Inter gravissimas
Αυτό το λήμμα είναι ορφανό καθώς λίγα ή και καθόλου λήμματα συνδέουν σε αυτό. Παρακαλούμε βοηθήστε βάζοντας συνδέσμους προς αυτό σε λήμματα για σχετικά θέματα. (2023 05) |
Το Inter gravissimas (ελληνικά: "Από τα πιο σοβαρά...") ήταν μια παπική βούλα (έγγραφο) που εκδόθηκε από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ' στις 24 Φεβρουαρίου 1582.[1][2] Το έγγραφο, γραμμένο στα λατινικά, αναμόρφωσε το Ιουλιανό ημερολόγιο. Η μεταρρύθμιση άρχισε να θεωρείται ως ένα νέο ημερολόγιο από μόνη της και ονομάστηκε Γρηγοριανό ημερολόγιο, το οποίο χρησιμοποιείται στις περισσότερες χώρες σήμερα .
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πρόθεση που εκφραζόταν από το κείμενο αυτής της βούλας ήταν να «αποκαταστήσει» το ημερολόγιο, έτσι ώστε τα εποχιακά γεγονότα που είναι κρίσιμα για τον υπολογισμό των ημερομηνιών του Πάσχα να επανέλθουν στις «κατάλληλες θέσεις» τους και να αποτραπεί η μετακίνηση ξανά. Η ιδέα της μεταρρύθμισης ως τέτοιας δεν αναφέρεται διαφορετικά. Η βούλα προσδιορίζει «τρία απαραίτητα» πράγματα για τον σωστό προσδιορισμό των ημερομηνιών του Πάσχα: σωστή τοποθέτηση της βόρειας εαρινής ισημερίας, σωστή αναγνώριση της «14ης ημέρας του φεγγαριού» (ουσιαστικά πανσέληνος) που συμβαίνει την ίδια ή την επόμενη μετά την εαρινή ισημερία και την πρώτη Κυριακή που ακολουθεί την πανσέληνο. Τα δύο πρώτα στοιχεία ήταν αυτά που έλαβαν προσοχή, το τρίτο, σχετικά με την επιλογή της επόμενης Κυριακής, δεν αναγνωρίστηκε ότι προκαλεί κανένα πρόβλημα και δεν αναφέρθηκε περαιτέρω.
Λέγοντας «επαναφορά», ο Γρηγόριος εννοούσε δύο πράγματα. Πρώτα, προσάρμοσε το ημερολόγιο έτσι ώστε η εαρινή ισημερία ήταν κοντά στις 21 Μαρτίου, όπου ήταν κατά τη Σύνοδο της Νίκαιας (20 Μαΐου-25 Αυγούστου 325). Αυτό απαιτούσε την μετατόπιση, αφαιρώντας δέκα ημέρες. Δεύτερον, έκανε την πινακοποιημένη 14η ημέρα της σελήνης να αντιστοιχεί με την πραγματική πανσέληνο, μετατοπίζοντας «τέσσερις ημέρες και πλέον» αφαιρώντας τες. Αυτό θα επαναφέρει τις ημερομηνίες του Πάσχα κοντά στο σημείο που βρίσκονταν την εποχή της Συνόδου της Νίκαιας, αν και αυτή η σύνοδος δεν είχε διευκρινίσει πού στο ημερολόγιο έπρεπε να πέσει η εαρινή ισημερία και δεν είχε υιοθετήσει κανένα συγκεκριμένο τύπο σεληνιακών τραπεζιών. Οι πρακτικές της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας που είχαν γίνει παραδοσιακές από το 1582 για τον υπολογισμό των ημερολογίων του Πάσχα και της Σελήνης ολοκληρώθηκαν όταν ο Διονύσιος Έξιγος μετέφρασε τους κανόνες της Εκκλησίας της Αλεξάνδρειας από τα ελληνικά στα λατινικά το 525. (Η Νορθουμβρία τις υιοθέτησε στη Σύνοδο του Ουίτμπι το 664, οι Ουαλοί γύρω στο 768 και η Γαλλία γύρω στο 775. Πριν από αυτό, η Γαλλία και η Ρώμη είχαν χρησιμοποιήσει τη λιγότερο ακριβή μετάφραση του κοπτικού ημερολογίου του Βικτώριου της Ακουιτανίας 457. Η Βρετανία και η Ρώμη πριν από τον Βικτώριο είχαν χρησιμοποιήσει τον 84χρονο κύκλο του επισκόπου Αυγουστάλη.
Ο Γρηγόριος έκανε επίσης αλλαγές στους κανόνες του ημερολογίου, σκοπεύοντας να διασφαλίσει ότι, στο μέλλον, η ισημερία και η 14η ημέρα της Σελήνης του Πάσχα, και κατά συνέπεια η Κυριακή του Πάσχα, δεν θα απομακρυνθούν ξανά από αυτό που η βούλα αποκαλούσε ως τις κατάλληλες θέσεις τους.
