Αρχιδούκισσα Μαρία Αμαλία της Αυστρίας
,_Duchess_of_Parma.svg)
Η Μαρία Αμαλία της Αυστρίας (Maria Amalia von Österreich, 26 Φεβρουαρίου 1746 - 18 Ιουνίου 1804) ήταν Δούκισσα της Πάρμα, της Πιατσέντζα και της Γκουαστάλλα από τον γάμο. Η Μαρία Αμαλία ήταν κόρη της Μαρίας Θηρεσίας και του Φραγκίσκου Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ήταν επομένως νεότερη αδερφή του Ιωσήφ Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μεγαλύτερη αδελφή του Λεοπόλδου Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, της Μαρίας Καρολίνας, Βασίλισσας της Νάπολης, και της Μαρίας Αντουανέττας, Βασίλισσας της Γαλλίας.
Αρχιδούκισσα της Αυστρίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Μαρία Αμαλία Ιωσηφίνα Ιωάννα Αντωνία ήταν το όγδοο παιδί και η έκτη κόρη της Μαρίας Θηρεσίας και του Φραγκίσκου Α΄ της Αυστρίας. Γεννήθηκε στο Αυτοκρατορικό Παλάτι των Αψβούργων. Όπως τα αδέλφια της, επιτηρούταν τακτικά από τη μητέρα της. Η Μαρία Αμαλία, όπως οι αδελφές της, γεννήθηκε κυρίως για να είναι ιδανική σύζυγος και διδάχτηκε τις τέχνες και πώς να είναι υπάκουη, πιστή και αντιπροσωπευτική.[6] Λόγω της ηλικίας της και του γεγονότος ότι τα αδέλφια ανατράφηκαν χωρισμένα ανάλογα με το φύλο, ανατράφηκε πρακτικά ως μοναχοπαίδι. Δεν είχε καλή σχέση με τη μητέρα της: στην πραγματικότητα, από όλες τις κόρες της, η Μαρία Θηρεσία είχε την χειρότερη σχέση με την Αμαλία.[6] Όταν έκανε το ντεμπούτο της ως ενήλικας στην κοινωνική ζωή της Βιέννης, έκανε επιτυχία λόγω της ομορφιάς της, ενώ θεωρείτο πολύ γοητευτική.[7]
Γάμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ενάντια στη θέλησή της, η Αμαλία παντρεύτηκε τον Φερδινάνδο της Πάρμα. Ο γάμος υποστηρίχθηκε από τον αδελφό της και μελλοντικό αυτοκράτορα Ιωσήφ Β΄, του οποίου η πρώτη αγαπημένη σύζυγος, Ισαβέλλα, ήταν αδελφή του Φερδινάνδου.
Η Μαρία Αμαλία είχε ερωτευτεί τον Κάρολο Αύγουστο του Τσβάιμπρυκεν και εξέφρασε ανοιχτά την επιθυμία του να παντρευτεί, όπως και η αδελφή της (και αγαπημένο παιδί της μητέρας της) Μαρία Χριστίνα, από έρωτα. Η Μαρία Θηρεσία, ωστόσο, την ανάγκασε να παντρευτεί τον Φερδινάνδο. Αυτό προκάλεσε μια μόνιμη σύγκρουση μεταξύ της Αυτοκράτειρας και της Μαρίας Αμαλίας, που ποτέ δεν συγχώρησε τη μητέρα της.[6]
Δούκισσα της Πάρμας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Μαρία Αμαλία έφυγε από την Αυστρία στις 1 Ιουλίου 1769, συνοδευόμενη από τον αδελφό της, Ιωσήφ Β΄, και παντρεύτηκε τον Φερδινάνδο στις 19 Ιουλίου, στο Παλάτι των Δουκών του Κολόρνο.
