Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ίδας ο Αιτωλικός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια


Ίδας ο Αιτωλικός
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜάρπησσα[1]
ΣύντροφοςΕλένη
ΤέκναΚλεοπάτρα (Ίδα)[1]
ΓονείςΑφαρέας[2][1][3] και Ποσειδώνας[1][3] και Αρήνη[1][3]
ΑδέλφιαΛυγκέας[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Στην ελληνική μυθολογία ο `Ιδας της Αιτωλίας ήταν ήρωας που αναφέρεται στην Ιλιάδα, όπου περιγράφεται ως ο δυνατότερος και πιο τολμηρός από όλους τους ανθρώπους. Ο Ίδας ήταν γιος του Αφαρέως και της Αρήνης, επομένως ανήκε στην οικογένεια του Περιήρους. Αδέλφια του ήταν ο Λυγκέας και ο Πίσος. Επίσης ήταν εξάδελφος των Διοσκούρων και των Λευκιππιδών. Ο Ίδας και ο Λυγκέας πήραν μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία. Σε αυτή, ο Ίδας διακρίθηκε στη χώρα των Μαριανδυνών, σκοτώνοντας τον αγριόχοιρο που σκότωσε τον `Ιδμωνα. Αργότερα, ο Ίδας προσπάθησε να αρπάξει το βασίλειο του Τεύθραντα, αλλά ηττήθηκε από τον Τήλεφο. Ο Ίδας και ο Λυγκέας έλαβαν μέρος και στο κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου: ο Ίδας ήταν πεθερός του Μελεάγρου, καθώς του είχε δώσει την κόρη του Κλεοπάτρα.

Σε μία άλλη παράτολμη πράξη, ο Ίδας απήγαγε τη Μάρπησσα, εγγονή του θεού του πολέμου, του Άρη. Η απαγωγή αυτή έγινε με ένα φτερωτό άρμα, δώρο του θεού Ποσειδώνα. Ο πατέρας της Μάρπησσας, ο ποτάμιος θεός Εύηνος, τους κατεδίωξε, και μη μπορώντας να τους φθάσει, σκοτώθηκε. Ο Ίδας και η Μάρπησσα κατέφυγαν στη Μεσσήνη. Αλλά ο θεός Απόλλων, που είχε ερωτευθεί και αυτός τη Μάρπησσα, θέλησε να την πάρει από τον Ίδα. Ο ήρωας και ο θεός ήρθαν σε ρήξη, οπότε διαμεσολάβησε ο Δίας και ρώτησε την ίδια τη Μάρπησσα ποιον από τους δύο προτιμούσε. Η Μάρπησσα είπε ότι ήθελε τον Ίδα. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο Απόλλων κατάφερε να του την κλέψει και να την κρατήσει κάμποσο καιρό χωρίς εκείνη να διαμαρτυρηθεί. Ο Ίδας πάντως τελικά την ξαναπήρε πίσω.

Ίδας εναντίον Διοσκούρων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ίδας έμεινε ονομαστός για τους αγώνες του εναντίον των εξαδέλφων του Διοσκούρων. Στους αγώνες αυτούς δύο είναι τα κυριότερα επεισόδια-εκδοχές. Αρχικώς οι Διόσκουροι μαζί με τον Ίδα και τον Λυγκέα οργάνωσαν μια ζωοκλοπή στην Αρκαδία. Μετά την κλοπή, όρισαν τον Ίδα για να μοιράσει τη λεία. Τότε ο Ίδας έσφαξε ένα βόδι, το έκοψε στα τέσσερα και πρότεινε εκείνος που θα το έτρωγε γρηγορότερα να πάρει τα μισά από όλα τα κλεμμένα βόδια, και όποιος τελείωνε δεύτερος να πάρει τα άλλα μισά. Χωρίς να χάσει καιρό, άρπαξε το κομμάτι του, το έφαγε, άρπαξε μετά και το τέταρτο του αδελφού του, το έφαγε και αυτό, και έτσι ιδιοποιήθηκε όλη τη λεία. Οι Διόσκουροι, δυσαρεστημένοι από τη συμπεριφορά του, δεν είπαν εκείνη την ώρα τίποτα και έφυγαν. Αργότερα όμως έκαναν επίθεση κατά της Μεσσηνίας και πήραν πίσω τη λεία μαζί με πολλά άλλα. Στη συνέχεια έστησαν ενέδρα και περίμεναν τον Ίδα και τον Λυγκέα. Αλλά ο Λυγκέας, που φημιζόταν για το οξύ του βλέμμα, είδε τον Κάστορα κρυμμένο στη σχισμάδα ενός δένδρου, το είπε στον Ίδα και εκείνος τον σκότωσε με τη λόγχη του. Επιτιθέμενος ταυτοχρόνως, ο Πολυδεύκης σκότωσε τον Λυγκέα. Ο Ίδας άρπαξε τότε μία μεγάλη πέτρα (καθώς λένε από τον γειτονικό τάφο του πατέρα του, του Αφαρέως) και πλάκωσε με αυτή τον Πολυδεύκη. Τότε ο Δίας, ως πατέρας των Διοσκούρων, κεραυνοβόλησε τον Ίδα και τον σκότωσε.

Στην άλλη εκδοχή, η αιτία ήταν η αρπαγή των Λευκιππιδών: Ο Λυγκέας και ο Ίδας είχαν αρραβωνιαστεί τις εξαδέλφες τους Ιλάειρα και Φοίβη. Οι Διόσκουροι τις απήγαγαν, οπότε σε εκδίκηση ο Λυγκέας σκότωσε τον Κάστορα και ο Πολυδεύκης τον Λυγκέα. Ο Ίδας ήταν έτοιμος να σκοτώσει τον Πολυδεύκη, όταν παρενέβηκε ο Δίας και έβαλε τέλος στη μάχη. Υπάρχουν και άλλες παραλλαγές: Σε μία από αυτές, ο Κάστορας και ο Λυγκέας αποφασίζουν να λύσουν τη διαφορά τους με μονομαχία. Σε αυτή ο Κάστορας νίκησε και σκότωσε τον Λυγκέα. Ο Ίδας θέλησε να εκδικηθεί τον αδελφό του, αλλά την ώρα που ετοιμαζόταν να σκοτώσει τον Κάστορα τον κεραυνοβόλησε ο Δίας. Σε αυτή την παραλλαγή ο Πολυδεύκης δεν συμμετέχει καθόλου. Ο Υγίνος διηγείται ότι μετά τη θανάτωση του Λυγκέα από τον Κάστορα ο Ίδας θέλησε να τον θάψει και ο Κάστορας τον εμπόδισε λέγοντάς του ότι ο Λυγκέας δεν έδειξε θάρρος κατά την πάλη και ότι πέθανε «σαν γυναίκα». Εξοργισμένος τότε ο Ίδας τράβηξε το σπαθί του Κάστορα και του τρύπησε την κοιλιά. Στη συνέχεια, ο Πολυδεύκης σκότωσε τον Ίδα.

  • Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969