Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μνημείο του Νικόλαου Κοπέρνικου (Τόρουν)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 53°0′37″N 18°36′18″E / 53.01028°N 18.60500°E / 53.01028; 18.60500

Μνημείο του Νικόλαου Κοπέρνικου
Χάρτης
Είδοςγλυπτό, outdoor sculpture και αξιοθέατο
Γεωγραφικές συντεταγμένες53°0′37″N 18°36′18″E
Διοικητική υπαγωγήΤόρουν
ΧώραΠολωνία
Έναρξη κατασκευής1853
Ύψος2,6 μέτρα
Commons page Πολυμέσα

Το Μνημείο του Νικόλαου Κοπέρνικου στο Τόρουν, την πατρίδα του αστρονόμου Νικόλαου Κοπέρνικου (1473–1543), είναι άγαλμα που ανεγέρθηκε το 1853 από μια «επιτροπή μνημείων» των κατοίκων της πόλης.

Ο Βασιλιάς Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας (1712–1786) σκόπευε[1] να στήσει ένα μνημείο στον τάφο του Κοπέρνικου στο Φράουενμπουργκ (τώρα Φρόμπορκ), αλλά ο τάφος δεν μπόρεσε να εντοπιστεί.

Ο αστρονόμος Νικόλαος Κοπέρνικος (1473–1543) έζησε στο Θορν (Τόρουν), στο τότε Στέμμα του Βασιλείου της Πολωνίας, για πολλά χρόνια. Στα τέλη του 18ου αιώνα, η Πολωνία διαμελίστηκε και το Θορν πέρασε στην Πρωσία. Από το 1807 έως το 1813, η πόλη αποτελούσε τμήμα του Δουκάτου της Βαρσοβίας, που κυβερνούσε ο Φρειδερίκος Αύγουστος Α΄ της Σαξονίας. Ένα μνημείο για τον Κοπέρνικο σχεδιάστηκε τότε από τον Πολωνό επιστήμονα και φιλόσοφο Στανίσουαφ Στάσιτς, αφού άκουσε ότι ο Ναπολέων είχε εκφράσει την έκπληξή του κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο Θορν το 1807 ότι δεν υπήρχε μνημείο του Κοπέρνικου εκεί. Ο Πολωνός Ρωμαιοκαθολικός κλήρος υποστήριξε επίσης την ανέγερση μνημείου. Το 1809 ο Ναπολέων το ανέθεσε στον Μπέρτελ Θόρβαλντσεν[2] και με πρωτοβουλία του Στάσιτς, τέθηκε ο ακρογωνιαίος λίθος για ένα μνημείο.[3] Ωστόσο, εκείνη την εποχή, οι πρωσικές αρχές, που ήταν ακόμη ονομαστικά υπεύθυνες για την πόλη, δεν ενέκριναν την πλήρη κατασκευή του μνημείου. Η πτώση του Ναπολέοντα τερμάτισε την ύπαρξη του Δουκάτου της Βαρσοβίας, αποκαθιστώντας τον πλήρη έλεγχο του Θορν στις πρωσικές αρχές και καθυστερώντας το έργο του μνημείου και τελικά αναγκάζοντας τον Στάσιτς να αλλάξει τον χώρο στη Βαρσοβία, στο ρωσικό τμήμα της Πολωνίας, όπου το μνημείο που σχεδίασε ο Μπέρτελ Θόρβαλντσεν ολοκληρώθηκε το 1830.

Μετά τους Ναπολεόντειους Πολέμους, το Θορν έγινε μέρος του Βασιλείου της Πρωσίας και οι ντόπιοι Γερμανοί πολίτες έκαναν εκστρατεία και έλαβαν το πράσινο φως για το μνημείο που τελικά ολοκληρώθηκε σε αυτήν την πόλη το 1853.[3]

Χρηματοδότηση και κατασκευή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γερμανική καρτ ποστάλ: «Θορν — μέρος της αγοράς, με το άγαλμα του Κοπέρνικου»

Στις 19 Φεβρουαρίου 1839, στα γενέθλια του αστρονόμου, ιδρύθηκε μια επιτροπή δώδεκα πολιτών για την προώθηση ενός μνημείου. Τον Μάιο του 1839, ο Βασιλιάς Φρειδερίκος Γουλιέλμος Γ΄ της Πρωσίας ενέκρινε τη συλλογή δωρεών, αλλά πέθανε αμέσως μετά, και ήταν ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος Δ΄ της Πρωσίας που δώρισε το μεγαλύτερο μερίδιο των χρημάτων, 3.466 πρωσικά τάληρα. Το συνολικό κόστος ήταν 10.449 τάληρα,[4] από τα οποία σχεδόν τα μισά ήταν για τη χύτευση σε μπρούτζο από τον Φίσερ στο Βερολίνο. Το πήλινο ομοίωμα ήταν το τελευταίο έργο του Κρίστιαν Φρίντριχ Τικ (1776–1851).[4]

