Ντριτερό Αγκόλι
| Ντριτερό Αγκόλι | |
|---|---|
 | |
| Γέννηση | 13 Οκτωβρίου 1931 Επαρχία Ντεβόλ |
| Θάνατος | 3 Φεβρουαρίου 2017 Τίρανα |
| Επάγγελμα/ ιδιότητες | δημοσιογράφος, ποιητής, συγγραφέας και σεναριογράφος |
| Υπηκοότητα | Αλβανία |
| Σχολές φοίτησης | Κρατικό Πανεπιστήμιο Αγίας Πετρούπολης |
| Υπογραφή | .svg) |
| dritero.com | |
 Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα | |
| δεδομένα () | |
Ο Ντριτερό Αγκόλι (αλβανικά: Dritëro Agolli) (13 Οκτωβρίου 1931 - 3 Φεβρουαρίου 2017) ήταν Αλβανός ποιητής, συγγραφέας, πολιτικός και πρώην πρόεδρος της Αλβανικής Ένωσης Συγγραφέων και Καλλιτεχνών .[1] Σπούδασε στο Λένινγκραντ της Σοβιετικής Ένωσης και έγραψε κυρίως ποίηση, αλλά και διηγήματα, δοκίμια, έργα και μυθιστορήματα. Ήταν επικεφαλής της Αλβανικής Ένωσης Συγγραφέων και Καλλιτεχνών από το 1973 έως το 1992.[2] Ήταν ηγετική προσωπικότητα στην Αλβανική Κομμουνιστική Νομενκλατούρα .
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Αγκόλι γεννήθηκε σε μια αγροτική οικογένεια μπεκτασήδων στο Μενκουλάς στην περιοχή Ντεβόλ (αρχαία ελληνικά: Δεάβολις) κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα και τελείωσε το γυμνάσιο στο Αργυρόκαστρο το 1952. Αργότερα σπούδασε στη Σχολή Τεχνών του Πανεπιστημίου του Λένινγκραντ και άσκησε τη δημοσιογραφία κατά την επιστροφή του στην Αλβανία, εργαζόμενος στην καθημερινή κομμουνιστική εφημερίδα Zëri i Popullit (ελληνικά: Η φωνή του λαού) για 15 χρόνια. Ο Αγκόλι ήταν επίσης βουλευτήςς στο αλβανικό κοινοβούλιο.[3]
Αρχές ως ποιητής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Αγκόλι ήταν πρώτα ποιητής. Οι πρώτες συλλογές στίχων του ήταν: Βγήκα στο δρόμο (αλβανικά: Në rrugë dolla, Τίρανα 1958), Τα βήματά μου στο πεζοδρόμιο (αλβανικά: Hapat e mija në asfalt, Τίρανα 1961), και Ορεινά μονοπάτια και πεζοδρόμια (αλβανικά: Shtigje malesh dhe trotuare, Τίρανα 1965).
Πεζογραφικές προσπάθειες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως πεζογράφος, ο Αγκόλι έγραψε για πρώτη φορά το μυθιστόρημα Ο Επίτροπος Μέμο (αλβανικά: Komisari Memo, Tirana 1970), εκδόθηκε στα ελληνικά το 1979 σε μετάφραση του Δημήτρη Θεοδωρακάτου από τις εκδόσεις Κ. Καπόπουλου. Το δεύτερο μυθιστόρημα του Αγκόλι, Ο άντρας με το κανόνι ( αλβανικά: Njeriu me top, Tirana 1975), πραγματεύεται το θέμα του αντάρτικου από διαφορετική οπτική γωνία.
