Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κόιντος Τύλλιος Κικέρων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κόιντος Τύλλιος Κικέρων
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Q.Tullius M.f.M.n. Cicero (Λατινικά)
Γέννηση102 π.Χ. (περίπου και πιθανώς)[1][2]
Αρπίνο
Θάνατος43 π.Χ.[2][3]
Ρώμη
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα[2]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[4][5]
ποιητής[6]
Ρωμαίος πολιτικός
πολιτικός[5]
Οικογένεια
ΣύζυγοςPomponia (άγνωστη τιμή–44 π.Χ.)[7][8][9]
ΤέκναQuintus Tullius Cicero[7][8][10]
ΓονείςMarcus Tullius Cicero[7][11][12] και Helvia[7][11][13]
ΑδέλφιαΜάρκος Τύλλιος Κικέρων[14][8][15]
ΟικογένειαTullii Cicerones
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςlegatus legionis
Πόλεμοι/μάχεςΓαλατικός Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαplebeian aedile (65 π.Χ.)
praetor urbanus (62 π.Χ.)
Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή–43 π.Χ.)
Ταμίας (Quaestor) (από άγνωστη τιμή)
Propraetor (από 61 π.Χ.)
legatus legionis

Ο Κόιντος Τύλλιος Κικέρων (Quintus Tullius Cicero, 102 π.Χ.43 π.Χ.) ήταν Ρωμαίος πολιτικός και στρατιωτικός ηγέτης και ο νεότερος αδελφός του φημισμένου ρήτορα, φιλοσόφου και πολιτικού, Μάρκου Τύλλιου Κικέρωνα. Γεννήθηκε σε μία οικογένεια από την τάξη των ιππέων, ως γιος ενός πλούσιου γαιοκτήμονα στο Αρπίνουμ, περίπου 100 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Ρώμης. Πρόκειται για έναν διακεκριμένο στρατιωτικό, καθώς επίσης και πολιτικό και συγγραφέα.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο εύπορος πατέρας του φρόντισε να λάβει καλή μόρφωση ο ίδιος και ο αδελφός του στη Ρώμη, στην Αθήνα και ίσως τη Ρόδο το 7977 π.Χ.[16] Παντρεύτηκε γύρω στο 70 π.Χ. την Πομποωνία, αδελφή του φίλου του, Αττικού, μια γυναίκα με ισχυρή προσωπικότητα.[17] Το ζεύγος χώρισε μετά από έναν μακρύ γάμο γεμάτο διαπληκτισμούς ανάμεσα στους συζύγους το 45 π.Χ.[16] Ο αδελφός του, Μάρκος, προσπάθησε πολλές φορές να συμφιλιώσει το ζευγάρι, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Απέκτησαν μαζί ένα γιο το 66 π.Χ. που πήρε το όνομα του πατέρα του.

Εξελέγη αγορανόμος (Aedilis) το 66 π.Χ. και πραίτορας το 62 π.Χ., κατόπιν έπαρχος της επαρχίας της Ασίας για τρία έτη (6159 π.Χ.).[18] Στους πολέμους που διεξήγαγε ο Ιούλιος Καίσαρ συμμετείχε ως λεγάτος. Συνόδευσε μάλιστα τον Καίσαρα στη δεύτερη εκστρατεία του στη Βρετανία το 54 π.Χ. Τέλος υπηρέτησε ως λεγάτος υπό τον αδελφό του στην Κιλικία το 51 π.Χ. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε πήρε το μέρος της παράταξης του Πομπήιου, ωστόσο αργότερα ο Καίσαρ τον συγχώρεσε.

Την περίοδο που η Δεύτερη Τριανδρία ξεκινούσε τους δικούς της πολέμους, εκείνος, ο αδελφός του και ο γιος του, αποτέλεσαν θύματα προγραφών. Έτσι εγκατέλειψε την εστία του, όπως και ο αδελφός του, Μάρκος. Ωστόσο χρειάστηκε να επιστρέψει για λίγο σπίτι προκειμένου να πάρει κάποια χρήματα που του ήταν απαραίτητα στο ταξίδι. Ο γιος του τον έκρυψε και παρόλο που βασανίστηκε δεν αποκάλυψε την τοποθεσία. Όταν ο Κόιντος το έμαθε παραδόθηκε σε μια προσπάθεια να σώσει το γιο του. Εντούτοις, τόσο ο ίδιος, όσο και ο γιος και ο αδελφός του Μάρκος, τελικά βρήκαν το θάνατο, θύματα των προγραφών.[19] [20]

Προσωπικότητα και σχέση με τον αδελφό του

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κόιντος ήταν γενναίος στρατιωτικός που ενέπνεε σεβασμό για τις ηγετικές του ικανότητες. Σε κάποια κρίσιμη στιγμή στους πολέμους στη Γαλατία ανασύνταξε τη λεγεώνα του και διέσωσε μια φαινομενικά χαμένη θέση. Για το λόγο αυτό έλαβε έπαινο από τον Καίσαρα, καθώς και αναφορά στα απομνημονεύματά του:

Ciceronem pro eius merito legionemque collaudat. (Επαίνεσε πολύ τον Κικέρωνα και τους άνδρες του, όπως τους άξιζε.)[21]

Ο Κόιντος ήταν παρορμητικός άνθρωπος και έδειχνε σκληρότητα κατά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις κάτι για το οποίο οι σύγχρονοί του τον επέπλητταν. Το ρωμαϊκό και στωικό ιδεώδες ήταν να συγκρατεί κάποιος τα συναισθήματά του, ακόμη και στη μάχη. Στον Κόιντο άρεσαν επίσης οι παλιομοδίτικοι και σκληροί τρόποι τιμωρίας, όπως το να τοποθετεί κανείς έναν πατροκτόνο σε ένα σακί και να το πετά κατόπιν στη θάλασσα. Τον τρόπο αυτό τιμωρίας εφάρμοσε κατά τη διάρκεια της θητείας του ως πραίτωρ στην Ασία.[22] Για τους Ρωμαίους η πατροκτονία και η μητροκτονία ήταν ένα από τα πιο επονείδιστα εγκλήματα. Ο αδελφός του εξομολογείται σε κάποια του επιστολή στον κοινό τους φίλο, τον Αττικό, την οποία έγραψε όταν ήταν έπαρχος της Κιλικίας με τον αδελφό του στο πλάι του, πως δεν τολμά να αφήσει τον Κόιντο μοναχό του γιατί φοβάται τι ιδέες μπορεί να του κατέβουν στο μυαλό.

Από την άλλη πλευρά ο Κόιντος ήταν εξαιρετικά τίμιος άνθρωπος, ακόμη και κατά τη θητεία του ως έπαρχος, θέση από την οποία άλλοι πολίτες συγκέντρωναν χωρίς αιδώ τεράστια ποσά για την προσωπική τους περιουσία. Επίσης ήταν ιδιαίτερα μορφωμένος, έχοντας μελετήσει πολλές ελληνικές τραγωδίες, κι έχοντας γράψει ορισμένες κι ο ίδιος.

Τα δύο αδέλφια για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους ήταν ιδιαίτερα αγαπημένα, εκτός από μια περίοδο έντονης διαφωνίας κατά την περίοδο που ορίστηκε Δικτάτορας ο Καίσαρ (4944 π.Χ.)[23] Η σχέση των δύο αδελφών διαγράφεται στις επιστολές που αντάλασσαν και οι οποίες διασώθηκαν σήμερα. Αρκετές φορές ο Μάρκος Κικέρων έπαιζε το ρόλο του έμπειρου μεγαλύτερου αδελφού που γέμιζε τον Κόιντο συμβουλές. Ίσως ο τελευταίος να ένιωσε κάποιες στιγμές πως ο αδελφός του ήταν αρκετά εγωκεντρικός και κατά μια έννοια των χρησιμοποιούσε για τις προσωπικές του βλέψεις στο Cursus honorum.[24]

Με την ιδιότητα του συγγραφέα ο Κόιντος Κικέρων συνέγραψε κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γαλατία τέσσερις τραγωδίες ελληνικού στυλ. Οι τρεις από αυτές είχαν τους τίτλους «Τιρωάς», «Εριγώνης» και «Ηλέκτρα». Σήμερα δεν διασώζεται καμία. Επίσης έγραψε πολλά ποιήματα κατά τη διάρκεια της δεύτερης εκστρατείας του Καίσαρα στη Βρετανία, τρεις επιστολές στον Τίρωνα (σωζόμενες) και μια τέταρτη στον αδελφό του. Το μακρύ γράμμα «Commentariolum Petitionis» (Μικρό εγχειρίδιο για ψηφοθηρία) επίσης σώζεται, αν και η αυθεντικότητά του είναι υπό αμφισβήτηση. Παρόλα αυτά αποτελεί χρήσιμη πηγή για την πολιτική ζωή την εποχή του Κικέρωνα.

  1. 1,0 1,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 2216. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2021.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12389111q. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 2216. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2021.
  4. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  5. 5,0 5,1 BeWeB. 406. Ανακτήθηκε στις 12  Φεβρουαρίου 2021.
  6. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 www.strachan.dk/family/tullius.htm.
  8. 8,0 8,1 8,2 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 2216. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  9. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3966. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  10. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 2632. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 2216. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  12. 12,0 12,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 4093. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  13. 13,0 13,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 4078. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  14. «Tullii» (Ρωσικά) 1885.
  15. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 2072. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  16. 16,0 16,1 Haskell, H.J.: «This Was Cicero» (1964), σελ.83
  17. Everitt, Anthony: «Cicero, A Turbulent Life», σελ.xv (2001)
  18. Rawson, E.: «Cicero» (1975), σελ.338
  19. Rawson: «Cicero» (1975), σελ. 294
  20. Everitt, A.: «Cicero, a turbulent life» (2001), σελ. 306-307
  21. Ιούλιος Καίσαρ, «Bello Gallico», 5.52
  22. Rawson, E.: «Cicero» (1975), σελ.99
  23. Everitt, Anthony: «Cicero, A Turbulent life» (2001), σελ.213
  24. Rawson, E.: «Cicero» (1975), σελ.100