Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κατταβιά Ρόδου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 35°57′0″N 27°46′0″E / 35.95000°N 27.76667°E / 35.95000; 27.76667

Κατταβιά
Κατταβιά is located in Greece
Κατταβιά
Κατταβιά
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα[1]
ΠεριφέρειαΝοτίου Αιγαίου
Περιφερειακή ΕνότηταΡόδου
ΔήμοςΡόδου
Δημοτική ΕνότηταΝότιας Ρόδου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΔωδεκάνησα
Υψόμετρο60
Πληθυσμός
Μόνιμος300
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας851 09
Τηλ. κωδικός22440
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Κατταβιά, που σε επίσημα κυρίως έγγραφα αναφέρεται ως Κατταβία[2][3] πιθανόν λόγω της προέλευσης και τονισμού του ονόματος από τον θρυλικό γενάρχη Κάτταβο και τον αρχαίο Δήμο Κατταβίων,[4] είναι οικισμός της Ρόδου στα Δωδεκάνησα, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως παραδοσιακός (ΦΕΚ 594/τεύχος Δ΄/13-11-1978).

Γεωγραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Κατταβιά βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο του νησιού σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 59 μ. και σε απόσταση περίπου 80 χλμ. από την πόλη της Ρόδου.[2][5] Ο οικισμός απέχει οδικώς περίπου 3,5 χλμ. από τη δυτική ακτή, 7,5 χλμ. από την ανατολική και 8,5 χλμ. από το νότιο άκρο του νησιού.

Στην ανατολική ακτή υπάρχουν παραλίες ιδανικές για κολύμβηση όπως του Πλημμυριού, του Ποταμού και του Γερματά ή νοτιότερα οι αμμώδεις του Αγ. Γεωργίου και του Κόρακα. Στη δυτική ακτή ή Πάνω Γιαλό, όπως αποκαλείται από τους ντόπιους, επικρατεί συνήθως έντονος κυματισμός που δυσκολεύει την κολύμβηση. Αποτελεί ωστόσο εξαιρετικό σημείο θέασης για τη δύση του ήλιου και τις βραχονησίδες του Καράβολα και της Κτενιάς (Χτένια, Χτενιές), την οποία ο τοπικός θρύλος αναφέρει σαν πετρωμένο καράβι ως αποτέλεσμα της τιμωρίας των πειρατών και του πλοίου τους για την αρπαγή τού εικονίσματος της Παναγίας Σκιαδενής. Τέλος στο νότιο άκρο δεσπόζει το Πρασονήσι με τον ιδιαίτερο αμμώδη βραχίονα σύνδεσής του με το νησί της Ρόδου και τις διαφορετικές συνθήκες κυματισμού στις εκατέρωθεν ακτές που δημιουργούνται, οι οποίες είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στους λάτρεις της ιστιοσανίδας. Ανά περιόδους συνήθως ετών η παλίρροια και οι συνθήκες κυματισμού καλύπτουν μικρό ή μεγαλύτερο τμήμα αυτής της λωρίδας άμμου, αποκόπτοντας τη δίοδο στο μικρό νησί. Η λαϊκή δεισιδαιμονία του παρελθόντος θεωρούσε πως όταν τα νερά σκέπαζαν μεγάλο τμήμα της, τότε προμηνύονταν δυσάρεστα γεγονότα.

Τα όρια της κοινότητας της Κατταβιάς εκτείνονται σε όλο το νότιο άκρο του νησιού, καλύπτοντας 97,3 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το έδαφος είναι πεδινό και περιλαμβάνει καλλιεργούμενες εκτάσεις (13.500 στρέμματα), βοσκότοπους (80.700 στρέμματα), δασώδεις εκτάσεις (1.800 στρέμματα) και σπίτια, δρόμους, βράχια, νερά, κ.ά. (1.000 στρέμματα).[5] Κορυφές με υψόμετρο πάνω από τα 200 μ. είναι το Πηλιόκαστο ή Παλαιόκαστρο (262 μ.), ο Σταυρός (262 μ.), η Βίγλα (237 μ.), η Σταυρωτή (222 μ.), ο Γιάρος (219 μ.) και το Όρος (214 μ.).

