Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μυθιστορία του Βρούτου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μυθιστορία του Βρούτου
ΣυγγραφέαςΓουέις[1]
ΓλώσσαΠαλαιά Γαλλικά
Νορμανδικά
Ημερομηνία δημιουργίας1155[1]
Μορφήποίημα
Βασίζεται σεHistoria Regum Britanniae[1]

Η Μυθιστορία του Βρούτου (γαλλικά: Roman de Brut) είναι έμμετρο χρονικό που αφηγείται τη θρυλική ιστορία της Βρετανίας, έργο του Νορμανδού Γουέις που ολοκληρώθηκε το 1155. Είναι το παλαιότερο υπάρχον χρονικό στην αγγλονορμανδική δημοτική γλώσσα για τους βασιλιάδες της Βρετανίας, των οποίων την καταγωγή χρονολογεί από τον θρυλικό Βρούτο της Τροίας. Η ρομανική γλώσσα στην οποία έγραψε ο Γουέις είναι η νορμανδική γλώσσα, μια διάλεκτος της παλαιάς γαλλικής γλώσσας.[2]

Το έργο αποτελείται από 14.866 οκτασύλλαβους στίχους. Ο Γουέις το ονόμασε μετάφραση, αλλά στην πραγματικότητα εκτείνεται πέρα ​​από μια απλή μετάφραση. Βασίζεται στο έργο του Τζέφρεϊ του Μονμάουθ Historia regum Britanniae (περίπου 1138), αλλά ο Γουέις διάνθισε την ιστορία με πρόσθετες λεπτομέρειες από την προφορική παράδοση και στοιχεία ιπποτισμού που είχαν επιρροή στη διαμόρφωση της επακόλουθης αρθουριανής λογοτεχνίας. Το έργο ενέπνευσε πολλούς συγγραφείς, όπως τον Κρετιέν ντε Τρουά και τον Λέιαμον.[3]

Το αφηγηματικό υλικό προέρχεται από το λατινικό Historia regum Britanniae (Ιστορία των Βασιλέων της Βρετανίας, περίπου 1138), έργο που ο Τζέφρεϊ του Μονμάουθ είχε αφιερώσει στον Άγγλο κυβερνήτη της Καέν Ρόμπερτ του Γκλόστερ, νόθο γιο του Ερρίκου Α'. Λίγο μετά το 1150, ο Γουέις άρχισε να μεταφράζει το Historia στα γαλλικά και προφανώς ταξίδεψε ακόμη και στην Αγγλία για να εξοικειωθεί με την τοπογραφία.

Το 1155 ολοκληρώθηκε η μετάφραση σε μορφή έμμετρου χρονικού που περιλαμβάνει 14.866 οκτασύλλαβους στίχους και έχει διασωθεί σε περίπου 32 πλήρη ή αποσπασματικά αντίγραφα εικονογραφημένων χειρογράφων, αριθμός που υποδηλώνει μεγάλη επιτυχία, ήταν το πιο δημοφιλές του Γουέις.[4]

Το έργο συνδέει την ιστορία της Βρετανίας/Αγγλίας με τον μύθο της Τροίας, όπως έκαναν οι Γάλλοι χρονικογράφοι με την ιστορία των Φράγκων βασιλέων που επίσης συνέδεαν την καταγωγή τους από την Τροία, και είναι ένα έξυπνο έργο προπαγάνδας που αποσκοπούσε στην καθιέρωση της νομιμότητας των Πλανταγενετών, με τον Ερρίκο Β' να οικειοποιείται τον θρύλο του Αρθούρου και να παρουσιάζεται ως ο νόμιμος διάδοχός του. Η αφήγηση αρχίζει από την άφιξη ενός Βρούτου, υποτιθέμενου δισέγγονου του Αινεία, ο οποίος δραπέτευσε από την Τροία και έφθασε στη Βρετανία κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής περιόδου και τελειώνει με την απώλεια της βρετανικής κυριαρχίας από τους Αγγλοσάξονες. Το αποκορύφωμα της «βρετανικής» ιστορίας είναι η βασιλεία του βασιλιά Αρθούρου. Ο Γουέις πήρε αυτό το ψευδο-ιστοριογραφικό πλαίσιο από το λατινικό πρωτότυπο, αλλά στη διήγησή του εμπλουτίζει την ιστορία του Αρθούρου με υπέροχες περιγραφές και προσθέτει επινοήσεις, μεταξύ των οποίων η ιδέα των Ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης που απέκλειε τις διαφωνίες για την κατάταξη και ο μύθος της μεταφοράς του Αρθούρου στο νησί Άβαλον.[4]

Η κατασκευή του Στόουνχετζ από τον Μέρλιν, από χειρόγραφο του έργου των αρχών του 14ου αιώνα.

