337 Μοίρα Παντός Καιρού
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| 337 Μοίρα Παντώς Καιρού | |
|---|---|
.JPG) F-4E σε επιτειακά χρώματα της 337ης Μοίρας παντός καιρού, ελληνική αεροπορική εκδήλωση «Αρχάγγελος 2005» | |
| Ενεργό | 1948–2005, 2006–σήμερα |
| Κλάδος | Ελληνική Πολεμική Αεροπορία |
| Υπαγωγή | 110 Πτέρυγα Μάχης |
| Αρχηγείο | [[Κρατικός Αερολιμένας Λάρισας «Θεσσαλία» | Αεροπορική Βάση Λάρισας]] |
| Ιστοσελίδα | [1] |
| Διακριτικά | |
| Αναγνωριστικό σύμβολο | GHOST |
| Εναέρια μέσα | |
| Επιθετικό | Spitfire (1948–1952) F-84G and T-33 (1952–1959) F-86D (1959–1967) F-5A/B (1967–1978) F-4E (1978–2005) F-16C/D Block 52+ (2006–) |
Η 337 Μοίρα Παντός Καιρού (337 Μ) με διακριτικό «GHOST», γνωστή και ως «μοίρα Φάντασμα», αποτελεί μία από τις παλαιότερες μοίρες της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας μαζί με την 335 και 336 Μοίρα.[1] Στη διάρκεια της λειτουργίας της συνετέλεσε στον έλεγχο του Ελληνικού εναέριου χώρου διασφαλίζοντας την ασφάλεια των πολιτών. Επίσης πήρε μέρος σε διάφορες επιχειρήσεις που της ανατέθηκαν από το Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας σε συνεργασία με τις υπόλοιπες μονάδες της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας. Υπάγεται στην 110 Πτέρυγα Μάχης με έδρα την Αεροπορική Βάση Λαρίσης, και επιχειρεί με αεροσκάφη F-16 Block 52+.[1]
Οι αρχές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η 337 Μοίρα δημιουργήθηκε στην Μέση Ανατολή και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου αποτελούσε σμήνος της βρετανικής πτέρυγας «339 British Combat Wing», εξοπλισμένη με Spitfire.[1]
Λίγο μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και ενώ η Ελλάδα προσπαθούσε να ανακάμψει αποφασίστηκε από την τότε Ελληνική Βασιλική Αεροπορία (ΕΒΑ) η σύσταση μιας νέας μοίρας. Το 1946 η καινούρια μοίρα ονομάστηκε Μοίρα Διώξεως/ Βομβαρδισμού 337, με έδρα την αεροπορική βάση της Ελευσίνας.[1] Η επίσημη διαταγή συγκρότησης και ανάληψης έργου εκδόθηκε στις 30 Μαρτίου του 1948 βάση της υπ΄αριθμ. Α277/112/03.03.48/Δ.Υ.Α. διαταγής με αεροσκάφη Spitfire, τα οποία αντικαταστάθηκαν το 1949 από Supermarine Spitfire Mk IX.[2] Ένα από τα αεροσκάφη αυτά, το MJ 755 βρίσκεται σήμερα στο Μουσείο της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.[3]
Στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου η 337 Μοίρα πήρε μέρος στις επιχειρήσεις Γράμμου- Βίτσι. Για την εκπλήρωση αυτών των αποστολών αεροσκάφη τις χρειάστηκε να μεταφερθούν στην Τρίπολη, το Αγρίνιο, τα Ιωάννινα και στην Κοζάνη λόγω της απόστασης της περιοχής επιχειρήσεων από την Ελευσίνα.[3]
Μετά το τέλος του Εμφυλίου η 337 Μοίρα περιορίστηκε σε ασκήσεις με τις άλλες μοίρες της αεροπορίας αλλά και με τους άλλους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων. Τα αεροσκάφη παρέμειναν τα ίδια μέχρι και το 1952, που αποφασίστηκε η ολική αναβάθμιση της αεροπορίας.
