Λίβηθρα

Λίβηθρα
	Λίβηθρα 40°1′29″N 22°32′3″E
Χώρα	Ελλάδα
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

**Η ζωή του Ορφέα**
Περάστε με τον δρομέα πάνω από τα επιμέρους σημεία
για περισσότερες πληροφορίες και κάνετε κλικ.

Τα Λίβηθρα ή Λείβηθρα ήταν η πόλη εκείνη κοντά στον Όλυμπο όπου, σύμφωνα με τη μυθολογία, είχε ταφεί ο Ορφέας^[1]^[2] από τις Μούσες.^[3] Ήταν το αγαπημένο μέρος των Μουσών για αυτό και το όνομα των νυμφών στα Αρχαία Ελληνικά ήταν Λιβηθρίδες.

Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι Μούσες συνέλεξαν τα κομμάτια από το σώμα του Ορφέα και τα έθαψαν στα Λίβηθρα, κάτω από τον Όλυμπο, όπου πουλιά τραγουδούσαν πάνω στον τάφο του. Η παράδοση αυτή αναφέρεται από τους Παυσανία, Στράβωνα, Απολλώνιο τον Ρόδιο κ.ά.^[4]

Ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας αναφέρει ότι πιστευόταν πως τα Λίβηθρα καταστράφηκαν από τον πλημμυρισμένο χείμαρρο Συς. Ένας χρησμός προφήτευε πως η πόλη θα καταστρεφόταν από έναν αγριόχοιρο, όταν ο ήλιος θα έβλεπε τα οστά του Ορφέα τα οποία ήταν τοποθετημένα σε υδρία η οποία βρισκόταν πάνω σε στήλη. Οι πολίτες των Λιβήθρων δεν έδωσαν σημασία στον χρησμό, πιστεύοντας πως δεν μπορούσαν να κινδυνεύουν από ένα τέτοιο ζώο και παραμέλησαν τον τάφο του. Όταν βοσκοί έριξαν κατά λάθος τη στήλη και άνοιξε η υδρία, ο θεός Διόνυσος έστειλε στην περιοχή μια δυνατή καταιγίδα. Τότε ο ποταμός Συς (το όνομα, στα αρχαία ελληνικά, σημαίνει αγριόχοιρος) πλημμύρισε και κατάστρεψε την πόλη, πνίγοντας τους κατοίκους της και τα ζώα τους^[4]. Οι κάτοικοι τότε βρισκόμενοι σε απόγνωση, κινήθηκαν προς νότον, και, πηγαίνοντας-πηγαίνοντας, έφθασαν έως την Ελευσίνα, την οποία και ίδρυσαν. “Ελευσίς”, από τους ελαύνοντες, δηλαδή τους ερχομένους. Υπήρξε ιερό πόλισμα των Μουσών. Για το λόγο αυτό, οι τελευταίες ονομάζονται συχνά και Λειβηθρίδες ή Λειβηθριάδες.

Στα Λίβηθρα υπήρχαν πηγές και μνημεία αφιερωμένα στον Ορφέα και τη λατρεία των Νυμφών.^[5]

Αρχαιολογικός χώρος και ακρόπολη

Η θέση της αρχαίας πόλης έχει εντοπιστεί σε αρχαιολογικό χώρο κοντά στον Όλυμπο, στη θέση Βάλτος του χωριού Λεπτοκαρυά. Στην περιοχή των Λιβήθρων έχει βρεθεί και νεκροταφείο της Εποχής του Χαλκού. Επίσης στην ίδια περιοχή, αλλά πάνω στον Όλυμπο, βρέθηκε αρχαίος ορεινός λιθόστρωτος δρόμος.^[6].

Στα Λείβηθρα ανακαλύφθηκαν τείχη, τα οποία κτίστηκαν από τον βασιλιά Αρχέλαο της Μακεδονίας, στα τέλη του 5ου π. Χ. αιώνα. Ως τοπωνύμιο εκτείνεται από τον συνοικισμό Άγιος Νικόλαος (Παλιάμπελα-Πλατάνια) μέχρι τον ποταμό Ζηλιάνα, ενώ ο αρχαιολογικός χώρος των Λειβήθρων καταλαμβάνει έκταση 15 στρεμμάτων, όπου τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται ανασκαφές. Θα μπορούσε να ειπωθεί, γενικά, ως προς την τοποθέτηση του αρχαιολογικού χώρου των Λειβήθρων, ότι η μεν πόλη "Λείβηθρα" εκτείνεται στα σημερινά "Αλώνια" της Σκοτίνας, η δε ακρόπολη "Λείβηθρα" στο τμήμα της παλαιάς Λεπτοκαρυάς. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το νεκροταφείο των Λειβήθρων, η ακρόπολη του οχυρωματικού περιβάλλοντος. Τμήματα τειχών από αργολιθοδομή, δάπεδα εσωτερικών χώρων, εξωτερικά λιθόστρωτα,νομίσματα και ειδώλια είναι τα βασικά ευρήματα των ανασκαφών που βρίσκονται σε πρώτο στάδιο. Τέλος, αναφορές για τα Λείβηθρα κάνουν ο Ρωμαίος ιστορικός Τίτος Λίβιος για να ορίσει ακριβώς το μέρος που κατέβηκε η στρατιά του Ρωμαίου υπάτου Φιλίππου που βάδιζε κατά του Βασιλέα των Μακεδόνων Περσέα. Επίσης ο Στράβων αναφέρει ότι τα Λείβηθρα βρισκόταν κοντά στην κώμη Πίμπλεια της πόλης του Δίου και τέλος ο Παυσανίας μας διηγείται πως η πόλη αυτή κατεστράφη "υπό του Ζυός, χειμάρρου του Ολύμπου".

