Κορόνα Σουηδίας
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Χώρα |  Σουηδία |
|---|---|
| Υποδιαίρεση | 100 έρε (öre) |
| ISO 4217 | SEK |
Η σουηδική κορόνα είναι το νόμισμα της Σουηδίας. Η σουηδική ονομασία είναι "krona" (προφέρεται κρούνα), ο πληθυντικός του είναι "kronor" και διαιρείται σε 100 έρε (ενικός και πληθυντικός). Ο κωδικός ISO 4217 είναι SEK.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η κορόνα είναι νόμισμα της Σουηδίας από το 1873, οπότε τέθηκε σε ισχύ η Σκανδιναβική Νομισματική Ένωση μεταξύ Δανίας και Σουηδίας, στην οποία προσχώρησε και η Νορβηγία δύο χρόνια αργότερα. Η Ένωση διαλύθηκε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και οι τρεις χώρες διατήρησαν τα ανεξάρτητα νομίσματά τους με το ίδιο όνομα.
Σύμφωνα με τη Συμφωνία Ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Σουηδία οφείλει να υιοθετήσει το ευρώ. Στις 14 Σεπτεμβρίου 2003 όμως, ένα δημοψήφισμα για το θέμα αυτό κατέληξε σε αρνητική απάντηση. Η Σουηδία δε συμμετέχει ούτε στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών ΙΙ, η διετής συμμετοχή στον οποίο είναι προϋπόθεση για την υιοθέτηση του ευρώ. Έτσι, η αντικατάσταση της κορόνας μετατίθεται για το μέλλον.
Η εισαγωγή της κορόνας, η οποία αντικατέστησε το riksdaler ή riksmynt, ήταν ένα αποτέλεσμα της δημιουργίας της Σκανδιναβικής νομισματικής ένωσης, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 1873 και διήρκεσε μέχρι τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι συμμετέχοντες στην ένωση ήταν οι Σκανδιναβικές χώρες. Η κορόνα ήταν χρυσό πρότυπα που ορίζεται με ως 1⁄2480 από ένα χιλιόγραμμο του καθαρού χρυσού.[ασαφές]
Μετά από τη διάλυση της νομισματικής ένωσης, η Σουηδία, η Δανία και η Νορβηγία αποφάσισαν να κρατήσουν τα ονόματα των αντίστοιχων και πλέον χωριστών νομισμάτων τους.
Μεταξύ 1873 και 1876 εισήχθησαν τα νομίσματα των 1, 2, 5, 10, 25 και 50 έρε και τα νομίσματα των 1, 2, 10 και 20 κορωνών. Τα νομίσματα των 1, 2 και 5 έρε κόπηκαν από χαλκό, τα νομίσματα των 10, 25 και 50 έρε καθώς και τα νομίσματα των 1 και 2 κορωνών κόπηκαν από ασήμι, ενώ αυτά των 10 και 20 κορωνών κόπηκαν από χρυσό. Το 1881 εισήχθη το χρυσό νόμισμα των 5 κορωνών.
Η παραγωγή των χρυσών νομισμάτων έπαψε το 1902 και μόνο εν συντομία ξαναξεκίνησε το 1920 και το 1925 πριν πάψει ολοκληρωτικά. Λόγω των ελλείψεων μετάλλων κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο σίδηρος αντικατέστησε τον χαλκό μεταξύ 1917 και 1919. Το χαλκονικέλιο αντικατέστησε το ασήμι στα νομίσματα των 10, 25 και 50 έρε το 1920, αλλά το 1927 τα παραπάνω νομίσματα εκδόθηκαν και πάλι με ασήμι.
Ελλείψεις μετάλλων λόγω Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου πάλι οδήγησε σε αλλαγές στη σουηδική δημιουργία. Τα χαλκονικέλια νομίσματα των 10, 25 και 50 έρε εκδόθηκαν πάλι μεταξύ 1940 και 1947. Το 1942, ο σίδηρος αντικατέστησε πάλι τον χαλκό (έως το 1952) και το ασημένιο περιεχόμενο των άλλων νομισμάτων μειώθηκε. Το 1962, το χαλκονικέλιο αντικατέστησε το ασήμι στα νομίσματα των 10, 25 και 50 έρε. 5 ασημένια νομίσματα παρήχθησαν το 1954, το 1955 και το 1971, με σχέδια παρόμοια με αυτά των σύγχρονων κερμάτων των 1 και 2 κορωνών.
