Έντμουντ Χίλαρι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έντμουντ Χίλαρι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Edmund Percival Hillary (Αγγλικά)[1][2]
Γέννηση20  Ιουλίου 1919[3][4][5]
Όκλαντ[4][6][7]
Θάνατος11  Ιανουαρίου 2008[8][3][5]
Πόλη του Όκλαντ[9][10]
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚόλπος Χαουράκι
Χώρα πολιτογράφησηςΝέα Ζηλανδία (από 1949)[11][12][13]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[14]
ΣπουδέςΓραμματικό Σχολείο του Ώκλαντ
Πανεπιστήμιο του Ώκλαντ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεξερευνητής
φιλάνθρωπος
μελισσοκόμος
διπλωμάτης
αυτοβιογράφος
ορειβάτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςJune Hillary (1989–2008)
Louise Mary Rose (1953–1975)
ΤέκναΠήτερ Χίλαρι
ΓονείςPercival Augustus Hillary[15] και Gertrude Clark[15]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαambassador of New Zealand to Nepal
ΒραβεύσειςΤαξιάρχης του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας
Τάγμα της Περικνημίδας
Πολικό Βραβείο
Τάξη του Γκόρκα Νταξίνα Μπάχου (1953)
Patron’s Medal (1958)[16]
Πάντμα Βιμπχουσάν
Χρυσό Μετάλλιο των Εξερευνήσεων (1955)
μετάλλιο της στέψης της Βασίλισσας Ελισάβετ Β΄
Αστέρι 1939-1945
Πάντμα Μπούσαν
New Zealand Sports Hall of Fame
Τάγμα της Νέας Ζηλανδίας (1987)
Commander of the Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland
honorary doctor of the University of Waikato (2006)[17]
Livingstone Medal
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο σερ Έντμουντ Πέρσιβαλ Χίλαρι (Sir Edmund Percival Hillary, 20 Ιουλίου 191911 Ιανουαρίου 2008) ήταν Νεοζηλανδός ορειβάτης και εξερευνητής, ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στην κορυφή του όρους Έβερεστ, μαζί με τον Σέρπα οδηγό του Τένσινγκ Νοργκέι, το 1953. Είχε τιμηθεί με τους τίτλους του Ιππότη της Περικνημίδας, του μέλους του Τάγματος της Νέας Ζηλανδίας και Ιππότη-Διοικητή του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Ώκλαντ στις 20 Ιουλίου του 1919 και ήταν επαγγελματίας μελισσοκόμος. Στο Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο υπηρέτησε στο Νότιο Ειρηνικό ωκεανό. Παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε τρία παιδιά.

Στην κορυφή του κόσμου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1953 συμμετείχε στην αγγλική αποστολή που κατέκτησε το Έβερεστ, την ψηλότερη κορυφή του κόσμου στα Ιμαλάια. Στις 29 Μαΐου ο Χίλαρι και ο Σέρπα Τένσινγκ πάτησαν στο Έβερεστ

. Ο Χίλαρι ήταν 33 ετών όταν ανέβηκε στο Έβερεστ μαζί με τον οδηγό του από το Νεπάλ και περιέγραψε το κατόρθωμά του λέγοντας ότι «είναι σαν να φθάνεις στο φεγγάρι χωρίς τη βοήθεια της τεχνολογίας». To 1986 δέχτηκε το γεγονός ότι ο ίδιος ήταν ο πρώτος που ανέβηκε στο Έβερεστ, πολλά χρόνια έπειτα από το θάνατο του Νεπαλέζου οδηγού του.

Ταξίδια στην Ανταρκτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο σερ Έντμουντ Χίλαρι το 1957, στην Ανταρκτική.

Κατά τη διάρκεια του διεθνούς γεωφυσικού έτους (1957-1958) ο Χίλαρι ήταν ένας από τους αρχηγούς της αποστολής που, για πρώτη φορά στην ιστορία, διέσχισε από την ξηρά την Ανταρκτική ήπειρο, από την μια άκρη ως την άλλη. Ο Χίλαρι έφτασε στο Νότιο Πόλο στις 4 Ιανουαρίου του 1958, ο πρώτος που έφτασε εκεί από την ξηρά, μετά τους Σκοτ και Ρόαλντ Αμούνδσεν.

Τον Ιανουάριο του 2007 ταξίδεψε στη Βάση Σκοτ στην Ανταρκτική και απέτισε φόρο τιμής στο μεγάλο εξερευνητή του Πόλου. Στο ταξίδι του τον συνόδευσε και αντιπροσωπεία με επικεφαλής την Πρωθυπουργό Έλεν Κλαρκ.[18][19][20]

Τελευταία χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 22 Απριλίου 2007 ενώ βρισκόταν σε ταξίδι στο Κατμαντού υπέστη πτώση και νοσηλεύτηκε έπειτα από την επιστροφή του, στη Νέα Ζηλανδία.[21]

Πέθανε στις 11 Ιανουαρίου 2008, 09:35 ώρα Νέας Ζηλανδίας, σε νοσοκομείο του Ώκλαντ έπειτα από καρδιακό επεισόδιο[22]. Είχε γίνει γνωστό ότι υπέφερε από πνευμονία.

