Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εργοθεραπεία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εργοθεραπεία
Intervention
ICD-9-CM93.83
MeSHD009788
Other codes:{{{OtherCodes}}}

Η Εργοθεραπεία είναι επιστήμη αποκατάστασης που προωθεί θέματα της υγείας, παρέχοντας στους ανθρώπους τη δυνατότητα να εκτελέσουν ουσιαστικές και σκόπιμες δραστηριότητες. Οι Εργοθεραπευτές εργάζονται με άτομα τα οποία πάσχουν από ψυχικές, φυσικές (σωματικές), αναπτυξιακές ή/και συναισθηματικές διαταραχές, χρησιμοποιώντας θεραπείες που αναπτύσσουν, ανακτούν ή διατηρούν τις δραστηριότητες καθημερινής ζωής των ατόμων. Ο Εργοθεραπευτής βοηθά τα άτομα όχι μόνο να βελτιώσουν τις βασικές κινητικές λειτουργίες τους και τις ικανότητες συλλογιστικής τους, αλλά επίσης να αντισταθμίσουν τη μόνιμη απώλεια της εκάστοτε λειτουργίας. Ο απώτερος στόχος της Εργοθεραπείας είναι να βοηθήσει τα άτομα να έχουν ανεξάρτητη, παραγωγική και ικανοποιητική ζωή. Επιπλέον, οι Εργοθεραπευτές ασχολούνται ολοένα και περισσότερο με την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των κοινωνικών, πολιτικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που συμβάλλουν στον αποκλεισμό και τη στέρηση έργου.[1]

Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Εργοθεραπευτών (WFOT) παρέχει τον ακόλουθο ορισμό της Εργοθεραπείας: «Η Εργοθεραπεία ως επιστήμη ασχολείται με την προώθηση θεμάτων τα οποία αφορούν την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων μέσω της εμπλοκής στο έργο». Οι Εργοθεραπευτές χρησιμοποιούν προσεκτική ανάλυση των φυσικών (σωματικών), περιβαλλοντικών, ψυχοκοινωνικών, διανοητικών, πνευματικών, πολιτικών και πολιτιστικών παραγόντων για να εντοπίσουν τα εμποδία για το έργο. Η Εργοθεραπεία αντλεί πληροφορίες από τον χώρο της ιατρικής, της νοσηλευτικής, ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας και πολλών άλλων ειδικοτήτων προκειμένου να αναπτύξει τη δική της βάση γνώσεων. Ένα νέο πεδίο μελέτης, αυτό της Επιστήμης Έργου, έχει αναπτυχθεί για να ενισχύσει την τεκμηρίωση της επιστήμης.

Η εργοθεραπεία (σύνθετος όρος εκ των έργο + θεραπεία) είναι η θεραπεία μιας διαταραχής μέσω σωματικού έργου.[2]

Επίσης, ορίζεται ως "θεραπεία ατόμων με σωματικά, συναισθηματικά ή κοινωνικά προβλήματα μέσω σκόπιμης δραστηριότητας για να τους βοηθήσει να ξεπεράσουν ή να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους",[3] ως "χρήση παραγωγικής ή δημιουργικής δραστηριότητας στη θεραπεία ή αποκατάσταση ατόμων με σωματικές ή συναισθηματικές διαταραχές"[4] και ως "θεραπεία βασισμένη στην εμπλοκή σε σκόπιμες Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής, ειδικά για να παράσχει δυνατότητα ή να ενθαρρύνει τη συμμετοχή σε τέτοιες δραστηριότητες παρά τις βλάβες ή τους περιορισμούς σε σωματικές ή ψυχικές λειτουργίες".[5]

Έχει επίσης περιγραφεί ως "επάγγελμα υγείας στην αποκατάσταση σχεδιασμένο να βοηθά άτομα όλων των ηλικιών με σωματικά, αναπτυξιακά, κοινωνικά ή συναισθηματικά ελλείμματα ώστε να επανακτήσουν και να αποκτήσουν δεξιότητες απαραίτητες για λειτουργική ανεξαρτησία, υγεία και ευεξία"[6] και "θεραπευτική χρήση δραστηριοτήτων αυτοφροντίδας, παραγωγικότητας και ψυχαγωγίας για αύξηση λειτουργικότητας, προαγωγή της ανάπτυξης και πρόληψη αναπηρίας".[7]

Η εργοθεραπεία είναι η εφαρμοσμένη επιστήμη και το επάγγελμα υγείας που παρέχει εξειδικευμένη θεραπεία για να βοηθήσει ανθρώπους να αναπτύξουν, να επανακτήσουν ή να διατηρήσουν δεξιότητες απαραίτητες για να συμμετέχουν σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους.[8]

Οι εργοθεραπευτές πετυχαίνουν το αποτέλεσμα αυτό, καθιστώντας τα άτομα ικανά να πραγματοποιούν δραστηριότητες, οι οποίες ενισχύουν την ικανότητα τους να συμμετέχουν στην καθημερινή ζωή ή τροποποιώντας το φυσικό τους περιβάλλον, προκειμένου να υποστηρίξουν καλύτερα τη συμμετοχή τους.

Η ανάκτηση της λειτουργικότητας του ατόμου γίνεται μέσα από ευχάριστες δραστηριότητες, όπως η ζωγραφική, το παιχνίδι, η κεραμική, η ζαχαροπλαστική, το κέντημα, η υφαντική κ.ά., ενώ η ανάλυση και η τροποποίηση του χώρου του γίνεται έπειτα από κατ' οίκον επίσκεψη.

Οι εργοθεραπευτές σήμερα εργάζονται είτε αυτόνομα, είτε κυρίως σε συνεργασία με άλλους επαγγελματίες υγείας όπως: ιατροί, νοσηλευτές, ψυχολόγοι, φυσικοθεραπευτές κ.α , ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τον ασθενή.

Ιστορία της Εργοθεραπείας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γέννηση της θεραπείας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα στοιχεία χρήσης έργων ως θεραπευτικής μεθόδου ανάγονται στα αρχαία χρόνια. Το 100 π.Χ., ο Έλληνας ιατρός Ασκληπιός εισήγαγε την ανθρωπιστική μεταχείριση των ατόμων με ψυχικές ασθένειες χρησιμοποιώντας ιαματικά λουτρά, εντριβές, άσκηση και μουσική. Αργότερα, ο Κέλσος ενέταξε τη μουσική, τα ταξίδια, τη συνδιάλεξη και την άσκηση στις θεραπείες των θεραπευόμενων του. Ωστόσο, από την εποχή του Μεσαίωνα η έννοια της ανθρωπιστικής μεταχείρισης των ατόμων που θεωρούντο παράφρονες ήταν σπάνια, αν όχι ανύπαρκτη[9].

Στην Ευρώπη του 18ου αιώνα, επαναστάτες, όπως ο Philippe Pinel και ο Johann Christian Reil, μεταρρύθμισαν το σύστημα περίθαλψης. Αντί της χρήσης μεταλλικών αλυσίδων και άλλων εργαλείων χαλιναγώγησης, τα ιδρύματά τους χρησιμοποιούσαν αυστηρή εργασία και ψυχαγωγικές δραστηριότητες στα τέλη του 18ου αιώνα. Αν και ήταν ακμάζον στο εξωτερικό, το ενδιαφέρον για το μεταρρυθμιστικό κίνημα ήταν παρακμάζον στις Ηνωμένες Πολιτείες καθ' όλον τον 19ο αιώνα. Στο ξεκίνημα του 20ού αιώνα, καθώς οι γιατροί άρχισαν να ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για τις χρόνιες νόσους, ο ενθουσιασμός για τη μεταρρύθμιση του συστήματος ψυχικής υγείας αναβίωσε στις Ηνωμένες Πολιτείες διαμέσου της θεραπείας μέσω εργασίας (work therapy).[10]

Η Εργοθεραπεία ως επάγγελμα υγείας συνελήφθη στις αρχές της δεκαετίας του 1910. Δόθηκε έμφαση στην προώθηση της υγείας στους «αναπήρους». Οι πρώτοι επαγγελματίες συγχώνευσαν υψηλής αξίας ιδεώδη, όπως την ύπαρξη μιας ισχυρής εργασιακής ηθικής και τη σημασία της χειροτεχνίας, με επιστημονικές και ιατρικές αρχές. Οι πρώτοι πολέμιοι αυτής της άποψης θεώρησαν την ξυλογλυπτική και τη χειροτεχνία των ασθενών ασήμαντη.[9]

Η εμφάνιση της Εργοθεραπείας αμφισβήτησε τις απόψεις της επικρατούσας επιστημονικής Ιατρικής. Αντί της εστίασης σε αμιγώς φυσικές αιτιολογίες, ισχυρίζονταν ότι ένας σύνθετος συνδυασμός των κοινωνικών, οικονομικών και βιολογικών λόγων προκαλούν δυσλειτουργία. Αρχές και τεχνικές αντλήθηκαν από πλήθος επιστημονικών κλάδων, συμπεριλαμβανομένων, δίχως περιορισμό, της νοσηλευτικής, της ψυχιατρικής, της αποκατάστασης, της αυτοβοήθειας, της ορθοπεδικής και της κοινωνικής εργασίας, για να εμπλουτίσουν το πεδίο εφαρμογής της ειδικότητας. Μεταξύ του 1900 και 1930, οι θεμελιωτές όρισαν τη σφαίρα της πρακτικής και ανέπτυξαν τις θεωρίες της πρακτικής. Στη σύντομη 20ετή διάρκεια, έπεισαν με επιτυχία το κοινό και τον ιατρικό κόσμο για την αξία της Εργοθεραπείας και καθιέρωσαν πρότυπα για την ειδικότητα.[9]

Μια σημαντική έλλειψη πρωτογενών πηγών πληροφόρησης έχει αφήσει τους σημερινούς Εργοθεραπευτές με πολλές ερωτήσεις όσον αφορά τους θεμελιωτές του κλάδου. Πληροφορίες συλλέγονται από πρώιμης κατάρτισης ιδρύματα και νοσοκομεία, επιστημονικά κείμενα των επαγγελματιών, αρχεία κυβερνητικών υπηρεσιών του Πρώτου Παγκοσμίου Πόλεμου, άρθρα εφημερίδων και προσωπικές μαρτυρίες.[9]

Εργοθεραπεία. Κατασκευή παιχνιδιού σε ψυχιατρικό νοσοκομείο. Εποχή Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ανάγκασε τη νέα ειδικότητα να αποσαφηνίσει το ρόλο της στον τομέα της ιατρικής και να καθιερώσει πρότυπα εκπαίδευσης και πρακτικής. Επιπλέον για να αποσαφηνίσει τη δημόσια εικόνα της, η Εργοθεραπεία καθιέρωσε επίσης κλινικές, εργαστήρια και επαγγελματικές σχολές σε εθνικό επίπεδο (στην Αμερική). Λόγω του μεγάλου αριθμού των εν καιρώ πολέμου τραυματισμών, «βοηθοί επανόρθωσης» (ένας γενικός όρος για φυσικοθεραπευτές και εργοθεραπευτές) είχαν προσληφθεί από τον Γενικό Χειρούργο (επικεφαλής του Εντεταλμένου Σώματος Δημόσιας Υπηρεσίας Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών). Μεταξύ του 1917 και 1920, περίπου 148.000 άνδρες τραυματίες εισήχθησαν σε νοσοκομεία μετά την επιστροφή τους από το μέτωπο. Αυτός ο αριθμός δεν λαμβάνει υπ' όψιν όσους τραυματίστηκαν όντες στο εξωτερικό. Η επιτυχία των βοηθών επανόρθωσης, αποτελούμενων σε μεγάλο βαθμό από γυναίκες που προσπαθούν να "κάνουν το καθήκον τους" για να βοηθήσουν την πολεμική προσπάθεια, ήταν ένα μεγάλο επίτευγμα. Μεταπολεμικώς, ωστόσο, δόθηκε αγώνας για να κρατηθούν οι άνθρωποι στην ειδικότητα. Η έμφαση μεταφέρθηκε από την αλτρουιστική εν καιρώ πολέμου νοοτροπία στην οικονομική, επαγγελματική και προσωπική ικανοποίηση που επέρχεται από το να είναι κάποιος θεραπευτής. Για να καταστεί η ειδικότητα περισσότερο ελκυστική, η πρακτική υπάχθηκε σε πρότυπα, ακριβώς όπως και το πρόγραμμα σπουδών. Θεσπίστηκαν κριτήρια εισόδου και εξόδου και ο Αμερικανικός Σύλλογος Εργοθεραπείας (AOTA) συνηγόρησαν υπέρ της μόνιμης απασχόλησης, των αξιοπρεπών αμοιβών και των δίκαιων εργασιακών συνθηκών. Μέσω αυτών των μεθόδων, η Εργοθεραπεία ζήτησε και έλαβε ιατρική νομιμότητα στη δεκαετία του 1920.[9]

