείσει έναν non-player Character, έναν χαρακτήρα δηλαδή που ελέγχεται από τον gamemaster) εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του χαρακτήρα αλλά όπως και για τη δημιουργία του χαρακτήρα, συνήθως εμπλέκεται και ο παράγοντας τύχη, τα ζάρια. Γενικά στα παιχνίδια ρόλων χρησιμοποιούνται ζάρια διαφόρων πλευρών: τετράπλευρα, εξάπλευρα (το κοινό ζάρι), οκτάπλευρα, δεκάπλευρα, δωδεκάπλευρα ακόμη και εικοσάπλευρα ζάρια. Ωστόσο, υφίστανται και λίγα συστήματα κανόνων χωρίς χρήση ζαριών (diceless systems). Η χρήση ταμπλό δεν είναι απαραίτητη, ούτε συχνή, εξάλλου η απουσία ταμπλό είναι ένα από τα πολλά χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τα παιχνίδια ρόλων από τα επιτραπέζια παιχνίδια. Πάντως, ο gamemaster μπορεί να παρουσιάζει ζωγραφιές στους παίκτες ή να σχεδιάζει πρόχειρα πάνω σε ένα φύλλο χαρτιού ή σε μουσαμά τον χώρο στον οποίο βρίσκονται οι χαρακτήρες των παικτών, ώστε να προσδώσει στο παιχνίδι ένα πιο ρεαλιστικό τόνο.

Μια ομάδα παικτών μπορεί να παίζει τακτικά το ίδιο παιχνίδι ρόλων χρησιμοποιώντας τους ίδιους χαρακτήρες για μήνες ή ακόμη και για χρόνια ολόκληρα. Μια περιπέτεια ενός RPG μπορεί να διαρκέσει λίγες ώρες ή μερικές μέρες (δηλαδή να ολοκληρωθεί σε ένα session ή σε μερικά sessions αντίστοιχα) αλλά υπάρχουν και πολύ μεγάλες περιπέτειες, τα λεγόμενα “campaigns” (εκστρατείες), οι οποίες μπορεί να ολοκληρωθούν μερικούς μήνες μετά από το αρχικό session. Φυσικά ο χρόνος ολοκλήρωσης μιας οποιασδήποτε περιπέτειας εξαρτάται από το πόσο τακτικά συγκεντρώνεται μια ομάδα για να την παίξει και από το χρόνο που αφιερώνει στην περιπέτεια. Η απεριόριστη εξέλιξη του campaign ενός RPG μέσα στο χρόνο είναι ακόμη ένα χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί τα παιχνίδια ρόλων από τα επιτραπέζια παιχνίδια. Ενώ μια παρτίδα σκάκι διαρκεί ως επί το πλείστον μερικά λεπτά ή μερικές ώρες, το campaign ενός RPG μπορεί να είναι όχι απλά μακροχρόνιο αλλά σχεδόν άχρονο.

Δημιουργία χαρακτήρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν ξεκινήσει μια ομάδα να παίζει ένα παιχνίδι ρόλων είναι απαραίτητο οι παίκτες να δημιουργήσουν χαρακτήρες ή να επιλέξουν έτοιμους χαρακτήρες. Η δημιουργία χαρακτήρων είναι μια αρκετά πολύπλευρη διαδικασία, η οποία εξαρτάται από τις επιλογές και αποφάσεις του παίκτη και σε μικρότερο βαθμό στον παράγοντα τύχη, στα ζάρια δηλαδή, και ποικίλλει, ανάλογα με το παιχνίδι και το είδος στο οποίο ανήκει το παιχνίδι.

Σε ένα παιχνίδι μεσαιωνικής φαντασίας, όπως το Dungeons & Dragons ή το Rolemaster, τα πιο καθιερωμένα races (φυλές) στα οποία μπορεί να ανήκει ο χαρακτήρας του παίκτη είναι τα εξής: dwarf (νάνος), elf (ξωτικό), halfling (ανθρωπάκι – χόμπιτ), human (άνθρωπος). Άλλα races, λιγότερο καθιερωμένα, είναι, μεταξύ άλλων, το gnome (γνώμος, ανθρωπάκι με χαρακτηριστικά dwarf), το half-elf (πλάσμα που συνδυάζει χαρακτηριστικά ξωτικού και ανθρώπου), το orc (ορκ, τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην τριλογία του Tolkien), το half-orc (πλάσμα που συνδυάζει χαρακτηριστικά orc και ανθρώπου). Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι κάθε RPG μεσαιωνικής φαντασίας περιλαμβάνει όλα τα προαναφερθέντα races. Υπάρχουν fantasy RPGs που δεν περιλαμβάνουν orcs ή half-orcs, για παράδειγμα το Dark Sun, κόσμος του Dungeons & Dragons, ή το Game of Thrones ή το Conan RPG. Τα περισσότερα fantasy RPGs παρουσιάζουν ιδιάζοντα, μοναδικά races: το Dark Sun δίνει σε έναν παίκτη τη δυνατότητα να επιλέξει μοναδικά races όπως Thri-kreen, μια εντομοειδή φυλή, ή muls, υπερβολικά ρωμαλέα όντα με χαρακτηριστικά ανθρώπου και νάνου. Στο Tunnels & Trolls ενσωματώνεται μια μικροσκοπική μυθολογική φυλή, τα leprechauns, ενώ στον κόσμο του WarCraft RPG, στο Azeroth, κατοικεί η νομαδική φυλή των μεγαλόσωμων taurens.

Πέντε συνηθισμένες φυλές (races) των fantasy RPGs: human (άνθρωπος), halfling (ανθρωπάκι – χόμπιτ), dwarf (νάνος), elf (ξωτικό) και gnome (γνώμος).

Στα παιχνίδια ρόλων επιστημονικής φαντασίας, το μόνο καθιερωμένο race είναι ο άνθρωπος (human). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, σε αντίθεση με πολλά fantasy RPGs, που ως κοινή πηγή επιρροής και έμπνευσης έχουν τα έργα των J. R. R. Tolkien και Robert Howard, οι κόσμοι (το setting) των παιχνιδιών επιστημονικής φαντασίας δεν έχουν τέτοια κοινή πηγή αλλά πλάθονται από τη φαντασία ενός δημιουργού, που ενδεχομένως δεν δέχεται σημαντικές επιρροές. Ο κόσμος του Star Wars RPG διαφέρει πολύ από αυτόν του Star Trek RPG. Ο γαλαξίας του Star Wars περιλαμβάνει πλάσματα όπως Wookiees, Mon Calamari και Ewoks, ενώ που δεν απαντούν στο γαλαξία του Star Trek, ο οποίος περιλαμβάνει Vulcans, Romulans και Borgs. Πάντως, σε μερικά RPGs επιστημονικής φαντασίας απαντούν τα καθιερωμένα races των fantasy RPGs, όπως στο Dragonstar, στο σύμπαν του οποίου κατοικούν ξωτικά και νάνοι. Όσον αφορά τα παιχνίδια ρόλων άλλων κατηγοριών, π.χ. μυστηρίου, τρόμου, δράσης ή κατασκοπείας, όπως και στα RPGs επιστημονικής φαντασίας, έτσι και σε αυτά ο άνθρωπος είναι το μοναδικό καθιερωμένο race, κάτι που οφείλεται στο γεγονός ότι τα περισσότερα, π.χ. το Chill, το Spycraft, έχουν ως φόντο τον πλανήτη Γη. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις, όπως το Werewolf The Forsaken και το Mummy The Resurrection, στα οποία οι παίκτες αναλαμβάνουν το ρόλο λυκανθρώπων και μουμιών αντίστοιχα.

Ένα άλλο πολύ σημαντικό στάδιο κατά τη δημιουργία και την κατηγοριοποίηση ενός χαρακτήρα είναι η επιλογή της ιδιότητας του. Η ιδιότητα προσδιορίζει το έργο και τις επικρατούσες ικανότητες ενός χαρακτήρα και στο Dungeons & Dragons όπως και σε πολλά άλλα παιχνίδια ονομάζεται class, ενώ σε άλλα ονομάζεται profession ή occupation ή αλλιώς. Το class θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κατά κάποιον τρόπο ως το «επάγγελμα» ενός χαρακτήρα, το οποίο σε μερικές περιπτώσεις αποτελεί το βιοποριστικό του μέσο. Τα πιο διαδεδομένα classes στα παιχνίδια ρόλων μεσαιωνικής φαντασίας είναι ο μάγος (wizard, mage, sorcerer), ο μαχητής/πολεμιστής (fighter/warrior), ο κλέφτης (thief, rogue), ο ιερέας/κληρικός (priest/cleric), ο βάρδος (bard) και ο ιππότης (knight, paladin).

Ωστόσο, παρά τα ορισμένα συχνά classes που αναφέρθηκαν προηγουμένως, τα περισσότερα RPGs περιλαμβάνουν ιδιάζοντα, μοναδικά classes, τα οποία αντανακλούν τις ιδιαιτερότητες και ιδιομορφίες του κάθε RPG. Για παράδειγμα, στο Dune Chronicles of the Imperium δίνεται στους παίκτες η δυνατότητα να υποδυθούν έναν House Mentat, class που δεν απαντά σε άλλο παιχνίδι ρόλων.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δεκαετία 1970[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία των παιχνιδιών ρόλων ξεκινά στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και από την αρχή ήταν συνυφασμένη με τη μεσαιωνική και επική φαντασία, το είδος που χαρακτηρίζει μέχρι σήμερα περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο τα παιχνίδια ρόλων. Το 1971 κυκλοφόρησαν από την εταιρεία Guidon Games οι κανόνες του Chainmail[1], ενός μεσαιωνικού πολεμικού παιχνιδιού με μινιατούρες, καρπός της φαντασίας των Αμερικανών σχεδιαστών παιχνιδιών Jeff Perren και Gary Gygax. Οι κανόνες του Chainmail του 1971, σε αντίθεση με τους προηγούμενους ανέκδοτους κανόνες του, περιλάμβαναν στοιχεία μεσαιωνικής και επικής φαντασίας, για παράδειγμα, δράκους, μάγους, μαγικά (π. χ. fireballs, lightning bolts), φανταστικά πλάσματα (δηλαδή στοιχεία που εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν πολλά παιχνίδια ρόλων). Τα στοιχεία αυτά, που αντλούν επιρροές από έργα συγγραφέων όπως οι J.R.R. Tolkien, Robert Howard, Edgar Rice Burroughs και από τη μυθολογία και θυμίζουν έντονα τα κλασικά έργα Χόμπιτ και Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών του Tolkien, συνέβαλαν στη μεγάλη επιτυχία του παιχνιδιού και έθεσαν τα θεμέλια για τη μελλοντική γέννηση των παιχνιδιών ρόλων. Το Chainmail, αν και δεν ήταν παιχνίδι ρόλων, θεωρείται, λόγω της καταλυτικής επιρροής που άσκησε, προγεννήτορας του παιχνιδιού που εξακολουθεί να είναι το πιο επιτυχημένο επιτραπέζιο παιχνίδι ρόλων, δηλαδή, του Dungeons & Dragons.

Ο Αμερικανός σχεδιαστής παιχνιδιών Dave Arneson εισήγαγε μια πολύ σημαντική καινοτομία στον τρόπο με τον οποίο έπαιζε Chainmail: τη δυνατότητα ελέγχου από τον παίκτη ενός μόνο χαρακτήρα, μιας φιγούρας μόνο, και όχι μιας ομάδας μινιατούρων ή ενός στρατού. Η καινοτομία αυτή συνεπήρε τον Gary Gygax, ο οποίος έτσι εμπνεύστηκε για το σχεδιασμό των κανόνων του Dungeons & Dragons. Οι κανόνες του Dungeons & Dragons κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1974 από την εταιρεία Tactical Studies Rules (η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε TSR, Inc.) και αυτό το αρχικό σύστημα κανόνων, σε μεγάλο βαθμό βασισμένο στο σύστημα κανόνων του Chainmail, είχε σχεδιαστεί από τον Arneson και τον Gygax, ο οποίος μερικές φορές αποκαλείται πατέρας του παιχνιδιού ρόλων. Οι τρεις μικροί τόμοι του Dungeons & Dragons σαγήνευσαν όχι μόνο τους παίκτες παιχνιδιών με μινιατούρες, όπως το Chainmail, αλλά και πολλούς νέους μη εξοικειωμένους με παιχνίδια στρατηγικής και φαντασίας.

Η σπουδαία επιτυχία και απήχηση της νέας αυτής μορφής παιχνιδιών ώθησαν την Tactical Studies Rules στη δημιουργία κι άλλων παιχνιδιών ρόλων: το 1975 εξέδωσε το παιχνίδι γουέστερν Boot Hill[2] και το παιχνίδι φαντασίας Empire of the Petal Throne του καθηγητή και γλωσσολόγου M.A.R. Barker[3], το οποίο ξεχώρισε με την πολυπλοκότητα και το πλούτο του κόσμου του (campaign setting) ονόματι Tékumel. Την ίδια χρονιά, κυκλοφόρησε από μια άλλη εταιρεία, την Flying Buffalo, το Tunnels & Trolls, παιχνίδι ρόλων φαντασίας με σύστημα κανόνων πιο απλό από αυτό του Dungeons & Dragons[4].

Το 1976 τέθηκε σε κυκλοφορία το Metamorphosis Alpha της TSR Hobbies, Inc. (Tactical Studies Rules), το πρώτο παιχνίδι ρόλων επιστημονικής φαντασίας[5], ενώ η Fantasy Games Unlimited έδωσε στους παίκτες τη δυνατότητα να ταξιδέψουν σε έναν κόσμο κουνελιών εξελιγμένης νοημοσύνης με το εκκεντρικό Bunnies & Burrows[6]. Ενδεικτικό της κυκλοφορίας παιχνιδιών όπως τα Metamorphosis Alpha, Boot Hill και Bunnies & Burrows ήταν το γεγονός ότι ο χώρος των παιχνιδιών ρόλων είχε αρχίσει να επεκτείνεται περιλαμβάνοντας διάφορα είδη και όχι μόνο το είδος της επικής/μεσαιωνικής φαντασίας.

Η περίοδος που ακολούθησε αποτέλεσε περίοδο σταθμό όχι μόνο για το Dungeons & Dragons αλλά και για τα παιχνίδια ρόλων γενικότερα: με την κυκλοφορία των Monster Manual (το 1977), ενός τόμου που κατέγραφε και περιέγραφε εκαντοντάδες πλάσματα, Player’s Handbook (1978), του βασικού βιβλίου κανόνων, και Dungeon Masters Guide (1979), του βιβλίου που απευθυνόταν στον οργανωτή και διαιτητή του παιχνιδιού, γεννήθηκε το Advanced Dungeons & Dragons (AD&D)[7], μια προχωρημένη, πιο πολύπλοκη μορφή του Dungeons & Dragons. Το Advanced Dungeons & Dragons σήμανε την εξέλιξη και ωρίμανση του Dungeons & Dragons και των παιχνιδιών ρόλων: περισσότεροι και πιο πολύπλοκοι κανόνες, περισσότερα classes και πλάσματα, περισσότερες δυνατότητες. Η δημιουργία του Advanced Dungeons & Dragons δεν επέφερε το τέλος της απλούστερης αρχικής μορφής, αλλά το διαχωρισμό του παιχνιδιού σε δυο μορφές, Basic και Advanced, εκ των οποίων η πρώτη αποτελούσε πλέον όχι μόνο μια απλούστερη έκδοση των κανόνων αλλά και το εισαγωγικό υλικό για την προχωρημένη έκδοση, που απευθυνόταν σε πολύ πιο απαιτητικούς παίκτες.

Την ίδια περίοδο, δηλαδή στα τέλη της δεκαετίας του '70, εμφανίστηκαν κι άλλα παιχνίδια ρόλων: το 1977 η Fantasy Games Unlimited αύξησε τον αριθμό των παιχνιδιών ρόλων φαντασίας με το Chivalry and Sorcery[8], ενώ το 1978 ξεκίνησε η ιστορία του μεγαλύτερου ανταγωνιστή του Dungeons & Dragons κατά τη νηπιακή εποχή των παιχνιδιών ρόλων, του RuneQuest της ιστορικής εταιρείας Chaosium[9], το οποίο διαδραματίζεται στον κόσμο Glorantha και του οποίου το εγκωμιασμένο σύστημα κανόνων αποτέλεσε τη βάση πολλών παιχιδιών της Chaosium. Σημειώθηκε αύξηση και του αριθμού παιχνιδιών ρόλων επιστημονικής φαντασίας: το Gamma World (1978) της TSR[10] αποτελεί ίσως το πρώτο παιχνίδι ρόλων σε μετα-αποκαλυπτικό περιβάλλον και το ιστορικό Traveller (1977) της Game Designers’ Workshop[11] αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια πύλη για διαστημικές περιπέτειες. Με την επιτυχία του Dungeons & Dragons στα ύψη, την εμφάνιση νέων παιχνιδιών ρόλων, την κυκλοφορία πολλών συμπληρωμάτων και βιβλίων σχετιζόμενων με τα παιχνίδια αυτά, τα RPGs είχαν πλέον καθιερωθεί ως μορφή διασκέδασης και ψυχαγωγίας.

1980 - 1984[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η νέα δεκαετία βίωσε τη δημιουργία δεκάδων παιχνιδιών ρόλων πολλών ειδών, την κυκλοφορία εκατοντάδων συμπληρωμάτων και περιπετειών και συνεπώς τη γιγαντοποίηση του τομέα αυτού. Λόγω της επιτυχίας των επιτραπέζιων RPGs την προηγούμενη δεκαετία και της τεχνολογικής εξέλιξης, αναμενόμενη ήταν η επέκταση του τομέα σε ένα νέο μέσο έκφρασης, στο μέσο των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Ήδη κατά την προηγούμενη δεκαετία είχαν σχεδιαστεί μερικά απλά παιχνίδια για υπολογιστές εμπνευσμένα από τα παιχνίδια ρόλων, αλλά το 1980 κυκλοφόρησε ίσως το πρώτο εμπορικό παιχνίδι ρόλων για ηλεκτρονικούς υπολογιστούς (computer role-playing game, CRPG), το Akalabeth World of Doom, σχεδιασμένο από τον Richard Garriott (γνωστότερος ως Lord British) για τους υπολογιστές Apple II. Το Akalabeth αποτελεί τον πρόδρομο της ιστορικής σειράς CRPGs με μεγάλη επιρροή Ultima και έτσι αποκαλείται και Ultima 0. Την ίδια χρονιά δημοσιεύτηκαν, μεταξύ άλλων, το Top Secret της TSR, παιχνίδι ρόλων κατασκοπίας, το Rolemaster της I.C.E. (Iron Crown Enterprises), ένα από τα πιο επιτυχημένα και πιο πολύπλοκα παιχνίδια ρόλων φαντασίας, το DragonQuest της Simulations Publications (SPI), RPG φαντασίας που έδινε έμφαση στα skills, το σύστημα κανόνων της Chaosium, το Basic Role-playing, το οποίο χρησιμοποιήθηκε στα περισσότερα παιχνίδια ρόλων της εταιρείας αυτής και το Bushido της Tyr / Phoenix Games, RPG φαντασίας με φόντο τον κόσμο Nippon των Σαμουράι.

