Επίσκοπος Αθηνών Μελέτιος Β΄

Επίσκοπος Αθηνών Μελέτιος Β΄
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1661 Ιωάννινα
Θάνατος	12  Δεκεμβρίου 1714 ή 1714 Κωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησης	Οθωμανική Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	χριστιανός ιερέας συγγραφέας ιστορικός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μητροπολίτης (από 1691, Ναύπακτος και Άρτα) μητροπολίτης (1703–1713, Αθήνα)
Σχετικά πολυμέσα

Ο Μελέτιος (Ιωάννινα, 1661 - Κωνσταντινούπολη, 1714) διετέλεσε επίσκοπος Αθηνών, πριν από τη δημιουργία της Αρχιεπισκοπής, από το 1703 ως το 1713.

Βιογραφία

Γεννήθηκε το 1661 στα Ιωάννινα. Το κοσμικό του όνομα ήταν Μιχαήλ, λεγόμενος και Μήτρος. Εκεί διδάχτηκε τα εγκύκλια μαθήματα στον Βησσαρίωνα Μακρή. Χειροτονήθηκε ιερέας από τον Κλήμεντα Ιωαννίνων και ονομάστηκε Μελέτιος. Πήγε στην Πάντοβα της Ιταλίας, όπου σπούδασε Θεολογία, Ιατρική και Φιλοσοφία και έμαθε ταυτόχρονα και τα Λατινικά. Επέστρεψε στα Γιάννενα και έγινε δάσκαλος και σχολάρχης του διδασκαλείου του Επιφανίου.

Μετά τον θάνατο του μητροπολίτη Ναυπάκτου και Άρτας Βαρθολομαίου, σε ηλικία 31 ετών χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Άρτας. Αφού λειτούργησε τέσσερα χρόνια αναγκάστηκε να φύγει από την Άρτα το 1696 και να καταφύγει στα Ιωάννινα, λόγω της επιδρομής του διαβόητου Λιβερίου Γερακάρη. Κατηγορήθηκε ως συνένοχος της επανάστασης εκείνης και διέτρεξε μεγάλο κίνδυνο, κατέφυγε στα Γιάννενα και κρύφτηκε για δύο μήνες. Όταν το 1701 έγινε ειρήνη μεταξύ Βενετών και Τούρκων, πήγε στην Κωνσταντινούπολη. Το 1701 η Μεγάλη Εκκλησία τον έστειλε στην Βενετοκρατούμενη Πελοπόννησο για να συντάξει τα εκκλησιαστικά δικαιώματα ως έξαρχος και επίτροπος πατριαρχικός. Εκπλήρωσε την αποστολή του και επέστρεψε στην Πόλη. Εκείνη την εποχή ήρθαν δύο πρόκριτοι από την Αθήνα και ζήτησαν τον Μελέτιο να διοριστεί μητροπολίτης Αθηνών. Έτσι, ο Πατριάρχης Γαβριήλ Γ΄ τον μετέθεσε στην Αθήνα το 1703. Με την μεγάλη του μόρφωση και την ικανότητά του, ο Μελέτιος κατόρθωσε στην Αθήνα να συμβιβάσει καταστάσεις, και συντέλεσε στην αναγέννηση των γραμμάτων. Δυσκολεύτηκε όμως από τις ραδιουργίες και τις συκοφαντίες των δημογερόντων και ζητούσε ευκαιρία να απομακρυνθεί.

Μετά τον θάνατο του Κλήμη Ιωαννίνων, οι συμπατριώτες του παρακάλεσαν θερμά τον Μελέτιο να επιστρέψει. Το 1713 δέχτηκε να τον διαδεχτεί και έφυγε από την Αθήνα με προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Καθ' οδόν αρρώστησε στην Λάρισα και αναγκάστηκε να παραμείνει εκεί για πολύ καιρό. Αφού ανάρρωσε, έφθασε στην Κωνσταντινούπολη, όπου ξανά αρρώστησε βαριά και πέθανε στις 12 Δεκεμβρίου 1714. Ενταφιάστηκε στην Πακριδία.

