Γουλιέλμος Ε΄ της Οράγγης
Ο Γουλιέλμος Ε΄ (ολλανδ. Willem V, 8 Μαρτίου 1748 - 9 Απριλίου 1806) από τον Οίκο του Νασσάου ήταν πρίγκιπας της Οράγγης (1751-1806) και ο τελευταίος κυβερνήτης (stadtholder) της Ολλανδικής Δημοκρατίας (1751-1795).
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Γουλιέλμος Μπαταβός γεννήθηκε στη Χάγη και ήταν ο μόνος γιος του Γουλιέλμου Δ΄ της Οράγγης και κυβερνήτη των Ηνωμένων Επαρχιών και της Άννας, κόρης του Γεωργίου Β΄ της Μεγάλης Βρετανίας. Το 1751 απεβίωσε ο πατέρας του και ο 3ετής Γουλιέλμος Ε΄ τον διαδέχθηκε με αντιβασιλεία τη μητέρα του. Όταν η Άννα απεβίωσε το 1759, τη διαδέχθηκε στην αντιβασιλεία η μητέρα του πατέρα του, η Μαρία Λουίζα του Έσσε-Κάσσελ και όταν και αυτή απεβίωσε το 1765, τη διαδέχθηκε η μεγαλύτερη αδελφή του Καρολίνα. Επίσης στην αντιβασιλεία συμμετείχε και ο στρατάρχης Λουδοβίκος Ερνέστος του Βολφεμπύτελ ως προσωπικός σύμβουλος.
Κυβερνήτης της Ολλανδίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1752 έγινε ιππότης του Τάγματος της Περικνημίδος. Το 1766 ενηλικιώθηκε και ανέλαβε κυβερνήτης (stadtholder) και γενικός Διοικητής του Στρατού της Ολλανδίας. Έγινε συλλέκτης Τέχνης και η συλλογή του στη Γκαλερί Πρίγκιψ Γουλιέλμος Ε΄ ήταν ανοικτή για το κοινό. Στον Πόλεμο για την Αμερικανική Ανεξαρτησία (1775-83) κράτησε ουδετερότητα. Η φιλο-Αμερικανική μερίδα προσπάθησε να σύρει την κυβέρνηση στον Πόλεμο, αλλά ο Γουλιέλμος Ε΄ το απέτρεψε· η σύζυγός του Βιλελμίνη ήταν 2η εξαδέλφη του Γεωργίου Γ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο τα πράγματα εξελίχθηκαν έτσι, ώστε η χώρα να εμπλακεί στον Β΄ Αγγλο-Ολλανδικό Πόλεμο (1780-84). Η απροετοίμαστη Ολλανδία τελικά αναγκάστηκε να παραχωρήσει μερικά εδάφη στη Βρετανία.
Το 1783 με τη Συνθήκη των Παρισίων ανακηρύχθηκε η Ανεξαρτησία των Αμερικανικών Πολιτειών από τη Βρετανία του Γεωργίου Γ΄ και στην Ολλανδία η ανησυχία κατά της κυριαρχίας του Γουλιέλμου Ε΄ αυξανόταν. Μία ομάδα νεαρών επαναστατών, οι Πατριώτες, αμφισβητούσαν όλο και περισσότερο την εξουσία του. Το 1785 ο Γουλιέλμος Ε΄ άφησε την Χάγη, που ήταν πολιτικό κέντρο και μετέβη ανατολικότερα στο Γκέλντερς. Το επόμενο έτος χρειάστηκε να στείλει στρατό για να σταματήσει τον Χέρμαν Βίλεμ Ντάεντελς, που διοργάνωνε την ανατροπή των Συμβουλίων των πόλεων. Όταν το 1787 η σύζυγός του προσπάθησε να ταξιδέψει στη Χάγη, τη σταμάτησε πολιτοφυλακή, τη μετέφερε σε αγρόκτημα και την έκανε να επιστρέψει στο Γκέλντερς. Αυτό ήταν προσβολή για τη Βιλελμίνη και ο αδελφός της Φρειδερίκος Γουλιέλμος Β΄ της Πρωσίας έστειλε στρατό εναντίον των αντιφρονούντων. Τότε οι Πατριώτες κατέφυγαν στη Βόρεια Γαλλία, στο ολλανδόφωνο Σαιντ-Ομέρ, όπου υποστηρίχθηκαν από τον Λουδοβίκο ΙΣΤ΄ της Γαλλίας.
