Woke

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Woke είναι ένα αγγλικό επίθετο που σημαίνει «επαγρύπνηση εναντίον φυλετικών προκαταλήψεων και διακρίσεων»[1]. Πλέον, ο όρος φέρεται να έχει αρνητική χροιά στον δυτικό κόσμο[2], ενώ η κουλτούρα που προωθείται γύρω από την συγκεκριμένη πολιτική, κατηγορείται ως υπερβολική και πολλές φορές παραβιαστική ως προς την ελευθερία του λόγου[3][4]. Επίσης, η woke κουλτούρα κατηγορείται ότι έχει χρησιμοποιηθεί από το σύστημα, με σκοπό να προωθήσει νεοφιλελευθερες πολιτικές, καμουφλαρισμένες με πολιτικές δικαιωματισμών και προώθησης διάφορων κοινωνικών ομάδων (όπως ΛΟΑΤΚΙ+, φεμινίστριες, ακτιβιστές του BLM κ.α.)[5].

Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο όρος προέρχεται από το αφροαμερικανικό ιδίωμα (African-American Vernacular English) και εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2010, περιλαμβάνοντας μια ευρύτερη επίγνωση και επαγρύπνηση εναντίον κοινωνικών ανισοτήτων όπως ο σεξισμός, η ομοφοβία και έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για να καλύψει ένα φάσμα ιδεών που αφορούν διάφορες πολιτικές που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως "κοινωνικά προοδευτικές". Ο όρος εξαπλώθηκε διεθνώς και προστέθηκε στο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης το 2017.

Άνθρωποι, κυρίως δεξιών και κεντρώων φρονημάτων, χρησιμοποιούν τον όρο συχνά με ειρωνικό τρόπο για διάφορα κινήματα, όπως το Black Lives Matter. Με τη σειρά τους, ορισμένοι σχολιαστές τον θεωρούσαν προσβλητικό όρο με αρνητικούς συσχετισμούς σε όσους προωθούν πολιτικές ιδέες που αφορούν εθνική ταυτότητα και φυλή.[6]

Woke washing[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2010, ο όρος "woke" είχε εισέλθει στα κύρια μέσα ενημέρωσης και χρησιμοποιήθηκε για μάρκετινγκ[7]. Το 2018, ο Αφροαμερικανός δημοσιογράφος Σαμ Σάντερς, υποστήριξε ότι η ουσία του woke έχει χαθεί λόγω της υπερβολικής χρήσης από τους φιλελεύθερους και τις διάφορες επιχειρήσεις που προσπαθούσαν να φανούν προοδευτικές[8].

Ο όρος "woke καπιταλισμός" περιγράφει τα εμπορικά σήματα που χρησιμοποιούσαν πολιτικά προοδευτικά μηνύματα ως υποκατάστατο για καπιταλιστική μεταρρύθμιση[9], με πολλά παραδείγματα που περιλαμβάνουν διαφημιστικές εκστρατείες σχεδιασμένες να προσελκύουν τους millennials, οι οποίοι συχνά έχουν πιο φιλελεύθερες κοινωνικές απόψεις από τις προηγούμενες γενιές[10]. Αυτές οι καμπάνιες πολλές φορές αντιλήφθηκαν από τους πελάτες ως ανειλικρινείς και αυθεντικές και προκάλεσαν αντιδράσεις που συνοψίζονται στη φράση "get woke, go broke"[11].

Οι πολιτιστικοί επιστήμονες Ακάνε Κάναϊ και Ρόζαλιντ Τζιλ, περιγράφουν τον «woke καπιταλισμό» ως μια δραματικά εντεινόμενη τάση να συμπεριληφθούν ιστορικά περιθωριοποιημένες ομάδες (προς το παρόν κυρίως ως προς τη φυλή, το φύλο και τη θρησκεία) ως μασκότ στη διαφήμιση με ένα υποκριτικό μήνυμα ενδυνάμωσης, για να σηματοδοτήσουν προοδευτικές αξίες[12].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Öberg, Dan; Hagström, Linus (2022-11). «Female Nationalist Activism in Japan: Truth-Telling Through Everyday Micro-Practices» (στα αγγλικά). Alternatives: Global, Local, Political 47 (4): 194–208. doi:10.1177/03043754221126279. ISSN 0304-3754. http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/03043754221126279. 
  2. «Μήπως οι Ελληνες είναι υπερβολικά woke; | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». www-kathimerini-gr.cdn.ampproject.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2023. 
  3. «Πώς η woke κουλτούρα έχει επιβάλει διακρίσεις στα πανεπιστήμια της Σουηδίας». www-athensvoice-gr.cdn.ampproject.org. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2023. 
  4. «Qu’est-ce que la pensée « woke » ? Quatre questions pour comprendre le terme et les débats qui l’entourent» (στα γαλλικά). Le Monde.fr. 2021-09-23. https://www.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2021/09/23/quatre-questions-pour-cerner-les-debats-autour-du-terme-woke_6095681_4355770.html. Ανακτήθηκε στις 2023-02-25. 
  5. Kanai, A.; Gill, R. (2020). «Woke? Affect, neoliberalism, marginalised identities and consumer culture» (στα αγγλικά). New Formations: a journal of culture/theory/politics 102: 10–27. doi:10.3898/NewF:102.01.2020. ISSN 0950-2378. https://www.lwbooks.co.uk/new-formations. 
  6. McWhorter, John (17 August 2021). «Opinion | How 'Woke' Became an Insult». The New York Times. https://www.nytimes.com/2021/08/17/opinion/woke-politically-correct.html. 
  7. Khan, Abdul Wahid; Pandey, Jatin (2023-01-20). «Consumer psychology for food choices: a systematic review and research directions». European Journal of Marketing. doi:10.1108/ejm-07-2021-0566. ISSN 0309-0566. http://dx.doi.org/10.1108/ejm-07-2021-0566. «"The adverts span from 2015–2018, which reflects the point at which the language of 'woke(ness)' entered mainstream media and marketing spheres"». 
  8. Shariatmadari, David (2019-10-14). «Cancelled for sadfishing: the top 10 words of 2019» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/science/2019/oct/14/cancelled-for-sadfishing-the-top-10-words-of-2019. Ανακτήθηκε στις 2023-02-25. 
  9. Lewis, Helen (14 Ιουλίου 2020). «How Capitalism Drives Cancel Culture». The Atlantic (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2023. 
  10. «Companies can appeal to workers and consumers with liberal messages». The Economist. ISSN 0013-0613. https://www.economist.com/business/2019/01/26/companies-can-appeal-to-workers-and-consumers-with-liberal-messages. Ανακτήθηκε στις 2023-02-25. 
  11. Mirzaei, Abas. «Where 'woke' came from and why marketers should think twice before jumping on the social activism bandwagon». The Conversation (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2023. 
  12. Kanai, A.; Gill, R. (2020). «Woke? Affect, neoliberalism, marginalised identities and consumer culture» (στα αγγλικά). New Formations: a journal of culture/theory/politics 102: 10–27. doi:10.3898/NewF:102.01.2020. ISSN 0950-2378. https://www.lwbooks.co.uk/new-formations.