Μεγάλες εκτάσεις τής Κατταβιάς συγκαταλέγονται με κωδικό GR171 στο διεθνές δίκτυο των Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά[6] και με κωδικούς GR4210005 & GR4210031 στις περιοχές Natura 2000.[7]

Ιστορικά στοιχεία και μνημεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η περιοχή της Κατταβιάς κατοικείται από τους αρχαίους χρόνους. Ειδικότερα στην τοποθεσία της Βρουλιάς (Υπ. Πολιτισμού-Οδυσσεύς), που βρίσκεται στο νότιο άκρο της Ρόδου απέναντι από το Πρασονήσι, έχει ανασκαφεί από δανική αρχαιολογική αποστολή (1907-1908) ένας από τους σημαντικότερους πρώιμους οικισμούς του αιγαιακού χώρου με συγκροτημένο πολεοδομικό σχεδιασμό (Μια σταγόνα ροδιακής ιστορίας: Αρχαίος οικισμός Βρουλιάς στο Πρασονήσι – YouTube). Ευρήματα από την ανασκαφή, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται τα ξεχωριστά αγγεία τύπου Βρουλιάς (Υπ. Πολιτισμού-Οδυσσεύς), εκτίθενται σε μουσεία της Δανίας και της Κωνσταντινούπολης.[8] Στον ίδιο αρχαιολογικό χώρο απαντάται και το ψηφιδωτό δάπεδο μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής.

Ένας ακόμη αρχαϊκός παραθαλάσσιος οικισμός με την ονομασία Κύρβη, ο οποίος τοποθετείται στην παραλία του Πλημμυριού, θεωρείται πως καταστράφηκε από πλημμυρίδα. Με μικρότερες πιθανότητες χωροθετείται στην ίδια περιοχή και ο οικισμός Ιξία.[4] Στο Ακρωτήρι του Γερματά (Άκρα Βιγλί), που είναι ανάμεσα στους κόλπους του Πλημμυριού και του Αγίου Γεωργίου, σώζονται τα ερείπια μιας μεσαιωνικής βίγλας (Κάστρα της Ελλάδας: Βίγλα στην Άκρα Γερματάς). Παρόμοια τα υπολείμματα τουλάχιστον άλλης μίας μεσαιωνικής βίγλας εντοπίζονται στον χώρο του φάρου στο Πρασονήσι (Κάστρα της Ελλάδας: Βίγλα Πρασονησίου).

Ο εμβληματικός Φάρος του Πρασονησιού κατασκευάστηκε στο νότιο άκρο της νησίδας το 1890 από τη Γαλλική Εταιρεία Οθωμανικών Φάρων. Ο κυλινδρικός πύργος του έχει ύψος 14 μ. και εκπέμπει φως από εστιακό ύψος 65 μ. (Παραδοσιακοί ελληνικοί Φάροι: Φάρος Πρασονήσι Ρόδου). Το 1986 η λειτουργία του αυτοματοποιήθηκε, καθιστώντας πλέον μη αναγκαία την παρουσία των φαροφυλάκων του. Οι εγκαταστάσεις του εγκαταλείφθηκαν και το 1996 έγινε μια πρώτη προσπάθεια συντήρησης του κτιρίου από την Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού στην οποία φέρεται να ανήκει.[9] Το 2017 με απόφαση που εκδόθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού (ΦΕΚ 37/ΑΑΠ/27-02-2017) ο φάρος χαρακτηρίστηκε ως μνημείο λόγω των αναλλοίωτων αρχιτεκτονικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών του.