Εξέλιξη της φιλοσοφίας της Εργοθεραπείας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η φιλοσοφία της Εργοθεραπείας έχει εξελιχθεί κατά τη διάρκεια της ιστορίας της ειδικότητας. Η φιλοσοφία η οποία αρθρώθηκε από τους ιδρυτές όφειλε πολλά στα ιδεώδη του ρομαντισμού,[11] του πραγματισμού[12] και του ανθρωπισμού που συλλογικά θεωρούνται οι θεμελιώδεις ιδεολογίες του περασμένου αιώνα.[13][14][15]

Ένα από τα πιο διαδεδομένα πρώιμα έγγραφα σχετικά με τη φιλοσοφία της εργοθεραπείας παρουσιάστηκε από τον Adolf Meyer, έναν ψυχίατρο ο οποίος είχε μεταναστεύσει από την Ελβετία στις Ηνωμένες Πολιτείες στα τέλη του 19ου αιώνα ενώ κλήθηκε να παρουσιάσει τις απόψεις του σε μια συνάθροιση της νεοσύστατης κοινότητας της εργοθεραπείας το 1922. Εκείνη την εποχή, ο Δρ. Meyer ήταν ένας από τους κορυφαίους ψυχιάτρους στις Ηνωμένες Πολιτείες και επικεφαλής του νέου ψυχιατρικού τμήματος και της Κλινικής Phipps στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins της Βαλτιμόρης, Μέριλαντ.[16][17]

Ο William Rush Dunton, υποστηρικτής της τότε Εθνικής Εταιρείας για την Προώθηση της Εργοθεραπείας, τωρινού Αμερικανικού Συλλόγου Εργοθεραπείας, προσπάθησε να προωθήσει τις ιδέες ότι το έργο είναι μια βασική ανθρώπινη ανάγκη και ότι το έργο ήταν θεραπευτικό. Από τις δηλώσεις του, προήλθαν μερικές από τις βασικές παραδοχές της εργοθεραπείας, οι οποίες περιλαμβάνουν:

  • Το έργο έχει επιπτώσεις στην υγεία και την ευημερία.
  • Το έργο δημιουργεί δομή και οργανώνει το χρόνο.
  • Το έργο δίνει νόημα στη ζωή, πολιτισμικά και προσωπικά.
  • Τα έργα είναι ατομικά. Οι άνθρωποι εκτιμούν διάφορα έργα.[18]

Αυτά έχουν εκπονηθεί με την πάροδο του χρόνου, προκειμένου να σχηματιστούν οι αξίες που βασίζονται οι Κώδικες Δεοντολογίας οι οποίοι εκδίδονται από κάθε εθνικό σύλλογο. Ωστόσο, η σημασία του έργου για την υγεία και την ευημερία παραμένει το κεντρικό ζήτημα. Επηρεασμένη από την κριτική από την ιατρική και την πληθώρα των σωματικών αναπηριών που προέκυψαν από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η εργοθεραπεία υιοθέτησε μια πιο αναγωγιστική φιλοσοφία για ένα χρονικό διάστημα. Παρότι αυτή η προσέγγιση οδηγεί στην εξέλιξη των τεχνικών γνώσεων σχετικά με την εκτέλεση έργου, οι κλινικοί ιατροί απογοητεύθηκαν και επανεξέτασαν αυτές τις πεποιθήσεις.[19][20] Ως αποτέλεσμα, η πελατο-κεντρική προσέγγιση και το έργο επανεμφανίζονται ως κυρίαρχα θέματα στην ειδικότητα, υποδηλώνοντας ενδεχομένως αυξανόμενη ωριμότητα και αυτοπεποίθηση.[21][22][23] Κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα, η φιλοσοφία της εργοθεραπείας έχει εξελιχθεί από έναν περισπασμό από την ασθένεια, σε θεραπεία, σε παροχή δυνατότητας μέσω σκόπιμου έργου.[18] Αυτό έγινε φανερό με την ανάπτυξη και την ευρεία υιοθέτηση του Καναδικού Μοντέλου της Εκτέλεσης Έργου (Canadian Model of Occupational Performance Αρχειοθετήθηκε 2014-07-12 στο Wayback Machine.). Οι δύο πιο συχνά αναφερόμενες αξίες είναι ότι το έργο είναι απαραίτητο για την υγεία και η έννοια της ολιστικότητας. Ωστόσο, υπήρξαν ορισμένοι διαφωνούντες. Ιδίως ο Mocellin υποστήριξε την εγκατάλειψη της έννοιας της υγείας μέσω έργου ως ξεπερασμένη έννοια για το σύγχρονο κόσμο και αμφισβήτησε την ορθότητα της υποστήριξης της ολιστικότητας, όταν η πρακτική σπάνια την υποστηρίζει.[24][25][26] Οι αξίες που διατυπώθηκαν από τον Αμερικανικό Σύλλογο Εργοθεραπείας έχουν επίσης κατακριθεί για την επικέντρωση τους στον εργοθεραπευτή και την ανικανότητα ανάκλασής τους στη σύγχρονη πραγματικότητα της πολυπολιτισμικής πρακτικής.[27][28]

Επίκεντρο της φιλοσοφίας της εργοθεραπείας είναι η έννοια της εκτέλεσης έργου. Κατά την αξιολόγηση της εκτέλεσης έργου ο εργοθεραπευτής πρέπει να αξιολογήσει τους διάφορους παράγοντες οι οποίοι συμπεριλαμβάνονται στη συνολική εκτέλεση. Αυτή η έννοια γίνεται πιο απτή μέσω της χρήσης μοντέλων, όπως το μοντέλο άτομο-περιβάλλον-έργο το που πρότειναν οι Law et al. (1996).[29] Αυτή η προσέγγιση υπογραμμίζει τη σημασία των ικανοποιήσεων στα έργα ενός ατόμου, διευρύνοντας το σκοπό της εργοθεραπείας πέρα από την απλή ολοκλήρωση των εργασιών στην ολιστική επίτευξη της προσωπικής ευημερίας. Τελευταία οι εργοθεραπευτές έχουν προκαλέσει τον ίδιο τους τον εαυτό να σκεφτούν ακόμα πιο γενικά το πεδίο εφαρμογής της ειδικότητας και να το επεκτείνουν ώστε να περιλαμβάνει συνεργασία με ομάδες οι οποίες βιώνουν στέρηση έργου η οποία προέρχεται κι από άλλες πηγές πέραν της αναπηρίας.[30] Παραδείγματα των νέων και αναδυόμενων πεδίων πρακτικής θα περιλαμβάνουν εργοθεραπευτές που εργάζονται με πρόσφυγες[31], και αστέγους[32].

Η διευρυμένη έκδοση του Καναδικού Μοντέλου Εκτέλεσης Έργου και Εμπλοκής (CMOP-Ε) ενθαρρύνει τους εργοθεραπευτές να σκέφτονται πέρα από την απλή εκτέλεση έργου και στρέφεται προς μοντέλα αλληλεπίδρασης έργου, όπως η στέρηση έργου, η επάρκεια έργου και η δικαιοσύνη έργου. Η ευρύτερη έννοια της εμπλοκής στο έργο περιλαμβάνει όλα όσα κάνουμε για να καταστούμε απασχολούμενοι και είναι σύμφωνη με τον τρόπο με τον οποίο οι εργοθεραπευτές αντιμετωπίζουν τα ζητήματα της παροχής δυνατότητας (έργου) σήμερα.[18]

Παροχή δυνατότητας έργου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βέλτιστη πρακτική στην εργοθεραπεία επιδιώκει να προσφέρει αποτελεσματικές, πελατοκεντρικές υπηρεσίες οι οποίες παρέχουν τη δυνατότητα στους ανθρώπους να εμπλακούν σε έργα της ζωής. Το Καναδικό Μοντέλο της Πελατοκεντρικής Παροχής Δυνατότητας (Canadian Model of Client Centered Enablement - CMCE) ενστερνίζεται την παροχή δυνατότητας έργου ως την κύρια αρμοδιότητα της εργοθεραπείας[18] και το Καναδικό Πλαίσιο Αναφοράς της Διαδικασίας Πρακτικής (Canadian Practice Process Framework - CPPF)[18] ως την κύρια διαδικασία της παροχής δυνατότητας έργου.

Η 4η έκδοση του πλαισίου πρακτικής του Αμερικανικού Συλλόγου Εργοθεραπείας προσδιορίζει τα ακόλουθα Έργα[33]:

  • Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής (ΔΚΖ)
    • Χρήση μπάνιου και ντους
    • Χρήση Τουαλέτας και Υγιεινή Τουαλέτας
    • Ένδυση
    • Κατάποση/Βρώση
    • Σίτιση
    • Λειτουργική κινητικότητα
    • Προσωπική υγιεινή και περιποίηση
    • Σεξουαλική δραστηριότητα
  • Σύνθετες Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής (iΔΚΖ)
    • Φροντίδα τρίτων (συμπεριλαμβανομένης της επιλογής και της εποπτείας των φροντιστών)
    • Φροντίδα κατοικιδίων
    • Ανατροφή παιδιών
    • Διαχείριση επικοινωνίας
    • Οδήγηση και κινητικότητα στην κοινότητα
    • Οικονομική διαχείριση
    • Δημιουργία σπιτιού και διαχείρισή του
    • Προετοιμασία γεύματος και καθαρισμός
    • Θρησκευτικές και πνευματικές δραστηριότητες και έκφραση
    • Διατήρηση ασφάλειας και αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης
    • Αγορές (ψώνια)
  • Διαχείριση Υγείας
    • Προώθηση και διατήρηση κοινωνικής και συναισθηματικής υγείας
    • Διαχείριση συμπτωμάτων και καταστάσεων
    • Επικοινωνία με το σύστημα υγείας
    • Φαρμακευτική διαχείριση
    • Φυσική δραστηριότητα
    • Διατροφική διαχείριση
    • Διαχείριση εξοπλισμού προσωπικής φροντίδας
  • Ξεκούραση και ύπνος
    • Ξεκούραση
    • Προετοιμασία Ύπνου
    • Συμμετοχή σε Ύπνο
  • Εκπαίδευση
  • Εργασία
    • Ενδιαφέροντα και επιδιώξεις απασχόλησης
    • Αναζήτηση και απόκτηση απασχόλησης
    • Εργασιακή απόδοση
    • Προετοιμασία και προσαρμογή στη συνταξιοδότηση
    • Διερεύνηση Εθελοντισμού
    • Συμμετοχή σε Εθελοντισμό
  • Παιχνίδι
    • Εξερεύνηση Παιχνιδιού
    • Συμμετοχή σε Παιχνίδι
  • Ελεύθερος χρόνος/Ψυχαγωγία
    • Διερεύνηση Ελεύθερου χρόνου/Ψυχαγωγίας
    • Συμμετοχή σε Ελεύθερο χρόνο/Ψυχαγωγία
  • Κοινωνική συμμετοχή
    • στην Κοινότητα
    • στην Οικογένεια
    • με Συνομήλικους, φίλους

Το Μοντέλο Παρέμβασης και Διαδικασίας της Εργοθεραπείας [Occupational Therapy Intervention and Process Model (OTIPM)] της Anne Fisher είναι ένα μοντέλο που σχεδιάστηκε για να καθοδηγήσει εργοθεραπευτές στην κλινική συλλογιστική τους. Η εστίασή του είναι από άνω προς τα κάτω (πρώτα εξετάζει ποιες από τις δραστηριότητες δεν ολοκληρώνονται από το άτομο στο πλαίσιό τους και στη συνέχεια καθορίζει το πού και πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί η παρέμβαση). (Fisher, A.D., 2014)

Scandinavian Journal of Occupational Therapy 2013; 20: 162–173. Scandinavian Journal of Occupational Therapy, 21(sup1), 96-107.

Εργοθεραπευτική παρέμβαση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένας Εργοθεραπευτής εργάζεται συστηματικά διαμέσου μιας σειράς σταδίων τα οποία είναι γνωστά ως εργοθεραπευτική παρέμβαση. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές αυτής της διαδικασίας, ακριβώς επειδή έχει περιγραφεί από διαφορετικούς συγγραφείς. Η Creek[34] επιδίωξε να διατυπώσει μια ολοκληρωμένη εκδοχή βασιζόμενη σε εκτενή έρευνα. Αυτή η εκδοχή έχει 11 στάδια, τα οποία για τον έμπειρο εργοθεραπευτή μπορεί να μην ακολουθούνται γραμμικά στην πραγματικότητα. Τα στάδια αυτά έχουν ως εξής:

  • Παραπομπή
  • Συλλογή πληροφοριών
  • Η αρχική εκτίμηση
  • Ταυτοποίηση αναγκών/σχηματισμός προβλήματος
  • Θέσπιση στόχου
  • Σχεδιασμός θεραπευτικής δράσης
  • Θεραπευτική δράση
  • Συνεχής αξιολόγηση και αναθεώρηση της θεραπευτικής δράσης
  • Έκβαση και μέτρηση των αποτελεσμάτων
  • Τέλος της παρέμβασης ή εξιτήριο
  • Αναθεώρηση

Ένα άλλο πλαίσιο αναφοράς παρέμβασης προς χρήση από Εργοθεραπευτές είναι το Καναδικό Πλαίσιο Αναφοράς της Διαδικασίας Πρακτικής (CPPF),[18] που απεικονίζει 8 στάδια δράσης και τρία γενικότερα πλαίσια για τη διαδικασία της πρακτικης βασισμένης στο έργο,και της πελατοκεντρικής παροχής δυνατότητας.

Τα γενικότερα πλαίσια είναι τα εξής:

  • κοινωνικό πλαίσιο
  • πλαίσιο πρακτικής
  • πλαίσιο/-α αναφοράς

Τα 8 στάδια δράσης περιλαμβάνουν:

  • εισαγωγή/έναρξη
  • θέση του πρωταρχικού επιπέδου
  • αξιολόγηση/εκτίμηση
  • συμφωνία σχετικά με τους στόχους και το σχέδιο
  • εφαρμογή του σχεδίου
  • παρακολούθηση/τροποποίηση
  • αξιολόγηση των αποτελεσμάτων
  • ολοκλήρωση/εξιτήριο

Οι Fearing, Law, και Clark[35] πρότειναν μια διαδικασία 7 σταδίων η οποία περιλαμβάνει:

  • προσδιορισμό των ζητημάτων εκτέλεσης έργου
  • επιλογή ενός θεωρητικού πλαισίου αναφοράς
  • αξιολόγηση των παραγόντων που συντελούν στο/-α καθορισμένο/-α ζήτημα/-τα εκτέλεσης έργου
  • συνυπολογισμό των δυναμικών και των πόρων τόσο του πελάτη όσο και του εργοθεραπευτή
  • διαπραγμάτευση των στοχοκατευθυνόμενων αποτελεσμάτων και ανάπτυξη ενός σχεδίου δράσης
  • εφαρμογή του σχεδίου μέσω έργου
  • αξιολόγηση των αποτελεσμάτων

Ένα κεντρικό στοιχείο αυτού του μοντέλου παρέμβασης είναι η έμφαση στον προσδιορισμό των δυναμικών και των πόρων τόσο του πελάτη όσο και των εργοθεραπευτών πριν από την έναρξη της προσπάθειας επίτευξης των αποτελεσμάτων και του σχεδίου δράσης.

Τομείς πρακτικής της Εργοθεραπείας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ρόλος της Εργοθεραπείας επιτρέπει στους Εργοθεραπευτές να εργάζονται σε πλήθος διαφορετικών δομών, να συνεργάζονται με πολλούς διαφορετικούς πληθυσμούς και να αποκτούν μεγαλύτερη «εξειδίκευση». Ακριβώς αυτό το ευρύ φάσμα πρακτικής οδηγεί στη δυσκολία κατηγοριοποίησης των υφιστάμενων τομέων πρακτικής, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπ' όψιν μας το πλήθος των χωρών και των διαφορετικών συστημάτων υγείας στο οποίο εφαρμόζεται. Σε αυτήν την ενότητα χρησιμοποιείται η κατηγοριοποίηση του Αμερικανικού Συλλόγου Εργοθεραπευτών. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι τρόποι κατηγοριοποίησης των τομέων πρακτικής της Εργοθεραπείας, όπως η φυσική (σωματική), η ψυχική και η πρακτική στην κοινότητα (AOTA, 2009). Αυτές οι κατηγορίες προκύπτουν όταν η εκάστοτε θεραπευτική δομή χαρακτηρίζεται από τον πληθυσμό τον οποίο εξυπηρετεί. Παραδείγματος χάριν, μονάδες εντατικής θεραπείας είτε φυσικής (σωματικής) είτε ψυχικής υγείας (π.χ.: νοσοκομεία), υποξείας νοσηλείας (π.χ.: γηροκομεία), εξωτερικά ιατρεία και δομές της κοινότητας.

Εργοθεραπεία κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: κλινήρεις τραυματίες πλέκουν.

Σε καθέναν από τους παρακάτω τομείς πρακτικής ο Εργοθεραπευτής μπορεί να εργαστεί με διαφορετικούς πληθυσμούς, διαγνωστικές κατηγορίες, ειδικότητες και σε διαφορετικές δομές.