Το δουκάτο της Πάρμα κυριάρχησε στο εξής ως κράτος γαλλικής επιρροής από τον υπουργό Γκιγιώμ ντυ Τιλλό.[6] Ο Ντυ Τιλλό κράτησε τον Φερδινάνδο έξω από την πολιτική και ευνοήθηκε από τον εκ μητρός παππού του Φερδινάνδου, Λουδοβίκο ΙΕ΄. Μια επιστολή του Λουδοβίκου ΙΕ΄ στον εγγονό του, τον Μάιο του 1769, μαρτυρεί αυτό, καθώς συμβούλεψε τον εγγονό του να μην περιφρονεί τον υπουργό που υπηρετούσε καλά τους γονείς του. Ο γάμος είχε διοργανωθεί από την Αυστρία και την Ισπανία για να τερματίσει την υπερβολική γαλλική πολιτική στην Πάρμα και να την αντικαταστήσει με αυστριακή και ισπανική. Κατά την άφιξή της, η Μαρία Αμαλία αναμενόταν να υποταχθεί στις επιθυμίες του Ντυ Τιλλό, που την αντιμετώπισε με καχυποψία, η οποία προκάλεσε αμέσως σύγκρουση.[6]
Το 1771, δύο χρόνια μετά την άφιξή της στην Πάρμα, η Μαρία Αμαλία εξασφάλισε την απόλυση του Ντυ Τιλλό και τον αντικατέστησε με έναν Ισπανό επενδυτή, τον Χοσέ δελ Γιάνο, με ιδιαίτερες συστάσεις από τον εκ πατρός θείο του Φερδινάνδου, Καρόλου Γ΄ της Ισπανίας.[6] Το 1772, τη χρονιά που ακολούθησε, η Μαρία Αμαλία απομάκρυνε τον Δελ Γιάνο και τον αντικατέστησε με έναν Ιταλό πρωθυπουργό και ένα υπουργικό συμβούλιο ντόπιων Παρμεζάνων. Καθώς ο Φερδινάνδος ήταν παθητικός και ικανοποιημένος με το να καταλαμβάνει τα θρησκευτικά του καθήκοντα και να μεγαλώνει τα παιδιά του, άφησε εξ ολοκλήρου τις κρατικές υποθέσεις, και μετά την αλλαγή του υπουργικού συμβουλίου, η Μαρία Αμαλία ήταν επομένως ηγέτιδα της Πάρμα.[6]
Μετά την απόλυση του Χοσέ δελ Γιάνο το 1772, η Μαρία Αμαλία εξασφάλισε ότι η Πάρμα δεν θα γίνει ισπανικό κράτος. Το 1773, η μητέρα της διόρισε τον Φραντς Βόλφγκανγκ Ρόζενμπεργκ πρεσβευτή της στην Πάρμα με καθήκον να ενεργήσει ως σύμβουλος της Μαρίας Αμαλίας. Η Μαρία Αμαλία, όμως, απελευθέρωσε την Πάρμα και από την αυστριακή επιρροή όπως είχε κάνει με τη γαλλική και την ισπανική λέγοντας στον Ρόζενμπεργκ ότι δεν επιθυμούσε πλέον να λαμβάνει επιστολές από τη Βιέννη - ούτε από τη Μαδρίτη. Μετά από αυτό, μειώθηκαν οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Αυστρίας και Ισπανίας[6].
Ως ηγεμόνας της Πάρμα, η Μαρία Αμαλία αναφέρθηκε από το κοινό ως La Signora (= η Δέσποινα) και La Mata (= η Μητέρα). Υπερασπίστηκε την ανεξαρτησία του δουκάτου της Πάρμα από τη Γαλλία, την Ισπανία και την Αυστρία, ενίσχυσε την εσωτερική αίσθηση της εθνικότητας, επωφελήθηκε από την τέχνη, τον πολιτισμό και τη λογοτεχνία και εργάστηκε αποτελεσματικά με το υπουργικό συμβούλιο της. Ο Φερδινάνδος δεν είχε πολιτική επιρροή και η Αμαλία ανοιχτά ερχόταν σε αντίθεση με τις εντολές του και τον έβαζε να υπογράφει κρατικά έγγραφα γι' αυτήν, συμπεριλαμβανομένου του ονόματός της σαν να ήταν συν-ηγέτες.[6]
