Εξορκισμός του Ρόλαντ Ντόου

Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ιερείς της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας πραγματοποίησαν μια σειρά εξορκισμών σε ένα ανώνυμο αγόρι, το οποίο έγινε γνωστό με το ψευδώνυμο «Ρόλαντ Ντόου» ή «Ρόμπι Μάνχαϊμ». Το 14χρονο αγόρι ήταν υποτιθέμενο θύμα δαιμονικής κατοχής και τα γεγονότα καταγράφηκαν από τον παρευρισκόμενο ιερέα, Ρέιμοντ Τζ. Μπίσοπ. Οι μετέπειτα υπερφυσικοί ισχυρισμοί γύρω από τα γεγονότα χρησιμοποιήθηκαν ως στοιχεία για το μυθιστόρημα του 1971 "Ο Εξορκιστής" του Ουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι. Τον Δεκέμβριο του 2021, το περιοδικό "Skeptical Inquirer" και η εφημερίδα "The Guardian" αποκάλυψαν το πραγματικό ονοματεπώνυμο του Ρόλαντ Ντόου/Ρόμπι Μάνχαϊμ το οποίο ήταν Ρόναλντ Ένγουιν Χάνκελερ (1 Ιουνίου 1935 – 10 Μαΐου 2020).

Προέλευση ισχυρισμών

Στα μέσα του 1949, αρκετά άρθρα εφημερίδων τύπωσαν ανώνυμες αναφορές για υποτειθέμενο δαιμονισμό αγοριού και εξορκισμό. Η πηγή για αυτές τις αναφορές θεωρείται ότι είναι ο πρώην πάστορας της οικογένειας, Λούθερ Μάιλς Σούλτσε. Σύμφωνα με μια αφήγηση, συνολικά «σαράντα οκτώ άνθρωποι έγιναν μάρτυρες αυτού του εξορκισμού, εννέα από αυτούς Ιησουίτες».

Σύμφωνα με τον συγγραφέα Τόμας Μπ. Άλεν, ο Ιησουίτης ιερέας πατέρας Γουόλτερ Χάλοραν ήταν ένας από τους τελευταίους επιζώντες αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων και συμμετείχε στον εξορκισμό. Ο Άλεν έγραψε ότι ένα ημερολόγιο που κρατούσε ο παρευρισκόμενος ιερέας, ο πατέρας Ρέιμοντ Τζ. Μπίσοπ, περιέγραφε λεπτομερώς τον εξορκισμό που έγινε στον αγόρι με το ψευδώνυμο "Ρόλαντ Ντόου" γνωστό και ως "Ρόμπι". Μιλώντας, το 2013, ο Άλεν «τόνισε ότι δεν υπάρχουν αδιάψευστες αποδείξεις για τον δαιμονισμό του αγοριού, γνωστό ως «Ρόμπι», από κακόβουλα πνεύματα». Σύμφωνα με τον Άλεν, ο Χάλοραν «εξέφρασε επίσης τον σκεπτικισμό του για πιθανά παραφυσικά γεγονότα πριν από το θάνατό του». Όταν ρωτήθηκε σε συνέντευξη να κάνει μια δήλωση που να επαληθεύει ότι το αγόρι είχε πράγματι δαιμονιστεί, ο Χάλοραν απάντησε λέγοντας: "Όχι, δεν μπορώ να πω κάτι δημοσίως. Ποτέ δεν έκανα κάποια δήλωση για τα γεγονότα γιατί δεν ένιωθα ότι είμαι ο κατάλληλος αρμόδιος για να τα εξηγήσω».