Φυσική (σωματική) υγεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Παιδιατρική - Εργοθεραπεία σε Σχολεία, στην Κοινότητα, σε πτέρυγες εσωτερικής νοσηλείας Παιδιατρικού Νοσοκομείου: Συχνά τα παιδιά χρειάζονται υπηρεσίες Εργοθεραπείας για τους ίδιους λόγους που τις χρειάζεται κι ένας ενήλικας. Ωστόσο οι Εργοθεραπευτές προσεγγίζουν την παρέμβαση με διαφορετικό τρόπο όταν απευθύνονται σε παιδιά. Ο Εργοθεραπευτής παρέχει θεραπευτικές προσεγγίσεις μέσω έργου, και τα έργα ενός παιδιού είναι διαφορετικά από εκείνα ενός ενήλικα, και συμπεριλαμβάνουν το παιχνίδι, τις μικροδουλειές ("αγγαρείες"), την αυτοφροντίδα και τη σχολική μελέτη ("μαθήματα").[36] Συχνές περιπτώσεις οι οποίες αφορούν συγκεκριμένα ή είναι συχνότερα απαντούμενες στον παιδιατρικό πληθυσμό και οι οποίες δημιουργούν ανάγκη για υπηρεσίες Εργοθεραπείας περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: αναπτυξιακές διαταραχές, αισθητηριακά ελλείμματα επεξεργασίας και αισθητηριακές ρυθμίσεις, αναπτυξιακές καθυστερήσεις ή ελλείμματα, αυτισμό, [41] συναισθηματικές και συμπεριφορικές διαταραχές (Lambert, 2005). Επιπλέον, τα παιδιά ελέγχονται για όλους τους πιθανούς τραυματισμούς, ασθένειες ή χρόνιες καταστάσεις οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν σε κάθε άτομο ανεξαρτήτου ηλικίας ελλείμματα εκτέλεσης (έργων) στην καθημερινή τους ζωή και έτσι να επωφεληθούν από υπηρεσίες Εργοθεραπείας. [42] Συχνά, ο Εργοθεραπευτής στην παιδιατρική ασχολείται με τις επιπτώσεις που έχουν ορισμένες παθολογικές καταστάσεις στη μάθηση εντός της τάξης και την απαιτούμενη αποκατάσταση και στρατηγικές. Πρέπει να είναι στενά συνυφασμένες με τις υπάρχουσες διδακτικές προσεγγίσεις ώστε να βοηθήσει το μαθητή να επιτύχει το εκπαιδευτικό δυναμικό του.[37]
  • Νοσοκομεία οξείας νοσηλείας: Οξείας νοσηλείας χαρακτηρίζεται ένα ενδονοσοκομειακό περιβάλλον για άτομα με σοβαρή/-ές ιατρική/-ές κατάσταση/-εις που συνήθως οφείλεται σε ένα τραυματικό γεγονός, όπως μια κρανιοεγκεφαλική κάκωση, μια κάκωση νωτιαίου μυελού κ.λπ.. Ο πρωταρχικός στόχος της οξείας νοσηλείας είναι η σταθεροποίηση της ιατρικής κατάστασης του ασθενούς και η αντιμετώπιση κάθε απειλής της ζωής του και κάθε απώλειας λειτουργίας. Η Εργοθεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση της πρώιμης κινητοποίησης, στην αποκατάσταση της λειτουργίας, στην πρόληψη περαιτέρω ύφεσης και στο συντονισμό της περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων του σχεδιασμού μετάβασης (transition planning) και του σχεδιασμού εκροής (discharge planning). Επιπλέον, ο ρόλος της Εργοθεραπείας επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση των ελλειμμάτων και εμποδίων τα οποία περιορίζουν την ικανότητα του ασθενούς να εκτελεί τις δραστηριότητες τις οποίες χρειάζεται ή θέλει να εμπλακεί και οι οποίες σχετίζονται με την ανεξαρτησία του στην αυτοφροντίδα, τη διαχείριση σπιτιού, τα εργασιακά καθήκοντα και τη συμμετοχή σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες και τις ενασχολήσεις του με τα της κοινότητας.[38]
  • Αποκατάσταση εσωτερικών ασθενών (π.χ. Κακώσεις Νωτιαίου Μυελού): Τα άτομα με αναπηρία έχουν το δικαίωμα να ζούν ζωές με νόημα και με αίσθηση σκοπού. Όταν μια αναπηρία εμφανίζεται είναι μερικές φορές δυνατή η αποκατάσταση - όταν όμως αυτή δεν είναι δυνατή, είναι σημαντικό να μάθουν τις δεξιότητες να προσαρμόζουν τις ικανότητες και την υποστήριξη του περιβάλλοντος ώστε να είναι σε θέση να συμμετέχουν. Οι Εργοθεραπευτές χρησιμοποιούν τις γνώσεις τους για να βοηθήσουν τόσο στην αποκατάσταση όσο και στην προσαρμογή.
  • Κέντρα αποκατάστασης (π.χ. κρανιοεγκεφαλική κάκωση (ΚΕΚ),[39] αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ), κάκωση νωτιαίου μυελού)
  • Οίκοι ευγηρίας: Ο ρόλος των εργοθεραπευτών στους οίκους ευγηρίας είναι επικεντρωμένος στις ατομικές ανάγκες κάθε εξυπηρετούμενου. Πολλές από τις δεξιότητες με τις οποίες ασχολείται ένας Εργοθεραπευτής είναι γνωστές ως Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής ή αυτοφροντίδα, όπως η σίτιση ή το ντύσιμο. Οι Εργοθεραπευτές μπορούν να παρέχουν εξοπλισμό για να βοηθήσουν τις δραστηριότητες ή να προσφέρουν την εμπειρογνωμοσύνη στην τροποποίηση του περιβάλλοντος για να μεγιστοποιήσουν και να διευκολύνουν την ανεξαρτησία. Άλλοι ρόλοι του Εργοθεραπευτή περιλαμβάνουν την εκπαίδευση σε προσαρμοστικό εξοπλισμό (σανίδα για μπάνιο), εξοικονόμηση ενέργειας ή απλοποίηση εργασιών (Hofmann, 2008).
  • Κατ' οίκον Υγεία: Οι Εργοθεραπευτές που εργάζονται σε αυτόν τον τομέα πρακτικής δουλεύουν γενικά με άτομα του γηριατρικού πληθυσμού τα οποία έχουν μία ή περισσότερες από τις παρακάτω διαγνώσεις: νόσο Αλτσχάιμερ, αρθρίτιδα, κατάθλιψη, Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο, γενικευμένη αδυναμία, Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ή νόσο του Parkinson. Οι Εργοθεραπευτές που εργάζονται με άτομα των προαναφερθέντων διαγνωστικών κατηγοριών αξιολογούν το επίπεδο ανεξαρτησίας τους, τη γνωστική τους λειτουργία και ασφάλεια. Επιπλέον, οι Εργοθεραπευτές παρέχουν εργοθεραπευτική παρέμβαση για να μεγιστοποιήσουν την ανεξαρτησία και τη λειτουργία μέσω αποκαταστασιακών και αντισταθμιστικών στρατηγικών, με απώτερο σκοπό ο εξυπηρετούμενός τους να ανακτήσει την ικανότητα να ζει ανεξάρτητα στο σπίτι[40].
  • Εξωτερικά ιατρεία (π.χ. Θεραπεία Άκρας Χείρας, ορθοπεδική): Η Θεραπεία Άκρας Χείρας είναι ένας ειδικός τομέας πρακτικής της Εργοθεραπείας που κατά κύριο λόγο ασχολείται με τη θεραπεία κατά βάση ορθοπεδικών καταστάσεων του κατώτερου τμήματος του ανώ άκρου για βελτιστοποίηση της λειτουργικής χρήσης του χεριού και του βραχίονα. Διαγνώσεις που εμπίπτουν σε αυτόν τον τομέα πρακτικής περιλαμβάνουν: κατάγματα του χεριού ή του βραχίονα, λύσεις της συνέχειας ιστών (τραύματισμοί) και ακρωτηριασμοί, εγκαύματα και χειρουργικές αποκαταστάσεις τενόντων και νεύρων. Επιπλέον, οι θεραπευτές άκρας χείρας θεραπεύουν επίκτητες καταστάσεις, όπως η τενοντίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η οστεοαρθρίτιδα και σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα. Οι Εργοθεραπευτές που εργάζονται στον τομέα αυτό τη αντιμετωπίζουν τα εμβιομηχανικά ζητήματα στα οποία οφείλουνται οι καταστάσεις του άνω άκρου. Επιπλέον, οι εργοθεραπευτές χρησιμοποιούν μια βασισμένη στο έργο και πελατοκεντρική προσέγγιση, εντοπίζοντας τις ανάγκες συμμετοχής του ατόμου κι έπειτα προσαρμόζοντας την παρέμβαση για βελτίωση της απόδοσης σε επιθυμητές δραστηριότητες. [47] [48] (link για μια εικόνα της θεραπείας άκρας χείρας)
  • Εξειδικευμένα κέντρα αξιολόγησης (π.χ. Ηλεκτρονική υποστηρικτική τεχνολογία, υπηρεσίες στάσης σώματος και κινητικότητας, αξιολόγηση λειτουργικών ικανοτήτων)
  • Δομές παροχής υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας (Hospices): Ο συνηθέστερος ρόλος ενός εργοθεραπευτή σε μια δομή παροχής υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας (hospice) είναι η τροποποίηση και η πρόληψη. Τροποποίηση των απαιτήσεων της δραστηριότητας για να ταιριάζει με τις δυνατότητες του ατόμου. Η παρέμβαση μπορεί να απευθύνεται είτε άμεσα στον εξυπηρετούμενο είτε στον εξυπηρετούμενο και τους φροντιστές του. Ο Εργοθεραπευτής μπορεί να προσφέρει στους φροντιστές προς υποστήριξη μια κάποια εκπαίδευση. Η πρόοδος προσδιορίζεται ως βελτιωμένη ποιότητας ζωής στην παρεχόμενη φροντίδα από τις Δομές παροχής υπηρεσιών ανακουφιστικής φροντίδας. (Hasselkaus, 1998)
  • Δομές Υποβοηθούμενης Διαβίωσης: Στο περιβάλλον των δομών υποβοηθούμενης διαβίωσης οι υπηρεσίες Εργοθεραπείας παρέχονται από κάποιον φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας κατ' οίκον, πλαίσιο αποκατάστασης ή από ιδιωτικό κέντρο. Η Medicare και κάποια ιδιωτικά ασφαλιστικά προγράμματα καλύπτουν υπηρεσίες Εργοθεραπείας εφαρμοζόμενες σε Δομές Υποβοηθούμενης Διαβίωσης. Οι περιοχές θεραπευτικής παρέμβασης συχνά περιλαμβάνουν: το μπάνιο, την ένδυση, την περιποίηση-καλλωπισμό, τη χρήση τουαλέτας, την κινητικότητα, τη διαχείριση χρημάτων, το πλύσιμο των ρούχων και τη συμμετοχή στην κοινότητα. Μπορεί να προσφέρει σε άτομα με υφεσιακή εκτέλεση έργου ή σε τα οποία ανήκουν σε ομάδα υψιλού κινδύνου για εμφάνιση ύφεσης. Όσο αυξάνεται η ποιότητας ζωής τόσο λιγότεροι ένοικοι χρειάζονται μακροπρόθεσμες υπηρεσίες οίκων ευγηρίας. Ειδικές περιοχές περιλαμβάνουν αξιολόγηση εξοπλισμού κινητικότητας (σκούτερ), εκπαίδευση για την ακράτεια, προγράμματα ψυχοκοινωνικών αναγκών και χαμηλής όρασης (Fagan, 2001).
  • Παραγωγική Γήρανση: Ένας Εργοθεραπευτής ο οποίος εργάζεται σε αυτόν τον τομέα παρέχει δεξιότητες και υπηρεσίες σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας για να μεγιστοποιήσουν ανεξαρτησία, συμμετοχή και ποιότητα ζωής. Τυπικά ζητήματα που αντιμετωπίζονται: Οποιαδήποτε διαταραχή ή πάθηση η οποία θα περιορίσει την ικανότητά τους να πραγματοποιούν ουσιώδη έργα και εργασίες που είναι απαραίτητα για την καθημερινή ζωή. Οι δεξιότητες στις οποίες επανεκπαιδεύονται περιλαμβάνουν: τη διατήρηση ενέργειας, την εκπαίδευση σε προσαρμοστικό εξοπλισμό (όπως στη σανίδα μπάνιου), την απλοποίηση εργασιών, την προσαρμογή και την τροποποίηση δραστηριοτήτων προς πρόοδο επί των μεταβαλλόμενων ικανοτήτων του πελάτη (Opp Hoffman, 2008), την εκπαίδευση και την υποστήριξη του φροντιστή (AOTA, 2004), την ασφάλεια, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και την επικοινωνία, την εκπαίδευση δεξιοτήτων μνήμης,[41] την αξιολόγηση συσκευών κινητικότητας και την εκπαίδευση στη χρήση τους (π.χ. σκούτερ, αμαξίδια, περιπατητήρες), τις παρεμβάσεις χαμηλής οράσης εως, την εκπαίδευση τουαλέτας και τη διευκόλυνση της εκτέλεσης των βασικών ΔΚΖ και των Instrumental ΔΚΖ (Fagan, 2001).
  • Η εργασιακή σκληραγώγηση (work hardening) είναι κατ' ουσίαν ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα σχεδιασμένο να παρέχει τη δυνατότητα σε άτομα με κινητικά, ψυχολογικά και ψυχοκοινωνικά προβλήματα τα οποία αναστέλλουν την ικανότητά τους, να επιστρέψουν επιτυχώς στην εργασία τους. Η Αμερικανική Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή για την Εργασιακή Σκληραγώγηση της έχει αποδώσει τον εξής ορισμό: «Εργασιακή σκληραγώγηση είναι ένα εξαιρετικά δομημένο, στοχοκατευθυνόμενο, εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα σχεδιασμένο να αυξάνει την ικανότητα του ατόμου να επιστρέψει στην εργασία. Τα προγράμματα εργασιακής σκληραγώγησης, τα οποία εκ φύσεως είναι διαθεματικά, χρησιμοποιούν τις εργασιακές δραστηριότητες σε πραγματικές εργασιακές συνθήκες ή προσομοίωση σε συνδυασμό με προπαρασκευαστικές εργασίες που είναι διαβαθμισμένες προκειμένου να βελτιώσουν προοδευτικά τις εμβιομηχανικές, νευρομυϊκές, καρδιαγγειακές/μεταβολικές και ψυχοκοινωνικές λειτουργίες του ατόμου. Η εργασιακή σκληραγώγηση προσφέρει μια μετάβαση μεταξύ οξείας περίθαλψης και επιστροφής στην εργασία ενώ παράλληλα καλύπτει τα ζητήματα της παραγωγικότητας, της ασφάλειας, των σωματικών αντοχών και των συμπεριφορών των εργαζομένων»[42].
  • Η εργασιακή προετοιμασία είναι παρόμοια με την εργασιακή σκληραγώγηση, με εξαίρεση ότι η εργασιακή προετοιμασία περιλαμβάνει αμιγώς τη βελτίωση των φυσικών ικανοτήτων, εν αντιθέσει της εργασιακής σκληραγώγησης η οποία βελτιώνει τους φυσικούς, ψυχολογικούς και ψυχοκοινωνικούς παράγοντες.[43]

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Medicare (2005), «Μόνο ένας εξειδικευμένος εργοθεραπευτής έχει τις γνώσεις, την κατάρτιση και την εμπειρία που απαιτούνται για να αξιολογήσει και, εφόσον είναι αναγκαίο, να επαναξιολογήσει το επίπεδο λειτουργικότητας του ασθενούς, να καθορίσει κατά πόσον ένα πρόγραμμα εργοθεραπείας θα μπορούσε ευλόγως να αναμένεται να βελτιώσει, να αποκαταστήσει ή να αντιστάθμισει μια απωλεσμένη λειτουργία και, κατά περίπτωση, να προτείνει στον ιατρό ένα θεραπευτικό πλάνο.». [52]

Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Σύλλογο Εργοθεραπείας (AOTA), οι εργοθεραπευτές εργάζονται με τον πληθυσμό της Ψυχικής Υγείας καθ' όλην τη διάρκεια της ζωής και σε πολλά θεραπευτικά πλαίσια όπου παρέχονται υπηρεσίες ψυχικής υγείας και ψυχιατρικής αποκατάστασης (AOTA, 2009). Ακριβώς όπως και με άλλους πελάτες, ο εργοθεραπευτής διευκολύνει τη μέγιστη ανεξαρτησία στις δραστηριότητες καθημερινής ζωής (ένδυση, καλλωπισμός, κ.λπ.) και στις instrumental δραστηριότητες καθημερινής ζωής (διαχείριση φαρμακευτικής αγωγής, αγορά τροφίμων, κ.λπ.). Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Σύλλογο Εργοθεραπείας, ο εργοθεραπευτής βελτιώνει την λειτουργική ικανότητα και την ποιότητα ζωής των ατόμων με ψυχική ασθένεια στους τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, της διαβίωσης στην κοινότητα, της προσωπικής φροντίδας και της φροντίδας του σπιτιού μέσα από την χρήση των πραγματικών δραστηριοτήτων της ζωής στις εργοθεραπευτικές του παρεμβάσεις (AOTA, 2005).

