Γκαμπριέλ Νωντέ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γκαμπριέλ Νωντέ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Gabriel Naudé (Γαλλικά)
Γέννηση2  Φεβρουαρίου 1600[1][2][3]
Παρίσι[4]
Θάνατος10  Ιουλίου 1653[2]
Αμπεβίλ[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Γαλλίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[1][6][7]
ΕκπαίδευσηMagister Artium
Σπουδέςancienne faculté de médecine de Paris
Πανεπιστήμιο της Πάδοβας
Collège de Navarre
Collège de Montaigu
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[8]
βιβλιοθηκονόμος[8][9]
βιβλιογράφος[10]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γκαμπριέλ Νωντέ (γαλλικά: Gabriel Naudé (1600 -1653) ήταν Γάλλος γιατρός, βιβλιοθηκονόμος και συγγραφέας. Έγραψε έργα για πολλά θέματα, όπως η πολιτική, η θρησκεία, η ιστορία και η μαγεία.[11]

Ένα σημαντικό έργο για την επιστήμη της βιβλιοθηκονομίας ήταν το βιβλίο του 1627 Συμβουλές για την ίδρυση βιβλιοθήκης. [12]Ο Νωντέ αργότερα εφάρμοσε όλες τις ιδέες που ανέπτυξε στο έργο του, όταν του δόθηκε η ευκαιρία να δημιουργήσει και να συντηρήσει τη βιβλιοθήκη Μαζαρέν, προσωπική βιβλιοθήκη του καρδινάλιου Μαζαρίνου.[13]

Ο Νωντέ είναι πρόδρομος του Πιέρ Μπαιλ και του Φοντενέλ.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκαμπριέλ Νωντέ γεννήθηκε στο Παρίσι στις 2 Φεβρουαρίου 1600, γόνος ταπεινής οικογένειας. Η φήμη του εδραιώθηκε γρήγορα. Η μεγάλη μόρφωσή του και το ταλέντο του ως βιβλιοθηκονόμος αναγνωρίστηκαν όταν δημοσίευσε το 1620, με δικά του έξοδα, το Le Marfore ou Discours contre les libelles (Ο Μαρφόρ ή Λόγος ενάντια στους λιβέλους).

Έτσι, το 1622 κλήθηκε από τον Ανρί ντε Μιμ, πρόεδρο στο κοινοβούλιο του Παρισιού για να φροντίσει την ιδιωτική του βιβλιοθήκη, μια από τις καλύτερες της εποχής, πλούσια σε οκτώ χιλιάδες τόμους, που περιλάμβανε πολλά λατινικά και ελληνικά χειρόγραφα. Με την ευκαιρία αυτή, συνάντησε στοχαστές όπως τον Ούγκο Γκρότιους. Το 1626 εγκαταστάθηκε στην Πάδοβα, πρωτεύουσα του Αριστοτελιανισμού και του ελεύθερου πνεύματος. Ο θάνατος του πατέρα του το 1627 τον ανάγκασε να επιστρέψει στο Παρίσι. Επανέλαβε τις ιατρικές του σπουδές και τις εργασίες του ως βιβλιοθηκονόμος με τον πρόεδρο ντε Μιμ και εξέδωσε τις Συμβουλές για την ίδρυση βιβλιοθήκης. [11]

Το 1629 έγινε βιβλιοθηκονόμος του καρδινάλιου Μπάνι στη Ρώμη, και αργότερα εργάστηκε ως βιβλιοθηκονόμος στον καρδινάλιο Φραντσέσκο Μπαρμπερίνι. Το 1633 έγινε γιατρός του Λουδοβίκου ΙΓ΄. Ο Ρισελιέ σκόπευε να τον κάνει βιβλιοθηκονόμο του και μετά το θάνατό του ο Νωντέ δέχτηκε μια παρόμοια προσφορά εκ μέρους του καρδινάλιου Μαζαρίνου, το 1642. Για τα επόμενα δέκα χρόνια αφιερώθηκε να συγκεντρώσει από όλα τα μέρη της Ευρώπης την τεράστια συλλογή βιβλίων γνωστών ως βιβλιοθήκη Μαζαρέν. Η βιβλιοθήκη του Μαζαρίνου πωλήθηκε από το Παρλαμέντο του Παρισιού κατά τη διάρκεια των εξεγέρσεων της Σφενδόνης και η βασίλισσα Χριστίνα της Σουηδίας κάλεσε τον Νωντέ στη Στοκχόλμη. Δεν ήταν ευτυχισμένος στη Σουηδία, και μόλις ο Μαζαρίνος τον κάλεσε να συγκεντρώσει τη διασκορπισμένη βιβλιοθήκη του, ο Νωντέ επέστρεψε αμέσως. Αλλά η υγεία του ήταν καταβεβλημένη και πέθανε στο ταξίδι στην Αμπεβίλ στις 10 Ιουλίου 1653. [14]