Κοντά στην παραλία του Αγίου Γεωργίου και συγκεκριμένα στην περιοχή της Καμάρας υπάρχει μία κατακόμβη ή νεκροθάλαμος, χωρίς όμως τεκμηριωμένη χρονολόγηση.[10] Το όρυγμα αυτό είναι αψιδωτής διατομής, έχει μήκος περίπου 110 μ. και διακλαδώνεται σε διαφορετικά υψομετρικά επίπεδα. Ενδιαφέρουσα είναι η ύπαρξη ενός θαλάμου πιθανόν νεκρικού περίπου 18 τ.μ. και ύψους 2,2 μ.. Οι επιχωματώσεις που υπάρχουν στο τέλος της υπόγειας στοάς φανερώνουν πως είτε έγινε πτώση της οροφής της είτε εγκαταλείφθηκε ημιτελής. Ο θρύλος θέλει το συγκεκριμένο όρυγμα να έχει μήκος πολλών εκατοντάδων μέτρων και να συνδέει την παραλία του Αγ. Γεωργίου με αυτήν του Γερματά.

Σύμφωνα με την παράδοση στην περιοχή της Κατταβιάς υπήρχαν 44 χωριά, των οποίων καταγεγραμμένες διασώζονται 40 ονομασίες.[11] Αυτά θα πρέπει να θεωρούνται περισσότερο ως μικρές ή μεγαλύτερες τοποθεσίες ύπαρξης οικημάτων πιθανόν διαφορετικών εποχών. Φαίνεται πως σε κάποια περίοδο, η οποία δεν μπορεί να προσδιοριστεί, ικανός πληθυσμός συγκεντρώθηκε στην τοποθεσία που βρίσκεται ο σημερινός οικισμός, δημιουργώντας την τωρινή κύρια κοινότητα της Κατταβιάς. Ο λαϊκός θρύλος θέλει να παίρνει την ονομασία της από τον γενάρχη Κάτταβο. Το βέβαιο είναι ότι όλο το νότιο τμήμα της νήσου Ρόδου κατοικούνταν από τους Καττάβιους, αποτελώντας σημαντικό τμήμα του κράτους της Λίνδου κατά την αρχαιότητα.[12] Στην περιοχή έχουν επίσης εξακριβωθεί πρότερες θέσεις αρχαϊκών και μυκηναϊκών οικισμών, ενώ σε διάφορες τοποθεσίες όπως στον Άγιο Νικόλαο και στις Αστρακιές έχουν ανασκαφεί μυκηναϊκοί και ελληνιστικοί τάφοι.

Η Κατταβιά αναφέρεται σαφώς στην περίοδο των Ιπποτών της Ρόδου (1309-1523) να οχυρώνεται για να αμυνθεί από τις επιθέσεις των πειρατών και των Οθωμανών, από τους οποίους κατακτήθηκε το 1522. Μέσα στο χωριό υπήρχε ένα ισχυρό οχυρωματικό σύνολο, όπου έβρισκαν καταφύγιο οι κάτοικοι τόσο της Κατταβιάς όσο και των γύρω χωριών της νότιας Ρόδου. Μετά την καταστροφή τού φρουρίου από τους Οθωμανούς κατά τον 18ο αι. απέμεινε μόνο ένας σημαντικός πύργος του, για τον οποίο υπάρχει απεικόνιση (1854) με αναφορές στο οικόσημο του Μεγάλου Μαγίστρου Pierre d’ Aubusson (1476-1503). Σήμερα σώζονται κοντά στην πλατεία του χωριού τα υπολείμματα ενός τμήματος από τη βάση τού συγκεκριμένου κάστρου (Κάστρα της Ελλάδας: Κάστρο Κατταβιάς).[13]

Το προηγούμενο φρούριο συγχέεται συχνά με ένα παλαιότερο της βυζαντινής περιόδου, το οποίο υπήρχε στην κορυφή του Πηλιόκαστρου, όπως αποκαλείται από τους ντόπιους το πυραμιδοειδές ύψωμα (Παλαιόκαστρο, Παλιόκαστρο) που δεσπόζει στον κάμπο της Κατταβιάς. Από αυτό σώζεται σήμερα μια υπόγεια διπλή θολωτή δεξαμενή μαζί με ελάχιστα ερείπια από το τείχος του, καθώς και κάποια υπολείμματα από κτίσματα των Ιταλών (Κάστρα της Ελλάδας: Παλιόκαστρο Κατταβιάς).

