Μεγαρείς
|
Μεγαρίδα | |
|---|---|
| |
| Τμήμα του Θησαυρού των Μεγαρέων, που βρίσκεται στο μουσείο της Ολυμπίας | |
| Τοποθεσία: | Στερεά Ελλάδα |
| Μεγαλύτερη πόλη: | Μέγαρα |
| Διάλεκτος: | Δωρική |
| Περίοδος ακμής: | 7ος-6ος αιώνας π.Χ. |
| |
| Χάρτης αρχαίας Μεγαρίδας | |
Οι Μεγαρείς ήταν οι κάτοικοι της αρχαίας Μεγαρίδας, αρχαίας ελληνικής πόλης (χώρας της αρχαίας Ελλάδας) ανάμεσα στην Αττική και την Κορινθία. Η Μεγαρίδα κάλυπτε το κομμάτι γης ανάμεσα στον Κορινθιακό Κόλπο και τον Σαρωνικό και αυτό της έδινε το πλεονέκτημα να έχει πρόσβαση σε δύο διαφορετικές θάλασσες. Η θάλασσα ήταν η μόνη διέξοδος των Μεγαρέων, καθώς ήταν περικυκλωμένοι από πολύ ισχυρούς γείτονες, τους Αθηναίους στα ανατολικά και τους Κορίνθιους στα δυτικά. Αυτή η στενότητα χώρου τους ώθησε στην ίδρυση πολυάριθμων και απομακρυσμένων αποικιών, κυρίως στην ανατολική Θράκη, την Προποντίδα και τον Εύξεινο Πόντο αλλά και στη Σικελία.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Μεγαρείς ήταν Δωριείς στην καταγωγή και μιλούσαν τη δωρική διάλεκτο. Εγκαταστάθηκαν στην περιοχή των Μεγάρων την περίοδο της καθόδου των Δωριέων, εκτοπίζοντας αρχαιότερους πληθυσμούς Ιώνων και Βοιωτών, οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι στην περιοχή.[1] Την αρχαϊκή και κλασική περίοδο η επικράτειά τους περιλάμβανε πέντε οικισμούς-κώμες: τα Μέγαρα στο κέντρο της μεγαλύτερης πεδιάδας της περιοχής, η Νίσαια στις όχθες του Σαρωνικού, που αποτελούσε το νότιο επίνειο των Μεγάρων, οι Παγές στις όχθες του Κορινθιακού, που αποτελούσε το βόρειο επίνειο των Μεγάρων, ο Τριποδίσκος στα Γεράνεια Όρη και τα Αιγόσθενα στους πρόποδες του Κιθαιρώνα.
Τα επόμενα χρόνια οι Μεγαρείς ήρθαν σε σύγκρουση με τους γείτονες τους, αρχικά με τους Κορίνθιους τον 8ο αιώνα π.Χ. και στην συνέχεια με τους Αθηναίους τον 6ο αιώνα π.Χ. Αντικείμενο της διαμάχης τους με τους Αθηναίους ήταν το νησί της Σαλαμίνας την οποία την κατείχαν οι Μεγαρείς από το 640 έως το 570 π.Χ., περίπου. Μετά από εικοσαετή πόλεμο μεταξύ Αθηναίων και Μεγαρέων, η Σαλαμίνα πέρασε ξανά στην κυριαρχία των Αθηναίων. Την περίοδο του δεύτερου ελληνικού αποικισμού οι Μεγαρείς ίδρυσαν πολυάριθμες αποικίες κυρίως στην Προποντίδα και στον Εύξεινο Πόντο, όπως το Βυζάντιο, τη Χαλκηδόνα, τη Νικομήδεια κ.α.
Στους Περσικούς Πολέμους οι Μεγαρείς συμμάχησαν με τους υπόλοιπους Έλληνες εναντίον των Περσών. Συμμετείχαν στην ναυμαχία της Σαλαμίνας με 20 πλοία και στην μάχη των Πλαταιών με 3.000 οπλίτες.[2] Τα επόμενα χρόνια οι Μεγαρείς αντιμετώπισαν τον έντονο ανταγωνισμό της Αθήνας στο εμπόριο της ανατολικής Μεσογείου και Εύξεινου Πόντου. Ο ανταγωνισμός αυτός κορυφώθηκε με το «μεγαρικό ψήφισμα»[3], το οποίο εξέδωσε η Αθήνα και έγινε μία από τις βασικές αιτίες ξεσπάσματος του Πελοποννησιακού Πολέμου. Τα Μέγαρα στον Πελοποννησιακό πόλεμο συμμάχησαν με τη Σπάρτη. Τα χρόνια που ακολούθησαν την λήξη του Πελοποννησιακού Πολέμου τα Μέγαρα έχασαν μεγάλο μέρος της δύναμής τους, περιορίστηκαν σε τοπικό ρόλο και παρακολουθούσαν τα γεγονότα στον ελλαδικό χώρο χωρίς ουσιαστική ανάμειξη.