Από την αρχή της παραμονής της στην Πάρμα, η Μαρία Αμαλία προκάλεσε σκάνδαλο με τον προσωπικό της τρόπο ζωής. Ήταν έντονα αντίθετη στον γάμο της και δεν προσπάθησε να αποκρύψει την δυσαρέσκειά της. Χρησιμοποίησε τα οικονομικά κεφάλαια από τη μητέρα της για το ντύσιμο και τα πάρτι. Αντικατέστησε τις περισσότερες από τις κυρίες επί των τιμών με βασιλική φρουρά που αποτελούταν από νεαρούς όμορφους άνδρες[6] και περνούσε ανώνυμα τις νύχτες στους δρόμους. Ενώ ο Φερδινάνδος πήρε επαρχιώτισσες ερωμένες, η ίδια είχε απολαύσει σχέσεις με μέλη της φρουράς του.[6] Η προσωπική της ζωή ανησυχούσε τη μητέρα της, η οποία θεωρούσε την προσωπική της ζωή ως πλήγμα για τη θέση της αδερφής της, Μαρίας Αντουανέττας, στη Γαλλία, καθώς και ότι η Μαρία Αμαλία είχε γίνει θέμα κουτσομπολιών και σκανδάλου σε όλη την Ευρώπη.[6]
Ποτέ δεν κατόρθωσε να δημιουργήσει καλές σχέσεις με τον Φερδινάνδο, καθώς είχαν διαφορετικό χαρακτήρα, παρόλο που περιγράφονταν και οι δύο ως αγαπημένοι γονείς. Οι άρχοντες της Πάρμα την περιέγραψαν ως μια επαίσχυντη Μεσσαλίνα[6], καθώς προσπάθησε να ζήσει μια ζωή αυτοκρατορικής αυστριακής πολυτέλειας που δεν ταίριαζε σε τόσο μικρό κράτος. Η Αμαλία τους αντιπαθούσε επειδή δεν ήταν πραγματικά χρήσιμοι ή δεν ωφελούσαν τα συμφέροντα της Πάρμας.[6] Ήταν, ωστόσο, δημοφιλής μεταξύ των πολιτών και ήταν γνωστή για τη μεγάλη και γνήσια γενναιοδωρία της προς τους φτωχούς: για παράδειγμα, στα περίφημα πάρτυ της στο Κολόρνο, είχε τραπέζια για τους ευγενείς και τους φτωχούς επισκέπτες, απολαμβάνοντας τα ίδια γεύματα.[6]
Η Αμαλία θα παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αποξενωμένη από τη μητέρα της, εκτός από μια σύντομη συμφιλίωση το 1773 όταν γεννήθηκε ο γιος της, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες συμφιλίωσης της Μαρίας Θηρεσίας. Η Δούκισσα αντιστάθηκε στις προσπάθειες της μητέρας της να την ελέγξει από μακριά. Όταν η αδελφή της Αμαλίας Μαρία Χριστίνα, Δούκισσα του Τέσσεν, την επισκέφθηκε στην Πάρμα το 1775, ανέφερε στη μητέρα της ότι η Αμαλία έχασε μεγάλο μέρος της ομορφιάς και της αίγλης της και ήταν επίσης λιγότερο εύθυμη και επιλεκτική. Η Μαρία Θηρεσία ανέθεσε ένα πορτρέτο των εγγονιών της στην Πάρμα από τον Γιόχαν Τσόφανυ. Η Μαρία Αμαλία έρχεται σε επαφή με τις αδελφές της, τη βασίλισσα Μαρία Αντουανέττα της Γαλλίας και τη βασίλισσα Μαρία Καρολίνα της Νάπολης για το μεγαλύτερο μέρος της παντρεμένης ζωής τους. Οι τρεις αδελφές αντάλλαξαν επιστολές, πορτρέτα και δώρα. Μάλιστα, μια από τις τελευταίες επιστολές της Μαρίας Αντουανέττας κατά τη διάρκεια της φυλάκισής της γράφτηκε κρυφά στην αδελφή της, Μαρία Αμαλία. Ωστόσο, δεδομένου ότι η μητέρα της απομονώθηκε από αυτήν, ήταν και παρέμεινε περισσότερο απομονωμένη από τα αδέλφια της.[6]
Το 1778, ο γιος της Λουδοβίκος τραυματίστηκε χτυπώντας το κεφάλι του πάνω σε ένα μαρμάρινο τραπέζι καθώς έπαιζε με την αδερφή του. Ανάρρωσε από μια σοβαρή διάσειση, αλλά μετά από αυτό, υπέφερε από επιληπτικές κρίσεις.[6] Αυτή η κρίση συνέβαλε σε μια βελτίωση της σχέσης μεταξύ της Αμαλίας και του Φερδινάνδου, καθώς περιγράφηκαν και οι δύο ως αγαπημένοι γονείς και ενωμένοι για το ενδιαφέρον τους για τα παιδιά: κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1780, ο Φερδινάνδος είχε επίσης λίγο περισσότερο ενδιαφέρον για τις κρατικές υποθέσεις και την ευημερία της Πάρμα. Αυτό έγινε ένα άλλο κοινό συμφέρον που κατόρθωσε να κάνει τη σχέση τους πιο εγκάρδια.
