Χιουάζ Ντοσπάνοβα
Η Χιουάζ Καϊρκίζι Ντοσπάνοβα (ρωσικά: Хиуаз Каировна Доспанова, καζακικά: Хиуаз Қайырқызы Доспанова; 15 Μαΐου 1922 – 20 Μαΐου 2008) ήταν πιλότος και πλοηγός από το Καζακστάν, που υπηρέτησε κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στο 588ο Σύνταγμα Νυχτερινών Βομβαρδιστικών, με το παρατσούκλι "Μάγισσες της νύχτας". Εκτός από το ότι ήταν η πρώτη γυναίκα αξιωματικός του Καζακστάν στη Σοβιετική Πολεμική Αεροπορία, [4] ήταν η μόνη γυναίκα του Καζακστάν, που υπηρέτησε στις «Μάγισσες της νύχτας». Παρά το γεγονός ότι υπέστη πολλαπλά κατάγματα στα πόδια της σε μια σύγκρουση εδάφους το 1943, επέστρεψε στην ενεργό δράση και συνέχισε να συμμετέχει σε εξορμήσεις παρά τις συστάσεις του γιατρού. Της απονεμήθηκε τελικά ο τίτλος Ήρωας του Καζακστάν το 2004 για την επιμονή της.
Νεανικά χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννημένη στο Ατιράου, το σημερινό Καζακστάν, από την παιδική της ηλικία ονειρευόταν να γίνει πιλότος. Μετά την ολοκλήρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πιστοποιήθηκε ως έφεδρος πιλότος. Όταν ξεκίνησε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, έκανε αίτηση στην Ακαδημία Πολεμικής Αεροπορίας Ζουκόφσκι στη Μόσχα, αλλά η αίτησή της απορρίφθηκε, επειδή η ακαδημία ήταν μόνο για άνδρες. Γι' αυτό επέλεξε να μπει στο ιατρικό ινστιτούτο το 1941. [5]
Στρατιωτική σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όταν άκουσε για τα πρόσφατα συγκροτημένα συντάγματα αεροπορίας αποκλειστικά για γυναίκες, που διοικούσε η Μαρίνα Ράσκοβα, έκανε αίτηση στο κολέγιο αεροπορίας στο Σαράτοφ. Το 1942 τοποθετήθηκε στο 588ο σύνταγμα βομβαρδιστικών νύχτας υπό τη διοίκηση της έμπειρης πιλότου Γεβντοκία Μπερσάνσκαγια. Στη μονάδα απονεμήθηκε αργότερα ο χαρακτηρισμός Φύλακες και μετονομάστηκε σε 46ο Νυχτερινό Βομβαρδιστικό Σύνταγμα Αεροπορίας Φρουρών. [6]
Κατά την προσγείωση μετά από μια αποστολή την 1η Απριλίου 1943, το Polikarpov Po-2 της Ντοσπάνοβα και η πιλότος Γιουλία Πάσκοβα χτυπήθηκαν από το αεροπλάνο της Πωλίνας Μακαγκόν και της Λυδίας Σβιστούνοβα. Και οι δύο πιλότοι του άλλου αεροπλάνου σκοτώθηκαν κατά την συντριβή και η Πάσκοβα πέθανε κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Η Ντοσπάνοβα θεωρήθηκε νεκρή, αφού δεν κουνήθηκε για λίγο, αλλά οι νοσοκόμες συνειδητοποίησαν τελικά ότι ήταν ακόμα ζωντανή, επειδή δεν έδειχνε σημάδια ωχρότητας πολύ καιρό αφότου υπέθεσαν ότι ήταν νεκρή, έτσι υποβλήθηκε σε μια σειρά χειρουργικών επεμβάσεων για αρκετές ημέρες. Τα πόδια της εμφάνισαν γάγγραινα, αλλά ένας γιατρός αρνήθηκε να ακρωτηριάσει τα πόδια της, λέγοντας ότι θα τα χρειαζόταν. Η Ντοσπάνοβα χρειάστηκε να φοράει γύψο και στα δύο της πόδια για εβδομάδες και περπάτησε με μπαστούνι αρκετή ώρα μετά την αφαίρεση των γύψων. Έξι μήνες αργότερα επέστρεψε στη μονάδα της, αλλά σύντομα προήχθη, για να εργαστεί ως επικεφαλής επικοινωνίας του συντάγματος, καθώς συνέχισε να δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει τα πόδια της, με αποτέλεσμα να χρειάζεται βοήθεια, για να μπει και να βγει από το αεροσκάφος. Ωστόσο, εξακολουθούσε να πετούσε ως πλοηγός σε αποστολές μάχης και κατέγραψε περίπου 300 εξόδους μέχρι το τέλος του πολέμου, λαμβάνοντας μέρος στις μάχες σε όλη την Ανατολική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του Καυκάσου, του Κουμπάν, του Ταμάν, της Κριμαίας, της Πολωνίας και της Γερμανίας. [7] [8] [6] [9]