Ηλικιωμένοι, Ενήλικες, Έφηβοι και Παιδιά με κάθε είδους ψυχική ασθένεια ή θέματα ψυχικής υγείας: Αυτές οι περιπτώσεις περιλαμβάνουν αλλά δεν περιορίζονται σε: Σχιζοφρένεια, κατάχρηση ουσιών, εθισμό, άνοια, νόσο Alzheimer, διαταραχές διάθεσης, διαταραχές προσωπικότητας, ψυχώσεις, διατροφικές διαταραχές, αγχώδεις διαταραχές (συμπεριλαμβανομένης της διαταραχής μετα-τραυματικού στρες και της διαταραχής άγχους αποχωρισμού) (Cara & MacRae, 2005) και διαταραχή της αντιδραστικής προσκόλλησης (αφορά μόνο σε παιδιά) (Lambert, 2005).

Τυπικά θέματα που εξετάζονται είναι τα εξής: Βοήθεια προς ανθρώπους ώστε να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να φροντίζουν τον εαυτό τους ή τους άλλους, συμπεριλαμβανομένων της τήρησης ενός χρονοδιαγράμματος, της διαχείρισης της φαρμακευτικής αγωγής, της εργασιακής απασχόλησης, της εκπαίδευσης, της αύξησης της συμμετοχής στην κοινότητα, της πρόσβασης στην κοινότητα (παντοπωλείο, βιβλιοθήκη, τράπεζα, κ.λπ.), των δεξιοτήτων διαχείρισης χρημάτων, της συμμετοχής σε παραγωγικές δραστηριότητες για εμπλουτισμό της ημέρας, της αντιμετώπισης δύσκολων καταστάσεων, της δόμησης ρουτίνας, της ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων, καθώς και της φροντίδας των παιδιών (Cara & MacRae, 2005).

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Κολλέγιο των Εργοθεραπευτών (COT) έχει δημοσιεύσει το Ανακτώντας Κανονικές Ζωές[44], το οποίο παρουσιάζει αναλυτικά τη στρατηγική των Εργοθεραπευτών στα επαγγέλματα της ψυχικής υγείας έως το 2017, και αναφέρει ρητά τους στόχους που έχουν τεθεί για το επάγγελμα, σύμφωνα με τις οδηγίες της κυβέρνησης (COT 2006).

Οι τομείς της Ψυχικής Υγείας στις οποίες θα μπορούσε να εργαστεί ένας Εργοθεραπευτής έχουν ως εξής: [54]

  • Ψυχιατρικές Μονάδες Ενδονοσοκομειακής Φροντίδας
    • Πτέρυγες οξείας νοσηλείας εφήβων, ενηλίκων και ηλικιωμένων
    • Πτέρυγες αποκατάστασης ενηλίκων και ηλικιωμένων
    • Μονάδες σωφρονισμού/ασφαλείας (Ιατροδικαστική ψυχιατρική)
    • Ψυχιατρική μονάδα εντατικής θεραπείας
    • Εξειδικευμένες μονάδες για Διατροφικές Διαταραχές, Μαθησιακές Δυσκολίες
  • Ομάδες ψυχικής υγείας βασισμένες στην Κοινότητα
    • Ομάδες ψυχικής υγείας Παιδιών και Εφήβων
    • Ομάδες ψυχικής υγείας Ενηλίκων και Ηλικιωμένων
    • Κοινοτικές Ομάδες Αποκατάστασης, Ανάρρωσης και Θετικής Έκβασης
    • Υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγειονομικής μέριμνας σε ιατρεία Γενικής Ιατρικής
    • Θεραπευτικές Ομάδες Κατ’ οίκον
    • πρώιμη παρέμβαση σε ομάδες αντιμετώπισης ψύχωσης
    • Εξειδικευμένες Κοινοτικές υπηρεσίες Διατροφικών Διαταραχών, Μαθησιακών Δυσκολιών
    • Υπηρεσίες Ημέρας
    • Υπηρεσίες Προεπαγγελματικής Κατάρτισης
    • Φροντίδας Άνοιας και νόσου Alzheimer: Οι Εργοθεραπευτές επικεντρώνονται στην προσαρμογή των δραστηριοτήτων όσο εξελίσσεται η νόσος του ατόμου (Hofmann, 2008). Ο Εργοθεραπευτής συνεργάζεται επίσης με τους φροντιστές για να τους εκπαιδεύσει στο πώς να διαβαθμίζουν τις δραστηριότητες βάσει της ικανότητας του ατόμου. Οι παρεμβάσεις βασίζονται στην αξιοποίηση των δυναμικών του ατόμου για αύξηση της ποιότητας της ζωής τους και των σχέσεών τους με τους φροντιστές. Αξιοποίηση των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, της επικοινωνίας, της μνήμης, της ασφάλειας και της αυτοφροντίδας. [55]

Η βασισμένη στην Κοινότητα πρακτική περιλαμβάνει την εργασία με ανθρώπους στο δικό τους περιβάλλον και όχι σε κάποια νοσοκομειακή δομή. Συχνά συνδυάζει τις γνώσεις και τις δεξιότητες που σχετίζονται με τη σωματική και ψυχική υγεία. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει την εργασία με άτυπους πληθυσμούς, όπως οι άστεγοι ή πληθυσμούς υψηλού κινδύνου.

Παραδείγματα δομών άσκησης βασισμένης στην κοινότητα πρακτικής:[56]

  • Προαγωγή της υγείας και αλλαγή του τρόπου ζωής: Το να παραμείνουμε υγιείς είναι ο στόχος όλων των ανθρώπων σε μια κοινωνία, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με χρόνια αναπηρία ή προβλήματα υγείας. Η επίτευξη της υγείας απαιτεί δεξιότητες για αυτο-διαχείριση των συνθηκών που μπορεί να περιορίζουν τη δυνατότητά τους να λειτουργήσουν στην καθημερινή ζωή. Ο εργοθεραπευτής βοηθά τους ανθρώπους να αποκτήσουν αυτές τις δεξιότητες (Wilcock, 2005).
  • Ιδιωτική Πρακτική
  • Επιτόπια Γήρανση: Οι Εργοθεραπευτές εφαρμόζουν τροποποιήσεις του περιβάλλοντος χώρου σε ξενώνες ηλικιωμένων, δομές υποβοηθούμενης διαβίωσης, δομές μακροχρόνιας φροντίδας και στα σπίτια (Yamkovenko, 2008). Τροποποιήσεις του περιβάλλοντος χώρου μπορούν να περιλαμβάνουν αναδιάταξη επίπλων, εγκατάσταση ράμπας, διεύρυνση του ανοίγματος της πόρτας, τοποθέτηση χειρολαβών στήριξης-ράβδων λαβής, ειδικών καθισμάτων τουαλέτας και άλλων εξοπλισμών ασφαλείας για να χρησιμοποιήσουν τις δυνατότητες εκτέλεσης στο έπακρο (Moyers & Christiansen, 2004).
  • Μειωμένη Όραση: Οι Εργοθεραπευτές βοηθούν τα άτομα να χρησιμοποιούν την εναπομείνουσα όραση για να ολοκληρώσουν την καθημερινή τους ρουτίνα με αντιστάθμιση, αποκατάσταση, πρόληψη αναπηρίας και προαγωγή της υγείας. Οι αντισταθμίσεις ή οι τροποποιήσεις του περιβάλλοντος μπορεί να περιλαμβάνουν τον κατάλληλο φωτισμό, την αντίθεση των χρωμάτων, τη μείωση της ακαταστασίας και την εκπαίδευση σε προσαρμοστικό εξοπλισμό (Golembiewski, 2004).
  • Υπηρεσίες Ενδιάμεσης φροντίδας
  • Κέντρα Οδήγησης: Η οδήγηση είναι μια instrumental δραστηριότητα καθημερινής ζωής και ένας εργοθεραπευτής μπορεί να αξιολογήσει και να αντιμετωπίσει θεραπευτικά τις δεξιότητες που απαιτούνται για την οδήγηση, όπως την όραση, την εκτελεστική λειτουργία ή τη μνήμη. Εάν ένας εξυπηρετούμενος χρειάζεται περαιτέρω εξειδικευμένη αξιολόγηση και κατάρτιση θα τους παραπέμψει σε έναν Ειδικό Εργοθεραπευτή Αποκατάστασης Οδηγών, ο οποίος θα μπορούσε να κάνει αξιολόγηση σε συνθήκες δρόμου, εκπαίδευση σε προσαρμοστικό εξοπλισμό και να κάνει πιο συγκεκριμένες συστάσεις.
  • Κέντρα Ημέρας
  • Σχολεία
  • Κέντρα ανάπτυξης του παιδιού
  • Τα ίδια τα σπίτια των ανθρώπων, με διεξαγωγή της θεραπείας κατ' οίκον και παροχή εξοπλισμού και προσαρμογών
  • Εργασιακό Περιβάλλον και Βιομηχανία: Για να υπάρξει ένας υγιής επιτυχημένος εργαζόμενος πρέπει να υπάρχει ένα κατάλληλο για αυτόν περιβάλλον το οποίο να συνταιριάζει μεταξύ τους την εργασία, τον εξοπλισμό και τις δεξιότητες του ατόμου. Οι Εργοθεραπευτές εργάζονται για την επίτευξη αυτού του συνταιριασμού (Ellexson, 2000; Clinger, Dodson, Maltchev, & Page, 2007). Πληθυσμοί, καταστάσεις και διαγνώσεις: Άνθρωποι σε ηλικία και με τη δυνατότητα εργασίας οι οποίοι έχουν γεννηθεί με ή αναπτύξει μια κατάσταση, τραυματισμό ή ασθένεια η οποία θέτει σε κίνδυνο την ικανότητά τους να εργάζονται (Ellexson, 2000; Clinger, Dodson, Maltchev, & Page, 2007). Δομές: Προγράμματα επιστροφής στην εργασία, μεγάλοι οργανισμοί, σύμβουλοι μεγάλων οργανισμών, προγράμματα εργασιακής σκληραγώγησης, προγράμματα εργασιακής προετοιμασίας, μεταβατικά προγράμματα επιστροφής στην εργασία (Ellexson, 2000; Clinger, Dodson, Maltchev, & Page, 2007). Τυπικά θέματα που εξετάζονται: αξιολόγηση της ικανότητας για εργασία, παρεμβάσεις για αύξηση της εργασιακής απόδοσης μέσω της εργασιακής σκληραγώγησης, της εργασιακής προετοιμασίας και τη βελτίωση της εργονομίας στο χώρο εργασίας, τον προσδιορισμό των κατάλληλων καταλυμάτων για επιστροφή στην εργασία μετά από ασθένεια ή τραυματισμό, την πρόληψη εργασιακού τραυματισμού, ασθένειας ή αναπηρίας (Ellexson, 2000; Clinger, Dodson, Maltchev, & Page, 2007).
  • Καταφύγια Αστέγων
  • Εκπαιδευτικά Περιβάλλοντα
  • Καταυλισμοί Προσφύγων[31]