Ως αποτέλεσμα του Ιταλοτουρκικού πολέμου του 1912 η Κατταβιά μαζί με όλη τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα πέρασε στον έλεγχο των Ιταλών. Από το 1922 ξεκίνησε η προσπάθεια εποικισμού της πεδιάδας του χωριού. Μετά τις σχετικές δημεύσεις και απαλλοτριώσεις των ιδιοκτησιών των ντόπιων ιδρύθηκε με το διάταγμα 77/29-3-1935 ο αγροτικός οικισμός San Marco di Cattavia. Ανεγέρθηκαν διάσπαρτες στον κάμπο αγροικίες ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής για τους εποίκους, καθώς και το κεντρικό κτιριακό συγκρότημα. Αυτό εκτός από την ομώνυμη εκκλησία στο κέντρο του, περιλάμβανε μεταξύ άλλων στις εκατέρωθεν πτέρυγές του γραφεία διοίκησης, δημοτικό σχολείο, φούρνο, αποθήκες, φασιστική λέσχη και υδραγωγείο (Μια σταγόνα Ροδιακής Ιστορίας: Αγροτικός οικισμός San Marco-Άγιος Παύλος – YouTube).[14]

Σε μικρή απόσταση από το κεντρικό συγκρότημα κατασκευάστηκε ένα ιδιαίτερο κτίσμα με εντυπωσιακή τοξωτή πύλη και επιμήκεις πτέρυγες περιμετρικά ενός εσωτερικού τετράγωνου αιθρίου. Η αρχική χρήση τού κτιρίου ήταν ως μεταξουργείου, αλλά σύντομα μετατράπηκε σε αγροτικές φυλακές με την ονομασία Colonia Penale Agricola.[14] Στις ημέρες μας έχει εγκαταλειφθεί και παραμένει χωρίς συντήρηση. Αντίθετα μέσα στο χωριό υπάρχει μέχρι σήμερα ένα ιταλικό κτίριο τυπικής αρχιτεκτονικής, που στέγαζε τον αστυνομικό σταθμό και αναπαλαιώνεται για να λειτουργήσει ως λαογραφικό μουσείο.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1930 οι Ιταλοί δημιούργησαν στον κάμπο της Κατταβιάς τη μία από τις τρεις αεροπορικές βάσεις του νησιού, από όπου επιχειρούσε η Ιταλική Βασιλική Αεροπορία - Regia Aeronautica (Μια σταγόνα Ροδιακής Ιστορίας: Ιταλικά αεροδρόμια & σταθμός υδροπλάνων Ρόδου – YouTube). Το αεροδρόμιο της Κατταβιάς ή αεροπορείο σύμφωνα με την τοπική του ονομασία, έγινε στόχος της RAF η οποία βομβάρδιζε με σφοδρότητα την περιοχή από το 1941. Οι ίδιοι οι Ιταλοί επίσης, μετά τις μάχες τους το 1943 σε αυτό το πεδίο με τους Γερμανούς ανατίναξαν τις υπάρχουσες υποδομές πριν παραδοθούν. Στην ευρύτερη περιοχή οι Ιταλοί διατηρούσαν ικανές στρατιωτικές δυνάμεις. Χαρακτηριστική είναι η ύπαρξη κτιρίων των πυροβολαρχιών Bragadino και Mocenigo σε δύο τοποθεσίες της Κατταβιάς από τις επτά που υπήρχαν συνολικά σε όλο το νησί (Μια σταγόνα Ροδιακής Ιστορίας: Ιταλική πυροβολαρχία Κατταβιάς – YouTube).

