Boμαρέα
| Boμαρέα | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Eίδος βομαρέας από το νότιο Εκουαδόρ
| ||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Συνώνυμα[1][2] | ||||||||||||
|
Η βομαρέα (λατινική και επιστημονική ονομασία Bomarea) είναι γένος μονοκοτυλήδονων πολυετών ποωδών φυτών με ριζώματα. Ανήκει στην οικογένεια αλστραιμεριοειδή, της οποίας αποτελεί το ένα από τα δύο μεγάλα γένη (το άλλο είναι η αλστραιμερία). Τα περισσότερα είδη βομαρέας φύονται στις Άνδεις[3], αλλά μερικά συναντώνται στην Κεντρική Αμερική, το Μεξικό και τις Δυτικές Ινδίες, και γενικώς χαρακτηρίζεται ως είδος των τροπικών περιοχών.[1] Κάποια είδη καλλιεργούνται ως καλλωπιστικά φυτά[4][5][6], αλλά γενικώς οι βομαρέες καλλιεργούνται τοπικώς και για το ρίζωμά τους, που τρώγεται.
Οι βομαρέες είναι παρόμοιες με τα συγγενικά τους είδη του γένους αλστραιμερία, αλλά συνήθως αναπτύσσονται με έρποντα ή αναρριχώμενα στελέχη, αν και αρκετά είδη στέκονται όρθια αυτόνομα, ως ξεχωριστά στελέχη. Μοιράζονται επίσης και το μορφολογικό χαρακτηριστικό των περισσότερων φυτών της οικογένειάς τους τα φύλλα, που εκφύονται εναλλασσόμενα, να στρέφονται στον μίσχο τους κατά 180 μοίρες, έτσι ώστε να έχουν «ύπτια» (resupinate) θέση, δηλαδή η κάτω επιφάνειά τους γίνεται η επάνω. Τα άνθη εκφύονται σε σκιάδια.
Το γένος Bomarea διαιρείται σε τέσσερα υπογένη, που φέρουν τις ονομασίες Baccata, Bomarea (συνώνυμο του γένους), Sphaerine και Wichuraea.[7]
Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σήμερα αναγνωρίζονται από 110[8] έως 122 είδη[7] που ανήκουν στο γένος Bomarea, ενώ περί το 1960 εκτιμώνταν σε 150 περίπου. Στον κατάλογο των Βοτανικών Κήπων του Kew του Ιουλίου 2014 γίνονται δεκτά[1] τα εξής είδη:
| Εικόνα | Ονομασία | Γεωγραφική κατανομή |
|---|---|---|
.jpg) |
Bomarea acutifolia («βομαρέα η οξύφυλλος») |
Μεξικό, Κεντρική Αμερική |
| Bomarea albimontana | Περού | |
| Bomarea alstroemerioides | Περού | |
| Bomarea amazonica | Περού | |
| Bomarea amilcariana | Βενεζουέλα | |
| Bomarea ampayesana | Περού | |
| Bomarea anceps | Περού | |
| Bomarea andimarcana | Περού, Βολιβία | |
.jpg) |
Bomarea andreana | Κόστα Ρίκα, Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ, Βενεζουέλα |
| Bomarea angulata | Εκουαδόρ, Περού | |
| Bomarea angustissima | Περού | |
| Bomarea aurantiaca | Περού, Βολιβία | |
| Bomarea boliviensis | Βολιβία, Αργεντινή | |
| Bomarea brachysepala («βομαρέα η βραχυσέπαλος») |
Εκουαδόρ, Περού | |
| Bomarea bracteata | Περού | |
| Bomarea bracteolata | Παναμάς | |
| Bomarea bredemeyeriana | Κολομβία, Βενεζουέλα | |
| Bomarea brevis | Περού, Βολιβία | |
| Bomarea callejasiana | Κολομβία | |
| Bomarea campanularia | Εκουαδόρ, Περού | |
| Bomarea campylophylla | Περού | |
| Bomarea carderi (βομαρέα η καρδέρειος) |
Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ | |
| Bomarea caucana | Κολομβία | |
| Bomarea caudata | Περού | |
| Bomarea caudatisepala | Παναμάς | |
| Bomarea ceratophora («βομαρέα η κερατοφόρος») |
Εκουαδόρ | |
| Bomarea chaparensis | Βολιβία | |
| Bomarea chimborazensis | Εκουαδόρ | |
| Bomarea chiriquina | Παναμάς, Κόστα Ρίκα | |
| Bomarea coccinea | Περού | |
| Bomarea colombiana | Κολομβία | |
| Bomarea cordifolia | Περού | |
| Bomarea cornigera | Περού | |
| Bomarea cornuta | Περού, Εκουαδόρ | |
 |
Bomarea costaricensis («βομαρέα η κοσταρίκειος») |
Παναμάς, Κόστα Ρίκα |
| Bomarea crassifolia | Κολομβία, Εκουαδόρ, Βενεζουέλα, Περού | |
| Bomarea crinita | Περού | |
| Bomarea crocea | Περού | |
| Bomarea densiflora | Περού, Εκουαδόρ | |
| Bomarea denticulata | Περού | |
| Bomarea diffracta | Κολομβία | |
| Bomarea dispar | Περού | |
| Bomarea dissitifolia | Περού, Εκουαδόρ | |
| Bomarea dolichocarpa | Περού, Εκουαδόρ | |
| Bomarea dulcis | Περού, Βολιβία, Χιλή | |
 |
Bomarea edulis | ευρεία εξάπλωση στη Λατινική Αμερική, από το κεντρικό Μεξικό έως την Αργεντινή, συν Δυτικές Ινδίες |
| Bomarea endotrachys | Περού | |
| Bomarea engleriana | Περού | |
| Bomarea euryantha | Κολομβία | |
| Bomarea euryphylla | Κολομβία, Εκουαδόρ | |
| Bomarea evecta | Εκουαδόρ | |
| Bomarea ferreyrae | Περού | |
| Bomarea foertheriana | Περού | |
| Bomarea formosissima | Περού, Βολιβία | |
 |
Bomarea glaucescens | Περού, Εκουαδόρ, Βολιβία |
| Bomarea goniocaulon | Περού, Εκουαδόρ | |
| Bomarea graminifolia | Εκουαδόρ | |
| Bomarea hartwegii | Περού, Εκουαδόρ | |
| Bomarea herbertiana | Κολομβία | |
| Bomarea herrerae | Περού | |
| Bomarea hieronymi | Κολομβία, Εκουαδόρ | |
_(9725806861).jpg) |
Bomarea hirsuta | Κόστα Ρίκα, Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ |
| Bomarea huanuco | Περού | |
| Bomarea inaequalis | Κολομβία | |
| Bomarea involucrosa | Περού, Βολιβία | |
| Bomarea kraenzlinii | Κολομβία | |
| Bomarea lancifolia | Εκουαδόρ | |
| Bomarea latifolia | Περού | |
| Bomarea libertadensis | Περού | |
| Bomarea linifolia | Κολομβία, Εκουαδόρ | |
.jpg) |
Bomarea longipes | Περού, Εκουαδόρ |
| Bomarea longistyla | Περού | |
| Bomarea lopezii | Βενεζουέλα | |
| Bomarea lutea | Εκουαδόρ | |
| Bomarea macrocephala | Αργεντινή, Βολιβία | |
| Bomarea macusanii | Περού | |
| Bomarea moritziana | Κολομβία, Εκουαδόρ, Βενεζουέλα | |
 |
Bomarea multiflora («βομαρέα η πολυανθής») |
Κολομβία, Εκουαδόρ |
| Bomarea multipes | Εκουαδόρ | |
| Bomarea nematocaulon | Περού | |
| Bomarea nervosa | Περού, Εκουαδόρ | |
| Bomarea nubigena | Εκουαδόρ | |
| Bomarea obovata | Νικαράγουα, Κόστα Ρίκα, Παναμάς, Κολομβία, Εκουαδόρ, Περού | |
 |
Bomarea ovallei | έρημος Ατακάμα |
