Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εμμανουήλ Θεοτόκης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εμμανουήλ Θεοτόκης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Εμμανουήλ Θεοτόκης (Ελληνικά)
Γέννηση15  Σεπτεμβρίου 1777[1]
Κέρκυρα
Θάνατος19  Αυγούστου 1837[1]
Κέρκυρα
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων
Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
συγγραφέας
ιστορικός
Οικογένεια
ΟικογένειαΟικογένεια Θεοτόκη
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαγερουσιαστής

Ο Εμμανουήλ Θεοτόκης (1777-1837) ήταν Έλληνας φιλόλογος, ιστορικός συγγραφέας και πολιτικός. Γεννήθηκε στη Κέρκυρα και ήταν γόνος της ιστορικής οικογένειας των Θεοτόκηδων.

Χρημάτισε πρόεδρος της επί Γάλλων τελευταίας Γερουσίας καθώς και της πρώτης του ενωμένου κράτους των Ιονίων νήσων που επικύρωσε το Σύνταγμα το 1817 και τιμήθηκε το 1818 με το μεγαλόσταυρο του Τάγματος των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου. Διετέλεσε επίσης αντεπιστέλλον μέλος πολλών ευρωπαϊκών Ακαδημιών καθώς επίσης υπήρξε και ο ιδρυτής και ισόβιος πρόεδρος της Βιβλικής Εταιρίας, (προς διάδοση των Ιερών Γραφών στην Ανατολή), στη Κέρκυρα.

To 1816, λίγο πριν[2] τη δημιουργία του Ιονίου Συντάγματος, ίδρυσε την Εταιρία επί προαγωγή της ελληνικής γλώσσης εν Επτανήσω» ή «Εταιρία περί προαγωγής και καλλιεργείας της ελληνικής γλώσσης εις την Επτάνησον[3] με έδρα στην Κέρκυρα. Κύριος σκοπός της εταιρείας, όπως προδήλως αναφέρεται και στο όνομά της, ήταν η καλλιέργεια μιας κίνησης με κύριο στόχο την ενθάρρυνση της ελληνικής γλώσσας στα Επτάνησα. Ο ιδρυτής και εμψυχωτής της Εταιρίας, βαρόνος Εμμανουήλ Θεοτόκης, έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα επίσης στην αθλοθέτηση επάθλων, με τα οποία θα δημιουργούσε κίνητρα για την επίτευξη των σκοπών της εταιρείας.[4] Άλλωστε την εποχή εκείνη, κατά την οποία μόλις είχε συντελεστεί η μετατροπή της Επτανήσου Πολιτείας (1800–1815) σε Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων (1815–1864), αλλά και προγενέστερα, στην περίοδο των αυτοκρατορικών Γάλλων (1797–1799), ο ίδιος υπήρξε εμπνευστής σειράς ανάλογων αθλοθετημάτων. [5] Σημαντική επιρροή στην εποχή της δημιουργίας της εταιρίας είχε και η λεγόμενη Πρότασις.[6]

Επίσης, το 1816, ο Θεοτόκης αθλοθέτησε διαγωνισμό με έπαθλα 3 αριστεία και 3 μετάλλια αντίστοιχα, για όποιον νεαρό Ιόνιο, ηλικίας μικρότερης των 24 ετών, θα συνέθετε έργο στην αρχαία ελληνική ή την καθομιλουμένη τότε καθαρεύουσα. Τα μεν δύο αριστεία–μετάλλια ήταν χρυσά, ένα μεγάλο, αξίας 50 ταλλήρων, και ένα μικρό, αξίας 20 ταλλήρων αντίστοιχα, το δε τρίτο αριστείο-μετάλλιο ήταν αργυρό, αξίας 10 ταλλήρων. [3]

Το πρόγραμμα του διαγωνισμού, δημοσιεύθηκε, το 1816, από την ίδια την εταιρεία ή τον πρόεδρό της, αναδημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Ιονίου Κυβερνήσεως, επίσης το 1816 και ανατυπώθηκε από το περιοδικό Λόγιος Ερμής, το 1817.[7][3] Τον Αύγουστο του 1817 παρουσιάσθηκαν τα δοκίμια των συμμετεχόντων νέων σε δημόσια συνεδρίαση των αρμόδιων προς κρίση επιτροπών και εγκρίθηκαν τρία αριστεία τα οποία έλαβαν οι παρακάτω αναφερόμενοι, [3] τότε νέοι σε ηλικία, συμμετέχοντες:

  1. Πρώτο αριστείο–μετάλλιο: Νικόλαος Μανιάκης, Πάργιος, μεταγενέστερα καθηγητής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.
  2. Δεύτερο αριστείο–μετάλλιο: Ανδρέας Θεοτόκης, Κερκυραίος, γιος του βαρώνου Εμμανουήλ Θεοτόκη και μεταγενέστερα μέλος της Ιονίου Γερουσίας.
  3. Τρίτο αριστείο–μετάλλιο: Σπυρίδων Βασιλείου, Πρεβεζάνος.