Μετά από αυτά τα δύο μυθιστορήματα για τον αντάρτικο ηρωισμό, ο Αγκόλι συνέγραψε τον σατιρικό μυθιστόρημα Η άνοδος και η πτώση του συντρόφου Ζύλο (αλβανικά: Shkëlqimi dhe rënja e shokut Zylo, Τίρανα 1973), που εκδόθηκε στα ελληνικά το 1999 σε μετάφραση της Βίκης Δέμου από τις εκδόσεις Πατάκη. Ο σύντροφος Ζύλο είναι ένας καλοπροαίρετος αλλά ανίκανος υπαλληλάκος, διευθυντής ενός σκοτεινού τμήματος πολιτιστικών υποθέσεων της κυβέρνησης. Η αξιοθρήνητη ματαιοδοξία του, ο δοκιχοτιστικός του ενθουσιασμός, η φρικιαστική δημόσια συμπεριφορά του, η λαμπρότητα και η πτώση του, καταγράφονται με ειρωνική λεπτομέρεια από τον σκληρά εργαζόμενο και πιο έξυπνο υφιστάμενό του και φίλο Ντέμκα, που λειτουργεί ως ουδέτερος παρατηρητής. Ο σύντροφος Ζύλο είναι μια καθολική εικόνα, που μπορεί να εντοπισθεί σε οποιαδήποτε κοινωνία ή ηλικία, και οι κριτικοί έσπευσαν να χαράξουν παραλληλισμούς που κυμαίνονται από τον Daniel Defoe και Νικολάι Γκόγκολ στον Φραντς Κάφκα και Μίλαν Κούντερα. Η άνοδος και η πτώση του συντρόφου Ζύλο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1972 στο σατιρικό περιοδικό Hosteni των Τιράνων (ελληνικά: Το βουκέντρι) και δημοσιεύθηκε το επόμενο έτος σε αυτετελή έκδοση.
Αλβανική Ένωση Συγγραφέων και Καλλιτεχνών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αγκόλι ήταν επικεφαλής της Αλβανικής Ένωσης Συγγραφέων και Καλλιτεχνών από το 1973 έως το 1992.[4] Ήταν ηγετική προσωπικότητα στην Αλβανική Κομμουνιστική Νομενκλατούρα .
Από τη δεκαετία του 1960 έως την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος στις αρχές της δεκαετίας του 1990, το Συνέδριο κατηγόρησε τους Αλβανούς συγγραφείς που τους θεωρούσε υπεύθυνους ότι παραμελούν την υποχρέωσή τους ως κομμουνιστές να εφαρμόζουν ένα προπαγανδιστικόύφος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού στα γραπτά τους και έτσι να προωθήσουν τους στόχους του Κομμουνιστικού Κόμματος. Μερικοί συγγραφείς συνελήφθησαν, και είτε φυλακίστηκαν για πολλά χρόνια είτε εκτελέστηκαν, και άλλοι εκδιώχθηκαν από την κρατική μυστική αστυνομία και υπέστησαν επιθέσεις.[5][6] Ο Kasem Trebeshina φυλακίστηκε, ο Pjetër Arbnori (επίσης ονομαζόμενος Αλβανός Μαντέλα ) καταδικάστηκε εκ νέου στη φυλακή για το λογοτεχνικό αντικομμουνιστικό έργο του και φυλακίστηκε από την ηλικία των 26 έως τα 54 του έτη, ο Bilal Xhaferri εκδιώχθηκε, εξορίστηκε σε κομμουνιστικά γκουλάγκ και αναγκάστηκε να διαφύγει στις ΗΠΑ, ο Vilson Blloshmi εκτελέστηκε και πολλοί άλλοι εκδιώχθηκαν με πολλούς τρόπους. Μερικοί επέζησαν, όπως ο ποιητής Xhevahir Spahiu και ο συγγραφέας Ismail Kadare, ο οποίος τελικά ζήτησε πολιτικό άσυλο στη Γαλλία για να ξεφύγει από το καθεστώς και τη μυστική αστυνομία του Sigurimi, και στη συνέχεια κέρδισε το Prix mondial Cino Del Duca, το Βραβείο Herder, το Διεθνές Βραβείο Man Booker, το βραβείο Prince of Asturias, το βραβείο της Ιερουσαλήμ, το βραβείο Park Kyong-ni και το διεθνές βραβείο λογοτεχνίας Neustadt .[7]
Η δεκαετία του 1990
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο Αγκόλι ήταν μέλος του Κοινοβουλίου για το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Αλβανίας . Ίδρυσε επίσης τις εκδόσεις Dritëro και δημοσίευσε νέα πεζογραφία και ποίηση.