Οι πόλεις των Μεγάρων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκτός από τα Μέγαρα άλλες σημαντικές πόλεις της Μεγαρίδας ήταν η Νίσαια, οι Παγές, τα Αιγόσθενα[4] και ο Τριποδίσκος ενώ για μία περίοδο κατείχαν και το Ηραίο, το οποίο το διεκδικούσαν επίσης οι Αργείοι και οι Κορίνθιοι αλλά τελικά πέρασε στον έλεγχο των Κορινθίων. Η Νίσαια βρισκόταν στις ακτές του Σαρωνικού, πολύ κοντά στην πόλη των Μεγάρων και ουσιαστικά αποτελούσε το επίνειο των Μεγάρων στον Σαρωνικό. Αντίθετα, οι Παγές βρίσκονταν στις όχθες του Κορινθιακού Κόλπου και αποτελούσαν το επίνειο των Μεγάρων στον Βορρά. Η Νίσαια ήταν κοντά στη σημερινή Πάχη και οι Παγές ήταν χτισμένες στην θέση που βρίσκεται σήμερα το Αλεποχώρι. Πιο ανατολικά στους πρόποδες του Κιθαιρώνα, στη θέση του σημερινού Πόρτο Γερμενό, βρίσκονταν τα Αιγόσθενα. Η πόλη αυτή βρισκόταν πολύ κοντά στις βοιωτικές Θεσπιές αλλά και στην αθηναϊκή Οινόη. Στα δυτικά, στα σύνορα με τους Κορίνθιους βρισκόταν ο Τριποδίσκος, ορεινή πόλη χτισμένη στις ανατολικές πλαγιές των Γερανείων, ίσως κοντά στη σημερινή τοποθεσία Χάνι.
Οι αποικίες των Μεγαρέων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Μεγαρείς, λόγω στενότητας χώρου και υπό την πίεση των ισχυρών γειτόνων τους, κατέφυγαν στην ίδρυση πολλών αποικιών. Την περίοδο του δεύτερου ελληνικού αποικισμού οι Μεγαρείς ίδρυσαν πολλές αποικίες, στην Ανατολική Θράκη, στην Προποντίδα, στον Εύξεινο Πόντο αλλά και στη Σικελία. Στη Σικελία η πρώτη αποικία που ίδρυσαν ήταν τα Μέγαρα Υβλαία και ακολούθησαν ο Σελινούντας και η Ηράκλεια Μινώα. Στην Ανατολική Θράκη οι σημαντικότερες αποικίες των Μεγαρέων ήταν η Σηλυβρία, η Μεσημβρία και η Ναύλοχος στις ακτές του Εύξεινου Πόντου και το Βυζάντιο, η αποικία που εξελίχθηκε τελικά στην πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, στα στενά του Βοσπόρου. Απέναντι από το Βυζάντιο οι Μεγαρείς είχαν ιδρύσει την Χαλκηδόνα, ενώ στα νότια παράλια του Πόντου ίδρυσαν την σημαντική αποικία Ηράκλεια η Ποντική. Στα παράλια της Προποντίδας είχαν ιδρύσει τον Αστακό, που εξελίχθηκε σε ισχυρή πόλη στην πορεία του χρόνου με το όνομα Νικομήδεια. Οι Μεγαρείς αποίκησαν και την μακρινή χερσόνησο της Κριμαίας ιδρύοντας την πόλη Χερσόνησο την Ταυρική, αλλά και την Καλλάτιδα στη σημερινή Ρουμανία. [5]
Σημαντικοί Μεγαρείς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από τα Μέγαρα κατάγονταν πολλές σημαντικές προσωπικότητες της αρχαίας Ελλάδας όπως ο σπουδαίος μηχανικός Ευπαλίνος, έργο του οποίου ήταν το περίφημο ευπαλίνειο όρυγμα στη Σάμο, ο φιλόσοφος Ευκλείδης ο Μεγαρεύς και ο σπουδαίος ελεγειακός ποιητής Θέογνις ο Μεγαρεύς. Στα Μέγαρα, επίσης, πέθανε ο μεγάλος Λατίνος επικός ποιητής Βιργίλιος.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Δήμος Μεγάρων, ιστορία των Μεγάρων[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Βικιθήκη Ηροδότου Ιστορία, βιβλίο Θ.
- ↑ Βικιθήκη Θουκυδίδης Ιστορία, βιβλίο Α, κεφ. 132-133.
- ↑ «Υπουργείο πολιτισμού, τα Αιγόσθενα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ Ζώνας, Λουκάς· Σβανά, Ειρήνη (2015). Οι αποικίες των Μεγάρων. Ναύπλιο. σελ. 6 κ.εξ. ISBN 978-618-81554-5-9.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Δήμος Μεγάρων, η ιστορία των Μεγάρων
- 4ο δημοτικό σχολείο Μεγάρων, η ιστορία των Μεγάρων Αρχειοθετήθηκε 2008-02-10 στο Wayback Machine.