Πυρηνικός Σταθμός Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ

Πυρηνικός Σταθμός Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ
Είδος	πυρηνικός σταθμός
Γεωγραφικές συντεταγμένες	51°23′22″N 30°5′57″E
Διοικητική υπαγωγή	Ivankiv Raion
Χώρα	Ουκρανία
Έναρξη κατασκευής	1972
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Ο αντιδραστήρας #4 στον οποίο έγινε το ατύχημα του Τσέρνομπιλ τον Απρίλιο 1986 -σαρκοφάγος.

Ο Πυρηνικός Σταθμός Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ (σοβιετική πλήρης ονομασία: Εργοστάσιο Παραγωγής Πυρηνικής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ, Β.Ι. Λένιν - Чернобыльская АЭС им. В.И.Ленина), βρίσκεται 3χλμ από το εγκαταλελειμμένο πλέον χωριό Πρίπιατ (ουκρανικά: При́п'ять) της Ουκρανίας. Το εργοστάσιο που πήρε το όνομά του από την πόλη του Τσερνόμπιλ, μπήκε σε λειτουργία για τη Σοβιετική Ένωση το 1977 ως πρότυπο πυρηνικό εργοστάσιο. Στις 26 Απριλίου του 1986 σημειώθηκε στο εργοστάσιο το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ και είχε ως αποτέλεσμα τον άμεσο θάνατο δεκάδων και την εκτεταμένη επιβάρυνση του περιβάλλοντος με ραδιενέργεια. Το εργοστάσιο λειτουργούσε ως τον Δεκέμβριο του 2000 εξαιτίας μεγάλης ενεργειακής ζήτησης στην Ουκρανία.

Η κατασκευή

Το Συμβούλιο Υπουργών της Σοβιετικής Ένωσης εξέδωσε απόφαση στις 29 Ιουνίου του 1966 με την οποία η παραγωγή ενέργειας της ΕΣΣΔ θα αυξανόταν κατά 11.9 εκατομμύρια Κιλοβάτ, με τα 8 εξ αυτών να προέρχονται από πυρηνικά εργοστάσια. Χρειαζόταν ένα εργοστάσιο να αντισταθμίσει την ανεπάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας στην Κεντρική Ενεργειακή Περιοχή της Σοβιετικής Ένωσης. Η επιλογή της περιοχής έγινε μεταξύ 1965 και 1966 η Σοβιετική Επιτροπή Δημοσίου Σχεδιασμού, πρότεινε την ανέγερση του πυρηνικού εργοστασίου κοντά στο χωριό Κοπάτσι στο Κίεβο. Στο μελλοντικό εργοστάσιο δόθηκε το όνομα Τσερνόμπιλ, ένα τοπωνύμιο που συναντάται για πρώτη φορά στο Χρονικό του Υπατίου, ένα χειρόγραφο του 15ου αιώνα μ.Χ.

Το εργοστάσιο λειτούργούσε τέσσερις αντιδραστήρες ζέοντος ύδατος με επιβραδυντή γραφίτη, τύπου RBMK-1000 και ήταν το τρίτο Σοβιετικό πυρηνικό εργοστάσιο που χρησιμοποιούσε τέτοιου τύπου αντιδραστήρες, μετά τους Σταθμούς Παραγωγής Πυρηνικής Ενέργειας του Στάλινγκραντ και του Κουρσκ. Είχε δυνατότητα συνολικής παραγωγής 4.000 MW ηλεκτρικής ενέργειας. Το 1977 λειτούργησε ο πρώτος πυρηνικός αντιδραστήρας του και σηματοδοτήθηκε η έναρξη λειτουργίας του Πυρηνικού Εργοστασίου του Τσερνόμπιλ ως πρότυπο πυρηνικό εργοστάσιο, όπως είχε σχεδιαστεί από επιστήμονες της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1983 μπήκε σε λειτουργία ο αντιδραστήρας 4, στον οποίον σημειώθηκε το ατύχημα. Μέχρι τις 21 Αυγούστου του 1984, το εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ είχε παράγει 100 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας.

Στο χώρο του εργοστασίου βρίσκονταν υπό κατασκευή δυο ακόμα αντιδραστήρες, ο Νο.5 και ο Νο.6, η κατασκευή των οποίων θα ολοκληρωνόταν το Φθινόπωρο του 1986, όμως ποτέ δεν τελείωσε, λόγω του ατυχήματος. Οι γερανοί που χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή των κτιρίων υπάρχουν μέχρι και σήμερα εκεί όπου έμειναν το 1986. Κοντά στο εργοστάσιο επίσης υπάρχει μια μεγάλη κατασκευή της σοβιετικής αεράμυνας, κάτι που έδωσε λαβή για την ανάπτυξη αστικών μύθων που υποστήριζαν ότι το πραγματικό αίτιο του ατυχήματος ήταν κάποιο αποτυχημένο πείραμα του σοβιετικού στρατού.