Αναδυόμενοι τομείς πρακτικής Εργοθεραπείας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ψυχοκοινωνικών Αναγκών Παιδιών & Εφήβων
  • Αυτο-διαχείρισης για Φοιτητές Φυσικοθεραπείας & Εργοθεραπείας[46]
  • Εκπαίδευση Δεξιοτήτων Διαβίωσης για παιδιά & Εφήβους με Ειδικές Ανάγκες (Khemthong, 2006)
  • Συμβουλευτική Υγείας & Ευεξίας
  • Συμβουλευτική Σχεδιασμού & Προσβασιμότητας & Τροποποίηση Σπιτιού
  • Συμβουλευτική Εργονομίας
  • Κοινοτικές Υπηρεσίες Υγείας Ιδιωτικής Πρακτικής

Παραγωγική Γήρανση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Αποκατάσταση Οδήγησης & Επανεκπαίδευση
  • Υπηρεσίες για Μειωμένη Ορατότητα
  • Διαχείριση Κόπωσης & Αναψυχής/Ψυχαγωγίας (Khemthong, 2006)
  • Εκμάθηση μουσικής για ηλικιωμένους (Khemthong, 2006)

Αποκατάσταση, Αναπηρία & Συμμετοχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Τεχνολογία & Ανάπτυξη Υποστηρικτικών Συσκευών & Συμβουλευτική
  • Εκπαιδεύσεις Διαλογισμού για Σακχαρώδη Διαβήτη (Khemthong, 2006)
  • Διαχείριση ελεύθερου χρόνου για Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (Khemthong, 2006)
  • Συστηματοποίηση Υγείας της Εργοθεραπείας για Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο[47]
  • Προγράμματα Ψυχικής Πρακτικής και Αποκατάστασης (Khemthong, 2006)
  • Διαχείριση Ελεύθερου Χρόνου για την Ψυχική Υγεία (Khemthong, 2006)
  • Κόπωση & Ψυχοπνευματικότητα της Πολυ-Αισθητηριακής Ψυχαγωγίας για τον Καρκίνο, την Κατάθλιψη, τη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα (Khemthong, 2006)

Εργασία & Βιομηχανία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Υπηρεσίες Εγκεκριμένης Επιστροφής στην Εργασία
  • Υπηρεσίες Πρόνοιας στην Εργασία
  • Υπηρεσίες Εκμάθησης Ηγετικής Ωρίμανσης στην Εργασία (Khemthong, 2006)
  • Υπηρεσίες Διαχείρισης Κόπωσης & Ελεύθερου Χρόνου/Ψυχαγωγίας στην Εργασία (Khemthong, 2006)

Αυτός ο τομέας πρακτικής της Εργοθεραπείας σχετίζεται με τα “οφέλη, τα προνόμια και τις βλάβες οι οποίες συνδέονται με τη συμμετοχή σε έργα” και τα αποτελέσματα που σχετίζονται με την πρόσβαση ή την άρνηση των ευκαιριών συμμετοχής σε έργα.[48] Αυτή η θεωρία επικεντρώνει την προσοχή στη σχέση μεταξύ έργων και υγείας. Οι δεξιότητες ενός Εργοθεραπευτή του επιτρέπουν να υπηρετήσει ως υποστηρικτής συστημικής αλλαγής, επηρεάζοντας θεσμούς, πολιτική και ολόκληρους πληθυσμούς. Παραδείγματα πληθυσμών οι οποίοι βιώνουν αδικία έργου περιλαμβάνουν:

  • Πρόσφυγες
  • Κρατούμενους
  • Άστεγους
  • Επιζώντες φυσικών καταστροφών

Για παράδειγμα, ο ρόλος ενός Εργοθεραπευτή που εργάζεται με πρόσφυγες θα μπορούσε να περιλαμβάνει:[49]

  • την αντιμετώπιση αναπτυξιακών καθυστερήσεων και ψυχολογικού τραύματος των παιδιών μέσω της συμμετοχής στο έργο του παιχνιδιού
  • την κατάρτιση εργαζομένων σε κατασκηνώσεις προσφύγων οι οποίοι εργάζονται με παιδιά για κοινά ζητήματα που συνδέονται με την αναγκαστική μετανάστευση παιδιών και επί στρατηγικών για την αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων μέσω έργου
  • την εκπαίδευση και την άσκηση πιέσεων στους πολιτικούς και το κοινό σχετικά με τις συνέπειες της αναγκαστικής μετανάστευσης στα παιδιά και τι μπορεί να γίνει

Ταξιδιωτική Εργοθεραπεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λόγω της αυξανόμενης ανάγκης για Εργοθεραπευτές στις Η.Π.Α.,[50] πολλοί φορείς επιλέγουν ταξιδιωτικούς Εργοθεραπευτές—οι οποίοι είναι πρόθυμοι να ταξιδέψουν, συχνά εκτός πολιτείας, για να εργαστούν προσωρινά σε μια δομή. Οι συνεργασίες μπορούν να κυμαίνονται από 8 εβδομάδες έως 9 μήνες, αλλά συνήθως διαρκούν 13-26 εβδομάδες.[51] Το 43% των ταξιδιωτικών Εργοθεραπευτών οι οποίοι εισέρχονται σε αυτήν την εργασία είναι ηλικίας 21–30 ετών.[52]

Εργοθεραπευτικές προσεγγίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι υπηρεσίες κατά κανόνα περιλαμβάνουν:

  • Διδασκαλία νέων τρόπων προσέγγισης εργασιών[53]
  • Πώς να αναλύεις δραστηριότητες σε επιτεύξιμα στάδια, π.χ. προσδιορισμό της αλληλουχίας μιας πολύπλοκης εργασίας, όπως το μαγείρεμα ενός σύνθετου γεύματος [64]
  • Περιεκτική αξιολόγηση σπιτιού και χώρου εργασίας με συστάσεις προσαρμογής.
  • Αξιολογήσεις εκτέλεσης δεξιοτήτων και θεραπεία.
  • Συστάσεις προσαρμοστικού εξοπλισμού και εκπαίδευση στη χρήση του.
  • Προσαρμογή περιβάλλοντος συμπεριλαμβανομένης της παροχής εξοπλισμού ή το σχεδιασμό προσαρμογών για την άρση εμποδίων ή την προσπάθεια ώστα αυτά να καταστούν διαχειρίσιμα [65]
  • Παροχή οδηγιών προς τα μέλη της οικογένειας και τους φροντιστές.[54]
  • Η χρήση των δημιουργικών μέσων ως θεραπευτική δραστηριότητα

Ανάλυση δραστηριότητας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ανάλυση δραστηριότητας έχει οριστεί ως μια διαδικασία κατάτμησης μιας δραστηριότητας στα συστατικά της μέρη και στις ακολουθίας εργασιών-βημάτων της, προκειμένου να εντοπιστούν οι εγγενείς ιδιότητές της και οι απαιτούμενες δεξιότητες για την εκτέλεσή της, επιτρέποντας έτσι στον θεραπευτή να αξιολογήσει τα θεραπευτικά δυναμικά της.[55]

Θεωρητικά Πλαίσια Αναφοράς

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Εργοθεραπευτές χρησιμοποιούν μια πληθώρα θεωρητικών πλαισίων για να σχεδιάσουν την πρακτική τους. Επισημαίνεται ότι η ορολογία διέφερε μεταξύ των εκάστοτε μελετητών. Οι θεωρητικές βάσεις για τη διαμόρφωση ενός ανθρώπου και της ύπαρξής του ως έργοον (οντότητα έργου) είναι οι εξής:

Πλαίσια Αναφοράς/Γενικά μοντέλα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πλαίσια αναφοράς ή γενικά μοντέλα είναι ο πρωταρχικός τίτλος που δόθηκε σε μια συλλογή συμβατής γνώσης, έρευνας και θεωριών που διαμορφώνουν την εννοιολογική πρακτική.[56] Γενικότερα μπορούν να οριστούν ως «εκείνες τις πτυχές που επηρεάζουν τις αντιλήψεις, τις αποφάσεις και την πρακτική μας».[57]

Πλαίσια Αναφοράς στην Εργοθεραπεία/Μοντέλα Εργοθεραπείας:

  • Person Environment Occupation Performance Model (PEOP) (Charles Christiansen & Carolyn Baum)
  • Occupational Therapy Intervention Process Model (OTIPM) (Anne Fisher and others)
  • Occupational Performance Process Model (OPPM) [Μοντέλο Εκτέλεσης Έργου]
  • Model of Human Occupation (MOHO) (Gary Kielhofner και λοιποί) [Μοντέλο Ανθρώπινου Έργου]
    • Το MOHO εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1980. Εξηγεί πώς οι άνθρωποι επιλέγουν, οργανώνουν και αναλαμβάνουν έργα εντός του περιβάλλοντός τους. Το μοντέλο υποστηρίζεται με τεκμηριωμένα στοιχεία που το επαληθεύουν για πάνω από τριάντα χρόνια και έχει εφαρμοστεί επιτυχώς σε όλον τον κόσμο.[58]
  • Canadian Model of Occupational Performance and Engagement (CMOP-E) [Καναδικό Μοντέλο της Εκτέλεσης Έργου και Εμπλοκής (σε Έργο)]
  • Occupational Performances Model - Australia (OPM-A) (Chris Chapparo & Judy Ranka) [Μοντέλο Εκτέλεσης Έργου (Αυστραλία)]
    • Το Μοντέλο Εκτέλεσης Έργου (Αυστραλία) [OPM(A)] διατυπώθηκε το 1986 με τη σημερινή του μορφή να παρουσιάζεται το 2006. Το OPM (Α) απεικονίζει την πολυπλοκότητα της εκτέλεσης έργου, το πεδίο εφαρμογής της πρακτικής της εργοθεραπείας, ενώ ακόμα παρέχει ένα πλαίσιο για την εκπαίδευση της εργοθεραπείας.[59]
  • Kawa (River) Model (Michael Iwama) [Μοντέλο Kawa (Ποτάμι)]
  • Functional Information-Processing Model
  • Εμβιομηχανική Πλαίσιο Αναφοράς (Biomechanical Frame of Reference)
    • Το Εμβιομηχανικό Πλαίσιο Αναφοράς αναφέρεται κατά κύριο λόγο στην κίνηση κατά τη διάρκεια του έργου. Χρησιμοποιείται με τα άτομα που υφίστανται περιορισμούς στην κίνηση, με ανεπαρκή μυϊκή δύναμη ή με απώλεια της αντοχής σε έργα. Το Πλαίσιο Αναφοράς δεν συντάχθηκε εξ αρχής από Εργοθεραπευτές και επομένως οι Εργοθεραπευτές θα πρέπει να το μεταφέρουν στην οπτική της Εργοθεραπείας[60], για να αποφευχθεί ο κίνδυνος του να γίνει η κίνηση ή η άσκηση η κύρια εστίαση.[61]
  • Rehabilitative (compensatory) [Αποκαταστασιακό (αντισταθμιστικό)]
  • Neurofunctional (Gordon Muir Giles και Clark-Wilson)
  • Cognitive Disabilities [Νοητικές Αναπηρίες]
  • Sensory Integration [Αισθητηριακή Ολοκλήρωση]
  • Lifestyle Performance Model (Fidler)
  • Πελατο-κεντρικό Πλαίσιο Αναφοράς
    • Αυτό το Πλαίσιο Αναφοράς έχει αναπτυχθεί από το έργο του Carl Rogers. Θεωρεί τον πελάτη ως το κέντρο όλων των θεραπευτικών δραστηριοτήτων και οι ανάγκες και οι στόχοι του πελάτη κατευθύνουν την ίδια την Εργοθεραπευτική Παρέμβαση.[62]
  • Γνωστικό-Συμπεριφορικό Πλαίσιο Αναφοράς
  • Ψυχοδυναμικό Πλαίσιο Αναφοράς
  • Ecological of Human Development Model
  • Αποκαταστασιακά Μοντέλα & Μοντέλα Αυτο-Διαχείρισης [Recovery Models & Self-Management Models]
    • Curtin pARTicipation Model
    • Knowledge Translation of Self-Management Models[63]
    • Life-Skills Tree Model[64]
    • Occupational Therapy - Mahidol Clinical System (OT-MCS) Model[65] [Μοντέλο Εργοθεραπείας - Κλινικού Συστήματος Mahidol]