Ιεροί ναοί και μοναστήρια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη νότια είσοδο του χωριού βρίσκεται η κοιμητηριακή εκκλησία της Παναγίας Καθολικής, ένας μονόχωρος σταυροειδής λατινικού τύπου ναός, που τιμάται τον δεκαπενταύγουστο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Οικοδομήθηκε στην περίοδο της ιπποτοκρατίας (1310-1522) πιθανόν επί παλαιότερης βασιλικής, από την οποία διατηρούνται ορισμένα μόνο αρχιτεκτονικά μέλη. Αυτός ίσως είναι ο λόγος που συχνά αναφέρεται ο ναός ως του 10ου-11ου αι.. Εσωτερικά αγιογραφήθηκε από τον Χιώτη μοναχό Γρηγόριο κατά τον 17ο αι. ενώ πριν από το 1859, σύμφωνα με χάραγμα στο θυρόφυλλο του ναού, έγινε η προσθήκη δύο σταυροθολίων στη δυτική όψη του (1839-1856) για χρήση τους ως πρόναου και οστεοφυλακίου.[4][15]

Περίπου 3,5 χλμ. πριν από την κεντρική είσοδο του χωριού βρίσκεται ο Άγιος Παύλος (Απόστολος Παύλος), ένας μονόχωρος σταυροθολιακός ναός/ξωκλήσι (1810),[4][16] που έδωσε την ονομασία του σε όλη τη γύρω περιοχή, την οποία ο ντόπιοι αποκαλούσαν Κολόνια (από το ιταλικό colonia: αποικία). Οι Ιταλοί κατά την περίοδο της κατοχής του νησιού (1912-1943) δημιούργησαν εκεί τον αγροτικό οικισμό του San Marco με την ομώνυμη μονόκλιτη βασιλική κυλινδρικής επιστέγασης καθολική εκκλησία, η οποία σχεδιάστηκε το 1922 και εγκαινιάστηκε το 1937.[14] Ο Άγιος Μάρκος αναπαλαιώθηκε και λειτουργεί από το 2017 ως ορθόδοξος ναός, ενώ συνεχίζονται οι εργασίες αποκατάστασης του καμπαναριού του.

Μέσα στο χωριό βρίσκεται ο ενοριακός ναός της Αγίας Παρασκευής (1895), στον περίβολο του οποίου υπάρχει και το νεοκλασικού τύπου Παλιό Σχολείο του χωριού που λειτουργεί σήμερα ως πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο. Η Αγία Παρασκευή τιμάται στις 26 Ιουλίου και στην πλατεία του χωριού γίνεται από την παραμονή το πανηγύρι του εορτασμού της, το οποίο ακολουθείται την επόμενη ημέρα από το πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα. Στον Άγιο Παντελεήμονα, που τιμάται στις 27 Ιουλίου, είναι αφιερωμένος ένας άλλος ναός/ξωκλήσι (20ός αι.), που βρίσκεται 1,5 χλμ. πριν από το χωριό.

Σημαντικό προσκύνημα σε απόσταση 7 χλμ. από το χωριό προς την ομώνυμη παραλία της ανατολικής ακτής είναι επίσης το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου (17ος αι.) ή αλλιώς του Αϊ-Γιώργη της νύφης, σύμφωνα με το παραδοσιακό αφήγημα για την κτήση του. Στις ημέρες μας δεν μονάζει πλέον κανείς εκεί, αλλά τα κελιά τού μοναστηριού δέχονται φιλόξενα τους χωριανούς και τους επισκέπτες, ιδίως στο πανηγύρι που γίνεται κάθε χρόνο στην αυλή του.

Εκτός από τα προηγούμενα υπάρχουν στην έκταση της κοινότητας της Κατταβιάς εννέα ακόμη ξωκλήσια του 19ου και του 20ού αι.. Ο Άγιος Νεκτάριος, ο Άγιος Σταμάτιος, ο Άγιος Αντώνιος και ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι στις παρυφές του οικισμού, ο Άγιος Στέφανος, ο Άγιος Νικόλαος και οι Άγιοι Θεόδωροι στον κάμπο, ενώ ο Άγιος Μηνάς και ο Προφήτης Ηλίας βρίσκονται σε υψώματα πάνω από το χωριό. Καθένα από αυτά τα ξωκλήσια έχει τη δική του ξεχωριστή ιστορία και σημασία.

