Νικίτα Χρουστσόφ

Ο Νικίτα Χρουστσόφ

Ο Νικίτα Σεργκιέγιεβιτς Χρουστσόφ (παλαιότερα, λανθασμένα Κρούτσεφ)(ρώσ.: Никита Сергеевич Хрущёв, προφορά σύμφωνα με το ΔΦΑ [[nʲɪˈkʲitə sʲɪˈrgʲejɪvʲɪtɕ xrʊˈɕːof]] ακούστε , 15 Απριλίου 1894 – 11 Σεπτεμβρίου 1971) υπήρξε ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης κατά το μεγαλύτερο μέρος του Ψυχρού Πολέμου. Διατέλεσε γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης από το 1953 ως το 1964 και πρόεδρος του Συμβουλίου των Υπουργών από το 1958 ως το 1964. Ο Χρουστσόφ έθεσε τις βάσεις για την αποσταλινοποίηση της χώρας, για το διαστημικο πρόγραμμα της Σοβιετικής Ένωσης όπως και για σειρά φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων στην εσωτερική πολιτική του κράτους. Απομακρύνθηκε από την ηγεσία της χώρας το 1964 και αντικαταστάθηκε από τον Λεονίντ Μπρέζνιεφ.

Βίος-σταδιοδρομία

Ο Νικίτα Χρουστσόφ γεννήθηκε στο χωριό Καλίνοβκα της Ρωσίας το 1894. Εργάστηκε αρχικά στις σιδηροκατασκευές, όμως με την βοήθεια του Λαζάρ Καγκάνοβιτς, ανέβηκε στη σοβιετική ιεραρχία. Υποστήριξε τον Ιωσήφ Στάλιν και ηγήθηκε εκκαθαριστικών επιχειρήσεων πραγματοποιώντας σωρεία συλλήψεων αντιφρονούντων. Το 1939 ο Στάλιν τον τοποθέτησε κυβερνήτη της Ουκρανίας, όπου και συνέχισε τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις υπέρ του σοβιετικού καθεστώτος. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στον πόλεμο με τη Ναζιστική Γερμανία, ο οποίος από τους σοβιετικούς έλαβε την ονομασία Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος, ο Χρουστσόφ υπήρξε επιθεωρητής και διαμεσολαβητής μεταξύ του Στάλιν και των στρατηγών του. Χαρακτηριστικά, είχε θεωρηθεί για ένα διάστημα ως αποθανών κατά τη Μάχη του Στάλινγκραντ, γεγονός που του προσέδωσε μεγάλο κύρος στην μετέπειτα σταδιοδρομία του. Με το πέρας του πολέμου επανήλθε στη Μόσχα ως έμπιστος σύμβουλος του Στάλιν.

Με το θάνατο του Στάλιν, το 1953, οι πιθανοί διάδοχοί του αγωνίστηκαν για την εξουσία. Ο Χρουστσόφ, μετά από αρκετά χρόνια κατάφερε να επιβληθεί των πολιτικών αντιπάλων του και ανέλαβε την εξουσία στη Σοβιετική Ένωση: ο αγώνας εξουσίας μεταξύ του πρωθυπουργού Γκεόργκι Μαλένκωφ και του ηγέτη-και πρώτου γραμματέα του Κ.Κ.Σ.Ε.-Χρουστσόφ, έληξε το Φεβρουάριο του 1955 με την επικράτηση του δεύτερου και την αντικατάσταση του πρώτου από τον Νικολάι Μπουλγκάνιν. Το 1957-1958 θα αποτρέψει νέα απόπειρα των αντιπάλων του να τον ανατρέψουν. Τελικά το Μάρτιο του 1958 θα γίνει πρωθυπουργός. Η εσωτερική πολιτική που χάραξε στόχευε στην βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης των απλών πολιτών, πολιτική που συχνά αποδείχτηκε αναποτελεσματική, ειδικά στον αγροτικό τομέα. Στον αμυντικό τομέα περιέκοψε σημαντικό τμήμα των πολεμικών δαπανών. Παρόλα αυτά η περίοδος της ηγεσίας του Χρουστσόφ συνοδεύτηκε με την έξαρση του Ψυχρού Πολέμου, που κορυφώθηκε με την Κρίση των πυραύλων της Κούβας.

Καθώς διαφαίνονταν όλο και πιο έντονοι οι τριγμοί στις πολιτικές του, η αυξανόμενη δύναμη των εσωκομματικών του αντιπάλων πέτυχε τελικά την καθαίρεσή του από την ηγεσία του κράτους το 1964. Πέθανε το 1971. Τα απομνημονεύματά του δημοσιεύτηκαν στο δυτικό κόσμο το 1970.

Πηγές

• Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό. Εκδοτική Αθηνών. Αθήνα 1987.
• Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Εισαγωγή στην ιστορία του μεταπολεμικού κόσμου, εκδ. Πατάκης, 2004

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• Άρθρο στο Βήμα, 2/5/2004, http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=158731&ct=83&dt=02/05/2004