Διεθνείς σχέσεις του Αζερμπαϊτζάν

Η εξωτερική πολιτική του Αζερμπαϊτζάν είναι το σύνολο των σχέσεων της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν με άλλα κράτη και διεθνείς δομές.

Το Αζερμπαϊτζάν είναι μέλος των Ηνωμένων Εθνών, του Κινήματος των Αδεσμεύτων, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, της Σύμπραξης για την Ειρήνη του ΝΑΤΟ, του Ευρω-Ατλαντικού Συμβουλίου Σύμπραξης, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Κοινότητα των Δημοκρατιών, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς

Η Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης (ADB), Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου (BSEC), Συμβούλιο της Ευρώπης, Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών, Ευρω-Ατλαντικό Συμβούλιο Σύμπραξης, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), Οικονομική Επιτροπή για την Ευρώπη των Ηνωμένων Εθνών (UNECE), Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας, Οικονομική καιΚοινωνική Επιτροπή για την Ασία και τον Ειρηνικό (ESCAP), Διεθνής Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας, GUAM για τη Δημοκρατία και την Οικονομική Ανάπτυξη, Διεθνής Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας, Διεθνής Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (IBRD), Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας, Διεθνές Κίνημα Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου, Ένωση ∆ιεθνούς Ανάπτυξης, Ισλαμική Τράπεζα Ανάπτυξης, Ταμείο για τηνΑγροτική Ανάπτυξη (IFAD), ΔιεθνήςΧρηματοδοτικός Οργανισμός (IFC), Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Διεθνής Οργανισμός Ναυσιπλοΐας, Ιντερπόλ, Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης, Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών, Διεθνούς Συνομοσπονδίας Συνδικάτων (ITUC), Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών, Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης, Ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων, Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, Σύμπραξη για την Ειρήνη (NATO), Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών, Ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ανάπτυξης Ηνωμένων Εθνών (UNIDO), Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση, Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση, Παγκόσμιος οργανισμός Τελωνείων (WCO), Παγκόσμια Ομοσπονδία Συνδικάτων (WFTU), Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Παγκόσμιος Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας, Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (WToO), Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου.

Χώρες

Σήμερα το Αζερμπαϊτζάν έχει διπλωματικές σχέσεις με 158 χώρες.

Το Αζερμπαϊτζάν είναι μία από τις λίγες χώρες με κυρίως μουσουλμανικό πληθυσμό που μοιράζεται μια στρατηγική συμμαχία με το Ισραήλ. Σήμερα το Ισραήλ είναι σημαντικός προμηθευτής όπλων στη χώρα. Το Ισραήλ ήταν μία από τις πρώτες χώρες που αναγνώριζαν το Αζερμπαϊτζάν στις 25 Δεκεμβρίου 1991.

Το Αζερμπαϊτζάν διατηρεί επίσης καλές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της πολιτικής γειτονίας της Ανατολικής Ευρώπης.

Το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει ακόμη καθιερώσει διπλωματικές σχέσεις με:

• Μπαχάμες, Μπαρμπάντος
• Κύπρος, Αρμενία
• Νιγηρία, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Κονγκό, Τανζανία, Μποτσουάνα, Ναμίμπια, Λεσόθο, Σάο Τομέ και Πρίνσιπε
• Παλάου, Μικρονησία, Ομόσπονδες Πολιτείες του Κιριμπάτι, Νιούε, Νήσοι Σολομώντα, Νήσοι Κουκ, Τόνγκα, Σαμόα, Παπούα Νέα Γουινέα
• Κυρίαρχο Στρατιωτικό Τάγμα της Μάλτας
• τα υπόλοιπα κράτη με περιορισμένη αναγνώριση

Αρμενο-Αζερικές σχέσεις

Τα γειτονικά κράτη της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν είχαν επίσημες κυβερνητικές σχέσεις μεταξύ του 1918-1921, όταν και οι δύο χώρες ήταν για λίγο ανεξάρτητες. Τα δύο έθνη πολεμούσαν δύο πολέμους το 1918-20 (πόλεμος Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν) και το 1988-94 (Πόλεμος Ναγκόρνο-Καραμπάχ) τον τελευταίο αιώνα, με τον τελευταίο να τελειώνει με προσωρινή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που υπογράφηκε στο Μπισκέκ. Σήμερα δεν υπάρχουν επίσημες διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών λόγω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης και διαμάχης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Όπως δήλωσε ο Ιλχάμ Αλίγιεφ «το Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν θα είναι ποτέ ανεξάρτητο, η θέση υποστηρίζεται και από διεθνείς διαμεσολαβητές, η Αρμενία πρέπει να αποδεχθεί την πραγματικότητα» και «το 1917 το Γερεβάν παραχωρήθηκε στους Αρμένιους, το Γερεβάν ήταν το Αζερικό έδαφος, οι Αρμένιοι ήταν επισκέπτες εδώ».

Οι δύο χώρες εξακολουθούν να είναι τεχνικά σε πόλεμο. Οι πολίτες της Δημοκρατίας της Αρμενίας, καθώς και οι πολίτες οποιασδήποτε άλλης χώρας που είναι αρμενικής καταγωγής, απαγορεύεται να εισέλθουν στη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Εάν το διαβατήριο ενός ατόμου δείχνει κάποια απόδειξη ταξιδίου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, απαγορεύεται η είσοδος στη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν.

Αζέρο-Κυπριακές σχέσεις

Το Αζερμπαϊτζάν αναγνωρίζει επισήμως την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως μοναδικό εκπρόσωπο της νήσου, αλλά δεν έχει ακόμη καθιερώσει διπλωματικές σχέσεις με την Κύπρο. Το Αζερμπαϊτζάν, όπως όλες οι άλλες χώρες εκτός από την Τουρκία, αναγνωρίζει επίσημα την κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία σύμφωνα με το δίκαιο των Ηνωμένων Εθνών και της ΕΕ αντιπροσωπεύει ολόκληρο το νησί, αλλά το κοινοβούλιο της Αυτόνομης Δημοκρατίας του Ναχιτσεβάν του Αζερμπαϊτζάν εξέδωσε ψήφισμα αναγνωρίζοντας την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου ως κυρίαρχο κράτος. Παρόλο που η αναγνώριση αυτή δεν θεωρείται από το Αζερμπαϊτζάν και διεθνώς ως «επίσημο κράτος-κράτος», το ίδιο το Αζερμπαϊτζάν διατήρησε εγκάρδιες ανεπίσημες σχέσεις με την ΤΔΒΚ.

Τουρκο-Αζερικές σχέσεις

Η Τουρκία υποστηρίζει ένθερμα το Αζερμπαϊτζάν στις προσπάθειές της να εδραιώσει την ανεξαρτησία της, να διατηρήσει την εδαφική της ακεραιότητα και να συνειδητοποιήσει το οικονομικό της δυναμικό που απορρέει από τους πλούσιους φυσικούς πόρους της Κασπίας Θάλασσας.