Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γορίλας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Gorilla)
Γορίλας

Κατάσταση διατήρησης
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Υποσυνομοταξία: Σπονδυλωτά (Vertebrata)
Υπερομοταξία: Τετράποδα (Tetrapoda)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Υφομοταξία: Θηρία (Theria)
Τάξη: Πρωτεύοντα (Primates)
Υπεροικογένεια: Ανθρωποειδή (Hominoidea)
Οικογένεια: Ανθρωπίδαι (Hominidae)
Υποοικογένεια: Ανθρωπίναι (Homininae)
Γένος: Γορίλας (Gorila)
I. Geoffroy,

Είδη

Γορίλας ο γορίλας (Gorilla gorilla)
Γορίλας του Μπέρινγκε (Gorilla beringei)

Συνώνυμα
  • Ψευδογορίλας (Pseudogorilla) Elliot, 1913

Ο Γορίλας (επιστημονική ονομασία: Gorilla) είναι γένος μεγαλόσωμων ανθρωπιδών. Πρόκειται για το μεγαλύτερο από όλα τα πρωτεύοντα που ζουν σήμερα.

Διαβιεί αποκλειστικά στα υγρά τροπικά δάση της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής, μεταξύ άλλων στην Γκαμπόν, στο Καμερούν και στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Διακρίνονται δύο είδη, ανάλογα με την περιοχή εξάπλωσης, ο Δυτικός γορίλας (Gorilla gorilla - Γορίλας ο γορίλας), και ο Ανατολικός γορίλας (Γορίλας του Μπέρινγκε - Gorilla beringei). Σε κάθε είδος διακρίνονται δυο υποείδη, ανάλογα με τον τόπο διαβίωσης, στις δασώδεις πεδιάδες («πεδινοί» γορίλες) ή σε μεγαλύτερα υψόμετρα μέχρι και 4.000 μέτρα («ορεινοί» γορίλες).

Ο φυλετικός διμορφισμός του κρανίου

Η εμφάνιση του γορίλα είναι εντυπωσιακή λόγω του όγκου του σώματός του. Τα αρσενικά έχουν ύψος 1,80 μέτρα και ζυγίζουν συνήθως 160 κιλά, αλλά μπορούν να φτάσουν και σε βάρος 300 κιλών. Τα θηλυκά είναι μικρότερα, με βάρος γύρω στα 70 κιλά. Ο γορίλας έχει μικρά αφτιά, κολλητά στο κρανίο, πεπλατυσμένη μύτη με μεγάλα ρουθούνια, ενώ τα μάτια του βρίσκονται βαθιά στις οφθαλμικές κόγχες, σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Το σώμα του καλύπτεται με μαυριδερό τρίχωμα, το οποίο γίνεται ασημόχρωμο στη ράχη των ενήλικων αρσενικών. Τα ενήλικα αρσενικά έχουν επίσης ιδιαίτερα ανεπτυγμένους κυνόδοντες και φέρουν στο κρανίο μια οστέινη απόφυση, το βρεγματικό έπαρμα, πάνω στο οποίο προσφύονται οι μεγάλοι μασητήριοι μυς των γνάθων. Φέρει πυκνό τρίχωμα στο κεφάλι, που κατεβαίνει στις πλευρές του ρύγχους και φτάνει στον λαιμό, ενώ το πρόσωπο και το στήθος του είναι άτριχα.

Γορίλας που περπατά, στον ζωολογικό κήπο του Σινσινάτι.

Οι γορίλες είναι εδαφόβιοι και περπατούν στηριζόμενοι στις αρθρώσεις των δαχτύλων τους, επειδή τα μπροστινά άκρα είναι μεγαλύτερα από τα πίσω, με τη ράχη τους ελαφρά ανασηκωμένη. Ζουν σε μικρές κοινωνικές ομάδες, κατά μέσον όρο 15 ατόμων, οι οποίες αποτελούνται συνήθως από ένα ενήλικο αρσενικό, μερικά θηλυκά και τους ανήλικους απογόνους τους. Περιοδικά μπορεί να υπάρχουν στην ομάδα και νεαρά αρσενικά άτομα, τα οποία όμως δεν ζευγαρώνουν με τα θηλυκά. Ο γηραιότερος αρσενικός με την ασημένια ράχη είναι ο αρχηγός, που καθοδηγεί την ομάδα.

Κατά τη διάρκεια της ημέρας, μετακινούνται στο δάσος αναζητώντας φρούτα, σαρκώδεις βλαστούς και φύλλα, απαραίτητα για τη διατροφή τους. Το βράδυ ετοιμάζουν πρόχειρα καλύμματα από φύλλα και κλαδιά. Τα ενήλικα αναπαύονται ξαπλωμένα στο έδαφος, ενώ τα μικρά και μερικά θηλυκά κοιμούνται σε φωλιές, που κατασκευάζουν ανάμεσα στα κλαδιά των δέντρων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γορίλας αρχίζει να χτυπά με τις γροθιές του το στήθος του, που ηχεί σαν τύμπανο, ενώ συγχρόνως βγάζει υπόκωφες κραυγές και ισχυρά μουγκρητά. Η συμπεριφορά αυτή εκ μέρους των αρσενικών, πιθανόν να αποτελεί επίδειξη δύναμης ή να αποσκοπεί στον εκφοβισμό των εχθρών. Παρά την εκφοβιστική αυτή πτυχή, οι γορίλες είναι γενικά ακίνδυνα ζώα.

Υπό απειλή εξαφάνισης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σήμερα ο γορίλας θεωρείται είδος υπό απειλή εξαφάνισης, λόγω των εκτεταμένων καταστροφών του βιοτόπου του και του εντατικού κυνηγιού του από τον άνθρωπο. Στις 24 Νοεμβρίου του 2003, πέθανε ο μοναδικός λευκός γορίλας στον κόσμο, στο ζωολογικό κήπο της Βαρκελώνης. Ένας άλλος σημαντικός γορίλας, ο Τάιτους, πέθανε στην αιχμαλωσία στη Ρουάντα, σε ηλικία 35 ετών, το Σεπτέμβριο του 2009.