Τα επόμενα χρόνια, με την κυκλοφορία περισσότερων νέων τίτλων, το σύμπαν των παιχνιδιών ρόλων επεκτάθηκε με ακόμη γοργότερο ρυθμό. Το 1981 ξεχώρισαν (εντός παρένθεσης το όνομα της εταιρείας) τα Call of Cthulhu και Stormbringer (Chaosium), τα οποία βασίζονται σε έργα των συγγραφέων H. P. Lovecraft (Cthulhu Mythos - Μυθολογία Κθούλου) και Michael Moorcock (Elric) αντίστοιχα, το Champions (Hero Games), παιχνίδι ρόλων με υπερήρωες, και το The Mechanoid Invasion (Palladium Books), που παρουσίασε το βασικό σύστημα κανόνων της Palladium, ενώ χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την Αμερική, στη Γερμανία, δημιουργήθηκε το πρώτο γερμανικό παιχνίδι ρόλων, το Midgard (Das Fantasy-Rollenspiel). Το 1982 ξεχώρισαν το Gangbusters (TSR), RPG με γκάνγκστερ και έγκλημα στις Η.Π.Α. του 1920 και 1930, το Swordbearer (Heritage Models), ακόμη ένα RPG φαντασίας, και αρκετά παιχνίδια επιστημονικής φαντασίας, τα Star Frontiers (TSR), Star Trek (FASA), που βασίζεται στην ομώνυμη τηλεοπτική σειρά, Starfleet Voyages (Terra Games) και FTL:2448 (Tri-Tac Games). Την ίδια χρόνια η Chaosium παρουσίασε το Worlds of Wonder, που θεωρείται το πρώτο παιχνίδι ρόλων multigenre, δηλαδή που ανήκει σε πολλά είδη: ηρωική/επική φαντασία, επιστημονική φαντασία, υπερήρωες.

Το 1982 σημαδεύτηκε και από την τηλεοπτική ταινία Mazes and Monsters με πρωταγωνιστή τον διάσημο ηθοποιό Tom Hanks. Το Dungeons & Dragons και γενικά τα παιχνίδια ρόλων αποτελούσαν πλέον φαινόμενο στις Η.Π.Α., όπου υπήρχαν πολλές χιλιάδες λάτρεις των παιχνιδιών αυτών. Όπως το σκάκι και το πόκερ, τα παιχνίδια ρόλων είχαν αποκτήσει τη δική τους θέση στην κοινωνία των Η.Π.Α. Ωστόσο, είχαν αποκτήσει και πολέμιους: αρκετοί υποστήριξαν ότι ασκούν αρνητική πνευματική και ψυχολογική επίδραση στον άνθρωπο. Όταν ο νεαρός παίκτης Irving Pulling αυτοκτόνησε το 1982, η μητέρα του απόδωσε το θάνατο του στην αρνητική επίδραση του Dungeons & Dragons και στράφηκε εναντίον του παιχνιδιού κατηγορώντας το για βλασφημία, μαγεία, παραφροσύνη, βαρβαρότητα, νεκρομαντεία κτλ. Η ταινία Mazes and Monsters, στην οποία ένας παίκτης παθιάζεται τόσο πολύ με ένα παιχνίδι στο ύφος του Dungeons & Dragons, ώστε βυθίζεται πλήρως στον φανταστικό κόσμο του χάνοντας επαφή με τον πραγματικό κόσμο, εμπνεύστηκε από τη δυστυχή περίπτωση του Irving Pulling και τα επακόλουθα της. Η δικαστική αγωγή της μητέρας του Irving εναντίον της TSR απορρίφτηκε και η αυτοκτονία του δεν αποδίδεται στα RPGs. Παρά τις αρνητικές κριτικές που έχουν δεχθεί τα RPGs, εκτός από λάτρεις έχουν και υποστηρικτές: ακαδημαϊκές έρευνες έχουν διαψεύσει τους ισχυρισμούς για αρνητική επίδραση[12], ενώ μερικοί εκπαιδευτικοί υποστηρίζουν ότι αποτελούν ορθή μέθοδο για βελτίωση των δεξιοτήτων ανάγνωσης και αριθμητικής.[13]

Την επόμενη χρονιά, ακολούθησαν, μεταξύ άλλων, τα James Bond 007 (Victory Games), που φυσικά βασίζεται στις περιπέτειες, λογοτεχνικές και κινηματογραφικές, του θρυλικού πράκτορα, Palladium Fantasy Role Playing Game (Palladium Books), Timemaster (Pacesetter), παιχνίδι ρόλων που περιλαμβάνει ταξίδια στον χώρο και τον χρόνο, Ringworld (Chaosium), που βασίζεται στα έργα του Larry Niven, Wizard's World (Fantasy Worlds Unlimited), ενώ το 1984 τα έργα Μέσης Γης του Τόλκιν, που άσκησαν μεγάλη επιρροή στη δημιουργία των παιχνιδιών ρόλων φαντασίας, απέκτησαν τη δική τους θέση στον χώρο των RPGs με το επιτυχημένο Middle Earth Role Playing (Iron Crown Enterprises). Άλλες αξιόλογες κυκλοφορίες του 1984 είναι τα Paranoia (West End Games), χιουμοριστικό RPG με στοιχεία φαντασίας και επιστημονικής φαντασίας, Heroes Unlimited (Palladium Books), Elfquest (Chaosium), Chill (Pacesetter), παιχνίδι ρόλων τρόμου και φρίκης, Toon (Steve Jackson Games), το αποτέλεσμα του συνδυασμού καρτούν και RPG.

Τα παιχνίδια ρόλων είναι συνυφασμένα με την ανάγνωση και τα βιβλία, τα οποία είναι συνυφασμένα με την λογοτεχνία. Έτσι, αναμενόμενη ήταν και η σύνδεση της λογοτεχνίας με τα παιχνίδια ρόλων, κυρίως όταν το 1984 εκδόθηκε το πρώτο μυθιστόρημα του Dragonlance, ενός κόσμου φαντασίας του Dungeons & Dragons που πλάστηκε από τους Laura και Tracy Hickman. Από το 1984 έως σήμερα έχουν εκδοθεί πάνω από 190 μυθιστορήματα Dragonlance, δεκάδες συμπληρώματα και περιπέτειες καθιστώντας τον κόσμο αυτό έναν από τους δημοφιλέστερους στην ιστορία των RPGs.

1985 - 1989[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το The Adventures of Indiana Jones (TSR), που κυκλοφόρησε το 1984 με αφορμή τις ταινίες με πρωταγωνιστή τον αρχαιολόγο Indiana Jones, αποτελεί παράδειγμα μετατροπής έργου ενός άλλου μέσου εκφράσης και δημιουργίας σε παιχνίδι ρόλων. Το 1985 βίωσε αρκετά τέτοια παραδείγματα, όπως τα Conan The Role-Playing Game (TSR), Doctor Who RPG (FASA), DC Heroes (Mayfair) και Teenage Mutant Ninja Turtles and Other Strangeness (Palladium Books), που βασίζονται αντίστοιχα στις ιστορίες Κόναν του R. E. Howard, στην ομώνυμη σειρά του BBC, στα έργα της DC Comics και στη σειρά κινουμένων σχεδίων. Ενδεικτική της διάδοσης των παιχνιδιών ρόλων στην Ευρώπη είναι η κυκλοφορία του γερμανικού Das Schwarze Auge (The Dark Eye), του πιο δημοφιλούς παιχνιδιού ρόλων στη Γερμανία εδώ και πολλά χρόνια, του Chock, δηλαδή της σουηδικής μετάφρασης του Chill (Pacesetter), καθώς και των Maléfices (Jeux Descartes) και Rêve de Dragon (Nouvelles Editions Fantastiques), που εξακολουθούν να συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο επιτυχημένων γαλλικών RPGs.