Μετέπειτα ζωή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Μάιο του 1796, κατά τη γαλλική εισβολή στην Ιταλία υπό τον στρατηγό Ναπολέοντα Βοναπάρτη, τα γαλλικά στρατεύματα εισήλθαν στο δουκάτο της Πάρμας. Ενάντια στην αντιπολίτευση της Αμαλίας, που αντιπαθούσε τους Γάλλους μετά την εκτέλεση της αδελφής της, Αντουανέtτας, ο Φερδινάνδος ήταν αναποφάσιστος διότι ήταν μισός Γάλλος και είχε δηλώσει ότι το δουκάτο ήταν ουδέτερο, αλλά η ουδετερότητα δεν γινόταν σεβαστή από τους Γάλλους. Ο Ναπολέοντας προσέφερε στον Φερδινάνδο το νησί της Σαρδηνίας με αντάλλαγμα την Πάρμα. Όταν εκείνος αρνήθηκε, τα γαλλικά στρατεύματα κατέλαβαν την Πάρμα υπό από τον στρατηγό Τσερβόνι και ανάγκασαν τον Φερδινάνδο να συμφωνήσει με τους όρους που υπαγόρευσαν οι Γάλλοι. Αν και ο Φερδινάνδος και η Αμαλία μπορούσαν επισήμως να κρατήσουν τους τίτλους τους, κρατήθηκαν υπό γαλλική φρουρά και το Δουκάτο κυβερνήθηκε από Γάλλους αντιπροσώπους.[6]
Με τη Συνθήκη του Λυνεβίλ τον Φεβρουάριο του 1801, το δουκάτο της Πάρμας κηρύχθηκε ένα νεοϊδρυθέν γαλλικό κρατίδιο, ως Βασίλειο της Ετρουρίας, το οποίο δόθηκε στο γιο της Αμαλίας. Τόσο ο Φερδινάνδος όσο και η Αμαλία αντιτάχθηκαν στη συνθήκη. Ο νέος Γάλλος κυβερνήτης της Πάρμας, Αντός Ζυνό, έβαλε τον Φερδινάνδo και την Αμαλία υπό κατ' οίκον περιορισμό και η Αμαλία φέρεται ότι φοβόταν για τη ζωή του Φερδινάνδου.[6]
Στη συνέχεια, η Αμαλία και ο Φερδινάνδος κατοίκησαν στο Κάστρο της Πράγας, μαζί με τις δύο νεότερες κόρες τους και μερικούς υπηρέτες, όπου η Αμαλία πέθανε στις 18 Ιουνίου του 1804.[7]
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Καρολίνα (1770 - 1804), παντρεύτηκε τον Μαξιμιλιανό της Σαξονίας και είχε τέκνα.
- Λουδοβίκος Α΄ (1773 - 1803), ο πρώτος από τους δύο μοναδικούς βασιλιάδες της Ετρουρίας. Παντρεύτηκε την Μαρία Λουίζα της Ισπανίας και είχε τέκνα.
- Μαρία Αντωνία (1774 - 1841), μοναχή.
- Μαρία Καρλόττα (1777 - 1813), μοναχή.
- Φίλιππος Μαρία (1783 - 1786).
- Αντωνία Λουίζα (1784), απεβίωσε από ευλογιά.
- Μαρία Λουίζα (1787 - 1789), απεβίωσε από πλευρίτιδα.
- δίδυμα (κορίτσι-αγόρι) (21 Μαΐου 1789), θνησιγενή.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p10589.htm#i105887. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk20181000967. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Habsburg, Maria Amalia (Herzogin von Parma)» (Γερμανικά) σελ. 23.
- ↑ p10589.htm#i105887. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 Justin C. Vovk: In Destiny's Hands: Five Tragic Rulers, Children of Maria Theresa (2010)
- ↑ 7,0 7,1 https://www.historyofroyalwomen.com/the-year-of-maria-theresa/year-maria-theresa-birth-maria-amalia/
Πινακοθήκη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]-
-
Η Μαρία-Αμαλία και ο σύζυγός της Φερδινάνδος Α΄ -
Η Μαρία-Αμαλία της Πάρμας από τον Αλεξάντερ Ρόσλιν. -
Η Μαρία-Αμαλία ντυμένη ως ρωμαϊκή θεά Νταϊάνα στη Γκαλλερία Νατσιονάλε ντι Πάρμα. -
Τα παιδιά του Φερδινάνδου Α΄ και της Μαρίας-Αμαλίας. Πορτραίτο του γιόχαν Τσόφφανυ το 1779. -
Η Μαρία-Αμαλία από τον Ντομένικο Μούτσι.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Maria Amalia of Austria στο Wikimedia Commons