Μεταπολεμική περίοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχικά η Ντοσπάνοβα σκέφτηκε να επιστρέψει στην ιατρική σχολή, αλλά αφού συνάντησε τον πρώτο γραμματέα της περιφερειακής επιτροπής του κόμματος του Δυτικού Καζακστάν, Μιναϊντάρ Σαλίν, αποφάσισε να εργαστεί για το κομμουνιστικό κόμμα. Κατείχε διάφορες θέσεις στην κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της γραμματέας του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ της ΣΣΔ Καζακστάν. Αφού συνταξιοδοτήθηκε πρόωρα λόγω της κακής υγείας της, έζησε στο Αλμάτι, όπου πέθανε στις 20 Μαΐου 2008. [10] [11] [12]
Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ήρωας του Καζακστάν (7 Δεκεμβρίου 2004)
- Τάγμα του Οτάν (7 Δεκεμβρίου 2004)
- Τάγμα του Πατριωτικού Πολέμου 1ης τάξης (11 Μαρτίου 1985)
- Τάγμα του Πατριωτικού Πολέμου 2ης τάξης (22 Φεβρουαρίου 1944)
- Τάγμα του Ερυθρού Αστέρα (26 Δεκεμβρίου 1942)
- Τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας (28 Οκτωβρίου 1948)
- Μετάλλιο "Βετεράνος της Εργασίας" (1974)
- μετάλλια εκστρατείας και ιωβηλαίου
Αναγνώριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ένα παγοδρόμιο και το Embraer 190 της Air Astana φέρουν το όνομά της. Το Διεθνές Αεροδρόμιο Ατιράου πήρε το όνομά της προς τιμήν της. [13] [14]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ archive
.is /LZrw. - ↑ web
.archive .org /web /20140222133929 /http: //airastana .com /kaz /ru /news /Embraer-after-Hiuaz .aspx. - ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ Казахстанцы в Великой отечественной войне (στα Ρωσικά). Almaty: Ȯner. 2010. σελ. 434. ISBN 6012091427.
- ↑ «Хиуаз Доспанова - Hiyaz Dospanova». www.peoples.ru.
- ↑ 6,0 6,1 «Khiuaz Dospanova · The brave pilot». e-history.kz (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Dryagina, Irina (2007). Записки летчицы У-2 (στα Ρωσικά). Moscow: Tsentrpoligraf. σελ. 62-63.
- ↑ Rakobolskaya, Irina· Kravtsova, Natalya (2005). Нас называли ночными ведьмами: так воевал женский 46-й гвардейский полк ночных бомбардировщиков. Moscow: University of Moscow Press. σελίδες 70–71. ISBN 5211050088.
- ↑ Наши сестры (στα Ρωσικά). Alma-ata: Казакхское гос. изд-во. 1961. σελίδες 284–286.
- ↑ Chechneva, Marina (1976). Небо остается нашим (στα Ρωσικά). Moscow: Voenizdat. σελ. 233.
- ↑ Простор (στα Ρωσικά). Alma-ata: Казакхское гос. изд-во кхудож. лит-ры. 2001. σελ. 107.
- ↑ «МӘҢГІЛІК ЕЛ АЛЫПТАРЫ. ХИУАЗ ДОСПАНОВА» [ETERNAL GIANTS OF THE COUNTRY. Hiuaz Dospanova]. Библиотека Первого Президента Республики (στα Καζακικά). Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2020.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Atyrau International Airport to be named after legendary Kazakh female war pilot Dospanova». Tengrinews.kz (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ Polascak, Marissa. «Famous Female Kazakh Pilot is the Muse for Atyrau International Airport's New Name». kazakhworld.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2017.
|