Σπουδαιότερο από τα έργα του φέρει τον τίτλο "Details sur Corfu", γραμμένο στη γαλλική, που εκδόθηκε στη Κέρκυρα το 1826 και περιλαμβάνει πάσης φύσεως πληροφορίες για τη νήσο.

  1. 1,0 1,1 1,2 Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. id.loc.gov/authorities/names/no2008036072.html. Ανακτήθηκε στις 29  Μαΐου 2019.
  2. Παναγιώτης Χιώτης, "Ιστορικά απομνημονεύματα Επτανήσου", υπό Π. Χιώτου. Τυπογραφείον ο ¨Φώσκολος¨. Εν Ζακυνθω 1887, σελ. 239: [...] "Δύω άλλαι εταιρίαι συνεστήθησαν κατά τας παραμονάς του Ιονίου Συντάγματος ζήλω του Βαρώνος Εμμανουήλ Θεοτόκη, η Βιβλική Ιόνιος, και η περί προαγωγής και καλλιεργείας της ελληνικής γλώσσης εις την Επτάνησον". [...]
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Παναγιώτης Χιώτης, "Ιστορικά απομνημονεύματα Επτανήσου", υπό Π. Χιώτου. Τυπογραφείον ο ¨Φώσκολος¨. Εν Ζακυνθω 1887, σελ. 240-243.
  4. Γεώργιος Θ. Ζώρας, "Η Επτάνησος και η ανάπτυξη της λογοτεχνίας αυτής[νεκρός σύνδεσμος]", περιοδικό Νέα Εστία, έτος ΛΗ' (1964), τόμος 76ος, τεύχος 899, σελ. 3-29, Χριστούγεννα 1964, σελ. 10[νεκρός σύνδεσμος]: [...] "Ιδιαιτέρως πρέπει να μνημονευθή η «Εταιρία επί προαγωγή της Ελληνικής γλώσσης», συσταθείσα το 1816, ήτις είχεν ιδιαιτέραν αποστολήν την προκήρυξιν διαγωνισμών επί καθαρώς γλωσσικών ζητημάτων." [...], στην ιστοσελίδα: www.ekebi.gr με τα Ψηφιοποιημένα λογοτεχνικά περιοδικά Αρχειοθετήθηκε 2017-05-28 στο Wayback Machine., του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (Ε.ΚΕ.ΒΙ.) του Υπουργείου Πολιτισμού. Οι πληροφορίες αναπτύσσονται και στην μελέτη του ιδίου: Γεώργιος Θ. Ζώρας, "Επτανησιακά μελετήματα", έκδοση: "Σπουδαστήριον Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας" του Πανεπιστημίου Αθηνών, τόμος Α', Αθήναι 1960, σελ. 7-120.
  5. Εμμ. Ν. Φραγκίσκος, "Η "ΠΡΟΤΑΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥΣ ΙΩΝΑΣ, (1816), (pdf), περιοδικό "Ερανιστής", Τεύχος 24, σελ. 203-204, παραπομπή 4: [...] "Βλ. εικ. 1. Πρόκειται για οδηγία προς τον χρυσοτύπη, ο οποίος πράγματι συμμορφώθηκε σ' αυτήν. Όσο για την σύνδεση του ονόματος του Εμμ. Θεοτόκη με την Πρόταση, δεν πρέπει να ξενιζόμαστε. Αρκεί να σκεφθούμε πώς ο Θεοτόκης ήταν ιδρυτής και εμψυχωτής της Εταιρίας (1816) που εκαλλιεργούσε την κίνηση για την ενθάρρυνση της ελληνικής γλώσσας στα Επτάνησα και πώς την εποχή αυτή, αλλά και προγενέστερα, στην περίοδο των αυτοκρατορικών Γάλλων, υπήρξε εμπνευστής σειράς ανάλογων αθλοθετημάτων". [...]
  6. Εμμ. Ν. Φραγκίσκος, "Η "ΠΡΟΤΑΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΤΟΥΣ ΙΩΝΑΣ, (1816), (pdf), περιοδικό "Ερανιστής", Τεύχος 24, σελ. 201-214.
  7. Περιοδικό Λόγιος Ερμής, τεύχος 5, Μαρτίου 1817, σελ.73, "Πρότασις, ενός ιδιώτου Άγγλου", εισαγωγική επιστολή Δ.Π. και σελ. 74-84, "Πρότασις προς τους νέους τους Ίωνας δια να ανορθώσωσι την γλώσσαν της παλαιάς Ελλάδος", στην ιστοσελίδα: www.onb.ac.at/ της "Österreichische Nationalbibliothek", ANNO - AustriaN Newspapers Online - Historische österreichische Zeitungen und Zeitschriften online.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]