Όπως και το 1985, έτσι το 1986 κυκλοφόρησαν παιχνίδια ρόλων που βασίζονταν σε προυπάρχον υλικό: τα Ghostbusters (West End Games, από την κινηματογραφική κωμωδία τρόμου), Robotech the Roleplaying Game (Palladium Books, από τη σειρά επιστημονικής φαντασίας anime) και Hawkmoon (Chaosium, από έργα φαντασίας του συγγραφέα Michael Moorcock), γεγονός που μαρτυρούσε την αυξανόμενη δημοτικότητα και διάδοση των παιχνιδιών ρόλων. Άλλοι αξιόλογοι τίτλοι της χρονιάς αυτής είναι τα GURPS (Steve Jackson Games), που εξακολουθεί να είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα συστήματα κανόνων, Space Master (Iron Crown Enterprises), η «διαστημική» έκδοση του Rolemaster, Warhammer Fantasy Roleplay (Games Workshop), δημοφιλές παιχνίδι ρόλων φαντασίας στον κόσμο του Old World, Traveller 2300 (aka 2300 A.D.) (Game Designers Workshop), άλλη μορφή του Traveller.

Περισσότερα από δέκα χρόνια είχαν περάσει από την εισβολή των παιχνιδιών ρόλων στον τομέα της ψυχαγωγίας και το Dungeons & Dragons εξακολουθούσε να είναι το κατεξοχήν παιχνίδι ρόλων αναφοράς. Την κυριαρχία του Dungeons & Dragons εδραίωσε το 1987 το Forgotten Realms, το πιο επιτυχημένο campaign setting (κόσμος) στην ιστορία του Dungeons & Dragons και ένα από τα πλουσιότερα και πιο ανεπτυγμένα σύμπαντα της ανθρώπινης φαντασίας, δημιούργημα της φαντασίας του Καναδού Ed Greenwood. Από το 1987 μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί εκατοντάδες βιβλία για το Forgotten Realms: μυθιστορήματα και νουβέλες (που συνήθως αποτελούν μέρος τριλογιών ή τετραλογιών), συμπληρώματα, περιπέτειες, βιβλία αναφοράς, νέα boxed sets που περιγράφουν με λεπτομέρεια περιοχές του κόσμου του Forgotten Realms κτλ. Άλλο αξιοσημείωτo γεγονός του 1987 είναι η κυκλοφορία, μεταξύ άλλων, των Star Wars (West End Games), ένα από τα πιο δημοφιλή RPGs επιστημονικής φαντασίας, Talislanta (Bard Games), RPG φαντασίας σε ένα πρωτότυπο σύμπαν, Ars Magica (Lion Rampant), RPG φαντασίας και μαγείας. Στην ιστορία των ηλεκτρονικών παιχνιδιών ρόλων η χρονιά αυτή αποτελεί περίοδος αναφοράς χάρη στην κυκλοφορία του τεράστιας εμπορικής επιτυχίας Dungeon Master (FTL Games), το οποίο θεωρείται το πρώτο 3D real-time παιχνίδι ρόλων για υπολογιστή. Εξίσου σημαντικό γεγονός για τα computer RPGs είναι η αρχή της συνεργασίας της εταιρείας SSI Inc. (Strategic Simulations Inc) με την TSR. Το 1987 η SSI Inc. απέκτησε την άδεια εκμετάλλευσης του Advanced Dungeons & Dragons και μέχρι το 1994 δημιούργησε και εξέδωσε δεκάδες ηλεκτρονικά παιχνίδια με φόντο τους κόσμους του Dungeons & Dragons, μεταξύ άλλων, τα Pool of Radiance (1988), το οποίο απέσπασε το βραβείο Origins Award για Καλύτερο Παιχνίδι Φαντασίας ή Επιστημονικής Φαντασίας για Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές το 1988[14], Eye of the Beholder (τριλογία), Dark Sun Shattered Lands (1993) και άλλα. Στον χώρο των παιχνιδομηχανών, διακρίθηκε το Final Fantasy της γιαπωνέζικης εταιρείας Square, αρχικά μόνο για την κονσόλα NES της Nintendo. Το παιχνίδι αυτό, με το πλούσιο κόσμο και σενάριο του και τα αξιέπαινα γραφικά, έθεσε τις βάσεις της σειράς Final Fantasy, που έμελλε να καταστεί τα επόμενα χρόνια μια από τις πιο διάσημες, παραγωγικές και αγαπητές σειρές στην ιστορία των βιντεοπαιχνιδιών.

Όπως και κάθε χρονιά από τότε που γεννήθηκε το Dungeons & Dragons, έτσι και το 1988 σημαδεύτηκε από νέους τίτλους, εκ των οποίων οι σημαντικότεροι είναι τα Beyond the Supernatural (Palladium Books), παιχνίδι ρόλων τρόμου, Cyberpunk (R Talsorian), κυβερνοπάνκ στον χώρο των RPGs, Ninjas and Superspies (Palladium Books), παιχνίδι περιπέτειας με έμφαση σε πολεμικές τέχνες, Space:1889 (GDW), RPG που συνδυάζει επιστημονική φαντασία με Βικτωριανή εποχή και σε μικρότερο βαθμό τα Quest of the Ancients (Unicorn Game Publications) και High Colonies (Waterford Publishing House).

Κατά το τελευταίο έτος της δεκαετίας του ΄80, το 1989, η TSR επεφύλαξε τη μεγάλη αλλαγή για το Dungeons & Dragons: η δεύτερη έκδοση (2nd Edition) του δημοφιλέστατου παιχνιδιού της και συνεπώς η ανανέωση του ήταν πλέον γεγονός. Οι κανόνες του παιχνιδιού υπέστησαν αρκετές και διάφορες τροποποιήσεις, ενώ πολλά νέα στοιχεία προστέθηκαν εμπλουτίζοντας το παιχνίδι, του οποίου το λογότυπο και γενικότερα το πρόσωπο (ο σχεδιασμός και η στοιχειοθεσία των βιβλίων κ.α.) άλλαξαν. Οι κανόνες κυκλοφόρησαν σε τρία βιβλία (Player’s Handbook, Dungeon Master Guide, Monstrous Compendium) όπως και αυτά της πρώτης έκδοσης, η οποία εκτείνεται από το 1978 περίπου μέχρι το 1989. Παράλληλα με την δεύτερη έκδοση του Dungeons & Dragons εμφανίστηκε το γαλλικό Berlin XVIII (Siroz / Ideojeux), αρκετά δημοφιλές παιχνίδι ρόλων κυβερνοπάνκ σε ένα σκοτεινό μέλλον. Με την ανανέωση του πιο επιτυχημένου RPG και την κυκλοφορία πολλών τίτλων διαφόρων genres όχι μόνο στον αγγλόφωνο κόσμο αλλά και στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες, το μέλλον των παιχνιδιών ρόλων κατά τη νέα δεκαετία προμηνυόταν λαμπρό.

1990 - 1994[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δεκαετία του '90 ξεκίνησε δυναμικά με την εμφάνιση των Aliens (Leading Edge), βασισμένου στις δυο ταινίες Alien που είχαν κυκλοφορήσει μέχρι τότε, Rifts (Palladium Books), παιχνιδιού φαντασίας και επιστημονικής φαντασίας σε μια μεταποκαλυπτική Γη, Buck Rogers XXVc (TSR), βασισμένου στην αμερικάνικη τηλεοπτική σειρά Buck Rogers in the 25th Century των ετών 1979-1981. Παράλληλα, η West End Games έφερε στον κόσμο των παιχνιδιών ρόλων το Torg, το οποίο όπως και το GURPS (1986) ανήκει σε όλα τα είδη, είναι δηλαδή multi-genre. Την ίδια χρονιά εξελίχθηκε και το Dungeons & Dragons, χάρη στη δημιουργία νέων κόσμων για τη δεύτερη έκδοση του παιχνιδιού: το Ravenloft, σύμπαν στο οποίο συνδυάζεται ο γοτθικός τρόμος με τη μεσαιωνική φαντασία, και το Dark Sun, ένας εξωτικός κόσμος ξεχασμένος από τους θεούς με ερήμους σκλάβους, αλλόκοτα πλάσματα, βουνά και άγονες εκτάσεις.