Πρώιμη ζωή

Ο Ρόλαντ γεννήθηκε σε μια γερμανική λουθηρανική οικογένεια. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1940 η οικογένεια ζούσε στο Κότατζ Σίτι, πόλη της Μέριλαντ. Σύμφωνα με τον Άλεν, ο Ρόλαντ ήταν μοναχοπαίδι και έπαιζε με τους ενήλικες του σπιτιού του, κυρίως τη θεία του, Χάριετ. Η θεία του, που πίστευε στον πενυματισμό, σύστησε τον Ρόλαντ στον πίνακα Ouija όταν εκείνος εκδήλωσε ενδιαφέρον για αυτόν.

Εξορκισμοί

Σύμφωνα με τον Τόμας Μπ. Άλεν, μετά το θάνατο της θείας Χάριετ, η οικογένεια άρχισε να βιώνει παράξενα περιστατικά, άκουγε περίεργους θορύβους, έπιπλα του σπιτού μετακινούνταν από μόνα τους και συνηθισμένα αντικείμενα καθημερινής χρήσης όπως βάζα πετούσαν ή αιωρούνταν όταν το αγόρι βρισκόταν κοντά τους. Η οικογένεια στράφηκε στον Λουθηρανό πάστορά της, Λούθερ Μάιλς Σούλτσε, για βοήθεια. Ο Σούλτσε ενδιαφερόταν εδώ και καιρό για την παραψυχολογία, οπότε κανόνισε να περάσει μια νύχτα στο σπίτι του αγοριού για να το παρατηρήσει. Όταν ο παραψυχολόγος Τζ. Μπ. Ράιν έμαθε ότι ο Σούλτσε ισυχριζόταν ότι είδε οικιακά αντικείμενα και έπιπλα να κινούνται μόνα τους, ο Ράιν «αναρωτήθηκε αν ο Σούλτσε υπερέβαλε ασυνείδητα» για ορισμένα από τα γεγονότα. Ο Σούλτσε συμβούλεψε τους γονείς του αγοριού να «δουν έναν καθολικό ιερέα».

Σύμφωνα με την παραδοσιακή ιστορία, το αγόρι στη συνέχεια υποβλήθηκε σε πολλούς εξορκισμούς. Ο Έντουαρντ Χιουζ, ένας Ρωμαιοκαθολικός ιερέας, διεξήγαγε έναν εξορκισμό στον Ρόλαντ στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Τζορτζτάουν, ένα ίδρυμα Ιησουιτών.

Κατά τη διάρκεια ενός εξορκισμού, το αγόρι κατλαφερε να απελυθερωθεί από τα δεσμά των χεριών του, έσπασε το πόδι του κρεβατιού του και το χρησιμοποίησε ως αυτοσχέδιο όπλο για να κόψει το χέρι του ιερέα, με αποτέλεσμα το τελετουργικό εξορκισμού να σταματήσει. Η οικογένεια ταξίδεψε στο Σεντ Λούις, όπου ο ξάδερφος του Ρόλαντ επικοινώνησε με έναν από τους καθηγητές του στο Πανεπιστήμιο του Σεντ Λούις, τον Μπίσοπ, ο οποίος με τη σειρά του μίλησε στον Γουίλιαμ Σ. Μπόουντερν, συνεργάτη του Κολλεγίου Τσερτς. Μαζί, και οι δύο ιερείς επισκέφθηκαν τον Ρόλαντ στο σπίτι των συγγενών του, όπου φέρεται να παρατήρησαν ένα κρεβάτι που έτρεμε, ιπτάμενα αντικείμενα και το αγόρι να μιλάει με βροντερή φωνή και να εκδηλώνει αποστροφή για οτιδήποτε ιερό. Ο Μπάουντερν έλαβε άδεια από τον αρχιεπίσκοπο να πραγματοποιήσει έναν ακόμη εξορκισμό.

Ο εξορκισμός έλαβε χώρα στο νοσοκομείο The Alexian Brothers στο Νότιο Σεντ Λούις του Μιζούρι, το οποίο άλλαξε ονομασία σε South City Hospital.