Οι αλλαγές (σε σχέση με το Ιουλιανό ημερολόγιο) ήταν οι εξής:
- Η μείωση του αριθμού των δίσεκτων ετών - εκατονταετιών, όπως το 1700, το 1800 και το 1900 έπαψε να είναι δίσεκτα, αλλά τα έτη που μπορούν να διαιρεθούν με το 400, όπως το 1600 και το 2000 συνέχισαν να είναι.
- Η επιστροφή των επιπλέον ημερών - 4 Οκτωβρίου 1582, επρόκειτο να ακολουθηθεί από τις 15 Οκτωβρίου 1582, και αυτές οι 10 ημέρες που έλειπαν δεν έπρεπε να υπολογίζονται στον υπολογισμό των ημερών λήξης των δανείων, των φόρων κ.λπ.
- Το Πάσχα έπρεπε να υπολογιστεί με αναφορά όχι μόνο στη νέα 21η Μαρτίου, αλλά και με τη χρήση νέων πασχαλινών ημερών.
Το όνομα της βούλας αποτελείται από τις δύο πρώτες λέξεις της βούλας, οι οποίες ξεκινούν: «Inter gravissimas pastoralis officii nostri curas…» («Από τα πιο σοβαρά καθήκοντα του ποιμαντικού μας γραφείου…»).
Η βούλα αναφέρεται στην «εξήγηση του ημερολογίου μας» και σε έναν κανόνα που σχετίζεται με το κυρίαρχο γράμμα. Για να συνοδεύσουν την βούλα υπήρχαν έξι κεφάλαια επεξηγηματικών «κανόνων»,[3] και μερικοί από αυτούς (κανόνες 1, 2, 4) αναφέρονται σε ένα βιβλίο με τίτλο Liber novæ rationis restituendi calendarii Romani [4] για πληρέστερη εξήγηση των πινάκων από εκείνον που περιέχεται στους κανόνες (ή την βούλα). Επειδή η βούλα και οι κανόνες αναφέρονται το ένα στον άλλο, πρέπει να γράφτηκαν περίπου την ίδια στιγμή, να τυπώθηκαν ταυτόχρονα (1 Μαρτίου) και να διανεμήθηκαν σε πολλές χώρες μαζί.
Αυτοί οι κανόνες επέτρεψαν τον υπολογισμό των ημερομηνιών του Πάσχα στο μεταρρυθμισμένο («αποκατεστημένο») Γρηγοριανό ημερολόγιο και έδωσαν δύο ημέρες αγίων ημερολογιακών καταλόγων, ένα για το «έτος διόρθωσης» (1582) και ένα άλλο για ολόκληρο το νέο Γρηγοριανό έτος. Η βούλα, οι κανόνες και τα ημερολόγια ανατυπώθηκαν ως μέρος του κύριου βιβλίου που εξηγεί και υπερασπίζεται το Γρηγοριανό ημερολόγιο, (Χριστόφορος Κλάβιος, Romani calendarii a Gregorio XIII.PM restituti explicatio) (1603),[5] που είναι ο τόμος V στα συλλεκτικά έργα του Opera Mathematica (1612).[6]
Ημερομηνία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η εκδοχή του «Inter gravissimas» που περιλαμβάνεται από τον Χριστόφορο Κλάβιο στο έργο του, που εξηγεί το Γρηγοριανό ημερολόγιο, περιείχε αυτές τις ρήτρες χρονολόγησης: «Anno Incarnationis Dominicae MD LXXXI. Sexto Calend. Martij, Pontificatus nostri Anno Decimo. ... Anno à Natiuitate Domini nostri Iesu Christi Millesimo Quingentesimo Octuagesimo secundo Indictione decima,».[7] Αυτές οι ρήτρες περιλαμβάνουν τέσσερα έτη:
- "Anno Incarnationis Dominicae MD LXXXI." (Στο έτος της Ενσάρκωσης του Κυρίου 1581) είναι το έτος που αρχίζει 25 Μαρτίου 1581. Η 25η Μαρτίου είναι η παραδοσιακή ημερομηνία της σύλληψης, του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και της ενσάρκωσης του Ιησού .
- «Sexto Calend. Martij" (Την έκτη [ημέρα] πριν από τις Καλένδες [1η] του Μαρτίου.). Οι Ρωμαίοι μετρούσαν χωρίς αποκλεισμούς. Η σύγχρονη χρήση θα έλεγε την πέμπτη ημέρα πριν από την 1η Μαρτίου ή τις 24 Φεβρουαρίου.
- Το "Pontificatus nostri Anno Decimo" (στο δέκατο έτος του ποντίφικα μας) είναι το έτος που αρχίζει 13 Μαΐου 1581. Ο Γρηγόριος ΙΓ' εξελέγη Πάπας στις 13 Μαΐου1572 (σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο).