Προκλήσεις για την Εργοθεραπεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια βασική πρόκληση για την Εργοθεραπεία είναι να αναπτύξει και να διατηρήσει έναν ορισμό της φύσης και του πεδίου εφαρμογής της[66] υποστηρίζοντας ότι ενώ αυτό αποτελεί πρόκληση, ταυτοχρόνως οδηγεί σε μια μοναδική ευελιξία η οποία επιτρέπει την πειθαρχία για να κινηθεί με τη ροή της κοινωνικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής αλλαγής. Αυτή η δυσκολία στον ορισμό μπορεί να είναι μια αιτία χρόνιας καταπόνησης για επαγγελματίες[67] και μπορεί επίσης να συμβάλει στην έλλειψη του ορισμού του ρόλου του εργοθεραπευτή και στην επακόλουθη σύγχυση[68].

Η πρόσφατη βιβλιογραφία έχει επίσης εγκαλέσει την εργοθεραπεία να αντιμετωπίσει την πολιτική φύση του ποιοι είναι οι εργοθεραπευτές και τι κάνουν (Kronenberg & Pollard, 2005). Επαγγελματικώς συγκεκριμένα μοντέλα της εργοθεραπεία έχουν επίσης δεχθεί δριμύ κριτική για το ότι είναι μεροληπτικά προς τη Δύση, αμπλεϊστικά (ableist) και γενικώς μη αντιπροσωπευτικά των πιο μειονεκτουσών σε έργα ομάδων (occupationally deprived groups).[69][70]

Εργοθεραπεία και ICF

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Διεθνής Ταξινόμηση της Λειτουργικότητας, Αναπηρίας και Υγείας (ICF) είναι ένα πλαίσιο για τη μέτρηση της υγείας και της ικανότητας εξηγώντας τον τρόπο με τον οποίο αυτές οι συνιστώσες έχουν αντίκτυπο στη λειτουργιά κάποιου. Αυτό συνδέεται πολύ στενά με το Πλαίσιο Αναφοράς Πρακτικής της Εργοθεραπείας, καθότι αναφέρεται ότι, «Οι βασικές πεποιθήσεις του επαγγέλματος είναι η θετική σχέση μεταξύ του έργου και της υγείας και την άποψή της για τους ανθρώπους ως εργοόντα/όντα έργου (occupational beings)».[71] Η ICF έχει επίσης εξελιχθεί με την 2η έκδοση του πλαισίου αναφοράς πρακτικής. Παραδείγματα δραστηριοτήτων και συμμετοχής της ICF επικαλύπτουν Τομείς του Έργου, Δεξιότητες Εκτέλεσης και Πατέντα/Πρότυπα Εκτέλεσης στο πλαίσιο αναφοράς. Η ICF περιλαμβάνει επίσης παράγοντες του ευρύτερου πλαισίου (περιβαλλοντικούς και προσωπικούς παράγοντες) που σχετίζονται με το γενικό πλαίσιο εντός του πλαισίου αναφοράς. Επιπλέον, οι λειτουργίες και οι δομές του σώματος οι οποίες ταξινομούνται στην ICF βοηθάνε στην περιγραφή των παραγόντων του πελάτη, όπως περιγράφονται στο πλαίσιο αναφοράς της Εργοθεραπείας.[72]

Περαιτέρω διερεύνηση της σχέσης μεταξύ εργοθεραπείας και των συνιστωσών της ICIDH-2 (αναθεώρηση της αρχικής Διεθνούς Ταξινόμηση Δυσλειτουργιών, Ανικανοτήτων και Αναπηριών (ICIDH), η οποία μετέπειτα εξελίχθηκε στην ICF) διεξήχθη από την McLaughlin Gray.[73] Πρώτον, η ICF είναι ένα διεθνές πλαίσιο και παρέχει την ευκαιρία στον κλάδο της εργοθεραπείας να γίνει ευρύτερα γνωστός ανά τον κόσμο. Δεύτερον, η ICF παρέχει στους εργοθεραπευτές μια παγκόσμια γλώσσα για να περιγράψουν την εμπειρογνωσία τους στην μεγαλύτερη διεθνή κοινότητα υγειονομικής περίθαλψης. Η ICF χρησιμοποιεί μια θετική, ολιστική γλώσσα τονίζοντας τις δεξιότητες, ικανότητες, και τις δυνάμεις ενός ατόμου αντί να επικεντρώνεται στα ελλείμματα και την αναπηρία του. Αυτό είναι παρόμοιο με τη θεώρηση των εργοθεραπευτών. Τρίτον, η ICF περιλαμβάνει περιβαλλοντικούς και προσωπικούς συναφείς παράγοντες, οι οποίοι είναι ενσωματωμένοι στη θεωρία της εργοθεραπείας. Είναι σημαντικό να ληφθούν υπ' όψιν οι προσωπικοί, περιβαλλοντικοί και επαγγελματικοί παράγοντες ενός ατόμου για την ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής παρέμβασης.[74] Η τελευταία αξιοσημείωτη εφαρμογή της ICF στην εργοθεραπεία είναι η αναγνώριση των πολιτιστικών προτύπων του έργου. Ο πολιτισμός έχει σημασία για τις δραστηριότητες και τη συμμετοχή ενός ατόμου και είναι σημαντικό να το έχουμε κατά νου κατά την διάρκεια της θεραπείας ενός ατόμου.

Παρότι η ICF μπορεί να είναι αρκετά χρήσιμη στους εργοθεραπευτές, στη βιβλιογραφία επισημαίνεται ότι οι εργοθεραπευτές θα πρέπει να χρησιμοποιούν συγκεκριμένο λεξιλόγιο εργοθεραπείας μαζί με την ICF, προκειμένου να εξασφαλίσουν την ορθή επικοινωνία σχετικά με συγκεκριμένες έννοιες.[75] Η ICF ίσως να στερείται ορισμένων κατηγοριών προκειμένου να περιγράψει αυτό που οι εργοθεραπευτές χρειάζονται να επικοινωνούν με τους εξυπηρετούμενους και τους συναδέλφους τους. Επίσης, μπορεί να μην είναι δυνατό να ταιριάξουν επακριβώς οι υποδηλώσεις των κατηγοριών της ICF με την ορολογία της εργοθεραπείας. Η ICF δεν είναι μια αξιολόγηση και επομένως η εξειδικευμένη ορολογία της εργοθεραπείας δεν θα πρέπει να αντικατασταθεί με αυτήν της ICF.[76] Η ICF είναι ένα γενικό πλαίσιο για τις τρέχουσες πρακτικές της θεραπείας.

Παγκόσμια Ημέρα Εργοθεραπείας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η 27η Οκτωβρίου έχει ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Εργοθεραπείας και κατά την ημέρα αυτή γιορτάζονται οι πολλοί διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους οι εργοθεραπευτές μπορούν να αλλάξουν τις ζωές των άλλων.[77] Προς τιμήν της Παγκόσμιας Ημέρας Εργοθεραπείας, εργοθεραπευτές από όλον τον κόσμο συμμετέχουν σε μια Παγκόσμια Ημέρα Υπηρεσιών Εργοθεραπείας (Occupational Therapy Global Day of Service - OTGDS).[78] Η εκδήλωση αυτή δίνει την ευκαιρία στους επαγγελματίες εργοθεραπευτές και στους φοιτητές εργοθεραπείας παγκοσμίως να προσφέρουν στις κοινότητές τους μέσω των υπηρεσιών τους και να προωθήσουν το επάγγελμα βοηθώντας τους άλλους. Μέσω των κοινωνικών μέσων, οι συμμετέχοντες έχουν επίσης τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν με την παγκόσμια κοινότητα της εργοθεραπείας για να συζητήσουν τις δραστηριότητές τους κατά την Παγκόσμια Ημέρα Υπηρεσιών Εργοθεραπείας και να μάθουν για το πώς άλλοι συνάδελφοί τους γιόρτασαν την Παγκόσμια Ημέρα Εργοθεραπείας. Η παροχή δωρεάν θεραπειών, ο εθελοντισμός σε τοπικές οργανώσεις και η συμμετοχή σε εκδηλώσεις της κοινότητας είναι μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους οι εργοθεραπευτές γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Υπηρεσιών Εργοθεραπείας και την Παγκόσμια Ημέρα Εργοθεραπείας.

Πανελλήνιος Σύλλογος Εργοθεραπευτών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εργοθεραπευτών (συντ. ΠΣΕ) είναι το Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (συντ. ΝΠΔΔ) που συστάθηκε στις 28 Μαρτίου 2017 με τα άρθρα 72 έως 88 του Νόμου 4461/2017 (ΦΕΚ Α 38/28-03-2017) και εποπτεύεται από το Υπουργείο Υγείας. Η έδρα του βρίσκεται στην Αθήνα.[79]

