Ελισάβετ Γκοντζάγκα
| Ελισάβετ Γκοντζάγκα | |
|---|---|
_%E2%80%93_Galleria_degli_Uffizi,_Florence_FXD.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 9 Φεβρουαρίου 1471 Μάντοβα |
| Θάνατος | 28 Ιανουαρίου 1526 Φερράρα[1] |
| Τόπος ταφής | church of San Bernardino |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αντιβασίλισσα |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Γκουιντομπάλντο Α΄ ντα Μοντεφέλτρο (1489–1508)[2] |
| Γονείς | Φρειδερίκος Α΄ της Μάντουα και Μαργαρίτα της Βαυαρίας, μαρκησία της Μάντουα |
| Αδέλφια | Κλάρα Γκοντζάγκα Φραγκίσκος Β΄ της Μάντουα Ιωάννης του Βεσκοβάτο Σιγισμούνδος Γκοντζάγκα Μαγδαληνή Γκοντζάγκα |
| Οικογένεια | Οίκος των Γκονζάγκα |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | αντιβασιλιάς (1508–1516)[3] |
| Θυρεός | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
,_probably_after_1502,_NGA_44505.jpg)
Η Ελισάβετ, ιταλ.: Elisabetta Gonzaga (1471 – 1526) από τον Οίκο των Γκοντζάγκα ήταν μία ευγενής της Ιταλικής Αναγέννησης, γνωστή για την καλλιεργημένη και ενάρετη ζωή της. [4] Ήταν αδελφή του Φραντσέσκο Β΄ Γκονζάγκα μαρκήσιου της Μάντοβας και με τον γάμο της έγινε δούκισσα του Ουρμπίνο. Επειδή ο σύζυγός της Γκουιντομπάλντο Α΄ ντα Μοντεφέλτρο, ήταν ανίκανος να τεκνοποιήσει, η Eλισάβετ δεν έκανε ποτέ δικά της παιδιά, αλλά υιοθέτησε τον ανιψιό και κληρονόμο του συζύγου της, Φραντσέσκο-Μαρία ντελλα Ρόβερε.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Eλισάβετ γεννήθηκε στη Μάντοβα της Ιταλίας ως η δεύτερη κόρη του Φεντερίκο Α΄ μαρκήσιου της Μάντοβας και της Mαργαρίτας των Βίττελσμπαχ, κόρης του Αλβέρτου Γ΄ δούκα της Βαυαρίας. Αδελφός της ήταν ο Φραντσέσκο Β΄ μαρκήσιος της Μάντοβας.
Παντρεύτηκε τον Γκουιντομπάλντο Α΄ ντα Μοντεφέλτρο, δούκα του Ουρμπίνο, το 1489. Ο Γκουιντομπάλντο Α΄ ήταν άρρωστος και ανίκανος προς τεκνογονία, έτσι δεν είχαν παιδιά, αλλά η Eλισάβετ αρνήθηκε να τον χωρίσει και τον περιποιήθηκε στις ασθένειές του. Ακόμη και μετά το τέλος του, η Eλισάβετ αρνήθηκε να παντρευτεί.
Η εκπαίδευση της Eλισάβετ την οδήγησε σε μία ζωή μαζί με μερικά από τα μεγαλύτερα μυαλά της Ιταλίας του τέλους του 15ου αι. Η Αυλή της προσέλκυσε συγγραφείς, καλλιτέχνες και μελετητές. Η αρχοντιά της επηρέασε και η ίδια συμμετείχε στην πολιτική της Ιταλίας του 16ου αι. Ο αδελφός της Φραντσέσκο Β΄ είχε σύζυγο την Ισαβέλλα των Έστε, μία ισχυρή προστάτιδα και πολιτική μορφή της Αναγέννησης. Παρά την κακή υγεία της, η Eλισάβετ ήταν γνωστό ότι ήταν μία σπουδαία ιππέας και συχνά παρακολουθούσε κυνήγι στην ύπαιθρο γύρω από το Ουρμπίνο.
