Διονύσιος ο εκ Φουρνά
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Διονύσιος ο εκ Φουρνά | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Διονύσιος τοῦ ἐκ Φουρνά (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 1670[1] Φουρνά Ευρυτανίας |
| Θάνατος | 1744 Φουρνά Ευρυτανίας[2] |
| Εθνικότητα | Έλληνες[3] |
| Θρησκεία | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιερέας ζωγράφος[4] αγιογράφος συγγραφέας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Διονύσιος ο εκ Φουρνάς (Φουρνά Ευρυτανίας, περ. 1670 - Φουρνά Ευρυτανίας, περ. 1746) ήταν ιερομόναχος, γνωστός αγιογράφος και συγγραφέας του έργου Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης, το οποίο έγινε βασικό εγκόλπιο των Ελλήνων και των ξένων αγιογράφων για τη συνέχιση, τη διάδοση και την αναγέννηση της βυζαντινής αγιογραφικής τέχνης από τις αρχές του 18ου αιώνα και εξής.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα].jpg)
Γεννήθηκε γύρω στα 1670 στη Φουρνά Ευρυτανίας όπου και πέθανε μετά το 1744, οπότε αναφέρεται για τελευταία φορά σ' ένα έγγραφο. Σύμφωνα με άλλες πηγές πιθανότατα απεβίωσε το 1746. Πατέρας του ήταν ο ιερέας Παναγιώτης Χαλκιάς. Όταν πέθανε ο πατέρας του αναγκάστηκε, ενώ ήταν σε ηλικία 12 ετών, να πάει στην Κωνσταντινούπολη για να εργαστεί. Έμεινε εκεί 4 χρόνια και σε ηλικία 16 ετών εγκαταστάθηκε στον Άθω κι έγινε μοναχός και αργότερα ιερομόναχος. Στο Άγιο Όρος (Καρυές) συμπλήρωσε τις γραμματικές του γνώσεις και διδάχτηκε την τέχνη της αγιογραφίας. Το 1711 ανέγειρε εκ βάθρων το κελί του στις Καρυές και το προς τιμήν του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου παρεκκλήσιό του, το οποίο εικονογράφησε και τοιχογράφησε.
Από το 1724 έως το 1728 ο Διονύσιος διέμενε στη Φουρνά, όπου με τους μαθητές του τοιχογράφησε τον καθεδρικό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, ο οποίος δυστυχώς πυρπολήθηκε από τους Τούρκους πριν από την Επανάσταση του 1821. Από το 1729 έως το 1734 επέστρεψε στο Άγιο Όρος όπου με τη συνεχή μελέτη των έργων του Πανσελήνου και του Θεοφάνη και με την επίμονη και αφοσιωμένη εργασία κατάφερε να αναδειχθεί σε έναν από τους αξιολογότερους αγιογράφους της εποχής του. Σε αυτό το διάστημα και με τη βοήθεια του μαθητή του, Κύριλλου του Χίου, έγραψε την Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης και αι κύριαι πηγαί αυτής.
Το 1734 λόγω φθόνου των ομοτέχνων του αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Άγιο Όρος και να εγκατασταθεί στη Φουρνά, όπου ασχολήθηκε με την οικοδόμηση της Μονής της Ζωοδόχου Πηγής. Δίπλα στη Μονή ίδρυσε και σχολείο των κοινών γραμμάτων, καθώς και εργαστήριο αγιογραφικής τέχνης, το οποίο κατά τον Σέργιο Μακραίο, ο "πολύς εν σοφία" διδάσκαλος του Γένους Θεοφάνης, από το 1755 ανέδειξε σε σχολή για ανώτερες σπουδές. Η σχολή λειτούργησε μέχρι το 1784 και από αυτήν αναδείχθηκαν σπουδαίοι διδάσκαλοι και διαφωτιστές του υπόδουλου Γένους.
Σε όλο αυτό το διάστημα μέχρι το 1744 περιστασιακά επισκέφθηκε πάλι τον Άθω (1739) και την Κωνσταντινούπολη (1740 και 1744). Από όλο το ζωγραφικό του έργο στη Φουρνά, μετά από τους σεισμούς του 1966, σώζονται 3 εικόνες του 1733 που παριστάνουν τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, τον Ένθρονο Χριστό και τη Ζωοδόχο Πηγή, καθώς και μια εικόνα του 1725 που παριστάνει τους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 102458510. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Catalogue of the Library of the Pontifical University of the Holy Cross. 23213.
- ↑ «Greek painters after the fall (1450-1830) Volume A» (Ελληνικά) Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Αθήνα. 1987. σελ. 276.
- ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 4 Αυγούστου 2005. 500067278. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2021.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γιώργος Κόρδης, Η "Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης" Διονυσίου του εκ Φουρνά. Αισθητικά και εικαστικά σχόλια, Αθήνα. Αρμός 2006.
- Πιομπίνος Φοίβος Ι., Έλληνες Αγιογράφοι μέχρι το 1821, Εταιρεία Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου, Αθήνα, 1984, σελ.107-108.
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 21, σελ. 143-144.
- Διονυσίου του εκ Φουρνά Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης : εκ χειρογράφου του ιη' αιώνος εκδοθείσα κατά το πρωτότυπον αυτής κείμενον / υπό Α. Παπαδοπούλου-Κεραμέως. 1900
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με την Ορθόδοξη Εκκλησία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |