Φλειούς
| Φλειούς | |
|---|---|
 | |
  Φλειούς | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Νεμέας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Στην Αρχαία ελληνική μυθολογία ο Φλειούντας ή Φλιούς ή Φλειούς ήταν αρχαία πόλη-κράτος της Πελοποννήσου χτισμένη στο Φλιάσιο Πεδίο, στα νοτιοδυτικά του νομού Κορινθίας, 3,5 χλμ. βορειοδυτικά της Νεμέας και στις όχθες του Ασωπού ποταμού. Η περιοχή της Φλειούντας που σήμερα είναι Χείμαρρος και ονομαζόταν "Φλιασία" συνόρευε στα βόρεια με την Σικυώνα, στα δυτικά με την Αρκαδία, στα ανατολικά με της Κλεωνές και στα νότια με την αρχαία Αργολίδα. Η περιοχή είναι σήμερα μια μικρή κοιλάδα σε υψόμετρο 270 μέτρα πάνω από την θάλασσα, έχει γύρω της βουνά με ρέματα που έφταναν από παντού και ενώνονταν στο κέντρο της κοιλάδας με τον Κορινθιακό Ασωπό, οι πηγές του είχαν το όνομα "Καρνεάτης".[1] Η περιοχή της Φλειούντας ήταν διάσημη στην αρχαιότητα για τα κρασιά της.[2] Σύμφωνα με τον Στράβων η αρχαιότερη πρωτεύουσα της χώρας ονομαζόταν Αραιθυρέα που την καταγράφει ο Όμηρος, οι κάτοικοι της μετανάστευσαν αργότερα σε απόσταση 30 Σταδίων και ίδρυσαν νέο οικισμό τον Φλοιούντα.[3]
Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Παυσανίας δεν αναφέρει καμιά μετανάστευση αλλά καταγράφει την αρχαία πρωτεύουσα με το όνομα "Αραντία" από τον Άραντα, Αυτόχθων κάτοικο της Πελοποννήσου, αμέσως μετά η κόρη του Αραιθυρέα της έδωσε το όνομα Αραιθυρέα. Το τελικό της όνομα το έδωσε ο Φλίας, σύμφωνα με μερικούς συγγραφείς πατέρας του ήταν ο Διόνυσος, σύμφωνα με άλλους πατέρας του ήταν ο Κείσος γιος του Τήμενου.[4] Το όνομα της Αραντίας είχε διατηρηθεί την εποχή που επισκέφτηκε ο Παυσανίας τον λόφο Αραντίνο μπροστά από την πόλη. Οι συγγραφείς συμφωνούν ομόφωνα ότι το αρχαιότερο όνομα της Φλειούς ήταν Αραντία και Αραιθυρέα.[5][6] Ο Στέφανος ο Βυζάντιος καταγράφει τον Φλία σαν γιο του Διονύσου και της Χθονοφύλης.[7] Η Φλειούς κατακτήθηκε από τους Δωριείς που ήρθαν από την γειτονική Σικυώνα. Οι περισσότεροι κάτοικοι παρέμειναν και υποτάχθηκαν, μερικοί μετανάστευσαν στις Κλαζομενές, άλλοι στην Σάμο, ένας από αυτούς ήταν ο Ίππασος πρόγονος του Πυθαγόρα.[8] Το πολίτευμα της ήταν αριστοκρατικό όπως οι υπόλοιπες Δωρικές πόλεις, αργότερα μετατράπηκε σε Τυραννία, ένας από τους τυράνους καταγράφεται ο Λέων της Φλειούς σύγχρονος του Πυθαγόρα.[9] Η Φλειούς συμμετείχε στην Μάχη των Θερμοπυλών με 200 στρατιώτες και στην Μάχη των Πλαταιών με 1.000 στρατιώτες.[10][11] Άν και βρισκόταν πολύ κοντά στο Άργος υποστήριξε την Αρχαία Σπάρτη στην μεταξύ τους διαμάχη, συμμετείχε στην Σπαρτιατική Συμμαχία και υποστήριξε την Σπάρτη σε όλη την διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου.[12]
Αρχαιότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Φλειούς υποστήριξε σταθερά την Σπάρτη σε όλη την διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου αν και έστειλε μικρή στρατιωτική βοήθεια χάρη στον περιορισμένο πληθυσμό της που έφτανε τους 5.000 άντρες.[13] Η στήριξη της στην Σπάρτη προερχόταν περισσότερο από τους φόβους της για το γειτονικό Άργος που είχε φιλοδοξίες να κατακτήσει ολόκληρη την Πελοπόννησο, παρόλα αυτά φαίνεται ότι τον 4ο αιώνα είχε αποκτήσει δημοκρατικό πολίτευμα.[14] Τον 4ο αιώνα π.Χ. ξέσπασε εσωτερική διαμάχη ανάμεσα στους δημοκρατικούς και τους Ολιγαρχικούς όπως σε όλες τις Ελληνικές πόλεις. Την περίοδο αυτή πραγματοποιήθηκε μια αλλαγή στην κυβέρνηση αφού μια ομάδα κατοίκων οπαδών της Σπάρτης εξορίστηκε (393 π.Χ.). Η Φλειούς συνέχιζε ωστόσο να υποστηρίζει σταθερά την Σπάρτη, την ίδια χρονιά ο Αθηναίος στρατηγός Ιφικράτης τους συνέτριψαν. Οι κάτοικοι επιθυμούσαν να ζητήσουν βοήθεια από την Σπάρτη αλλά δίστασαν να το κάνουν από φόβο ότι θα απαιτούσε να επιστρέψουν οι εξόριστοι, οι Λακεδαιμόνιοι ωστόσο τους βοήθησαν.[15] Δύο χρόνια αργότερα (383 π.Χ.) οι εξόριστοι ζήτησαν από τους Σπαρτιάτες να υποστηρίξει την περίπτωση τους, οι Φλειείς μετά την συντριβή τους στην Μαντίνεια Αρκαδίας υποχώρησαν και αναγκάστηκαν να τους δεχτούν.[16] Σύντομα ξέσπασε εμφύλια διαμάχη στην πόλη, οι πρώην εξόριστοι ζήτησαν από τους Σπαρτιάτες να επέμβουν, ο Αγησίλαος Β΄ της Σπάρτης έφτασε με στρατό την εποχή που η Φλειούς είχε 5.000 κατοίκους. Η πολιορκία του Αγησιλάου κράτησε 1 χρόνο και 8 μήνες, οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να παραδοθούν χάρη στην έλλειψη τροφίμων. Ο Αγησίλαος Β΄ τοποθέτησε Συμβούλιο 100 ατόμων, οι μισοί ήταν οι πρώην εξόριστοι, είχαν δικαίωμα ζωής ή θανάτου στους πολίτες.[17][18] Οι Φλειείς έμειναν από τότε πιστοί στην Σπάρτη παρά τις σκληρές επιδρομές που είχαν υποστεί στα σύνορα τους, οι Αργείτες κατέλαβαν την Τρικάρανον και την Θυαμία στα σύνορα με την Σικυώνα.[19]
Οι Δημοκρατικοί της Φλειούς αποπειράθηκαν να ανακαταλάβουν την εξουσία μετά την Μάχη των Λεύκτρων, που κατέληξε σε ήττα των Σπαρτιατών, αλλά δεν το κατόρθωσαν. Η πόλη παρέμεινε σύμμαχος της Σπάρτης κατά το διάστημα που βρισκόταν σε πόλεμο με το Κοινό των Αρκάδων, μεταξύ 370 και 362 π.Χ. Το 368 π.Χ. οι Αρκάδες και οι Ηλείοι, κινήθηκαν με στόχο να συναντήσουν τον Επαμεινώνδα στον Ισθμό και να βαδίσουν εναντίον της Φλειούς, οι αντάρτες τους υποσχέθηκαν βοήθεια. Οι αντάρτες που είχαν καταλάβει την Ακρόπολη προσπάθησαν να εισβάλουν στην πόλη αλλά αποκρούστηκαν, μαζί τους αποκρούστηκαν οι Αρκάδες και οι Ηλείοι.