Στις 21 Ιουνίου 1502 ο Καίσαρας Βοργίας κατέλαβε το Ουρμπίνο, έδιωξε τον Γκουιντομπάλντο Α΄ και ανάγκασε την Eλισάβετ να παραμείνει στη Μάντοβα, όπου διέμενε ως φιλοξενούμενη. Παρέμεινε εκεί μέχρι το 1503 και στη συνέχεια πήγε στον Γκουιντομπάλντo στη Βενετία. Αποκαταστάθηκαν στην εξουσία το 1504. Καθώς δεν είχαν παιδιά, υιοθέτησαν την ίδια χρονιά τον Φραντσέσκο-Μαρία ντελλα Ρόβερε, το παιδί της Τζιοβάννας ντα Μοντεφέλτρο, αδελφής του Γκουιντομπάλντο Α΄, που αυτός ήταν τότε 14 ετών, για να εξασφαλίσουν τη διαδοχή. [5]
Το 1502 η Eλισάβετ συνόδευσε απρόθυμα τη Λουκρητία Βοργία στο ταξίδι της στη Φερράρα, όπου η Λουκρητία παντρεύτηκε τον Aλφόνσο Α΄ των Έστε. Ένας αυτόπτης μάρτυρας την περιέγραψε στο γάμο ως εξής:
"Μπήκε στη Φερράρα επάνω σε ένα μουλάρι σκεπασμένο με μαύρο βελούδο, κεντημένο με χρυσά σχέδια. Φορούσε έναν μανδύα από μαύρο βελούδο, διακοσμημένο με τρίγωνα από σφυρήλατο χρυσό. Μία άλλη ημέρα μέσα στο κτίριο φορούσε έναν μανδύα από καφέ βελούδο κομμένο και πιασμένο με αλυσίδες από μασίφ χρυσό. Μία άλλη ημέρα φορούσε ένα ένδυμα από μαύρο βελούδο με χρυσές λωρίδες, με ένα περιδέραιο με πέτρες και ένα διάδημα. Και πάλι μία άλλη ημέρα ένα φόρεμα από μαύρο βελούδο κεντημένο με σύμβολα".
Μετά το τέλος του Γκουιντομπάλντo το 1508 σε ηλικία 36 ετών, η Ελισάβετ συνέχισε να ζει στο Ουρμπίνo ως αντιβασίλισσα του ανήλικου κληρονόμου. [6]
Το 1509 ο Φραντσέσκο-Μαρία παντρεύτηκε την Eλεονόρα Γκοντζάγκα, κόρη του Φραντσέσκο Β΄ και ανιψιά της Eλισάβετ, εδραιώνοντας περαιτέρω τη δυναστεία. [5]
Ωστόσο τον Ιούνιο του 1516 εκδιώχθηκε από το Ουρμπίνο από τον πάπα Λέοντα Ι΄, ο οποίος ήθελε να δώσει το δουκάτο στον ανιψιό του Λαυρέντιο των Μεδίκων γιο του Πιέρο, τον αποκαλούμενο "Λορεντσίνo". ΄Έτσι έκανε τον Λαυρέντιο δούκα του Ουρμπίνο. Τότε μαζί με την ανιψιά της Ελεονόρα Γκονζάγκα και χωρίς χρήματα, βρήκαν καταφύγιο στη Φερράρα, όπου η Ελισάβετ απεβίωσε το 1526.
Πολιτιστικές αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Eλισάβετ Γκοντζάγκα απαθανατίστηκε από τον συγγραφέα Μπαλντασσάρε Καστιλιόνε, του οποίου το έργο του 1528 Ο Αυλικός, βασίστηκε στις αλληλεπιδράσεις και τις συνομιλίες που είχε μαζί της. [7]
Ένα πορτρέτο της ζωγραφισμένο στα έτη 1504-06 αποδίδεται στον καλλιτέχνη Ραφαήλ και βρίσκεται στην Πινακοθήκη Ουφίτσι, στη Φλωρεντία.
Βιβλιογραφικές αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Sarah Bradford, Lucrezia Borgia, Milano, Mondadori, 2005.(ISBN 88-04-55627-7)
- Maria Bellonci, Lucrèce Borgia (1991),(ISBN 2-87027-423-8)
- David Englander, Culture and Belief in Europe, 1450-1600: An Anthology of Sources, Published by Blackwell Publishing, 1990(ISBN 0-631-16991-1) σελίδα 77
- Paula Findlen, The Italian Renaissance: The Essential Readings, έκδοση Blackwell Publishing, 2002,(ISBN 0-631-22283-9) σελίδα 35
- Marcia B. Hall, The Cambridge Companion to Raphael, έκδοση Cambridge University Press, 2005,(ISBN 0-521-80809-X) σελίδα 29
- Baldassare Castiglione, The Book of the Courtier, Μετάφραση Leonard Eckstein Opdycke, Εκδόσεις Courier Dover, 2003,(ISBN 0-486-42702-1) Σελίδα 320 (σημείωση 12 έως σελίδα 2)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Project Continua: Βιογραφία της Elisabetta Gonzaga Το Project Continua είναι μια διαδικτυακή πηγή πολυμέσων αφιερωμένη στη δημιουργία και τη διατήρηση της πνευματικής ιστορίας των γυναικών από τα πρώτα σωζόμενα στοιχεία έως τον 21ο αιώνα.