Υπήρξε φίλος του γιατρού Γκι Πατέν, του Πιέρ Γκασεντί, του Φρανσουά ντε Λα Μοτ Λε Βαιγιέ και όλων των φιλελεύθερων στοχαστών της εποχής του. Ο Νωντέ δεν ήταν απλώς λάτρης των βιβλίων. Τα έργα του δείχνουν το κριτικό πνεύμα του που τον έκανε ισάξιο των λογοτεχνών και των λογίων της γαλλικής λογοτεχνίας του 17ου αιώνα.

Βιβλιοθηκονόμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αίθουσα ανάγνωσης στη βιβλιοθήκη Μαζαρέν (2010)

Ο Γκαμπριέλ Νωντέ εργάστηκε ως βιβλιοθηκονόμος στη Ρώμη και αργότερα για τον καρδινάλιο Μαζαρίνο, για τον οποίο δημιούργησε μια βιβλιοθήκη που ήταν η βάση για την τρέχουσα Βιβλιοθήκη του Μαζαρίνου. Περιηγήθηκε στην Ευρώπη για δέκα χρόνια, αγοράζοντας πάνω από 40.000 τόμους μεταξύ των οποίων μια τεράστια συλλογή χειρογράφων. Ο Νωντέ έγινε διάσημος όταν το 1627 έγραψε το έργο Συμβουλές για την ίδρυση βιβλιοθήκης, που είναι το πρώτο γαλλικό και παγκόσμιο εγχειρίδιο βιβλιοθηκονομίας. Την εποχή εκείνη, μόνο τρεις «δημόσιες» βιβλιοθήκες υπήρχαν στην Ευρώπη: η Βιβλιοθήκη Μπόντλιαν που άνοιξε στην Οξφόρδη το 1602, η Αμβροσιανή βιβλιοθήκη που ιδρύθηκε στο Μιλάνο το 1609 και η Αγγελική Βιβλιοθήκη, που άνοιξε για το κοινό στη Ρώμη, επίσης το 1609.[15]

Στις Συμβουλές για την ίδρυση βιβλιοθήκης, ο Νωντέ πρότεινε μια σειρά καινοτομιών στις βιβλιοθήκες που αργότερα είχαν μεγάλη επίδραση: [16]

1.- Δημιουργία του επαγγελματία βιβλιοθηκονόμου. Σύμφωνα με τον Νωντέ, έπρεπε να είναι μορφωμένοι άνθρωποι με ειδική κατάρτιση στην επεξεργασία μέσων βιβλιοθήκης για τον έλεγχο και τη διαχείριση των κεφαλαίων στην υπηρεσία του πολιτισμού και της επιστήμης.

2.- Δημιουργία τεχνικών βιβλιογραφικής περιγραφής, τόσο για καταλόγους όσο και βιβλιογραφικά ρεπερτόρια, για την αντιμετώπιση της ανάπτυξης των συλλογών, καθώς η μνήμη είναι μια ανεπαρκής στρατηγική ελέγχου.

3.- Οργάνωση κεφαλαίων κατά θέματα.

4.-Προτίμηση στο περιεχόμενο του βιβλίου και όχι στην εξωτερική του εμφάνιση, μια ιδέα που είχε ήδη προταθεί από τον Λάιμπνιτς στο επαγγελματικό του στάδιο ως βιβλιοθηκονόμος.

5.-Σημασία των εγκαταστάσεων και διανομή των επίπλων: ράφια που συνδέονται με τον τοίχο, ανοιχτοί χώροι όπου φτάνει το φυσικό φως, τα βιβλία να μην είναι πλέον δεμένα στο γραφείο, κλπ.

6.- Παροχή στις βιβλιοθήκες μόνιμου προϋπολογισμού για την αγορά βιβλίων, προκειμένου η συλλογή να εμπλουτισθεί με τον μεγαλύτερο αριθμό έργων και συγγραφέων.

7.- Άνοιγμα των βιβλιοθηκών στο κοινό, καθιέρωση ωρών πρόσβασης, που έθεσε τις βάσεις για την άνθηση των δημόσιων βιβλιοθηκών τον 19ο αιώνα.