Στον Άγιο Μηνά μεταφέρεται πεζή κάθε χρόνο το πρωί της Κυριακής του Πάσχα η εικόνα της Παναγιάς Σκιαδενής. Οι νέοι του χωριού την παραλαμβάνουν το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου από τη Μονή της (Ιερά Μονή Σκιαδίου), της οποίας κτήτορας και πρώτος Ηγούμενος ήταν ο Κατταβενός αρχιμανδρίτης Ιγνάτιος Ζαννετίδης (1816-1892). Στη συνέχεια οι νέοι, τρέχοντας από το ύψωμα του Αγίου Μηνά, κατεβάζουν την εικόνα στο πλάτωμα Χάλαβρο του χωριού, όπου εκεί περιμένουν οι πιστοί για να υποδεχτούν την Παναγία. Το εικόνισμα ξημερώνεται στο σπίτι κάποιας οικογένειας, που ζητά την ευλογία της Σκιαδενής, ενώ τη Δευτέρα του Πάσχα περιφέρεται στα σπίτια του χωριού και γίνεται παράκληση. Τη Λαμπρή Τρίτη η εικόνα μεταφέρεται στο κοιμητήριο, όπου με τη συνοδεία του ιερέα και των κατοίκων αποτίθεται διαδοχικά σε όλους τους τάφους, μνημονεύοντας τα ονόματα των εκλιπόντων. Οι συγγενείς φιλεύουν κουλούρια και γλυκίσματα, ενώ ακολούθως το εικόνισμα πηγαίνει πάλι στο Χάλαβρο ώστε μετά τη δέηση να πάρει τον δρόμο της επιστροφής για τη Μονή.

Παρόμοια μεταφέρεται κάθε χρόνο πεζή από τους εφήβους του χωριού η εικόνα της Παναγιάς Πλημμυριανής. Αφού την παραλάβουν από τον Ναό της Ζωοδόχου Πηγής (1837) στο Πλημμύρι την ημέρα του εορτασμού της, δηλαδή τη Λαμπρή Παρασκευή της Διακαινησίμου, κάνουν μια ενδιάμεση στάση στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου και φτάνουν το απόγευμα της ίδιας ημέρας στο χωριό. Τρέχοντας περιφέρουν το εικόνισμα στην πλατεία του χωριού και στη συνέχεια το μεταφέρουν στον Ναό της Αγίας Παρασκευής.

Πληθυσμός και ασχολίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Κατταβιά (Κατταβία) αναφέρεται επίσημα στο ΦΕΚ 248/τεύχος Α΄/28-09-1948 να ορίζεται ως έδρα της ομώνυμης κοινότητας.[3] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του με το Κλεισθένης Ι,[17] μαζί με τον Άγιο Παύλο (όπου απογράφεται ο κοντινός στο Πλημμύρι οικισμός του Χόχλακα), τη Μαχαιρία (Μαχαιριά, Μαχαίρια) και το Πρασονήσι (Φάρος) αποτελούν την κοινότητα της Κατταβιάς, που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα (πρώην Δήμο) Νότιας Ρόδου του Δήμου Ρόδου. Είναι η μεγαλύτερη σε έκταση τοπική κοινότητα από τις δέκα της Νότιας Ρόδου και σύμφωνα με την απογραφή του 2021 έχει 323 κατοίκους (Κατταβία: 300, Άγιος Παύλος: 22, Μαχαιριά: 1, Πρασονήσιον-Φάρος: 0).[18] Οι απογραφές πληθυσμού της κοινότητας μετά την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου και την ενσωμάτωσή της στην Ελλάδα έχουν ως εξής:

Απογραφή 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Πληθυσμός 634[19] 625[20] 501[21] 567[22] 550[23] 465[24] 278[25] 323

Στην κοινότητα της Κατταβιάς έχουν εγκατασταθεί μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, οι οποίες αφορούν τόσο σε φωτοβολταϊκά όσο και σε αιολικά πάρκα 15 συνολικά ανεμογεννητριών που βρίσκονται στα υψώματα της Βίγλας και της Σταυρωτής. Στην περιοχή λειτουργεί ακόμη ο ΘΗΣ Νότιας Ρόδου (ΑΗΣ Κατταβιάς), του οποίου οι εγκαταστάσεις μετά από αρκετές τροποποιήσεις της χωροθέτησής τους κατασκευάστηκαν στο Σελλάρι και στην Πλάκα Στένη και ξεκίνησαν σταδιακά από το 2018 την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος με προβλεπόμενη συνολική ισχύ περίπου 115 MW. Στην ίδια περιοχή, δηλαδή σε τμήμα της διαδρομής από τον οικισμό του χωριού προς το Πρασονήσι εκτείνεται το πεδίο βολής και ασκήσεων Κατταβιάς.