Φιλανθρωπική δράση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανέπτυξε έντονη φιλανθρωπική δράση και βοήθησε πολύ τους φτωχούς Νεπαλέζους. Ειδικότερα ίδρυσε το Ταμείο των Ιμαλαΐων, το οποίο συγκέντρωνε ετησίως περίπου 250.000 δολάρια[23]. Με πόρους από το Ταμείο κατασκευάστηκαν σχολεία, νοσοκομεία, γέφυρες, ακόμη και αεροδρόμιο.

Τιμές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο αστεροειδής 3130 Χίλαρι, που ανακαλύφθηκε το 1981, πήρε το όνομά του από τον Έντμουντ Χίλαρι.
  • Έγινε Ιππότης της Περικνημίδας το 1965.
  • Το 2003, με αφορμή την 50ή επέτειο από τον άθλο του, του δόθηκε τιμητικά η υπηκοότητα του Νεπάλ. Ο Χίλαρι απεικονίζεται στο χαρτονόμισμα των 5 δολαρίων της Νέας Ζηλανδίας. Ήταν ο γνωστότερος Νεοζηλανδός παγκοσμίως και ο μοναδικός εν ζωή άνθρωπος, το πρόσωπο του οποίου αποτυπώθηκε σε χαρτονόμισμα της χώρας του[24].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 W. H. Oliver, Claudia Orange: «Dictionary of New Zealand Biography» (Αγγλικά) Auckland University Press. 1990. 6h1. Ανακτήθηκε στις 13  Ιουλίου 2021.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) Tiaki. Alexander Turnbull Library. 85111. Ανακτήθηκε στις 13  Ιουλίου 2021.
  3. 3,0 3,1 3,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  4. 4,0 4,1 4,2 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  5. 5,0 5,1 5,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11907527z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. www.independent.ie/opinion/analysis/man-who-conquered-everest-yet-remained-a-modest-hero-1264460.html.
  7. www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/00291950903368581.
  8. www.nytimes.com/2008/01/11/world/asia/11hillary.html.
  9. articles.latimes.com/2008/jan/11/local/me-hillary11.
  10. www.pressherald.com/archive/sir-edmund-hillary-the-first-to-conquer-everest-dies-at-88_2008-01-11.html.
  11. www.nytimes.com/2008/01/11/world/asia/11hillary.html?pagewanted=all.
  12. www.nytimes.com/2008/01/10/world/asia/11cnd-hillary.html?pagewanted=print.
  13. www.nytimes.com/2008/01/10/world/asia/11cnd-hillary.html?em&ex=1200200400&en=af60615e75631d83&ei=5087.
  14. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11907527z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  16. Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία: «Gold Medal Recipients». (Αγγλικά) Gold Medal Recipients. Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία. 2022.
  17. www.waikato.ac.nz/about/hillary/edmund.
  18. NDTV, Sir Edmund Hillary revisits Antarctica, 20 Ιανουαρίου 2007.
  19. Claire Harvey, The New Zealand Herald, Claire Harvey on Ice: Arriving at Scott Base Αρχειοθετήθηκε 2007-09-29 στο Wayback Machine., 20 Ιανουαρίου 2007.
  20. Radio Network, PM and Sir Edmund Hillary off to Scott Base Αρχειοθετήθηκε 2009-01-26 στο Wayback Machine., 15 Ιανουαρίου 2007. Retrieved 20 Ιανουαρίου 2007.
  21. Stuart Dye, The New Zealand Herald, Clark sends goodwill message to Sir Edmund Αρχειοθετήθηκε 2007-09-29 στο Wayback Machine., Τρίτη 24 Απριλίου 2007
  22. «State funeral for Sir Ed | Stuff.co.nz». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2008. 
  23. http://www.tanea.gr//Article.aspx?d=20080112&nid=7153115&sn=&spid=877 Αρχειοθετήθηκε 2015-10-02 στο Wayback Machine.. Πέθανε ο κατακτητής του Έβερεστ], Τα Νέα, 12 Ιανουαρίου 2008, retrieved 13 Ιανουαρίου 2008.
  24. Έφυγε ο κατακτητής του Έβερεστ Αρχειοθετήθηκε 2008-01-12 στο Wayback Machine., ΕΡΤ, 11 Ιανουαρίου 2007

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]