Επιχείρηση Μπαγκρατιόν
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Επιχείρηση Μπαγκρατιόν | |||
|---|---|---|---|
| Ανατολικό Μέτωπο στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο | |||
 Το πλάνο της Επιχείρησης Μπαγκρατιόν | |||
| Χρονολογία | 23 Ιουνίου, 1944 – 29 Αυγούστου, 1944 | ||
| Τόπος | περιοχή γύρω από τη Λευκορωσία, την Πολωνία και τη Λιθουανία | ||
| Έκβαση | αποφασιστική νίκη των Σοβιετικών | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
Η Επιχείρηση Μπαγκρατιόν (ρωσικά: «Операция Багратион», ή αλλιώς Λευκορωσική Επιχείρηση) διεξήχθη από τις 23 Ιουνίου έως τις 29 Αυγούστου 1944. Αποτέλεσε μια σημαντική φάση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Επιχείρηση Μπαγκρατιόν ονομάστηκε έτσι προς τιμή του ήρωα του Πατριωτικού Πολέμου του 1812, Πιότρ Μπαγκρατιόν. Η επιλογή του ονόματος είχε άμεση σχέση με το γεγονός πως ο Πιότρ Μπαγκρατιόν ήταν γεωργιανής καταγωγής, όπως και ο Στάλιν.
Με την επιτυχή διεξαγωγή της Επιχείρησης Μπαγκρατιόν, οι Σοβιετικοί κατάφεραν να απελευθερώσουν τη Λευκορωσία και μερικές Βαλτικές Δημοκρατίες, και επίσης να διαλύσουν την Ομάδα Στρατιών Κέντρο. Η Βέρμαχτ υπέστη πολλές απώλειες, εξαιτίας του ότι ο Αδόλφος Χίτλερ δεν επέτρεψε καμία υποχώρηση[1].
Δυνάμεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια "Επιχειρήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο" από τη σοβιετική πλευρά συμμετείχαν 2.400.000 στρατιώτες ενώ από τη γερμανική πλευρά συμμετείχαν 1.200.000 στρατιώτες της Ομάδας Στρατιών Κέντρο.
ΕΣΣΔ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
1ο Μέτωπο Βαλτικής (Μπαγκραμιάν)- 1ο Λευκορωσικό Μέτωπο (Τσερνιακόφσκι)
- 2ο Λευκορωσικό Μέτωπο (Ζαχάροφ)
- 3ο Λευκορωσικό Μέτωπο (Ροκοσόφσκυ)
Γερμανία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ομάδα Στρατιών Κέντρο (Μόντελ)
- 2η Στρατιά, η οποία αμυνόταν στο Πινσκ.
- 9η Στρατιά, η οποία αμυνόταν νοτιο-ανατολικά του Μπομπρούισκ.
- 4η Στρατιά
- 3η Στρατιά Πάντσερ (και οι δύο αμύνονταν στον Δνείπερο).
Προετοιμασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην αρχή, η σοβιετική διοίκηση θεώρησε ότι η Επιχείρηση Μπαγκρατιόν θα ήταν ίδια με την Επιχείρηση Κουτούζωφ και με την Επιχείρηση Ρουμιάντσεφ, οι οποίες διεξάχθηκαν στο Κουρσκ. Στις μονάδες των μετώπων του Κόκκινου Στρατού που θα λάμβαναν μέρος στην Επιχείρηση Μπαγκρατιόν, θα στέλνονταν πολλά πολεμοφόδια, με τα οποία οι μονάδες έπρεπε να προωθηθούν 150-200 χιλιόμετρα. Ο Κόκκινος Στρατός δεν είχε δημιουργήσει ποτέ πριν μια τέτοια επιχείρηση, για αυτό όλα τα έγγραφα και σχέδια που είχαν σχέση με την Επιχείρηση Μπαγκρατιόν, καθώς και η διεξαγωγή της επιχείρησης κρατούταν μυστική. Για τη Σοβιετική Ανώτατη Διοίκηση έπαιζε μεγάλο ρόλο η παραπλάνηση των Γερμανών, ώστε να εξακολουθούν να πιστεύουν πως η επίθεση θα γίνει στους τομείς ευθύνης της μονάδας "Βόρεια Ουκρανία", αντί για την ομάδα στρατιών "Κέντρο".
Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας περιορίστηκε η χρήση ασυρμάτου ώστε να μην υποκλέπτονται μηνύματα (χρησιμοποιούταν κυρίως για την επικοινωνία με τους παρτιζάνους πίσω από τις γερμανικές γραμμές), δόθηκε βάρος στην καταδίωξη των γερμανικών αναγνωριστικών αεροπλάνων και χρησιμοποιήθηκαν κανόνες παραλλαγής των μονάδων που έπαιρναν θέση στο μέτωπο.
Το καλοκαίρι του 1944 η γερμανική ομάδα στρατιών "Κέντρο", με διοικητή τον στρατηγό Μπους, κάλυπτε μία τεράστια περιοχή ανάμεσα στις ομάδες στρατιών "Βορράς" και "Βόρεια Ουκρανία". Η επιτυχής απόκρουση των σοβιετικών επιθέσεων προς τη Ρουμανία την άνοιξη του 1944 δημιούργησε την πεποίθηση ότι δεν υπήρχε ανάγκη ενισχύσεων. Άλλωστε η Γερμανική Ανώτατη Διοίκηση και ο ίδιος ο Χίτλερ πίστευαν ότι η επερχόμενη θερινή σοβιετική επίθεση θα γινόταν νοτιότερα, άποψη που διατήρησαν και κατά τις πρώτες ώρες τις επίθεσης. Οι γραμμές της μονάδας "Κέντρο" όμως είχαν απλωθεί πολύ, έχοντας ελάχιστες εφεδρείες στα νώτα τους και ελάχιστες τεθωρακισμένες μεραρχίες ώστε να μπορούν να αντεπιτεθούν.
Το γερμανικό σχέδιο απέρρριπτε την τακτική αναδίπλωση, προβλέποντας αρραγή άμυνα σε πόλεις-φρούρια, όπως το Μινσκ, με στόχο την καθήλωση μεγάλων μονάδων του Κόκκινου Στρατού, όπως είχε συμβεί στο Στάλινγκραντ.
Μάχη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι στρατιώτες του 1ου Βαλτικού Μετώπου, του 1ου, του 2ου και του 3ου Λευκορωσικού Μετώπου, με τη βοήθεια των ανταρτών κατάφεραν να διαλύσουν πολλά αμυντικά κέντρα της Ομάδας Στρατιών Κέντρο (στην αρχή διοικητής ήταν ο Έρνστ Μπους, τον οποίο αντικατέστησε ο Βάλτερ Μόντελ), να περικυκλώσουν και να εξουδετερώσουν μεγάλες δυνάμεις των Γερμανών στο Βιτσέμπσκ, στο Μπομπρούισκ, στο Βίλνιους, στο Μπρεστ (Λευκορωσία) και στα ανατολικά του Μινσκ, να απελευθερώσουν τη Λευκορωσία (3 Ιουλίου 1944), τη Λιθουανία (13 Ιουλίου 1944), την ανατολική Πολωνία και προωθήθηκαν μέχρι την Ανατολική Πρωσία.
Η Επιχείρηση Μπαγκρατιόν είχε δύο στάδια. Το πρώτο στάδιο διεξήχθη από τις 23 Ιουνίου-4 Ιουλίου 1944 και περιείχε τις παρακάτω επιχειρήσεις:
Επιχείρηση προσβολής Βιστέμπσκ-Ορσάν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρηση προσβολής Μογκιλιόφ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρηση προσβολής Μπομπρούισκ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρηση προσβολής Πολότσκ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρηση προσβολής Μινσκ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το δεύτερο στάδιο της Επιχείρησης Μπαγκρατιόν διεξήχθη από τις 5 Ιουλίου έως τις 29 Αυγούστου 1944:
Επιχείρηση προσβολής Βίλιουνσκ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρηση προσβολής Σιαουλάισκ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρηση προσβολής Μπελοστόκς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρηση προσβολής Λιουμπλίν-Μπρέτσκ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρηση προσβολής Κάουνας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρηση προσβολής Οβέτσκ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Απώλειες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γερμανία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι απώλειες της διοίκησης της Βέρμαχτ ήταν:
- 9 νεκροί.
- 22 αιχμάλωτοι.
- 1 αγνοούμενος.
- 2 διοικητές αυτοκτόνησαν.
Οι απώλειες της Βέρμαχτ σε στρατιώτες ήταν:
- 300.000 νεκροί.
- 250.000 τραυματίες.
- 120.000 αιχμάλωτοι.
Οι συνολικές απώλειες ήταν 670.000 στρατιώτες.
ΕΣΣΔ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι απώλειες του Κόκκινου Στρατού σε εξοπλισμό ανέρχονταν σε:
- 2.956 άρματα μάχης.
- 2.447 πυροβόλα.
- 822 αεροσκάφη.
Οι απώλειες του Κόκκινου Στρατού σε στρατιώτες ήταν:
- 178.507 νεκροί και αγνοούμενοι.
- 587.308 τραυματίες.
Αποτέλεσμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Σοβιετικοί κατάφεραν να προωθηθούν 900 χιλιόμετρα, μέχρι την Ανατολική Πρωσία. Κατάφεραν να διαλύσουν την αμυντική γραμμή μεταξύ της Ομάδας Στρατιών Κέντρο και της Ομάδας Στρατιών Νότος, και να διαλύσουν τελείως την Ομάδα Στρατιών Κέντρο. Η Ομάδα Στρατιών Βορράς αποκλείστηκε από τις υπόλοιπες ομάδες στρατιών της Βέρμαχτ. Μετά από την επιτυχή διεξαγωγή της Επιχείρησης Μπαγκρατιόν, άρχισε η επίθεση κατά της Γερμανίας από τους Αγγλο-Αμερικάνους και από τους Σοβιετικούς[2].
Ενδιαφέροντα γεγονότα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Μερικοί ξένοι εκδότες αμφισβήτησαν την εξαιρετική διεξαγωγή της Επιχείρησης Μπαγκρατιόν. Στη Μόσχα, με απόφαση της δίοικησης της STAVKA, διεξήχθη η γνωστή "Παρέλαση των νικημένων", κατά την οποία, στις 17 Ιουλίου 1944, στη Μόσχα παρέλασαν 57.000 φυλακισμένοι Γερμανοί στρατιώτες και αξιωματικοί.[εκκρεμεί παραπομπή]