Εργογραφία

Στην εποχή του ήταν από τους πλέον μορφωμένους επισκόπους του ελλαδικού χώρου. Συνέγραψε πολλές θεολογικές, ιατρικές και φιλοσοφικές πραγματείες. Σημαντικά συγγραφικά έργα του είναι η «Παλαιά και Νέα Γεωγραφία», «Ρητορική» και μεταξύ των άλλων και η σπουδαιότατη για την εποχή εκείνη τρίτομη «Εκκλησιαστική Ιστορία», την οποία συμπλήρωσε με τέταρτο τόμο ο Γεώργιος Βενδώτης.

Γεωγραφία παλαιά και νέα

Το τετράτομο γεωγραφικό έργο του με τίτλο Γεωγραφία Παλαιά και Νέα εκδόθηκε στη Βενετία το 1728 και ήταν το πρώτο εκτεταμένο γεωγραφικό έργο της νεώτερης εποχής στα ελληνικά. Γνώρισε ιδιαίτερη διάδοση στους Έλληνες της διασποράς. Επίσης η Χάρτα του Ρήγα (1797) στηρίχτηκε σε πολλά τοπωνύμια του έργου του Μελετίου για τον προσδιορισμό των ονομασιών στον χάρτη.

• 
  Οικιστικό δίκτυο στη Χάρτα του Ρήγα και τη Γεωγραφία του Μελετίου
• 
  Πόλεις με τείχη στα 2 έργα
• 
  Κοινά κάστρα ανάμεσα στα 2 έργα
• 
  Κοινοί οικισμοί

Άλλα

Εξώφυλλο από το τετράτομο έργο Γεωγραφία Παλαιά και Νέα του Μελέτιου, Βενετία, 1728

Παρακάτω παρουσιάζονται τα κυριότερα συγγράμματά του:

• Επιτομή Γεωγραφίας, Βενετία, 1728
• Εκκλησιαστική Ιστορία, Βιέννη, 1783
• Ρητορική περί του πως δει ομιλίαν συγγράφειν (ανέκδοτο)
• Διδαχαί, (ανέκδοτο)
• Ερμηνεία σύντομος περί της πανώλιδος, (ανέκδοτο)
• Περί αστρονομίας, (ανέκδοτο)
• Εισαγωγή διαφόρων ακουσμάτων και ιατρικών, (ανέκδοτο)
• Αστρονομικόν συνταγμάτιον, (ανέκδοτο)

Σχετικές σελίδες

• Ελληνομνήμων: Κείμενα Μητροπολίτη Αθηνών Μελετίου
• Κωνσταντῖνος Θ. Κυριακόπουλος (1988). Μελέτιος (Μῆτρος) Ἀθηνῶν ὁ Γεωγράφος (1661-1714): Συμβολὴ στὴ μελέτη τοῦ Βίου του καὶ γενικότερα τῆς ἐποχής τοῦ θρησκευτικοῦ Οὑμανισμοῦ. Διδακτορικὴ διατριβή, 'Αθήνα.

Πηγές

• Ανδρόνικος Δημητρακόπουλος (1872). Ορθόδοξος Ελλάς : ήτοι περί των Ελλήνων των γραψάντων κατά Λατίνων και περί των συγγραμμάτων αυτών. Εν Λειψίαι: Τύποις Μέτζγερ και Βίττιγ. σελίδες 168–169. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2010. 
• Κωνσταντίνος Σάθας (1868). Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφία των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821). Αθήνα: Τυπογραφείο των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά. σελίδες 390. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2009. 
• Γιάνης Κορδάτος, Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας. Από το 1453 ως το 1961, τόμος πρώτος, εκδ.Επικαιρότητα, Αθήνα, 1983
• Χρυσόστομος Παπαδόπουλος: Η εκκλησία των Αθηνών