| Bomarea ovata | Αργεντινή, Βολιβία, Περού | |
| Bomarea oxytepala | Εκουαδόρ | |
| Bomarea pardina | Κολομβία, Περού | |
| Bomarea parvifolia | Περού | |
|
Bomarea patacoensis | Εκουαδόρ |
.jpg) |
Bomarea patinii | Κολομβία, Εκουαδόρ |
 |
Bomarea pauciflora | Κολομβία, Βενεζουέλα |
| Bomarea perglabra | Εκουαδόρ | |
| Bomarea peruviana | Περού | |
| Bomarea porrecta | Περού | |
| Bomarea pseudopurpurea | Περού | |
| Bomarea pudibunda | Κολομβία | |
| Bomarea pumila | Βολιβία, Περού | |
| Bomarea puracensis | Κολομβία | |
| Bomarea purpurea | Κολομβία, Βενεζουέλα, Εκουαδόρ, Περού | |
| Bomarea rosea | Περού | |
| Bomarea salicifolia | Βενεζουέλα | |
 |
Bomarea salsilla (βομαρέα η σαλσίλλα) |
Χιλή |
| Bomarea secundifolia | Περού | |
| Bomarea setacea | Περού | |
| Bomarea shuttleworthii | Κολομβία | |
| Bomarea speciosa | Περού | |
| Bomarea spissiflora | Εκουαδόρ, Περού | |
| Bomarea stans | Αργεντινή, Βολιβία | |
| Bomarea suberecta | Παναμάς, Κόστα Ρίκα | |
| Bomarea superba | Περού | |
| Bomarea tarmensis | Περού | |
| Bomarea torta | Εκουαδόρ, Περού | |
| Bomarea tribrachiata | Εκουαδόρ, Περού | |
| Bomarea trichophylla | Κολομβία | |
| Bomarea trimorphophylla | Εκουαδόρ | |
| Bomarea truxillensis | Βενεζουέλα | |
| Bomarea uncifolia | Εκουαδόρ | |
| Bomarea vargasii | Περού | |
| Bomarea velascoana | Περού | |
| Bomarea vitellina | Κολομβία | |
| Bomarea weigendii | Περού |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Kew World Checklist of Selected Plant Families
- ↑ Hofreiter, A.: «Leontochir: A synonym of Bomarea (Alstroemeriaceae)?», Harvard Papers in Botany, τόμ. 11, νο. 1 (2006), σσ. 53-60
- ↑ Guarin, F.A. (2005): «Three new species of Bomarea (Alstroemeriaceae) from the Andean region of Colombia», Novon, τόμ. 15(2), σσ. 253-258
- ↑ Sanso, A.M. & C.C. Xifreda (2001): «Generic delimitation between Alstroemeria and Bomarea (Alstroemeriaceae)»[νεκρός σύνδεσμος], Annals of Botany, τόμ. 88(6), σσ. 1057-1069
- ↑ Hofreiter, A. (2008): «A revision of Bomarea subgenus Bomarea s.str. section Multiflorae (Alstroemeriaceae)», Systematic Botany, τόμ. 33, σσ. 661-684
- ↑ Chacón, J., M. Camargo de Assis, A.W. Meerow και S.S. Renner: «From east Gondwana to Central America: Historical biogeography of the Alstroemeriaceae», Journal of Biogeography, τόμ. 39(10), έτος 2012, σσ. 1806-1818, περίληψη
- ↑ 7,0 7,1 Cáceres González, D.A.: «Bomarea rinconii (Alstroemeriaceae), a new species from the Talamanca Mountains in Chiriqui Province, Panama» Phytotaxa, τόμ. 105(1), έτος 2013, σσ. 21-24
- ↑ Alzate, F., κ.ά.: «Panbiogeographical analysis of the genus Bomarea (Alstroemeriaceae)», Journal of Biogeography, τόμ. 35, έτος 2008, σσ. 1250-1257
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 8, σελ. 710