Οι κάτοικοι της κοινότητας της Κατταβιάς ασχολούνταν ανέκαθεν με γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες, ενώ ορισμένοι καταπιάνονταν με την αλιεία. Το πεδινό έδαφος με την άρδευσή του, μέσω πλήθους πηγαδιών και δεξαμενών παλαιότερα ή μέσω γεωτρήσεων στις ημέρες μας, υποστήριζε πάντα την καλλιέργεια σιτηρών, μποστανιών, πατάτας και άλλων ειδών ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται τα φασόλια ή λόπια όπως είναι η τοπική ονομασία τους. Τα λόπια έχουν χαρακτηριστεί από την ΕΕ ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ).[26] Επίσης οι εκτεταμένοι βοσκότοποι της περιοχής επέτρεψαν την κτηνοτροφία αρκετών κοπαδιών αμνοεριφίων, ενώ στις προηγούμενες δεκαετίες είχε αναπτυχθεί ιδιαίτερα και η σταβλισμένη εκτροφή βοοειδών όπως και η χοιροτροφία. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι στην περιοχή είχαν εγκατασταθεί τόσο ζυγός βοοειδών όσο και γαλακτοκομείο για τη συγκέντρωση και επεξεργασία του γάλατος. Στην περιοχή του Αγίου Παύλου υπάρχει ακόμη και σήμερα η αποθήκη του αγροτικού συνεταιρισμού και σιλό σιτηρών, ενώ στο χωριό λειτουργεί τα τελευταία χρόνια μονάδα μεταποίησης παραδοσιακών ζυμαρικών.[27] Στην εποχή μας οι παραπάνω ασχολίες των κατοίκων υλοποιούνται σε σημαντικά μικρότερο βαθμό, ενώ δεν υφίστανται πλέον τα ξυλουργεία, σιδηρουργεία-μηχανουργεία, ραφτάδικα, κ.ά., που δραστηριοποιούνταν σε παλαιότερες δεκαετίες.

Η τουριστική ανάπτυξη της Νότιας Ρόδου έχει οδηγήσει αρκετούς κατοίκους στα τουριστικά επαγγέλματα αλλά και στη διάθεση ικανού αριθμού οικημάτων του χωριού για βραχεία μίσθωση. Στην Κατταβιά υπάρχουν επίσης ορισμένες μονάδες ενοικιαζόμενων δωματίων, ενώ στην πλατεία του χωριού λειτουργούν δύο παντοπωλεία και τέσσερα καφενεία-εστιατόρια, που εξυπηρετούν τις αυξημένες ανάγκες της θερινής περιόδου. Αξιοσημείωτες τέλος είναι οι τουριστικές μονάδες που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή της Μαχαιρίας (παραλία Πρασονησιού), καθώς και το σημαντικό τουριστικό συγκρότημα στην παραλία του Πλημμυριού. Παράλληλα στον Γερματά, δηλαδή προς το νότιο άκρο της παραλίας του Πλημμυριού, δημιουργήθηκε στη δεκαετία του '80 και λειτουργεί μέχρι σήμερα μονάδα ιχθυοκαλλιεργειών.