Στο βιωματικό πάρκο των Λειβήθρων τοποθετήθηκε το 2017 ο πρώτος απτικός χάρτης αρχαιολογικού χώρου, για τη διευκόλυνση των τυφλών.^[7]

Παραπομπές

↑ William Keith Guthrie and L. Alderlink. Orpheus and Greek Religion. Mythos Books, ISBN 0691024995, 1993, σελ. 34.
↑ Pierre Grimal and A. R. Maxwell-Hyslop. The Dictionary of Classical Mythology ,ISBN 0631201025, 1996, σελ. 333,"... tomb. It was said that this had once been at Leibethra and that an oracle of the Thracian Dionysus had predicted ..."
↑ Gregory Zorzos. Orpheus: Ancient Greek History, ISBN 1441467777, 2009, σελ. 10. "... Muses collected them, and buried them at the place called Leibethra".
↑ ^4,0 ^4,1 Ολάγια ((2001), σελ. 265.
↑ Jennifer Larson. Greek Nymphs: Myth, Cult, Lore, 2001, ISBN 0195144651, σελ. 169.
↑ Πουλάκη-Παντερμαλή, Μπαχλάς (2007)
↑ Πιερία: Ο πρώτος χάρτης αρχαιολογικού χώρου για τυφλούς, insider.gr, 19-10-2017.

Πηγές

Carlos Parada. Genealogical Guide to Greek Mythology, Studies in Mediterranean Archaeology, Vol 107 (hardcover).
Εφη Πουλάκη Παντερμαλή, Αρης Μπαχλάς. Λείβηθρα, αρχαιολογικός χώρος. ΚΖ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, 2007. Ανακτήθηκε 14/10/2009.
Πέδρο Ολάγια. Μυθολογικός Άτλας της Ελλάδας, εκδόσεις Road, 2001. ISBN 9608189063.
Συλλογικό έργο, Νέα Εγκυκλοπαιδεία, τ. 14, σελ. 158, εκδ. Μαλλιάρης- Παιδεία, 2006.
Λαϊκή παράδοση στον Κάτω Όλυμπο "Η Σκοτίνα" Ιω.Α.Καλιαμπός Κώδικας Θεσσαλονίκη 2007 σελ. 274-278.
Π.Ν.Αναγνωστοπούλου, γυμνασιάρχη,"Η αρχαία Ολυμπική Πιερία", Κατερίνη 1971, σελ.28-41.
"Διαφημιστικό φυλλάδιο καφενείου Λείβηθρα" Λεπτοκαρυά 2001.
Ευτυχίας Παντερμαλή, "Τα Λείβηθρα"

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αυτό το λήμμα σχετικά με την Ιστορική Γεωγραφία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[1] William Keith Guthrie and L. Alderlink. Orpheus and Greek Religion. Mythos Books, ISBN 0691024995, 1993, σελ. 34.

[2] Pierre Grimal and A. R. Maxwell-Hyslop. The Dictionary of Classical Mythology ,ISBN 0631201025, 1996, σελ. 333,"... tomb. It was said that this had once been at Leibethra and that an oracle of the Thracian Dionysus had predicted ..."

[3] Gregory Zorzos. Orpheus: Ancient Greek History, ISBN 1441467777, 2009, σελ. 10. "... Muses collected them, and buried them at the place called Leibethra".

[olagia265-4] 4,0 ^4,1 Ολάγια ((2001), σελ. 265.

[5] Jennifer Larson. Greek Nymphs: Myth, Cult, Lore, 2001, ISBN 0195144651, σελ. 169.

[6] Πουλάκη-Παντερμαλή, Μπαχλάς (2007)

[7] Πιερία: Ο πρώτος χάρτης αρχαιολογικού χώρου για τυφλούς, insider.gr, 19-10-2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]