Ατυχήματα

Στο Τσερνόμπιλ έχουν συμβεί συνολικά 32 συμβάντα που χαρακτηρίζονται ως "ατυχήματα" σύμφωνα με την Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας.

Σύμφωνα με έγγραφα του Ουκρανικού κλάδου της KGB, που δόθηκαν στη δημοσιότητα το 2003 σημειώθηκαν 29 ατυχήματα στην περίοδο μεταξύ 1977 και 1981. Τα ατυχήματα αυτά, αν και σχετικά μικρής έκτασης, κατέδειξαν σφάλματα στην κατασκευή και στον τρόπο λειτουργίας του πυρηνικού εργοστασίου καθώς και παρατυπίες στους κανονισμούς ασφαλείας.

Ένα άλλο ατύχημα του 1982, που έγινε γνωστό αλλά αποκρύφθηκαν σημαντικές λεπτομέρειές του από τη Σοβιετική κυβέρνηση, ήταν ένα συμβάν στον αντιδραστήρα Νο 4 του εργοστασίου που οδήγησε σε μερική τήξη του πυρήνα του αντιδραστήρα με αποτέλεσμα την απελευθέρωση "σημαντικών ποσοτήτων ραδιενέργειας".

Το δυστύχημα για το οποίο το πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ είναι γνωστό όμως, είναι αυτό που έγινε στις 26 Απριλίου του 1986. Μια μεγάλη έκρηξη και πυρκαγιά στον αντιδραστήρα Νο 4 του εργοστασίου οδήγησε σε συμβάν της μέγιστης βαθμίδας της κλίμακας των πυρηνικών ατυχημάτων, με δεκάδες θανάτους να σχετίζονται άμεσα με αυτό και πολλούς περισσότερους από τη ραδιενέργεια που απελευθερώθηκε.

Στις 11 Οκτωβρίου 1991 σημειώθηκε ένα ακόμη ατύχημα στο Τσερνόμπιλ. Ο θάλαμος μιας τουρμπίνας του αντιδραστήρα Νο 2 έπιασε φωτιά πράγμα που προκάλεσε μεγάλες ζημιές στο κτίριο του αντιδραστήρα. Εξαιτίας του γεγονότος αυτού ο αντιδραστήρας Νο 2 υπέστη ανεπανόρθωτες ζημιές και έτσι έπαψε να λειτουργεί το ίδιο έτος.

Διακοπή λειτουργίας

Η Ουκρανία, που διατηρούσε σε λειτουργία τον ενεργειακό σταθμό του Τσερνόμπιλ ακόμη και μετά το ατύχημα του 1986, υπέκυψε στις πιέσεις των κυβερνήσεων των κρατών του G8 και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις 25 Δεκεμβρίου του 1995 ανακοίνωσε την πρόθεσή της για την παύση λειτουργίας του πυρηνικού σταθμού. Το 1996 διακόπηκε η λειτουργία του αντιδραστήρα Νο 1, που ήταν και ο παλαιότερος, και ο αντιδραστήρας Νο 3 του εργοστασίου ήταν ο μόνος που παρέμεινε σε λειτουργία. Κατά τη διάρκεια επίσκεψης του Μπιλ Κλίντον στην Ουκρανία, στις 5 Ιουνίου του 2000, ο τότε πρόεδρος της Ουκρανίας Λεονίντ Ντανίλοβιτς Κούτσμα ανακοίνωσε τη διακοπή λειτουργίας του αντιδραστήρα Νο 3 που επρόκειτο να γίνει στις 15 Δεκεμβρίου του 2000. Η διακοπή λειτουργίας έγινε την καθορισμένη ημέρα στις 13:17 ώρα Ουκρανίας, οπότε και ο σταθμός έπαψε να παράγει ενέργεια. Σήμερα, το εργοστάσιο ελέγχεται τακτικά από ειδικούς για τα επίπεδα ραδιενέργειας στη γύρω περιοχή και για την κατάσταση των ανενεργών αντιδραστήρων.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• SSE "Chernobyl NPP". Ιστοσελίδα του σταθμού παραγωγής ενέργειας του Τσερνόμπιλ (Αγγλικά)