- "Anno à Natiuitate Domini nostri Iesu Christi Millesimo Quingentesimo Octuagesimo secundo" (Το έτος από τη Γέννηση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού 1582) είναι το έτος που αρχίζει 25 Δεκεμβρίου 1581 χρησιμοποιώντας τη σύγχρονη 1η Ιανουαρίου ως έναρξη του έτους. Σηματοδοτεί την αρχή του έτους 1582 εάν εκείνο το έτος άρχιζε στις 25 Δεκεμβρίου, την παραδοσιακή ημερομηνία γενεθλίων ή γέννησης του Ιησού .
- Το "Indictione decima" (Indiction 10) είναι το έτος που αρχίζει την 1η Ιανουαρίου, το οποίο συμφωνεί με τη σύγχρονη εκτίμηση.
Όλα αυτά τα χρόνια συμφωνούν ότι η βούλα είχε ημερομηνία 24 Φεβρουαρίου 1582, χρησιμοποιώντας τη σύγχρονη 1η Ιανουαρίου ως έναρξη του έτους.
Υιοθέτηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η μεταρρύθμιση του Γρηγορίου θεσπίστηκε με τις πιο επίσημες μορφές που ήταν διαθέσιμες στην Εκκλησία, αλλά η βούλα δεν είχε καμία εξουσία πέρα από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τα Παπικά Κράτη . Οι αλλαγές που πρότεινε ο Γρηγόριος περιελάμβαναν αλλαγές στο πολιτικό ημερολόγιο, επί του οποίου ο Γρηγόριος δεν είχε καμία εξουσία (εκτός από τις Παπικές Πολιτείες). Το κείμενο της βούλας το αναγνώρισε αυτό, δίνοντας αυτό που ισοδυναμούσε με εντολές στον κλήρο και σε εκείνους που «προεδρεύουν στις εκκλησίες»: αλλά αντίθετα, όπου το κείμενο απευθύνεται στις πολιτικές αρχές («βασιλείς, πρίγκιπες και δημοκρατίες»), «ζητάει», "προτρέπει" και "συνιστά" τις αλλαγές του νέου ημερολογίου. Οι αλλαγές απαιτούσαν υιοθέτηση από τις αστικές αρχές κάθε χώρας για να έχουν νομική ισχύ.
Η βούλα Inter gravissimas υιοθετήθηκε αμέσως από τις μεγάλες ρωμαιοκαθολικές δυνάμεις της Ευρώπης, αλλά οι προτεσταντικές χώρες αρνήθηκαν να την υιοθετήσουν μέχρι τον 18ο αιώνα, ενώ και οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης τον υιοθέτησαν μόνο κατά τη διάρκεια ή μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο (η τελευταία ευρωπαϊκή χώρα που τον υιοθέτησε ήταν η Ελλάδα, το 1923).
Οι περισσότερες Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες και οι Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες (Ανατολίτικες) δεν το έχουν υιοθετήσει καθόλου και συνεχίζουν να υπολογίζουν τα εκκλησιαστικά τους χρόνια με το Ιουλιανό ημερολόγιο, παρόλο που οι χώρες καταγωγής τους χρησιμοποιούν το Γρηγοριανό ημερολόγιο για πολιτικούς σκοπούς.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Inter Gravissimas Bill Spencer's (in αγγλική) translation of the Inter Gravissimas, 1999, revised 2002, based on Rodolphe Audette's transcription of the (in Latin) text. Also includes Rodolphe Audette's translation into (in γαλλική).
- ↑ Inter Gravissimas prepared for ISO TC 154 (in αγγλική, Latin, and γαλλική)
- ↑ Les textes constitutifs du calendrier grégorien (in Latin and γαλλική) (bull, canons, and calendars)
- ↑ G Moyer (1983), "Aloisius Lilius and the 'Compendium novae rationis restituendi kalendarium'", pages 171-188 in G.V. Coyne (ed.), The Gregorian Reform of the Calendar: Proceedings of the Vatican conference to commemorate its 400th anniversary (Vatican City: Specola Vaticana), 1983.
- ↑ "Inter gravissimas" in Christoph Clavius, Romani calendarii a Gregorio XIII. P. M. restituti explicatio, 1603). (in Latin) The bull begins on page 53, counting from the front cover. The title page is page 5.
- ↑ Opera Mathematica of Christoph Clavius Αρχειοθετήθηκε 2012-05-08 στο Wayback Machine. (in Latin) Go to Page, Go To Specific Page, Work: Roman Calendar of Gregory XIII, Page: Calendar – Page 13. The fifth volume contains his works on the Gregorian calendar.
- ↑ "Inter gravissimas" in Christoph Clavius, Romani calendarii a Gregorio XIII. P. M. restituti explicatio, 1603. (in Latin) The bull begins on page 53, counting from the front cover. The title page is page 5.