Εξόριστος στη Βρετανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με τη Γαλλική Επανάσταση, ο Γουλιέλμος Ε΄ συμμετείχε στον Πρώτο Συνασπισμό εναντίον της Επαναστατημένης Γαλλίας το 1793. Στην αρχή νικούσε στη Φλάνδρα, αλλά το επόμενο έτος απειλήθηκε με εισβολή από τους Γάλλους. Το 1795 οι Πατριώτες επέστρεψαν από τη Γαλλία· ο Γουλιέλμος Ε΄ εξορίστηκε στη Βρετανία και οι επαναστάτες στο Άμστερνταμ ίδρυσαν την Μπαταβιανή Δημοκρατία[9] [10]. Ο Γουλιέλμος Ε΄ εγκαταστάθηκε στο Κιού, δυτικά προάστιο του Λονδίνου και έγραψε επιστολές προς τους διοικητές των αποικιών να παραδώσουν τις αποικίες για ασφάλεια στους Βρετανούς. Αν και μερικοί μόνο συμμορφώθηκαν, η σύγχυση έφερε σχεδόν όλες τις αποικίες υπό Βρετανική κατοχή.
Το 1799 ο γιος του με Αγγλο-Ρωσική βοήθεια συνέλαβε μία ναυτική μοίρα, αλλά η χολέρα και η απροθυμία των κατοίκων δεν βοήθησαν στην επιστροφή του Γουλιέλμου Ε΄[11][10]. Το 1802 η Βρετανία αναγνώρισε τη Μπαταβιανή Δημοκρατία με την Ειρήνη της Αμιένης. Το ίδιο έτος η Γαλλο-Πρωσική Σύμβαση προέβλεπε την απόδοση εδαφών της Πρωσίας (Φούλντα, κα.) ως αποζημίωση του Γουλιέλμου Ε΄. Ο ίδιος ζήτησε επιπλέον το ποσό των 4.000.000 γκέλντερς, αλλά ο Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας το αρνήθηκε[10]. Απεβίωσε στο ανάκτορο της κόρης του, στο Μπράουνσβαϊγκ το 1806. Ήταν ο τελευταίος κυβερνήτης. Ο γιος του Γουλιέλμος Α΄ επέστρεψε στην Ολλανδία ως ο πρώτος βασιλιάς της το 1813· το επόμενο έτος οι υπό βρετανικό έλεγχο αποικίες επιστράφηκαν, εκτός της Νότιας Αφρικής και της Κεϋλάνης[9]. Η σορός του Γουλιέλμου Ε΄ μεταφέρθηκε στην κρύπτη της Βασιλικής Οικογένειας της Ολλανδίας, στη Νέα Εκκλησία του Ντελφτ, το 1958.
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Νυμφεύτηκε το 1767 τη Βιλελμίνη των Χοεντσόλλερν, κόρη του Αυγούστου Γουλιέλμου της Πρωσίας, και είχε τέκνα:
- γιος (23 - 24 Μαρτίου 1769).
- Λουίζα (1770 - 1819), παντρεύτηκε τον Κάρολο Γεώργιο Αύγουστο του Μπράουνσβαϊγκ-Βολφενμπύτελ.
- θνησιγενής γιος (6 Αυγούστου 1771).
- Γουλιέλμος Α΄ (1772 - 1843), Βασιλιάς των Κάτω Χωρών.
- Φρειδερίκος (1774 - 1799).
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd
.nl /explore /artists /93127. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017. - ↑ 2,0 2,1 2,2 «Willem V van Oranje-Nassau». Biografisch Portaal. 74162522.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 10295. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ntk20231180287. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2023.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
- ↑ p10122.htm#i101218. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 25 Οκτωβρίου 2016. 500340314. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2021.
- ↑ 8,0 8,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ 9,0 9,1 Israel, J.I. (1995). The Dutch Republic. Its Rise, Greatness, and Fall 1477-1806. Clarendon Press.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Schama, Simon (1992). Patriots and Liberators. Revolution in the Netherlands 1780-1813. Vintage books.
- ↑ James, W.M. (2002). The Naval History of Great Britain: During the French Revolutionary and Napoleonic Wars. Vol. 2 1797-1799. Stackpole books. σελίδες 309–310.
|