[20] Την επόμενη χρονιά οι Φλειείς δέχτηκαν μια σκληρότερη επίθεση από τον Θηβαίο στρατιωτικό διοικητή της Σικύωνας που είχαν την στήριξη του τυράννου της πόλης Ευφρών. Το κύριο σώμα του στρατού βάδισε από το Τρίκάρανο προς το Ηραίον Άργους που βρισκόταν στους πρόποδες του βουνού, ο στόχος ήταν να λεηλατήσουν το Φλιάσιο πεδίο. Την ίδια στιγμή ένα απόσπασμα από Σικυώνιους και Πελλήνιους τοποθετήθηκε στα βορειοανατολικά της Ακρόπολης με στόχο να εμποδίσουν την επίθεση του στρατού της Φλειούς από τα μετόπισθεν. Το κύριο στρατιωτικό τμήμα των εισβολέων απέτυχε ωστόσο να ενωθεί με τον απόσπασμα επειδή τους εμπόδισε μια Χαράδρα, οι Φλειείς νίκησαν τους εισβολείς με βαριές απώλειες.[21] Λίγο μετά οι Σπαρτιάτες νίκησαν τους Αρκάδες και τους Αργείους κοντά στην Αρκαδική πόλη Εύτρηση. Πάντως οι Φλειάσιοι είχαν ζητήσει να μείνουν ουδέτεροι[22] στον αγώνα μεταξύ Θήβας και Σπάρτης, δηλώνοντας ότι ναι μεν δεν θα επιτεθούν σε θηβαϊκούς στόχους, αλλά ούτε και θα εκστρατεύσουν ποτέ εναντίον της Σπάρτης.
Ελληνιστικά χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αργότερα ο Φλειούντας συμμετείχε στην πανελλήνια συμμαχία που διοργάνωσε ο Φίλιππος Β' της Μακεδονίας το 337 π.Χ. και το 323 π.Χ., όταν μαθεύτηκε ότι πέθανε ο Αλέξανδρος ο Μέγας, αποστάτησε μαζί με τους Αθηναίους. Η Φλειούς όπως οι υπόλοιπες Πελοποννησιακές πόλεις απέκτησε τυραννικό πολίτευμα, η πόλη εισήλθε στην Αχαϊκή Συμπολιτεία (228 π.Χ.) που διοικούσε ο Άρατος ο Σικυώνιος, ο τύραννος Κλεώνυμος αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τα καθήκοντα του.[23] Σε τέσσερα χρόνια (224 π.Χ.) η Φλειούς συμμάχησε ξανά με την Σπάρτη αφού σύναψε θερμές σχέσεις με τον τότε βασιλιά της πόλης Κλεομένη Γ΄. Από τον Φλειούντα καταγόταν ο μεγάλος ποιητής Πρατίνας, δίδαξε στην Αρχαία Αθήνα το Σατυρικό δράμα και συμμετείχε σε διαγωνισμό με τον Αισχύλο για το βραβείο. Στην Αγορά της Φλειούς ήταν ορατός ο τάφος του εξίσου μεγάλου ποιητή Αριστία, του γιου του Πρατίνα.[24] Από την ίδια πόλη καταγόταν τέλος και η μαθήτρια του Πλάτωνος Αξιοθέα της Φλειούς. Ο Παυσανίας επισκέφτηκε την Ακρόπολη τον 2ο αιώνα π.Χ. και κατέγραψε έναν ναό αφιερωμένο στην Ήβη ή στον Γανυμήδη, βρισκόταν σε ένα δάσος από κυπαρίσσια και οι κυνηγημένοι το χρησιμοποιούσαν σαν άσυλο. Στην Ακρόπολη υπήρχε επίσης ναός της Δήμητρας και κατεβαίνοντας από την Ακρόπολη στους πρόποδες του λόφου ναός του Ασκληπιού, ακόμα χαμηλότερα δίπλα από το θέατρο βρισκόταν και άλλος ναός της Δήμητρας και πολλά δημόσια κτίρια.[25] Η περιοχή της Αρχαίας Φλειούς τοποθετείται πολύ κοντά στην σημερινή Νεμέα.[26][27] Επίσης η περιοχή είχε υπολογίσιμη αγροτική παραγωγή. Συγκεκριμένα ήταν πλούσια σε αμπέλια και οι κάτοικοι παρήγαν κρασί και είχαν την εκμετάλλευση της κοιλάδας του Ασωπού, δηλαδή του Φλιασίου πεδίου, που βρισκόταν σε σημαντικό υψόμετρο (σήμερα 400 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας).
Μεσαίωνας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η περιοχή ακολούθησε τη μοίρα όλης της Πελοποννήσου, αλλά αντιστάθηκε με ιδιαίτερη ζέση στον επεκτατισμό των Οθωμανών. Αυτό το πλήρωσε ακριβά το 1460, επειδή θεωρήθηκε κέντρο αντίστασης και υπέστη μεγάλες ζημίες απο τον οθωμανικό στρατό.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Στράβων, Γεωγραφικά, Τόμος 8, σ. 382
- ↑ Athen. 1.27d
- ↑ Όμηρος, Ιλιάδα, Τομ. 2.571
- ↑ Παυσανίας, "Περιγραφή της Ελλάδας", Τομ. 2.12.4. -5
- ↑ Στέφανος ο Βυζάντιος, "Εθνικά", s. vv. Φλιοῦς, Ἀραντία
- ↑ Schol. ad Apoll. Rhod. 1.115
- ↑ Στέφανος ο Βυζάντιος, "Εθνικά", Τομ. s.v. Φλιοῦς
- ↑ Παυσανίας, "Περιγραφή της Ελλάδος", Τομ. 2.13.1
- ↑ Διογένης ο Λαέρτιος, "Περιγραφή της Ελλάδος", 1.12, 8.8
- ↑ Ηρόδοτος, Ηροδότου Ιστορίαι, Τόμος 7.202
- ↑ Ηρόδοτος, Ηροδότου Ιστορίαι, Τόμος 9.28
- ↑ Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, Τόμος 5.57
- ↑ https://www.jstor.org/stable/4434991
- ↑ https://www.jstor.org/stable/4434991
- ↑ Ξενοφών, "Ελληνικά", Τομ. 4.4.15
- ↑ Ξενοφών, "Ελληνικά", Τομ. 5.2.8
- ↑ Ξενοφών, "Ελληνικά", Τομ. 5.3.10
- ↑ Πλούταρχος, Ages. 24; Διόδωρος Σικελιώτης, "Ιστορική Βιβλιοθήκη", Τομ. 15-20
- ↑ Ξενοφών, "Ελληνικά", Τομ. 7.2.1
- ↑ Ξενοφών, "Ελληνικά", Τομ. 7.2.5-9
- ↑ Ξενοφών, "Ελληνικά", Τομ. 7.2.11
- ↑ Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Παύλου Δρανδάκη
- ↑ Πολύβιος, Ιστορίαι, Τομ 2.44
- ↑ http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=paus.+2.13.6&redirect=true
- ↑ http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=paus.+2.13.3&redirect=true
- ↑ http://imperium.ahlfeldt.se/places/21932.html
- ↑ Richard Talbert, ed. (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. σ. 58
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ξενοφώντα Ελληνικά, βιβλίο Ζ΄
- Legon, Ronald P. "Phliasian Politics and Policy in the Early Fourth Century B.C." Historia: Zeitschrift Für Alte Geschichte 16, no. 3 (1967): 324-37
- Richard Talbert, ed. (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press.
|