Ο Αγκόλι έγραψε καθ' όλη τη δεκαετία του 1990. Έχει συλλογές στίχων: Ο ζητιάνος του χρόνου (αλβανικά: Lypësi i kohës, Τίρανα 1995), Το πνεύμα των παππούδων μας (αλβανικά: Shpirti i gjyshërve, Τίρανα 1996), Έρχεται ο παράξενος άνθρωπος (αλβανικά: Vjen njeriu i çuditshëm, Τίρανα 1996), Μπαλάντα για τον πατέρα μου και τον εαυτό μου (αλβανικά: Baladë për tim atë dhe për vete, Τίρανα 1997), Σημειωματάριο μεσονυκτίου (αλβανικά: Fletorka e mesnatës, Τίρανα 1998), και Η μακρινή καμπάνα (αλβανικά: Kambana e largët, Τίρανα 1998). Μεταξύ των πεζογραφικών έργων του είναι: Η συλλογή διηγήματος Τρελοί άνθρωποι (αλβανικά: Njerëz të krisur, Τίρανα 1995); Ο γυμνός ιππέας (αλβανικά: Kalorësi lakuriq, Τίρανα 1996), και Το κιβώτιο του διαβόλου (αλβανικά: Arka e djallit, Τίρανα 1997).
Ο Αγκόλι, ο οποίος ήταν καπνιστής όλη την ενήλικη ζωή του, πέθανε από πνευμονική νόσο στις 3 Φεβρουαρίου 2017 στα Τίρανα σε ηλικία 85 ετών.
Κληρονομιά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αν και ο Αγκόλι ήταν ηγετική προσωπικότητα στην Αλβανική Κομμουνιστική νομενκλατούρα, εξακολουθεί να διαβάζεται ευρέως στην Αλβανία.[8]
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Akademia e Shkencave e Shqipërisë (2008) (στα Αλβανικά ), Fjalor Enciklopedik Shqiptar (Αλβανική εγκυκλοπαίδεια), Τίρανα ,(ISBN 978-99956-10-27-2)
- Robert Elsie, Ιστορικό Λεξικό της Αλβανίας, Νέα Έκδοση, 2004,(ISBN 0-8108-4872-4)
- Shefki Hysa, "Η διπλωματία της αυτο-άρνησης" (Diplomacia e vetëmohimit), δημοσίευση, Τίρανα, 2008,(ISBN 978-99956-650-3-6)
- Namik Selmani, "Χαιρετισμός από τα Χαμέρια", (2009), Τίρανα,(ISBN 978-99956-33-28-8)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Dritëro Agolli | WHA». www.worldhaiku.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2021.
- ↑ Harold B. Segel (2008). The Columbia Literary History of Eastern Europe Since 1945. Columbia University Press. σελίδες 83–. ISBN 978-0-231-50804-9.
- ↑ «ANG - Dritero Agolli». www.letersia.fajtori.com.
- ↑ Harold B. Segel (2008). The Columbia Literary History of Eastern Europe Since 1945. Columbia University Press. σελίδες 83–. ISBN 978-0-231-50804-9.
- ↑ Morgan, Peter (5 Ιουλίου 2017). «Ismail Kadare: The Writer and the Dictatorship 1957-1990». Routledge.
- ↑ Önder, Çak?rta? (20 Μαρτίου 2017). «Ideological Messaging and the Role of Political Literature». IGI Global.
- ↑ Liukkonen, Petri. «Ismail Kadare». Books and Writers (kirjasto.sci.fi). Finland: Kuusankoski Public Library. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2015.
- ↑ Alexandre Zotos (1997). De Scanderberg à Ismael Kadaré. Université de Saint-Etienne. σελίδες 141–153. ISBN 978-2-86272-114-9.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Επίσημος ιστότοπος
- Ποίηση του Dritëro Agolli Αρχειοθετήθηκε 2008-08-20 στο Wayback Machine.