Φωτοθήκη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Περιδέραιο Μυκηναϊκής περιόδου που βρέθηκε στην Κατταβιά.
Περιδέραιο Μυκηναϊκής περιόδου που βρέθηκε στην Κατταβιά.  
Τα περίχωρα του χωριού Κατταβιά με το χωριό στο βάθος.
Τα περίχωρα του χωριού Κατταβιά με το χωριό στο βάθος.  
Η πλατεία του χωριού.
Η πλατεία του χωριού.  
Παλιό μεταξουργείο
Παλιό μεταξουργείο 

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
  2. ↑ 2,0 2,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 33. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 33. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2023. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Παπαμανώλη, Θ.Γ. (1957). Ρόδος (τόμ. Β). Αθήναι: έ.τ.ι. σελ. 168-169. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Εγκυκλοπαίδεια Υδρία (1984). Λήμμα Κατταβία. Τόμος 32, σελ. 54. Εταιρεία Ελληνικών Εκδόσεων Α.Ε.
  6. ↑ «Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία». GR171 Κεντρική Ρόδος και περιοχές Λίνδου, Μεσαναγρού και Καταβιάς - Πρασονησίου. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2024. 
  7. ↑ «N2K GR4210031 dataforms». natura2000.eea.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2023. 
  8. ↑ «Εφημερίδα "Η Ροδιακή"». Ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο της Βρουλιάς. 20 Νοεμβρίου 2015. 
  9. ↑ Εφημερίδα "Δημοκρατική". Στα Δωδ/νησα σώζονται πέντε παλιοί παραδοσιακοί φάροι - “Αργοσβήνει” ο φάρος στο Πρασονήσι. 28 Σεπτεμβρίου 2022.
  10. ↑ Inglieri, R.U. (1936). Carta Archeologica dellIsola di Rodi. Firenze: R. Istituto geografico militare.
  11. ↑ Σηφόπουλος, Τσ. (1996, Αύγουστος 5). Το χωριό Κατταβιά. Εβδομαδιαία Εφημερίδα "Η Δράσις", 30.
  12. ↑ «Ρόδος». Εγκυκλοπαίδεια Δομή. 25. Αθήνα: Εκδόσεις «Δομή» Α.Ε.. 2007. ISBN 960-8177-77-4. 
  13. ↑ Στεφανίδου, Α.Στ. (2004). Η μεσαιωνική Ρόδος: Με βάση το χειρόγραφο και την εικονογράφηση του Johannes Hendenborg (1854). Αθήνα Εκδ. Σταμούλη (ISBN: 960-8353-48-3).
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Χατζηκαντής, Ε. (2017). Η αρχιτεκτονική του ιταλικού εποικισμού στη Ρόδο. Α.Π.Θ. Τμήμα Αρχιτεκτόνων μηχανικών: Ερευνητική διπλωματική εργασία.
  15. ↑ Ντέλλας, Γ.Η. (2011). Οι σταυροθολιακές εκκλησίες της Δωδεκανήσου (1750-1924) Παράρτημα Α΄ Κατάλογος Σταυροθολιακών Εκκλησιών Δωδεκανήσου. Ε.Μ.Π Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών: Διδακτορική διατριβή.
  16. ↑ Ντέλλας, Γ.Η. (2012). Οι σταυροθολιακές εκκλησίες της Δωδεκανήσου (1750-1924). Δωδεκάνησος - Επίσημον Δελτίον των εν Δωδεκανήσω Επαρχιών του Οικουμενικού Θρόνου, Τεύχος Ζ΄ (ISSN: 1792-0507).
  17. ↑ «Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας: e-nomothesia.gr». 
  18. ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων Μόνιμου Πληθυσμού κατά οικισμό». 
  19. ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 194 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf. 
  20. ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 57 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf. 
  21. ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 57 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2022-09-14. 
  22. ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 68 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf. 
  23. ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 72 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf. 
  24. ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 73 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf. 
  25. ↑ ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2017-11-24 στο Wayback Machine.», σελ. 10854 (σελ. 380 του pdf)
  26. ↑ «Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων» (PDF). Προδιαγραφές «Φασόλια Κατταβιάς Ρόδου / Λόπια Κατταβιάς Ρόδου» Π.Γ.Ε. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2024. 
  27. ↑ «Εφημερίδα "Η Ροδιακή"». Ζυμαρικά από τη Γη της Κατταβιάς. 18 Οκτωβρίου 2017. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κατταβιά_Ρόδου&oldid=10891716"