  1. Occupational Deprivation: Global Challenge in the New Millennium, Whiteford (2000), British Journal of Occupational Therapy Volume 63, Number 5, pp. 200-204(5)
  2. Copyright 2004. WB Saunders, an Elsevier imprint Copyright © 2006 Merck & Co., Inc., ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά: Αντώνης Μπουρίτσας (antonisbouritsas), 2010, 2006
  3. Collins English Dictionary – Complete and Unabridged © HarperCollins Publishers 1991, 1994, 1998, 2000, 2003, ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά: Αντώνης Μπουρίτσας (antonisbouritsas), 2010
  4. The American Heritage® Dictionary of the English Language, Fourth Edition copyright ©2000 by Houghton Mifflin Company. Updated in 2009. Published by Houghton Mifflin Company. All rights reserved. ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά: Αντώνης Μπουρίτσας (antonisbouritsas), 2010
  5. Based on WordNet 3.0, Farlex clipart collection. © 2003-2008 Princeton University, Farlex Inc., ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά: Αντώνης Μπουρίτσας (antonisbouritsas), 2010
  6. Mosby's Medical Dictionary, 8th edition. © 2009, Elsevier., ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά: Αντώνης Μπουρίτσας (antonisbouritsas), 2010
  7. Dorland's Medical Dictionary for Health Consumers. © 2007 by Saunders, an imprint of Elsevier, Inc. All rights reserved. ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά: Αντώνης Μπουρίτσας (antonisbouritsas), 2010
  8. American Occupational Therapy Association, Inc. 5/05, ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά: Αντώνης Μπουρίτσας (antonisbouritsas), 2010, 2006
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Quiroga, Virginia A. M., PhD (1995), Occupational Therapy: The First 30 Years, 1900-1930. Bethesda, Maryland: American Occupational Therapy Association, Inc. ISBN 978-1-56900-025-0
  10. Peloquin, S. (1989). Moral Treatment: Contexts Considered. American Journal of Occupational Therapy,43(8), p. 537-544
  11. Hocking, C (2004). Making a difference: The romance of occupational therapy. South African Journal of Occupational Therapy, 34(2), 3-5.
  12. Breines, E (1990). Genesis of occupation: A philosophical model for therapy and theory. Australian Occupational Therapy Journal, 37(1), 45-49.
  13. McColl, M A, Law, M., Stewart D., Doubt, L., Pollack, N and Krupa, T (2003). Theoretical basis of occupational therapy (2nd Ed). New Jersey, SLACK Incorporated.
  14. Chapparo, C. and Ranka. J. (2000). Clinical reasoning in occupational therapy in Higgs J and Jones M (2000) Clinical reasoning in the health professions. 2nd ed. Oxford, Butterworth Heinemann Ltd.
  15. Yerxa, E J (1983). Audacious values: the energy source for occupational therapy practice in G. Kielhofner (1983) Health though occupation: Theory and practice in occupational therapy. Philadelphia, FA Davis.
  16. Meyer, A (1922). The philosophy of occupation therapy.Archives of Occupational Therapy, 1, 1-10.
  17. Christiansen, C.H.(2007). : Adolf Meyer Revisited:Connections between Lifestyle, resilience and illness. Journal of Occupational Science 14(2),63‐76.
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 Townsend, Elizabeth A. and Helene J Polatajko. (2007). Enabling Occupation II: Advancing an Occupational Therapy Vision for Health, Well-Being & Justice Through Occupation. Αρχειοθετήθηκε 2009-07-08 στο Wayback Machine. Ottawa: CAOT Publications ACE. ISBN 978-1-895437-76-8
  19. Turner, A. (2002). History and Philosophy of Occupational Therapy in Turner, A., Foster, M. and Johnson, S. (eds) Occupational Therapy and Physical Dysfunction, Principles, Skills and Practice. 5th Edition. Edinburgh, Churchill Livingstone, 3-24.
  20. Punwar, A.J. (1994). Philosophy of Occupational Therapy in Occupational Therapy, Principles and practice. 2nd Ed. Williams and Wilkins, Baltimore, 7-20.
  21. Douglas, F M (2004). Occupational still matters: A tribute to a pioneer. British Journal of Occupational Therapy, 67(6), 239.
  22. Whiteford, G. and Fossey, E. (2002). Occupation: The essential nexus between philosophy, theory and practice. Australian Occupational Therapy Journal, 49(1), 1-2.
  23. Polatajko, Η (2001). The evolution of our occupational perspective: The journey from diversion through therapeutic use to enablement. Canadian Journal of Occupational Therapy, 68(4), 203-207.
  24. Mocellin, G. (1988). A perspective on the principles and practice of occupational therapy. Generally they need to eat loads of bananas and chocolate. British Journal of Occupational Therapy, 51(1), 4-7.
  25. Mocellin, G. (1995). Occupational therapy: A critical overview, Part 1. British Journal of Occupational Therapy, 58(12), 502-506.
  26. Mocellin, G. (1996). Occupational therapy: A critical overview, Part 2. British Journal of Occupational Therapy, 59(1), 11-16.
  27. Kielhofner, G. (1997). Conceptual Foundations of Occupational Therapy. 2nd Ed. Philadelphia, F.A.Davis.
  28. Hocking, C and Whiteford, G (1995). Multiculturalism in occupational therapy: A time for reflection on core values. Australian Occupational Therapy Journal, 42(4), 172-175.
  29. The Person-Environment-Occupation Model, Law et al. (1996), Canadian Journal of Occupational Therapy, vol 63 n1 p9-23 Apr 1996
  30. Occupational Therapy without borders:learning from the spirit of survivors, Kronenburg et al., Churchill Livingstone 2004
  31. 31,0 31,1 Occupation for Occupational Therapists, Matthew Molineux, Blackwell Publishing, 2004
  32. The Process and Outcomes of a Multimethod needs assessment at a homeless shelter, Finlayson et et al. (2002), American Journal of Occupational Therapy
  33. «Occupational Therapy Practice Framework: Domain and Process (4rd Edition)». American Journal of Occupational Therapy 74 (Suppl. 2). August 2020. doi:10.5014/ajot.2020.74S2001. https://ajot.aota.org/article.aspx?articleid=2766507. 
  34. Creek 2003 Occupational Therapy Defined as a Complex Intervention, London COT
  35. Fearing,V.G., Law, M. & Clark, J. (1997). An occupational performance process model: Fostering client and therapist alliances. Canadian Journal of Occupational Therapy, 64(11)
  36. Case-Smith, J. (2010). Occupational Therapy for Children. Maryland Heights, MO: Mosby/Elsevier. 
  37. Jill Jenknison, Tessa Hyde, & Saffia Admad, (2002) "Occupational Therapy Approaches For Secondary Special Needs: Practical Classroom Strategies." Whurr Publishers Ltd, London.
  38. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2013. 
  39. Giles, G. M., & Clark-Wilson, J. (Eds.). (1993). Brain injury rehabilitation: A neurofunctional approach. San Diego: Singular.
  40. Swanson Anderson, L.L. & Malaski, C.K. (1999) Occupational Therapy as a Career: An Introduction to the Field and a Structured Method for Observation. F.A. Davis Company: USA.
  41. Glantz, C. & Richman, N. (2007). Occupation-based, ability-centered care for people with dementia. [Electronic Version]. OT Practice, 12(2), 10-16
  42. Ogden-Niemeyer, L. & Jacobs, K. (1989). Work Hardening: State of the Art. Slack: Thorofare, N.J., p. 1
  43. Ogden-Niemeyer, L. & Jacobs, K. (1989). 'Work Hardening: State of the Art. Slack: Thorofare, N.J.
  44. «New Zealand Journal of Occupational Therapy : Occupational Therapy New Zealand». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2013. 
  45. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2013. 
  46. Khemthong, S. (2006 March 2). "Occupational therapy life [Thai]." Retrieved October 2010, from http://gotoknow.org/blog/otpop Αρχειοθετήθηκε 2014-05-29 στο Wayback Machine.
  47. Khemthong, S., Posawang, P., & Thimayom, P. (2009). Effectiveness of health system program with occupational therapy on quality of life and self-efficacy after stroke. [Thai]. The Journal of Occupational Therapist Association of Thailand,14(3):26-34.
  48. Townsend, E; Wilcock, A (2004). «Occupational justice and client-centred practice: A dialogue in progress.». Canadian Journal of Occupational Therapy 71 (2): 75–87. PMID 15152723. 
  49. Trimboli, C (2017). «Occupational justice for asylum seeker and refugee children: Issues, effects, and action.». Στο: Sakellariou, D· Pollard, N. Occupational therapies without borders (2 έκδοση). σελίδες 596–603. 
  50. «Occupational Outlook Handbook». Bureau of Labor Statistics, United States Department of Labor. 17 Δεκεμβρίου 2015. 
  51. «Therapist Frequently Asked Questions – Sunbelt Staffing». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2018. 
  52. «2015 Salary & Workforce Survey». 
  53. The Independent Thursday 26th June 2003 Comment
  54. American Occupational Therapy Association, Inc. (2005).
  55. Creek (2003). Occupational Therapy defined as a complex intervention. London. COT
  56. Foster, M. (2002) "Theoretical Frameworks", In: Occupational Therapy and Physical Dysfunction, Eds. Turner, Foster & Johnson.
  57. Rogers JC (1983), Eleanor Clarke Slagle Lecture. Clinical Reasoning; the ethics, science and art. American Journal of Occupational Therapy, 37(9):601-616
  58. Kielhofner, G. (2008) Model of Human Occupation: Theory and Application. 4th edn. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins
  59. Occupational Performance Model - OPM Australia | Australia
  60. McMillan, R. (2002) 'Assumptions Underpinning a Biomechanical Frame of Reference in Occupational Therapy' in Duncan (ed), Foundations for Practice in Occupational Therapy. London: Elsevier Limited. pp. 255-275
  61. Foster, M. (2002) 'Theoretical Frameworks' in Turner, Foster and Johnson (eds) Occupational Therapy and Physical Dysfunction: Principles, Skills and Practice. London: Churchill Livingstone
  62. Parker, D. (2002) 'The Client-Centered Frame of Reference' in Duncan (ed), Foundations for Practice in Occupational Therapy. London: Elsevier Limited. pp. 193-215
  63. Khemthong, S., & Saravitaya, T. (2010). Knowledge translation of self-management concepts for Thais. Journal of Nursing Science. Jul-Sep;28(3):8-12.
  64. Rueankam, M., & Khemthong, S. (2009). Life skills for autistic Children through Viewpoint of Carers [Thai]. Bulletin of Chiang Mai Associated Medical Sciences, 42(2): 112-119.
  65. Kaunnil, A., & Khemthong, S. (2008). Occupational Therapy – Mahidol Clinic System in Stroke Patients [Thai]. Journal of Health Systems Research, 2(1): 138-147.
  66. Psychosocial Occupational Therapy, Cara and MacRae (2002), Thompson Delmar
  67. Occupational Therapy in Community Mental Health Teams: a Continuing Dilemma? Role Theory offers an Explanation, Hughes (2001), British Journal of Occupational Therapy, Volume 64, Number 1,pp. 34-40(7).
  68. Role overlap between occupational therapy and physiotherapy during in-patient stroke rehabilitation: an exploratory study, Booth and Hewison (2002) Journal of Interprofessional Care
  69. Hammell, K. (2009a). Sacred texts: a sceptical exploration of the assumptions underpinning theories of occupation. Canadian Journal of Occupational Therapy, 76, p6-13.
  70. Hammel, K. (2009b) Self-care, productivity, and leisure, or dimensions of occupational experience? Rethinking occupational “categories”. Canadian Journal of Occupational Therapy 76(2) p107-114.
  71. American Occupational Therapy Association. (2008). Occupational therapy practice framework: Domain and process (2nd ed). American Journal of Occupational Therapy, 62, 625-683.
  72. American Occupational Therapy Association. (2002). Occupational therapy practice framework: Domain and process. American Journal of Occupational Therapy, 56, 609–639.
  73. McLaughlin Gray, J. (2001). Discussion of the ICIDH-2 in relation to occupational therapy and occupational science. Scandinavian Journal of Occupational Therapy, 8, 19-30.
  74. Christiansen, C.H., & Baum, C.M. (2005). Occupational therapy: performance, participation, and well-being. New Jersey: Slack Inc.
  75. Stamm, T.A., Cieza, A., Machold, K., Smolen, J.S., & Stucki, G. (2006). Exploration of the link between conceptual occupational therapy models and the International Classification of Functioning, Disability and Health. Australian Occupational Therapy Journal, 53, 9-17.
  76. Haglund, L., & Henriksson, C. (2003). Concepts in occupational therapy. Occupational Therapy International, 10, 253-268.
  77. World Federation of Occupational Therapists. (2010). World Occupational Therapy Day. http://www.wfot.org/aboutus/worldotday.aspx Αρχειοθετήθηκε 2016-10-26 στο Wayback Machine.
  78. PromotingOT. Occupational Therapy Global Day of Service. promotingot.org
  79. «ΦΕΚ A 38 - 28.03.2017». Προβολή ΦΕΚ A 38/2017. ΕΘΝΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]