Το 1971, τα νομίσματα των 1 και 2 έρε και των 2 κορωνών σταμάτησαν να παράγονται. Το μέγεθος του νομίσματος των 5 έρε μειώθηκε. Το 1972, εισήχθη ένα μικρότερο νόμισμα αξίας 5 κορωνών, χτυπημένο σε ντυμένο[ασαφές] χαλκονικέλιο. Το σημερινό σχέδιο του νομίσματος παράγεται από το 1976. Το 1984, η παραγωγή των νομισμάτων των 5 και 25 έρε τερματίστηκε, ενώ το 1991 σταμάτησε να κόβεται το νόμισμα των 10 έρε. Επίσης το 1991, εισήχθη το νόμισμα των 10 κορονών κομμένο σε αλουμινο-ορείχαλκο, ενώ το 1992, εκδόθηκε το νόμισμα των 50 έρε που ήταν κατασκευασμένο από χρωματισμένο χαλκό. Πρόσφατα έχουν υπάρξει εκκλήσεις για την κατάργηση του νομίσματος των 50 έρε, συνήθως λόγω της χαμηλής αγοραστικής δύναμης του και εξαιτίας του γεγονότος ότι το νόμισμα αυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις περισσότερες μηχανές χώρων στάθμευσης και μηχανές πώλησης.
Από τις άλλες μετονομασίες που έχουν εκδοθεί στο παρελθόν, οι 2 κορόνες αποτελούν νόμιμο χρήμα από το 1868 αν και συναντάται εξαιρετικά σπάνια λόγω της χαμηλής αξίας του. Επιπλέον, όλα τα νομίσματα, που σχετίζονται με ιωβηλαία ή είναι αναμνηστικά (και έχουν εκδοθεί από το 1897 ή αργότερα) είναι επίσης νόμιμο χρήμα. Σήμερα η Σουηδία αποτελεί μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αν και για να ενταχθεί πλήρως σε αυτή θα πρέπει να αντικαταστήσει την κορόνα με το ευρώ. Στις 14 Σεπτεμβρίου 2003 διεξήχθη δημοψήφισμα το οποίο επέφερε συντριπτική ήττα για τους υποστηρικτές του ευρώ με 80% κατά της υιοθέτησης νέου νομίσματος. Ωστόσο μερικά μεγάλα πολιτικά κόμματα συνεχίζουν να θεωρούν ότι θα ήταν προς το εθνικό συμφέρον να καταργηθεί η κορόνα, αλλά όλοι έχουν δεσμευτεί να τηρήσουν τα αποτελέσματα προς το παρόν, και δεν έχουν παρουσιάσει κανένα ενδιαφέρον για να προκύψει το ζήτημα πάλι. Τέλος σε μία δημοσκόπηση τον Μάιο του 2007 περί υιοθέτησης του Ευρώ τα αποτελέσματα παρουσίαζαν πως οι ενάντιοι ανέρχονταν στο ποσοστό των 53.8% ενώ οι υποστηρικτές στο 33.3% και οι αβέβαιοι στο 12.9% [εκκρεμεί παραπομπή]. Έτσι η Σουηδία δε συμμετέχει ούτε στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών ΙΙ, η διετής συμμετοχή στον οποίο είναι προϋπόθεση για την υιοθέτηση του ευρώ. Έτσι, η αντικατάσταση της κορόνας μετατίθεται για το μέλλον. Ωστόσο, μερικοί δήμοι (π.χ. η Χαπαράντα στα σύνορα με τη Φινλανδία) χρησιμοποιούν το ευρώ ως συνεπίσημο νόμισμα, εκ των οποίων οι περισσότεροι βρίσκονται στα σύνορα με τη Δανία και τη Φινλανδία (η οποία χρησιμοποιεί το ευρώ), ενώ στη Στοκχόλμη χρησιμοποιείται ανεπίσημα.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κεντρική Τράπεζα της Σουηδίας Αρχειοθετήθηκε 2005-11-30 στο Wayback Machine.