Λεκ

Λεκ ΑλβανίαςLeku Shqiptar

χαρτονόμισμα 5.000 λεκ
Χώρα	Αλβανία
Υποδιαίρεση	100 τσιντάρκα (Qindarka)
ISO 4217	ALL
Συντομογραφία	L

Το Λεκ (αλβ. lek, πληθυντικός lekë) είναι το νόμισμα της Δημοκρατίας της Αλβανίας. Ο Κωδικός ISO 4217 του Λεκ είναι ALL. Διαιρείται σε 100 τσιντάρκα (αλβ. qindarka, ενικός qindarkë), αν και αυτά δεν εκδίδονται πλέον.

Το όνομα τσιντάρκα προέρχεται από την αλβανική λέξη qind, που σημαίνει «εκατό».

Ιστορία

Μέχρι το 1912, η Αλβανία χρησιμοποιούσε την Λίρα, το νόμισμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μετά την ανεξαρτησία της, ακολούθησε περίοδος πολιτικού χάους, η οποία δεν επέτρεψε την κοπή εθνικού νομίσματος, πράγμα που έγινε το 1926. Κατά την περίοδο αυτή, στην επικράτεια της Αλβανίας κυκλοφορούσαν διάφορα νομίσματα, ενώ είχε εκδοθεί και τοπικό νόμισμα, όπως το «Φράγκο Κορυτσάς», το «Σκεντέρ Κορυτσάς» και το «Φράγκο Αυλώνας».

Το πρώτο Λεκ (1926-1961)

Το πρώτο Λεκ ήταν σε χρήση στην Αλβανική Δημοκρατία (1926-1928), το Βασίλειο της Αλβανίας (1928-1939), το Ιταλικό Προτεκτοράτο της Αλβανίας (1939-1943), την Δημοκρατική Κυβέρνηση της Αλβανίας (1943-1946) και την Λαϊκή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αλβανίας (1946-1961).

Το Λεκ εισήχθη για πρώτη φορά το 1926, σε ισοτιμία 1:1 με την Ιταλική Λιρέτα. Όταν η Ιταλία κατέλαβε την Αλβανία το 1938, το λεκ υποτιμήθηκε στο 1:0,8 έναντι της λιρέτας. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο εκδόθηκε εκ νέου το Λεκ, το οποίο την περίοδο 1946-1948 ήταν ανταλλάξιμο 1:1 με το Δηνάριο Γιουγκοσλαβίας, ενώ κατόπιν προσδέθηκε στο Ρούβλι της Σοβιετικής Ένωσης, σε αναλογία 12,5 λεκ προς ένα Ρούβλι.

Δεύτερο Λεκ (1961-1992)

Το Δεύτερο Λεκ ήταν σε χρήση στην Λαϊκή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αλβανίας. Εκδόθηκαν και κέρματα τσιντάρκα.

Μετά την αναπροσαρμογή της ισοτιμίας του ρουβλίου το 1961, το Λεκ αναπροσάρμοσε και αυτό την ισοτιμία του το 1965, ώστε να παραμείνει η ισοτιμία 12,5:1 με το ρούβλι. Έτσι, εισήχθη το νέο Λεκ, το οποίο αντιστοιχούσε σε 10 παλαιά. Αυτό το Λεκ κυκλοφορεί μέχρι σήμερα, αν και μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος υπέφερε από υπερπληθωρισμό.

Λεκ βαλούτα (1992-1995)

Σύγχρονα Κέρματα Λεκ

Το 1992 εκδόθηκε ένα νέο νόμισμα, το οποίο ονομάστηκε «λεκ βαλούτα» (lek valuta) και αντιστοιχούσε σε 50 Λεκ. Εκδόθηκαν χαρτονομίσματα των 10 και 50, αλλά τελικά δεν αντικατέστησε το Λεκ και δεν εκδόθηκαν περαιτέρω χαρτονομίσματα.

Τρίτο Λεκ (1995 έως σήμερα)

Το 1995 και το 1996, εισήχθησαν νέα κέρματα σε ονομαστικές αξίες των 1, 5, 10, 20 και 50 lekë, με ένα διμεταλλικό 100 lekë που προστέθηκε το 2000. Το νόμισμα 1 λεκ δεν χρησιμοποιείται πρακτικά, ενώ δεν υπάρχουν πλέον μετά την πτώση του σοσιαλισμού, κέρματα τσιντάρκα, ενώ τα κέρματα των 1, 5, 10, 20 και 50 Λεκ λόγω ακρίβειας και πληθωρισμού στην Αλβανία, τα τελευταία χρόνια δεν έχουν αξία και οι συναλλαγές γίνονται κυρίως με χαρτονομίσματα Λεκ ή άλλων νομισμάτων όπως του Ευρώ ή του Δολαρίου ΗΠΑ.

Σειρά 1996-1997

Σειρά 1996
Image		Αξία	Διαστάσεις	Κύριο Χρώμα	Description
Obverse	Reverse				Μπροστινή Οψη	Πίσω Οψη
		100 lekë	130 × 66 mm	Purple/Orange	Fan S. Noli	First Albanian Parliament building
		200 lekë	138 × 69mm	Brown	Naim Frashëri	House birthplace of Frashëri
		500 lekë	145 × 68 mm	Blue	Ismail Qemali	Vlorë independence building
		1000 lekë	151 × 72 mm	Green	Pjetër Bogdani	Gothic Church of Vau
		2000 lekë	160 x 72 mm	Purple	King Gent (Gentius); three ancient coins	Amphitheatre at Butrinto (near Saranda), yellow gentian (Gentiana lutea)
		5000 lekë	160 × 72 mm	Olive Green	Skanderbeg	Krujë Castle

Σειρά 2019-2022.

Σειρά 2019–2022
Image		Value	Dimensions	Main Colour	Description
Obverse	Reverse				Obverse	Reverse
		200 lekë	125 mm x 65 mm	Brown	Naim Frashëri	House birthplace of Frashëri
		500 lekë	132 mm x 69 mm	Blue	Ismail Qemali	Vlorë independence building
		1000 lekë	139 mm x 69 mm	Green	Pjetër Bogdani	Gothic Church of Vau
		2000 lekë	146 mm x 72 mm	Purple	King Gent (Gentius); three ancient coins	Amphitheatre at Butrint (near Saranda), yellow gentian (Gentiana lutea)
		5000 lekë	153 mm x 72 mm	Yellow	Skanderbeg	Krujë Castle
		10,000 lekë	160 mm x 72 mm	Orange	Asdreni	Figurative symbols of national flag, verse from the national anthem: “Rreth flamurit të përbashkuar me një dëshir’ e një qëllim”

Βιβλιογραφία

• Krause, Chester L. and Clifford Mishler (1991). Standard Catalog of World Coins: 1801-1991 (18th ed. ed.). Krause Publications. ISBN 0-87341-150-1.
• Pick, Albert (1994). Standard Catalog of World Paper Money: General Issues. Colin R. Bruce II and Neil Shafer (editors) (7th ed. ed.). Krause Publications. ISBN 0-87341-207-9.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ιστορικά και τρέχοντα χαρτονομίσματα της Αλβανίας (Γερμανικά) (Αγγλικά)