Το 1991 ο εκδοτικός οίκος White Wolf μάς βυθίζει στον κόσμο των βαμπίρ μέσα από το Vampire The Masquerade, ένα από τα πιο δημοφιλή RPGs τρόμου όλων των εποχών, ενώ το σύμπαν του Doctor Who αποκτά ένα ακόμη παιχνίδι ρόλων μέσω του Timelord της Virgin Books. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκαν αξιόλογα παιχνίδια σε μη αγγλόφωνες χώρες: το σουηδικό Kult (Target Games AB), RPG τρόμου και φαντασίας στον σύγχρονο κόσμο, το οποίο το αγγλόφωνο κοινό γνώρισε το 1993, το γαλλικό Bloodlust (Asmodée Éditions), επηρεασμένο από τα έργα του R. Howard, και το βραζιλιάνικο Tagmar, επηρεασμένο από τις ιστορίες του J. R. R. Tolkien. Η επιτυχία του Vampire The Masquerade ώθησε την White Wolf να λανσάρει το 1992 ένα αντίστοιχο παιχνίδι, το Werewolf The Apocalypse, στο οποίο όμως οι παίκτες αναλαμβάνουν το ρόλο ανθρώπων λύκων (λυκανθρώπων), οι οποίοι είναι χωρισμένοι σε φυλές και απεικονίζονται σαν υπερασπιστές της Μητέρας Γης. Το εκκεντρικό Over the Edge (Atlas Games), που διαδραματίζεται στο φανταστικό μεσογειακό νησιωτικό κράτος Al Amarja, πρωτοτύπησε με το σουρεαλιστικό του ύφος, ενώ το γαλλικό RPG αποκρυφισμού Nephilim (Multisim) δίνει στον παίκτη τη δυνατότητα να παίξει το ρόλο ενός αθάνατου όντος στον σύγχρονο κόσμο και μεταφράστηκε στην αγγλική γλώσσα το 1994 από την Chaosium. Παράλληλα, η εταιρεία Game Designers' Workshop ανέλαβε την κυκλοφορία του Dangerous Journeys, RPG φαντασίας του Gary Gygax, το οποίο δημιούργησε μετά την αποχώρηση του από την TSR. Το 1992 ήταν επίσης η χρονιά του Ultima Underworld The Stygian Abyss (Origin Systems), θρυλικού RPG για υπολογιστές, το οποίο καινοτόμησε με τα πρωτοποριακά για την εποχή εκείνη 3D γραφικά, τη συναρπαστική πλοκή και την αξέχαστη ατμόσφαιρα του και το οποίο μάλιστα κέρδισε το σημαντικό βραβείο Origins Award ως το Καλύτερο Παιχνίδι Φαντασίας ή Επιστημονικής Φαντασίας για Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές για το 1992[15]. Το σίκουελ του, το Ultima Underworld II Labyrinth of Worlds (1993), απέσπασε και αυτό πολύ θετικές κριτικές. Τα δυο αυτά Ultima Underworld, το Dungeon Master (1987) και τα δυο πρώτα μέρη της τριλογίας Eye of the Beholder (1990, 1991) συγκαταλέγονται μεταξύ των σημαντικότερων εκπροσώπων του dungeon crawling, ενός είδους ηλεκτρονικών παιχνιδιών ρόλων στα οποία η δράση διαδραματίζεται σε ένα λαβυρινθώδες περιβάλλον, συνήθως υπόγειο και σκοτεινό (μπουντρούμια, σπηλιές, κατακόμβες, ορυχεία κτλ.). Τα λεγόμενα dungeon crawlers γνώρισαν μεγάλη άνθηση την εποχή αυτή.

Την επόμενη χρονιά και ενώ τα RPGs πλήθαιναν και μεσουρανούσαν εμφανίστηκε το αντίπαλο δέον τους, το Magic The Gathering της Wizards of the Coast, ένα πρωτοποριακό παιχνίδι φαντασίας με συλλεκτικές κάρτες. Το Magic The Gathering σημείωσε τεράστια επιτυχία και δεν άργησε να αναδείξει την Wizards of the Coast σε γίγαντα στο χώρο του gaming. Πολλοί παίκτες του Dungeons & Dragons και των RPGs γενικότερα άρχισαν πλέον να αφιερώνουν χρόνο και σε αυτό το εξαιρετικά δημοφιλές παιχνίδι με κάρτες, το οποίο όμως δεν εξασθένησε το χώρο των παιχνιδιών ρόλων. Νέοι τίτλοι, όπως τα Earthdawn (FASA) και Elric! (Chaosium), παιχνίδια ηρωικής φαντασίας, το RPG τρόμου Whispering Vault (Pariah Press), η αγγλική έκδοση του Kult (Metropolis, Ltd), το μυστικιστικό Mage The Ascension (White Wolf) και το 1994 το Castle Falkenstein (R Talsorian Games), παιχνίδι steampunk, το σατιρικό και χιουμοριστικό γαλλικό RPG Raôul (Les Rêveurs de Rune), το Street Fighter The Storytelling Game (βασισμένο στο βιντεοπαιχνίδι Street Fighter της Capcom) και το σκοτεινό Wraith The Oblivion της White Wolf, σε συνδυασμό με τις διάφορες επανεκδόσεις παιχνιδιών ρόλων, τα εκατοντάδες συμπληρώματα και τη δημιουργία ενός νέου campaign setting για το Dungeons & Dragons, του εκκεντρικού Planescape, επιβεβαίωναν την πρόοδο και την εξάπλωση των RPGs.

1995 - 1999[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα μέσα της δεκαετίας, το 1995, το νέο campaign setting της TSR για το Dungeons & Dragons, το Birthright, στο οποίο οι παίκτες αναλαμβάνουν ήδη από το πρώτο επίπεδο του player character τους το ρόλο κυβερνώντων και βασιλιάδων, ξεχώρισε δίνοντας έμφαση σε gameplay με πολιτικό και στρατηγικό χαρακτήρα και κέρδισε το βραβείο Origins Award for Best Roleplaying Supplement[16]. Παράλληλα, η Palladium Books παρουσιάζει το δεύτερο της παιχνίδι τρόμου, το Nightbane, που διαδραματίζεται σε μια σύγχρονη Γη τυλιγμένη στο χάος και το ανεξήγητο σκοτάδι, χωρίς ηλιόφως και με αλλόκοτα όντα, ενώ ένα νέο γενικό σύστημα κανόνων με ιδιαίτερα εξατομικεύσιμους κανόνες, το FUDGE (Grey Ghost Press), κάνει την εμφάνιση του. Η White Wolf, η οποία μετά τις επιτυχημένες πορείες των πρώτων της παιχνιδιών, ιδίως του Vampire The Masquerade, είχε αναδειχθεί σε μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες παιχνιδιών ρόλων, καινοτόμησε ξανά, αυτή τη φορά με το Changeling The Dreaming, πρωτοποριακό παιχνίδι φαντασίας με παραμυθένια, ονειρικά πλάσματα, που αντλεί στοιχεία από διάφορες μυθολογίες και παραδόσεις.

Αλλά και την επόμενη χρονιά, το 1996, η ίδια εταιρεία λάνσαρε έναν νέο τίτλο, το Vampire: The Dark Ages, το οποίο μεταφέρει τη δράση του παιχνιδιού σε μια σκοτεινή μεσαιωνική Ευρώπη. Την πολυμορφία των παιχνιδιών ρόλων επιβεβαίωσε το μοναδικό Deadlands The Weird West της Pinnacle, με φόντο την Άγρια Δύση και με στοιχεία γουέστερν, τρόμου, steampunk και εναλλακτικής ιστορίας, ενώ το Fading Suns (Holistic Design), RPG επιστημονικής φαντασίας και όπερας του διαστήματος, μας ταξιδεύει σε μια αυτοκρατορία του μακρινού μέλλοντος που στηρίζεται στα κατάλοιπα ενός προγενέστερου τεχνολογικά ανεπτυγμένου ανθρώπινου πολιτισμού. Παράλληλα, η εταιρεία West End Games, πιο γνωστή για το Star Wars RPG, μιμούμενη άλλες εταιρείες, κυκλοφόρησε το δικό της γενικό σύστημα κανόνων, το D6 System: το όνομα οφείλεται στο γεγονός ότι το κοινό εξάπλευρο ζάρι χρησιμοποιείται για κάθε ζαριά που απαιτεί το σύστημα αυτό. Στον χώρο των παιχνιδιών ρόλων για υπολογιστές, η χρονιά αυτή σημαδεύτηκε από το Elder Scrolls II Daggerfall, sequel του Elder Scrolls I Arena (1994) της Bethesda Softworks, αμφότερα παιχνίδια προοπτικής 1ου προσώπου με απεριόριστες δυνατότητες στον τεράστιο κόσμο Tamriel και κυρίως από το Diablo (Blizzard North/Blizzard Entertainment), ένα κατεξοχήν action RPG το οποίο έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη αυτού του νέου υποείδους.

Το 1997 η Wizards of the Coast, η οποία είχε κυριαρχήσει στον χώρο του gaming με το εξαιρετικά πετυχημένο παιχνίδι με συλλεκτικές κάρτες Magic The Gathering, εξαγόρασε την TSR και τα πνευματικά της δικαιώματα. Αυτή η εξαγορά σήμανε ουσιαστικά την αρχή του τέλους της TSR, η οποία μετατράπηκε έτσι σε θυγατρική της Wizards of the Coast. Όσον αφορά τα νέα παιχνίδια, η χρονιά αυτή περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το Big Eyes, Small Mouth (Guardians of Order), που βασίζεται στα ιαπωνικά κινούμενα σχέδια, δηλαδή τα anime, το Trinity (White Wolf), παιχνίδι επιστημονικής φαντασίας με φόντο τον 22ο αιώνα, το The Babylon Project (Chameleon Eclectic Entertainment), που βασίζεται στην τηλεοπτική σειρά επιστημονικής φαντασίας Babylon 5, το περιβαλλοντολογικό Blue Planet (Biohazard Games), το οποίο βυθίζει τους gamers σε έναν εξωγήινο υδάτινο πλανήτη. Στον χώρο των RPGs για υπολογιστές τη χρονιά αυτή, ξεχώρισε αφενός το Fallout (Black Isle Studios - Interplay), ένα μεταποκαλυπτικό παιχνίδι σε μια Γη πλημμυρισμένη στη ραδιενέργεια την επομένη ενός παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου (τόσο το Fallout όσο και το Fallout 2 (1998) απέσπασαν πολύ θετικές κριτικές) και αφετέρου το Final Fantasy VII, ένας από τους πιο δημοφιλείς τίτλους της σειράς με εκατομμύρια πωλήσεις παγκοσμίως. Ωστόσο, το Ultima online (Electronic Arts) είναι που θεωρείται πρόδρομος, διότι αποτελεί το πρώτο σημαντικό MMORPG (massively multiplayer online role-playing game), δηλαδή παιχνίδι ρόλων με συμμετοχή και αλληλεπίδραση πολλών παικτών σε έναν εικονικό online κόσμο. Προσέλκυσε εκατοντάδες χιλιάδες συνδρομητές και υπήρξε καθοριστικό για την ωρίμανση και εξάπλωση των MMORPGs.[17]