Το άγαλμα, δύο φορές σε φυσικό μέγεθος σε ένα βάθρο 4,8 μέτρων, θεωρήθηκε το 1856 ένα από τα μόλις οκτώ μνημεία του Κοπέρνικου.[5] Έχοντας εκπληρώσει το καθήκον της, η επιτροπή συνέχισε τις δραστηριότητές της ως κοινωνία με την ονομασία Coppernicus-Verein für Wissenschaft und Kunst zu Thorn (Σύλλογος Κοπέρνικος για την Επιστήμη και την Τέχνη στο Θορν). Για πολλά χρόνια επικεφαλής της Ένωσης ήταν ο Λέοπολντ Πρόβε.

Το μνημείο παρουσιάζει τον Κοπέρνικο με ακαδημαϊκή ενδυμασία.[3] Στο αριστερό του χέρι κρατά έναν αστρολάβο και ο δεξιός δείκτης δείχνει τον ουρανό.[3] Αυτό συμβολίζει τη σύνδεση του Κοπέρνικου με την αστρονομία και τις ουράνιες μελέτες. Το μνημείο περιβάλλεται από πέτρινα παγκάκια και ένα παρακείμενο πέτρινο πηγάδι νερού.

Το βάθρο φέρει μια λατινική επιγραφή που σχεδιάστηκε από τον Αλεξάντερ φον Χούμπολτ:[4][6] "Nicolaus Copernicus Thorunensis, terrae motor, solis caelique stator " («Νικόλαςο Κοπέρνικο του Θορν, κινητής της γης, σταματητής του ήλιου και των ουρανών»).[3]

Το 2003, στα 150 χρόνια από την κατασκευή του, το μνημείο ανακαινίστηκε. Στο πλαίσιο των ανακαινίσεων, αποκαταστάθηκε το πέτρινο πηγάδι και το στόμα του δελφινιού στους πρόποδες του αγάλματος.[3] Οι εορτασμοί της 150ης επετείου του μνημείου πραγματοποιήθηκαν στις 25 Οκτωβρίου 2003, στους οποίους παρευρέθηκε ο Διευθύνων του Σέιμ της Δημοκρατίας της Πολωνίας, Μάρεκ Μπορόφσκι.[3]

  1. "... beabsichtigte Friedrich der Grosse über dem Grabe von Coppernicus zu Frauenburg ein Denkmal zu errichten." – Λέοπολντ Πρόβε, Nicolaus Coppernicus, volume 1, part 1, Wiedmannsche Buchhandlung, 1883
  2. „Nicht selten wird Kopernikus für einen Polen ausgegeben und diese Ansicht ist gewissermassen legalisirt worden, seit ihm zu Warschau ein Standbild errichtet ist mit der Inschrift Nicolao Copernico grata patria. Allein dieses Denkmal liess 1809 Napoleon bei Thorwaldsen bestellen, und zwar ursprünglich für Thorn, es kam aber erst und nicht ohne Kämpfe mit den russischen Behörden 1829 in Warschau zur Aufstellung.“ – Γιόχαν Κρίστιαν Πόγκεντορφ: Geschichte der Physik, 1879 Seite 138
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 "Pomnik Mikołaja Kopernika" ("Μνημείο του Νικόλαου Κοπέρνικου"), Επίσημος ιστότοπος της πόλης του Τόρουν
  4. 4,0 4,1 4,2 Λέοπολντ Πρόβε, "Nicolaus Copernicus und die Aufstellung seiner Statue in Thorn," Neue preußische Provinzial-Blätter, Band IV, Theile, 1853 σελ. 448
  5. Ueber das Bestehen und Wirken des Naturforschenden Gesellschaft zu Bamberg, volumes 3–4, J.M. Reindl, 1856
  6. "A monument to Copernicus has been erected at Thorn in Prussia, his native place. It bears the inscription drawn up by Baron Humboldt — Nicolaus Copernicus, Torunensis, terrae motor, solis caelique stator, on one side, and on the other, Natus anno 1473, obiit anno 1543." — F. Jefferies, The Gentleman's Magazine, volume XL, 1853 171 The Gentleman's magazine στα Google Books