Μαγεία και εσωτερισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη έκδοση των έργων του για τη μαγεία, τις μεσαιωνικές επιστήμες, καθώς και την ιστορία της μάθησης και της εκπαίδευσής της, δημοσιεύθηκε το 1625. Στα γραπτά του υπερασπίστηκε γνωστές μορφές όπως τον μάγο Μέρλιν, τον Νοστράδαμο, τον Ρότζερ Μπέικον και τον Παράκελσο για τη σοβαρή κατηγορία που τους προσήψαν ως μάγους. Αφιερώθηκε στη μελέτη της μαγείας και την ταξινόμησε σε τέσσερις κατηγορίες: λευκή μαγεία, μαύρη μαγεία, θεϊκή μαγεία και φυσική μαγεία (η τελευταία περιλάμβανε επιστήμη και χημεία). Δημοσίευσε επίσης ένα έργο σχετικά με τις αποκαλύψεις των φιλοσοφικών και ερμητικών μυστηρίων των Αδελφών του Ροδόσταυρου.[17]

Αποφθέγματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

«Η βιβλιοθήκη είναι ο τόπος της δημόσιας άσκησης λογικής», από το έργο Συμβουλές για την ίδρυση βιβλιοθήκης.

Συγγραφικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανάμεσα στα έργα του Γκαμπριέλ Νωντέ περιλαμβάνονται:[18]

  • Instruction à la France sur la Verité de l'Histoire des Frères de la Roze-Croix, 1623 (Εκπαίδευση στη Γαλλία για την αλήθεια της ιστορίας των αδελφών του Ροδόσταυρου).[17]
  • Advis pour dresser une bibliothèque. Πρώτη έκδοση 1627, επανέκδοση το 1644. (Συμβουλές για την ίδρυση βιβλιοθήκης)[12]
  • Addition à l'histoire de Louis XI, 1630 (Προσθήκη στην ιστορία του Λουδοβίκου ΙΑ΄).
  • Discours sur les divers incendies du Mont Vésuve et particulièrement sur le dernier qui commença le 16 décembre 1631, Paris, 1631.(Ομιλία για τις διάφορες πυρκαγιές του Βεζούβιου και ιδιαίτερα για την τελευταία που ξεκίνησε στις 16 Δεκεμβρίου 1631).
  • Science des Princes, ou Considérations politiques sur les coups-d'état, 1639. (Επιστήμη των πρίγκιπων, ή πολιτικές σκέψεις για τα πραξικοπήματα)
  • Quinque quaestionum latro-philologicarum, 1647. (Πέντε φιλολογικά ερωτήματα)
  • Causae Kempenses conjectio pro curia Romana, 1651.
  • Apologie pour tous les grands personnages qui ont esté faussement soupçonnez de magie. 1625, Χάγη: 1653.(Απολογία για όλους τους μεγάλους άνδρες που τους κατηγόρησαν ψευδώς για μαγεία). Μεταξύ άλλων αναφέρεται και στον Πυθαγόρα, στον Σωκράτη, στον Θωμά Ακινάτη, στον Τζερόλαμο Καρντάνο και στον Σολομόντα.
  • Bibliographia Militaris. In germania primum edita cura G. Schubarti. Ienae, ex Officina Nisiana, 1683. Έργο αφιερωμένο σε βιβλία για τον πόλεμο και τη στρατιωτική τέχνη.
  • Mémoire confidentiel adressé à Mazarin. (Εμπιστευτικό υπόμνημα στον Μαζαρίνο).

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11917444g. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w6k962r5. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Gabriel-Naude. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2014.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  6. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000720189. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  7. CONOR.SI. 197576291.
  8. 8,0 8,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2015.
  9. Pioneers in Librarianship: Sixty Notable Leaders Who Shaped the Field. Rowman & Littlefield. Ιουλίου 2022. ISBN-13 978-1-5381-4875-4.
  10. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000720189. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  11. 11,0 11,1 . «classes.bnf.fr/dossitsm/b-naude». 
  12. 12,0 12,1 . «gallica.bnf.fr/Advis pour dresser une bibliothèque : présenté à Monseigneur le président de Mesme ([Reprod.]) / par Gabriel Naudé, parisien». 
  13. . «britannica.com/biography/Gabriel-Naude». 
  14. . «en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclopedia_Britannica/Naudé,_Gabriel». 
  15. . «historyofinformation.com/Gabriel Naudé Issues One of the Earliest Works on Librarianship». 
  16. . «surface.syr.edu/Gabriel Naude and the Ideal Library». 
  17. 17,0 17,1 . «gallica.bnf.fr/Instruction à la France sur la vérité de l'histoire des Frères de la Roze-Croix». 
  18. . «worldcat.org/Naudé, Gabriel 1600-1653». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Gabriel Naudé στο Wikimedia Commons