Η νέα TSR, θυγατρική εταιρεία πλέον και υπό την ηγεσία της Wizards of the Coast, επιχείρησε το 1998 να καθιερώσει το science fiction αντίστοιχο του Dungeons & Dragons μέσω του Alternity, ενός χαρακτηριστικού παιχνιδιού γενικής επιστημονικής φαντασίας. Όπως και στο Dungeons & Dragons, οι κανόνες του Alternity, περιλαμβάνονταν σε δυο βασικά βιβλία, το Player’s Handbook και το Gamemaster Guide, ενώ το Star*Drive και το Dark*Matter αποτέλεσαν τα επίσημα campaign settings. Παρά τις θετικές κριτικές, το Alternity δεν κατάφερε να μετατραπεί σε science fiction αντίστοιχο του Dungeons & Dragons και το 2000 το παιχνίδι σταμάτησε. Το RPG επιστημονικής φαντασίας που έλαβε τις καλύτερες κριτικές το 1998 ήταν το Star Trek The Next Generation Roleplaying Game (Last Unicorn Games), το οποίο έχει φόντο τον δημοφιλή κόσμο της τηλεοπτικής σειράς Star Trek The Next Generation (1987-1994) και το οποίο κέρδισε το βραβείο Καλύτερου Παιχνιδιού ρόλων για το 1998 από την Origins Award[18]. Παράλληλα, δυο χρόνια μετά την επιτυχία του Deadlands The Weird West, η Pinnacle παρουσίασε μια μεταποκαλυπτική Γη στο Deadlands Hell on Earth με στοιχεία western, horror, μαγείας και τεχνολογίας (magitech). Πολύ σημαντικό και επαναστατικό RPG για υπολογιστές θεωρείται το Baldur’s Gate (BioWare - Interplay), το οποίο όχι μόνο αναβίωσε τα ηλεκτρονικά παιχνίδια στον κόσμο του Forgotten Realms αλλά απέσπασε το βραβείο Καλύτερου Παιχνιδιού ρόλων υπολογιστών για το 1998 από την Origins Award[18], ενώ ακόμη και το expansion του, το Baldur's Gate Tales of the Sword Coast (1999), απέσπασε το ίδιο βραβείο το 1999[19]. Όσον αφορά το gameplay του, το Baldur’s Gate αποτελεί τον πρώτο τίτλο με τη λεγόμενη μηχανή Infinity Engine, η οποία χρησιμοποιήθηκε σε μερικά ιδιαίτερα πετυχημένα παιχνίδια της Interplay μέχρι το 2002.

Η δεκαετία έκλεισε με διάφορους αξιόλογους και εκκεντρικούς νέους τίτλους όπως για παράδειγμα το 7th Sea (Alderac Entertainment Group), σε έναν κόσμο πειρατείας και μαγείας εμπνευσμένο από τη λογοτεχνία του 1600, το All Flesh Must Be Eaten (Eden Studios), παιχνίδι τρόμου που φέρνει στο νου ταινίες με ζόμπι, το Aberrant (White Wolf), RPG με υπερφυσικούς χαρακτήρες στο σύμπαν του παιχνιδιού Trinity, ενώ το γαλλικό παιχνίδι μεσαιωνικής φαντασίας Agone (Multisim) μεταφράστηκε στα αγγλικά και παραμένει ένα από τα δημοφιλή γαλλικά παιχνίδια ρόλων. Στην Ελλάδα οι εκδόσεις Αίολος πρωτοπόρησαν με το πρώτο επίσημο ελληνικό παιχνίδι ρόλων με τίτλο Ζωντανά Έπη, το οποίο αποτελεί μια πύλη για τη μυθική Ελλάδα της εποχής του Ομήρου και της μυθολογίας. Κυκλοφόρησε και επέκταση του παιχνιδιού με τίτλο Στη χώρα του Μίνωα, μια συλλογή από 5 περιπέτειες.[20] Τον Σεπτέμβριο του 1999, η Iron Crown Enterprises έχασε την άδεια χρήσης του κόσμου του Tolkien κατόπιν απόφασης της Tolkien Enterprises, η οποία, 2 χρόνια πριν από την πολυαναμενόμενη προβολή της ταινίας Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Συντροφιά του Δαχτυλιδιού, ακύρωσε την άδεια που είχε παραχωρήσει. Έτσι το Middle-earth role-playing game, μεταφρασμένο σε αρκετές γλώσσες και με μια ιδιαίτερα πλούσια γκάμα βιβλίων (supplements, sourcebooks, modules), ολοκλήρωσε τον κύκλο του απότομα. Τέλος, τον Δεκέμβριο του 1999, προστέθηκε ακόμη ένας συναρπαστικός τίτλος στην πετυχημένη λίστα ηλεκτρονικών παιχνιδιών της Interplay Entertainment: το Planescape Torment, με φόντο το σύμπαν του Planescape, το οποίο δίνει έμφαση στην πλοκή και στο διάλογο και όχι στη δράση και θεωρείται ένα από τα καλύτερα CRPGs όλων των εποχών.

Από όλα τα παιχνίδια που αναφέρθηκαν προηγουμένως ορισμένα εξακολουθούν να εκδίδονται έως τις μέρες μας, για παράδειγμα τα Star Wars, RuneQuest (άλλες εταιρείες, η Wizards of the Coast και η Mongoose Publishing αντιστοίχως, έχουν όμως τα δικαιώματα τους), Tunnels & Trolls (Flying Buffalo), Call of Cthulhu (Chaosium), Rolemaster (Iron Crown Enterprises), το γερμανικό Das Schwarze Auge (The Dark Eye), το γαλλικό Rêve de Dragon, το Deadlands, το Dungeons & Dragons φυσικά, ενώ άλλα δεν εκδίδονται πλέον, είναι δηλαδή out of print, για παράδειγμα τα Alternity, Top Secret, Star Frontiers, Gangbusters (TSR), Elfquest (Chaosium), Middle Earth Role Playing (Iron Crown Enterprises), Quest of the Ancients (Unicorn Game Publications), Whispering Vault (Pariah Press), Wraith the Oblivion (White Wolf) κ.α. Πάντως, σημασία έχει ότι μπορεί κανείς να παίξει ακόμη και RPGs που είναι out of print εδώ και χρόνια χρησιμοποιώντας ήδη εκδοθέν υλικό ή δικό του (ερασιτεχνικό, μη επίσημο) υλικό. Επομένως κάθε παιχνίδι ρόλων παραμένει ζωντανό ακόμη κι όταν δεν υποστηρίζεται από καμία εταιρεία.

2000 - 2004[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Wizards of the Coast επιφύλαξε για το 2000 και την αρχή της νέας δεκαετίας τη νέα έκδοση και ανανέωση του Dungeons & Dragons, δηλαδή την Τρίτη έκδοση (3rd Edition). Όπως και με τις προηγούμενες εκδόσεις, οι κανόνες και τα βασικά στοιχεία της νέας έκδοσης είχαν συγκεντρωθεί σε τρεις τόμους: Player’s Handbook, Dungeon Master’s Guide και Monster Manual. Ορισμένοι κανόνες του Dungeons & Dragons άλλαξαν, για παράδειγμα τα saving throws, ενώ άλλοι κανόνες παρέμειναν αναλλοίωτοι. Επίσης, νέα χαρακτηριστικά έκαναν την εμφάνιση τους, για παράδειγμα τα feats, που αποτελούν μια ειδική κατηγορία ικανοτήτων που αποκτά ένας χαρακτήρας καθώς προχωρά σε υψηλότερο level ή ένα νέο class ονόματι sorcerer. Η 3η έκδοση και το νέο Dungeons & Dragons συνοδεύτηκαν από την ταινία Dungeons & Dragons, η οποία όμως γενικά δεν ενθουσίασε τους λάτρεις του παιχνιδιού.

Η Wizards of the Coast εφάρμοσε το τρίτο σύστημα κανόνων που είχε αναπτυχθεί για το Dungeons & Dragons στο Star Wars Roleplaying Game, του οποίου είχε αποκτήσει τα δικαιώματα. Έτσι, το Star Wars Roleplaying Game και το Dungeons & Dragons διέθεταν κοινό σύστημα κανόνων και το νέο αυτό σύστημα κανόνων της Wizards of the Coast έγινε γνωστό ως D20 System, το οποίο ονομάστηκε έτσι επειδή οι κανόνες του απαιτούν τη χρήση 20πλευρού ζαριού.

Το D20 System δεν σημάδεψε μόνο την αλλαγή του Dungeons & Dragons αλλά και αυτή της αγοράς των παιχνιδιών ρόλων. Με την λεγόμενη άδεια ανοιχτού περιεχομένου Open Game License, που εκδόθηκε το 2000, η Wizards παρείχε σε άλλες εταιρείες και ιδιώτες τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τους κανόνες του D20 σε δικά τους παιχνίδια και έργα[21]. Με αυτήν την κίνηση της Wizards γεννήθηκε το λεγόμενο κίνημα ανοιχτού gaming (open gaming movement). Πολλές εταιρείες εκδήλωσαν ενδιαφέρον και έτσι δεκάδες παιχνίδια ρόλων με τους κανόνες του D20 κυκλοφόρησαν τα επόμενα χρόνια. Μερικά από αυτά τα παιχνίδια είναι τα Wheel of Time Roleplaying Game (Wizards of the Coast, 2001), που βασίζεται στη σειρά μυθιστορημάτων Wheel of Time του Ρόμπερτ Τζόρνταν, Dragonstar RPG (Fantasy Flight Games, 2001), RPG που συνδυάζει στοιχεία fantasy και science fiction, Call of Cthulhu D20 (Wizards of the Coast, 2001), το δημοφιλές παιχνίδι τρόμου με κανόνες D20, D20 Modern (Wizards of the Coast, 2002), roleplaying στο σύγχρονο κόσμο, EverQuest Roleplaying Game (White Wolf, 2002), η pen and paper μορφή του ομώνυμου MMORPG (1999) της Sony, Farscape (Alderac Entertainment Group, 2002), που βασίζεται στην ομώνυμη σειρά επιστημονικής φαντασίας, Spycraft (Alderac Entertainment Group, 2002), RPG κατασκοπίας, Babylon 5: Roleplaying Game and Factbook (Mongoose Publishing, 2003), RPG μορφή της διάσημης τηλεοπτικής σειράς, Conan: The Role-Playing Game (Mongoose Publishing, 2003), RPG στον κόσμο του Κόναν, Midnight (Fantasy Flight Games, 2003), campaign setting για fantasy RPG, Warcraft: The Roleplaying Game (Sword and Sorcery Studios, 2003), η pen and paper μορφή του ομώνυμου strategy game, Lone Wolf RPG (Mongoose Publishing, 2004), βασισμένο σε σειρά gamebooks φαντασίας του Joe Dever, Iron Kingdoms (Privateer Press, 2004), ακόμη ένα campaign setting για fantasy RPG, D20 Future (Wizards of the Coast, 2004), roleplaying στο μέλλον. Εκτός από campaign settings, κυκλοφόρησαν και πολλά συμπληρώματα και περιπέτειες για τα παιχνίδια με τους κανόνες του d20, κυρίως για παιχνίδια ρόλων επικής φαντασίας. Η σειρά οδηγών Slayer’s Guide και Quintessential της Mongoose Publishing αποτελούν παραδείγματα συμπληρωμάτων του d20 system για races και classes. Η Wizards of the Coast δημιούργησε το 2004 ένα νέο κόσμο για το Dungeons & Dragons, το Eberron, νικητή του Origins Award για Καλύτερο Συμπλήρωμα Παιχνιδιού Ρόλων[22], και ανανέωσε το βασικό βιβλίο του Forgotten Realms, ενώ η d20 μορφή του Ravenloft ανατέθηκε το 2001 σε άλλη εταιρεία, την White Wolf (Sword & Sorcery Studios)[23].

Το φαινόμενο D20 system κυριάρχησε στον χώρο των παιχνιδιών ρόλων αλλά δεν επισκίασε το πλήθος των νέων και πολύπλευρων τίτλων, όπως τα Exalted (White Wolf, 2001), ένα από τα πιο δημοφιλή pen & paper RPGs του νέου αιώνα, με στοιχεία φαντασίας, μυθολογίας και manga, The Dying Earth RPG (Pelgrane Press, 2001), Little Fears (Key 20 Publishing, 2001), Lord of the Rings RPG (Decipher, 2002), που κυκλοφόρησε με αφορμή την κινηματογραφική μεταφορά της ομώνυμης τριλογίας και κέρδισε βραβείο Origins Award[24], Demon The Fallen (White Wolf, 2002), παιχνίδι φαντασίας και τρόμου με έκπτωτους αγγέλους, Buffy the Vampire Slayer (Eden Studios, 2002), Angel (Eden Studios, 2003, νικητή Origins Award[25]), αμφότερα βασισμένα στον κόσμο της διάσημης τηλεοπτικής σειράς Buffy the Vampire Slayer, αλλά και νέα συστήματα κανόνων όπως τα Savage Worlds (Pinnacle Entertainment Group, 2003), Tri-Stat dX Core System (Guardians of Order, 2003) και η νέα έκδοση του δημοφιλούς The World of Darkness (White Wolf, 2004), ενός από τα ελάχιστα συστήματα κανόνων που μπορούσαν να ανταγωνιστούν σοβαρά το D20 system. Το Vampire the Requiem υπήρξε το πρώτο campaign setting του νέου World of Darkness[26] και όπως ο προκάτοχος του, το Vampire the Masquerade (1991), αφορά φυλές διαφόρων βαμπίρ σε ένα σκοτεινό κόσμο.

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ρόλων (CRPG) γνώρισαν μεγάλη άνθηση στις αρχές του 21ου αιώνα. Τα Baldur’s Gate II Shadows of Amn (Interplay/Bioware, 2000), Icewind Dale I & II (Interplay/Black Isle, 2000 & 2002) και Neverwinter Nights (Infogrames/Bioware, 2002) και τα expansions τους, όλα με φόντο τον κόσμο του Forgotten Realms, κέρδισαν την προτίμηση εκατομμυρίων gamers. Το Pool of Radiance Ruins of Myth Drannor είναι το πρώτο ηλεκτρονικό παιχνίδι στο οποίο εφαρμόστηκαν οι κανόνες της 3ης έκδοσης του Dungeons & Dragons[27], ενώ το Temple of Elemental Evil (Troika Games / Atari, 2003) αποτελεί το πρώτο CRPG στη γη του Greyhawk.

Στους άλλους τίτλους που ξεχώρισαν συγκαταλέγονται το Diablo II (Blizzard Entertainment, 2000), η πολύ δημοφιλής συνέχεια του Diablo Ι (1996), τα Gothic (Piranha Bytes, 2001), Elder Scrolls III Morrowind (Bethesda Software, 2002), ένα από τα πιο πολυβραβευμένα CRPGs όλων των εποχών[28], Arx Fatalis (Arkane Studios/JoWooD Productions, 2002), Star Wars: Knights of the Old Republic (Bioware/Lucas Arts, 2003). Αλλά η κατηγορία που άνοιξε ένα τεράστιο κεφάλαιο στην ιστορία των ηλεκτρονικών παιχνιδιών ρόλων είναι αυτή των λεγόμενων MMORPG, που είχε αρχίσει να διαδίδεται ήδη από τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας με παιχνίδια φαντασίας όπως το Ultima Online, το νοτιοκορεάτικο Lineage και το EverQuest και αποτελεί τη φυσική εξέλιξη των CRPG σε ένα νέο κόσμο, όπως διαμορφώθηκε από την ταχύτατη ανάπτυξη και εξάπλωση του παγκόσμιου ιστού και του Ίντερνετ. Στις αρχές του 21ου αιώνα τίτλοι όπως Dark Age of Camelot (2001, Mythic Entertainment), Star Wars Galaxies (2003, Sony Online Entertainment/Lucas Arts), EVE Online (2003, CCP Games), το δημοφιλέστερο MMORPG επιστημονικής φαντασίας, Lineage II (2003, NCsoft), Everquest II (2004, Sony Online Entertainment) και άλλοι όχι μόνο καθιέρωσαν τα MMORPGs στον τομέα του gaming αλλά επίσης τα μετέτρεψαν σε μια ασχολία με πολλούς ένθερμους και πιστούς παίκτες. Ωστόσο, από όλα τα MMORPGs το πιο γνωστό και πιο δημοφιλές φέρει τον τίτλο World of Warcraft (Blizzard, 2004)[29], ένα MMORPG στον κόσμο μεσαιωνικής φαντασίας Azeroth της σειράς Warcraft, μιας σειράς παιχνιδιών στρατηγικής με εκατομμύρια φαν, το οποίο είχε προσελκύσει λίγες ημέρες μετά την κυκλοφορία του, τον Νοέμβριο του 2004, πολλούς χιλιάδες gamers, ο αριθμός των οποίων μεγάλωνε με φρενήρη ρυθμό. Ένα νέο φαινόμενο είχε εμφανιστεί στις αρχές του νέου αιώνα, εφάμιλλο με αυτό του D20 system, με έδρα τον κυβερνοχώρο και με αμέτρητους λάτρεις σε ολόκληρο τον κόσμο.

2005 – 2009[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με τη ραγδαία διάδοση και εξέλιξη των MMORPGs, η αγορά των παιχνιδιών ρόλων είχε αλλάξει ριζικά. Τα επιτραπέζια παιχνίδια ρόλων (pen and paper ή tabletop role-playing games) δεν κατείχαν πλέον τη μερίδα του λέοντος. Ενδείκτικο είναι το γεγονός ότι μέχρι το Δεκέμβριο του 2008, το World of Warcraft είχε μαγνητίσει 11,5 εκατομμύρια χρήστες[30], ενώ μέχρι το 2009 είχαν κυκλοφορήσει δυο expansions, το The Burning Crusade (2007) και το Wrath of the Lich King (2008), γιγαντώνοντας ακόμη περισσότερο το πελώριο σύμπαν του World of Warcraft και προσφέροντας πολλές νέες δυνατότητες στους εκατομμύρια παίκτες του.