Πριν ξεκινήσει το επόμενο τελετουργικό εξορκισμού, ένας άλλος ιερέας, ο Γουόλτερ Χάλοραν, κλήθηκε στην ψυχιατρική πτέρυγα του νοσοκομείου, όπου του ζητήθηκε να βοηθήσει τον Μπάουντερν. Ο Γουίλιαμ Βαν Ρου, ένας τρίτος Ιησουίτης ιερέας, ήταν επίσης εκεί για να βοηθήσει. Ο Χάλοραν δήλωσε ότι κατά τη διάρκεια αυτού του εξορκισμού λέξεις όπως «κακό» και «κόλαση», μαζί με άλλα διάφορα σημάδια, εμφανίστηκαν στο σώμα του εφήβου. Σύμφωνα με ισχυρισμούς, κατά τη διάρκεια της λιτανείας των Αγίων του τελετουργικού του εξορκισμού, το στρώμα του αγοριού άρχισε να τρέμει. Επιπλέον, ο Ρόλαντ έσπασε τη μύτη του Χάλοραν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Ο Χάλοραν είπε σε έναν δημοσιογράφο ότι μετά το τέλος της ιεροτελεστίας, το ανώνυμο υποκείμενο του εξορκισμού συνέχισε να ζει «μια μάλλον συνηθισμένη ζωή».

Μελέτες και εξηγήσεις

Στο βιβλίο του "Possessed: The True Story of an Exorcism" το 1993, ο συγγραφέας Τόμας Μπ. Άλεν προσέφερε «τη συναίνεση των σημερινών ειδικών» καταλήγωντας ότι «ο Ρόμπι ήταν απλώς ένα βαθιά διαταραγμένο αγόρι, τίποτα υπερφυσικό γι 'αυτόν».

Ο συγγραφέας Μαρκ Όψασνικ αμφισβήτησε πολλούς από τους υπερφυσικούς ισχυρισμούς που σχετίζονται με αυτήν την ιστορία, προτείνοντας ότι ο "Ρόλαντ Ντόου" ήταν απλώς ένας κακομαθημένος, διαταραγμένος νταής που εκδήλωσε σκόπιμα ξεσπάσματα για να τραβήξει την προσοχή ή να αποφύγει το σχολείο. Ο Όψασνικ αναφέρει ότι ο Χάλοραν, ο οποίος ήταν παρών στον εξορκισμό, δεν άκουσε ποτέ τη φωνή του αγοριού να αλλάζει και υποστηρίζει επίσης το αγόρι δεν απέκτησε τη ξαφνική ικανότητα να μιλάει λατινικά αλλά απλώς ο Χάλοραν νόμιζε ότι άκουσε το αγόρι να μιμείται λατινικές λέξεις τις οποίες είχε ακούσει από τους κληρικούς. Ο Όψασνικ ανέφερε ότι όταν βρέθηκαν σημάδια στο σώμα του αγοριού, ο Χάλοραν δεν έλεγξε τα νύχια του αγοριού για να δει αν είχε κάνει μόνος του τα σημάδια. Ο Όψασνικ αμφισβήτησε επίσης την ιστορία των προσπαθειών του Χιουζ να ξορκίσει το αγόρι και τον επακόλουθο τραυματισμό του, λέγοντας ότι δεν μπορούσε να βρει στοιχεία ότι ένα τέτοιο επεισόδιο είχε συμβεί στην πραγματικότητα.

Κατά τη διάρκεια της έρευνάς του, ο Όψασνικ ανακάλυψε ότι:

• Ο εξορκισμός δεν έλαβε χώρα στο 3210 Bunker Hill Road στο Mount Rainier της Μέριλαντ
• Το αγόρι δεν έζησε ποτέ στο όρος Ρενιέ
• Το σπίτι του αγοριού ήταν στο Κότατζ Σίτι του Μέριλαντ
• Πολλές από τις κοινώς αποδεκτές πληροφορίες σχετικά με αυτήν την ιστορία βασίζονται σε φήμες, δεν είναι τεκμηριωμένες και δεν έχουν ελεγχθεί ποτέ
• Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι ο πατέρας Άλμπερτ Χιουζ επισκέφτηκε το σπίτι του αγοριού, το εισήγαγε στο νοσοκομείο Τζόρτζταουν, ζήτησε να περιοριστεί το αγόρι στο νοσοκομείο, επιχείρησε εξορκισμό του αγοριού στο νοσοκομείο Τζόρτζταουν ή τραυματίστηκε από το αγόρι κατά τη διάρκεια εξορκισμού (ή σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή)
• Υπάρχουν άφθονα στοιχεία που διαψεύδουν τους ισχυρισμούς ότι ο πατέρας Χιουζ υπέστη συναισθηματική κατάρρευση και εξαφανίστηκε από την κοινότητα του Κότατζ Σίτι

Σύμφωνα με τον Όψασνικ , τα άτομα που συνδέονται με το περιστατικό επηρεάστηκαν από τις δικές τους ειδικότητες:

Για τους ψυχιάτρους, ο Ρομπ Ντόου υπέφερε από ψυχική ασθένεια. Για τους ιερείς αυτό ήταν μια περίπτωση δαιμονισμού. Για τους συγγραφείς και τους παραγωγούς ταινιών/βίντεο, αυτή ήταν μια εξαιρετική ιστορία προς εκμετάλλευση για κέρδος. Οι εμπλεκόμενοι είδαν αυτό που είχαν εκπαιδευτεί να βλέπουν. Ο καθένας υποστήριζε ότι κοίταζε τα γεγονότα, αλλά ίσχυε ακριβώς το αντίθετο - στην πραγματικότητα χειραγωγούσαν τα γεγονότα και έδιναν έμφαση σε πληροφορίες που ταιριάζουν στις δικές τους ατζέντες.

Ο Όψασνικ έγραψε ότι αφότου εντόπισε γείτονες και παιδικούς φίλους του αγοριού και μίλησε μαζί τους (στους περισσότερους αναφέρθηκε μόνο με τα αρχικά τους) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «το αγόρι ήταν ένας πολύ έξυπνος απατεώνας, που έκανε φάρσες για να τρομάξει τη μητέρα του και να κοροϊδέψει τα παιδιά της γειτονιάς του».

Ο σκεπτικιστής Τζο Νίκελ έγραψε ότι «απλά δεν υπήρχαν αξιόπιστες αποδείξεις που να υποδηλώνουν ότι το αγόρι κυριευόταν από δαίμονες ή κακά πνεύματα» και υποστηρίζει ότι τα συμπτώματα της δαιμονικής κατοχής του μπορεί να ήταν «απλώς παιδικά» έως και ψεύτικα. Ο Νίκελ απέρριψε τους ισχυρισμούς που υποστήριζαν ότι υπερφυσικές δυνάμεις έκαναν γρατσουνιές, σημάδια και εμφάνισαν λέξεις σε δυσπρόσιτα σημεία στο σώμα του εφήβου, λέγοντας ότι: «Ένας αποφασιστικός νέος, πιθανώς ακόμη και χωρίς καθρέφτη, θα μπορούσε εύκολα να καταφέρει ένα τέτοιο κατόρθωμα - αν πρόκειται για πραγματικό γεγονός. Αν και τα μηνύματα πολλαπλασιάστηκαν, δεν εμφανίστηκαν ποτέ ξανά σε ένα δυσπρόσιτο τμήμα της ανατομίας του αγοριού». Σε μια περίπτωση, το αγόρι εθεάθη να ξύνει τις λέξεις «κόλαση» και «χριστός» στο στήθος του χρησιμοποιώντας τα δικά του νύχια. Σύμφωνα με τον Νίκελ:

Τίποτα που αναφέρθηκε για την υπόθεση δεν ήταν πέρα από τις ικανότητες ενός εφήβου. Τα ξεσπάσματα, οι «υπνώσεις», τα μετακινούμενα έπιπλα, τα εκσφενδονισμένα αντικείμενα, η αυτόματη γραφή, οι επιφανειακές γρατσουνιές και άλλα φαινόμενα ήταν απλώς τα πράγματα που θα μπορούσε να πετύχει κάποιος στην ηλικία του Ρ, όπως έκαναν άλλοι πριν και μετά από αυτόν. Πράγματι, τα στοιχεία των «πνευμάτων», της «επικοινωνίας πνευμάτων» και της «δαιμονικής κατοχής»—λαμβανόμενα και χωριστά και, ειδικά, μαζί, καθώς το ένα οδηγούσε στο άλλο—δεν υποδηλώνουν τίποτα περισσότερο από ένα παιχνίδι ρόλων που αποσκοπούσε στην απάτη.

Ο Νίκελ απέρριψε επίσης τις ιστορίες που μιλούσαν για "εκπληκτική δύναμη του αγοριού", λέγοντας ότι δεν έδειξε «τίποτα περισσότερο από αυτό που θα μπορούσε να δείξει ένας διαταραγμένος έφηβος» και επέκρινε τις δημοφιλείς αφηγήσεις που αναφέρονταν σε εξορκισμό λόγω αυτού που αποκάλεσε «στερεοτυπική απεικόνιση του Διαβόλου, σαν σε παραμύθι».

Θεολογικές οπτικές γωνίες

Δύο χριστιανοί ακαδημαϊκοί, ο Terry D. Cooper, καθηγητής ψυχολογίας, και η Cindy K. Epperson, καθηγήτρια κοινωνιολογίας, έγραψαν ότι οι υποστηρικτές του δαιμονισμού πιστεύουν ότι «αν και δεν είναι συχνοί, οι εξορκισμοί είναι απαραίτητοι για την εκδίωξη του δαίμονα και περιπτώσεις γνήσιας δαιμονικής κατοχής δεν μπορούν να εξηγηθούν από την ψυχιατρική». Οι Cooper και Epperson αφιέρωσαν ένα κεφάλαιο του βιβλίου τους Evil: Satan, Sin, and Psychology στην υπόθεση και απέρριψαν τις φυσικές εξηγήσεις υπέρ μιας υπερφυσικής προοπτικής σχετικά με τη φύση του κακού.

Λογοτεχνία και κινηματογράφος

Αυτή η υπόθεση εξορκισμού ενέπνευσε το μυθιστόρημα του 1971 "Ο Εξορκιστής" του William Peter Blatty, το οποίο με τη σειρά του διασκευάστηκε στην ομότιτλη ταινία τρόμου του 1973. Η υπόθεση ενέπνευσε επίσης την ταινία του 2000 "Possessed", η οποία λέγεται ότι έχει περισσότερα κοινά στοιχεία με το βιβλίο του Άλεν. Ένα ντοκιμαντέρ έγινε για την υπόθεση, με τίτλο "In the Grip of Evil". Μια άλλη ταινία ντοκιμαντέρ γυρίστηκε το 2010 με τίτλο "The Haunted Boy: The Secret Diary of the Exorcist", όπου μια ομάδα ερευνητών ταξιδεύει στην εν λόγω τοποθεσία και αποκαλύπτει το ημερολόγιο που λέγεται ότι κρατούσε ο Γουίλιαμ Μπάουντερν.

Εξωτερικοί συνδέσμοι

• Dean, Eddie (February 26, 1999). «Mr. Satan's Neighborhood: After 50 years of silence, Cottage City finally lets go of its demons». Washington City Paper. http://www.washingtoncitypaper.com/articles/16784/mr-satans-neighborhood/. Ανακτήθηκε στις May 21, 2012. 
• Sherouse, Paul. Demonic Possession, Exorcism, and Pastoral Care. Master of Divinity Thesis. Concordia Seminary, 1983.
• Interview with Father Halloran.