Σε σύγκριση με την Ιστορία του Τζέφρεϊ του Μονμάουθ, ο Γουέις ενισχύει την ιπποτική συμπεριφορά των ηρώων, περιπλέκει τις σχέσεις τους και προσθέτει ρομαντικές λεπτομέρειες. Διατυπώνει ξεκάθαρα τα αυλικά ιδανικά, τα οποία στη συνέχεια αναπτύχθηκαν σε επόμενα ιπποτικά ειδύλλια. Υμνεί τη στρατιωτική ανδρεία, την αγάπη για τη δόξα αλλά και την αίσθηση του μέτρου, την προστασία των αδύναμων και ορφανών και τη γενναιοδωρία. Το χριστιανικό στοιχείο είναι ελάχιστα ορατό, αντίθετα προσθέτει μυστηριώδη και υπερφυσικά στοιχεία της κελτικής μυθολογίας. Επίσης, περιγράφει αυλικές γιορτές και ιπποτικούς αγώνες, δείχνοντας ιδιαίτερο ταλέντο.

Ιστορικοί έχουν επισημάνει ότι ο Γουέις είχε σαφώς καλή γνώση του σύγχρονου πολέμου και ότι οι λεπτομέρειες που επινοεί για να εμπλουτίσει τις αφηγήσεις του για ψευδοϊστορικές συγκρούσεις έχουν αξία για την κατανόηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην εποχή του,[5]

Ούτε η Ιστορία του Τζέφρεϊ του Μονμάουθ ούτε ο Βρούτος του Γουέις μπορούν να θεωρηθούν ιστορικά έργα με οποιαδήποτε σύγχρονη έννοια, αν και ο Γουέις συχνά κάνει διάκριση μεταξύ αυτού που γνωρίζει και αυτού που δεν γνωρίζει ή δεν μπόρεσε να ανακαλύψει πηγές. Ο όρος μυθιστορία (roman) δεν αναφέρεται στο είδος του μυθιστορήματος με τη μεταγενέστερη έννοια, αλλά σε έργο που γράφτηκε στη ρομανική (γαλλική) γλώσσα, δηλ. όχι στα λατινικά, τα οποία εξακολουθούσαν να κυριαρχούν στην ποίηση γύρω στο 1150.

Ο ποιητής αφιέρωσε το έργο του στη βασίλισσα Ελεονώρα της Ακουιτανίας, της οποίας ο σύζυγος Ερρίκος Β' είχε μόλις γίνει βασιλιάς της Αγγλίας (1154) μετά από πολλά χρόνια διαφωνιών για τη διαδοχή του θρόνου.

Επιβράβευση και επιρροές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τη Νορμανδική κατάκτηση της Αγγλίας το 1066, οι Άγγλο-Νορμανδοί ηγεμόνες, που δεν ήθελαν να αισθάνονται χωρίς ιστορία και παράδοση στο πλευρό του γείτονά τους βασιλιά της Γαλλίας, είχαν δείξει από καιρό έντονο ενδιαφέρον για μια «εθνική» ιστορία. Με αυτή την ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη συνεισφορά στην ιστορία της Βρετανίας, ο Γουέις πέτυχε μια άνετη θέση ως χρονικογράφος στην αγγλική αυλή για αρκετά χρόνια. Μεταξύ 1165 και 1169, ο Ερρίκος του έδωσε ένα ευεργέτημα ως ιερέα με εκκλησιαστικές προσόδους στη Μπαγιέ του δουκάτου της Νορμανδίας και την ανάθεση ενός χρονικού για τους δούκες και το δουκάτο της Νορμανδίας, τη Μυθιστορία του Ρου (Ρόλλο).[6]

Το έργο με τη σειρά του έγινε η βάση για τον Βρούτο του Λέιαμον, ένα από τα πρώτα έργα της μεσαιωνικής αγγλικής λογοτεχνίας, γραμμένο στα μεσαιωνικά αγγλικά. Η επιρροή του συνεχίστηκε σε συγγραφείς μεταγενέστερων γενεών.