Με αφορμή την πρωτοφανή επιτυχία του World of Warcraft και των MMORPGs γενικότερα, πολλαπλασιάστηκε ο αριθμός των νέων MMORPGs, εκ των οποίων τα διασημότερα είναι τα Guild Wars (2005, ArenaNet/NCsoft), το οποίο απέσπασε πολλά βραβεία[31], The Lord of the Rings Online: Shadows of Angmar (2007, Turbine, Inc.), Warhammer Online: Age of Reckoning (2008, Mythic Entertainment), Age of Conan: Hyborian Adventures (2008, Funcom/ Eidos Interactive) και Aion: The Tower of Eternity (2009, Aion Team Development Dept, NCsoft). Παράλληλα, η Wizards of the Coast δεν έμεινε αμέτοχη στον χώρο των MMORPGs και με το Dungeons & Dragons Online: Stormreach (2006, Turbine, Inc.), το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε Dungeons & Dragons Online: Eberron Unlimited και δεν απαιτεί συνδρομή[32], μετέφερε το σύμπαν του Eberron στον παγκόσμιο ιστό. Η άνθηση των MMORPGs (και του διαδικτυακού gaming) συνδέθηκε με το φαινόμενο της ψυχολογικής και μπιχεβιοριστικής εξάρτησης και του εθισμού, καθώς πολλοί παίκτες βυθίζονταν στο εικονικό τους περιβάλλον με τρόπο καταχρηστικό[33][34].

Πάντως, η ανεξέλεγκτη άνοδος των MMORPGs φαίνεται ότι επηρέασε θετικά την κατηγορία των μη διαδικτυακών παιχνιδιών ρόλων, καθώς αρκετά από τα δημοφιλέστερα βιντεοπαιχνίδια της περιόδου 2005-2009 ήταν RPGs. Η Bethesda Softworks απέσπασε πολλά και διάφορα βραβεία με το τεράστιο σε μέγεθος The Elder Scrolls IV Oblivion (2006)[35] και το μεταποκαλυπτικό Fallout 3 (2008)[36], αμφότερα διαθέσιμα για PC, Xbox 360 και PlayStation 3, ενώ το Neverwinter Nights 2 (2006, Obsidian Entertainment, Atari) αποτέλεσε το πιο πετυχημένο παιχνίδι που χρησιμοποιεί τους κανόνες της 3,5 έκδοσης του Dungeons & Dragons και επεκτάθηκε με τρία επίσημα expansions. Το The Witcher (2007) της πολωνικής CD Projekt RED ξεχώρισε με την πρωτότυπη πλοκή και το σύστημα μάχης. Γενικά παρατηρήθηκε μια τάση για δημιουργία action RPGs χωρίς γραμμική πλοκή, με υπερσύγχρονα γραφικά.

Σε επίπεδο παιχνιδιών ρόλων pen & paper, το d20 system συνέχισε να αποτελεί το πιο διαδεδομένο σύστημα κανόνων. Στους νέους τίτλους του d20 system των ετών 2005-2009 συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, τα Iron Heroes (2005, Malhavoc Press), Starship Troopers, Infernum, (2005, αμφότερα της Mongoose Publishing), Ptolus: City By The Spire (2006, Malhavoc Press), Star Wars Roleplaying Game Saga Edition (2007, Wizards of the Coast), και πολλά άλλα, ενώ μάλιστα επινοήθηκε νέο γενικό σύστημα κανόνων βασισμένο στο d20 system, το απλούστερο True20 Adventure Roleplaying (2005, Green Ronin Publishing), το οποίο εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στο Blue Rose: Game of Romantic Fantasy[37] (Green Ronin Publishing).

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Fannon, Sean Patrick. The Fantasy Role-Playing Gamer's Bible, 2nd Edition, Jacksonville: Obsidian Studios, 2000. Πραγματεύεται τη φύση και την ιστορία των επιτραπέζιων παιχνιδιών ρόλων.
  • Gygax, Gary. Role-Playing Mastery, New York: Perigee Books, 1987. Ένα βιβλίο γραμμένο από έναν από τους δημιουργούς των παιχνιδιών ρόλων.
  • Laws D., Robin. Robin's Laws of Good Game Mastering, USA: Steve Jackson Games Inc., 2002. Το εγχειρίδιο αυτό προσφέρει συμβουλές και προτείνει τεχνικές στους gamemasters για να εκτελέσουν το δύσκολο έργο τους πιο ευχάριστα και αποδοτικότερα.
  • Schick, Lawrence. Heroic Worlds: A History and Guide to Role Playing Games, Buffalo, N.Y.: Prometheus Books, 1991. Περιεκτικός οδηγός για την ιστορία των παιχνιδιών ρόλων και για τα περισσότερα παιχνίδια που είχαν κυκλοφορήσει μέχρι το 1991.

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Chainmail (1971 Guidon Games edition) - RPGnet RPG Game Index». index.rpg.net. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  2. ↑ RPGnet RPG Game Index: Boot Hill
  3. ↑ «Tékumel :: The World of the Petal Throne». www.tekumel.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  4. ↑ «Tunnels & Trolls First Edition (1975 Self-published edition) - RPGnet RPG Game Index». index.rpg.net. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  5. ↑ «Metamorphosis Alpha - Science Fiction RPG». www.metamorphosisalpha.com. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  6. ↑ «Bunnies & Burrows». www.panix.com. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  7. ↑ waynesbooks.com. «Advanced Dungeons & Dragons (AD&D) Hardbacks - Wayne's Books RPG Reference». www.waynesbooks.com. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  8. ↑ Slocum, Brett. «Brett Slocum's Chivalry & Sorcery Page». www.weirdrealm.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  9. ↑ «The History of RuneQuest». www.maranci.net. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  10. ↑ waynesbooks.com. «Gamma World - Wayne's Books RPG Reference». www.waynesbooks.com. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  11. ↑ «Published 1977 - Traveller RPG». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2009. 
  12. ↑ The Attacks on Roleplaying Games Αρχειοθετήθηκε 2016-10-12 στο Wayback Machine. - originally from the Skeptical Inquirer
  13. ↑ New Horizons for Learning: Teaching and Learning Strategies
  14. ↑ «1988 - Academy of Adventure Gaming Arts and Design». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2009. 
  15. ↑ «1992 - Academy of Adventure Gaming Arts and Design». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2009. 
  16. ↑ «1995 - Academy of Adventure Gaming Arts and Design». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2009. 
  17. ↑ «Massively's Visual History of MMORPGs, Part I - Massively». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2009. 
  18. ↑ 18,0 18,1 «1998 - Academy of Adventure Gaming Arts and Design». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2009. 
  19. ↑ «1999 - Academy of Adventure Gaming Arts and Design». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2009. 
  20. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2007. 
  21. ↑ «The Most Dangerous Column in Gaming - Open Gaming Interview With Ryan Dancey». www.wizards.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2002. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  22. ↑ «2004 - Academy of Adventure Gaming Arts and Design». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2009. 
  23. ↑ «Pen & Paper :: White Wolf News». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2009. 
  24. ↑ «2002 - Academy of Adventure Gaming Arts and Design». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2009. 
  25. ↑ «2003 - Academy of Adventure Gaming Arts and Design». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2009. 
  26. ↑ «Vampire: The Requiem» (στα αγγλικά). White Wolf. http://whitewolf.wikia.com/wiki/Vampire:_The_Requiem. Ανακτήθηκε στις 2018-03-07. 
  27. ↑ http://www.gamebanshee.com/interviews/por1.php Αρχειοθετήθηκε 2009-10-25 στο Wayback Machine..
  28. ↑ «Bethesda Softworks». 10 Αυγούστου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. CS1 maint: Unfit url (link)
  29. ↑ «World of Warcraft has become the most popular MMORPG around the world». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2009. 
  30. ↑ «GameSpy: World of Warcraft Hits 11.5 Million Subscribers - Page 1». pc.gamespy.com. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  31. ↑ «GuildWars.com: Press: Contact Info:». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2009. 
  32. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2009. 
  33. ↑ Hussain, Zaheer; Griffiths, Mark D. (2009-10-01). «Excessive use of Massively Multi-Player Online Role-Playing Games: A Pilot Study» (στα αγγλικά). International Journal of Mental Health and Addiction 7 (4): 563. doi:10.1007/s11469-009-9202-8. ISSN 1557-1874. https://link.springer.com/article/10.1007/s11469-009-9202-8. 
  34. ↑ «Εξαρτήσεις από το Διαδίκτυο Μονάδα Απεξάρτησης "18 Άνω" Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής». Εξαρτήσεις από το Διαδίκτυο Μονάδα Απεξάρτησης "18 Άνω" Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής. Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018. 
  35. ↑ «The Elder Scrolls». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2010. 
  36. ↑ «Fallout: Welcome to the Official Site». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2010. 
  37. ↑ True20 Adventure Roleplaying: True fun, true excitement, true adventure, True20!

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επίσημοι διαδικτυακοί τόποι εταιρειών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Παιχνίδι_ρόλων&oldid=10483454"