1952-1960
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1952 αποτέλεσε έναν από τους πιο σημαντικούς σταθμούς στην ιστορία της 337 Μοίρας, καθώς αντικατέστησε τα ελικοφόρα αεροσκάφη Supermarine Spitfire Mk IX με εκπαιδευτικά T-33A Silver Star. Βασικός ρόλος αυτών των αεροσκαφών ήταν η εξοικείωση των πιλότων με τα αεριωθούμενα αεροσκάφη, ώστε η μεταπήδηση τους στα F-84G Thunderjet λίγο αργότερα να ήταν πιο εύκολη. Η μεταπήδηση αυτή πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 1952 με την μεταφορά της μοίρας στην Αεροπορική Βάση Λαρίσης όπου και εξοπλίστηκαν με τα νέα αεροσκάφη. Το Νοέμβριο του 1956 η Μοίρα επέστρεψε στην Ελευσίνα, όπου έμεινε για τρεία χρόνια (Νοέμβριος 1956- Νοέμβριος 1959) που μεταφέρθηκε στην 115 Πτέρυγα Μάχης με έδρα τη Σούδα. Λίγους μήνες μετά, τον Ιανουάριο του 1960 βάσει της Φ.ΓΕΑ/'Ε 2125/ΟΡΓ' /Ε 185340/9.1.60 διαταγής η Μοίρα μετονομάστηκε σε 337 Μοίρα Παντός Καιρού.[1]
1967-
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1967 μετασταθμέυει στην Αεροπορική Βάση Νέας Αγχίαλου με τα νέα αεροσκάφη F-5A, με ονομασία 337 Μοίρα Αναχαίτισης Ημέρας. Έντεκα χρόνια μετά, το 1978, επιστρέφει στην Λάρισα και εξοπλίζεται με F-4 E, γνωστά και ως «Φάντομ», ενώ η Μοίρα αναλαμβάνει τον ρόλο Αναχαίτισης Ημέρας, με ανάλογη αλλαγή και του ονόματός της. Το 1997 ενσωματώνονται στην Μοίρα τα F-4E SRA πετώντας με ρόλο αναχαίτισης. Η ιδιέταιρη ονομασία τους οφείλεται στην συμφωνία παραχόρησης F-4E της Εθνοφρουράς της Ιντιάνα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, η οποία ονομάστηκε Southeastern Regional Agreement –SRA.[4] Έπειτα από 30 χρόνια υπηρεσίας στην αεροπορία, η Μοίρα διακόπτει την λειτουργία της και αποσύρει το τελευταίο F-4E SRA για να ξαναεπανέλθει ένα χρόνο αργότερα, το 2006, με αεροσκάφη F-16C/D Block 52+.[1][5]
Εκπαίδευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αξιοσημείωτη ήταν η εκπαίδευση και πιστοποίηση των πιλότων στα μαχητικά, ειδικά σε σχέση με τα τωρινά δεδομένα. Οι νέοι πιλότοι αρχικά εκπαιδεύονταν σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο στα T-33A Silver Star, ενώ στη συνέχεια λόγω έλλειψης διθέσιου F-84G Thunderjet εκπαιδεύονταν μόνο θεωρητικά σε αυτό το αεροσκάφος. Η μοναδική "κανονική" επαφή που είχαν οι πιλότοι πριν το Solo ήταν μόνο μια ταχεία τροχοδρόμηση, η οποία και έκρινε τη δυνατότητα τους για να προχωρήσους σε Solo.
Ελληνική Φλόγα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μόνο ένα χρόνο μετά την επίσημη ένταξη των F-84G Thunderjet σε υπηρεσία, το 1953, Μοίραρχος και Επισμηναγός Κωσταντίνος Κόκκας αποφάσισε να δημιουργήσει ένα ακροβατικό σμήνος αντάξιο του Αμερικάνικου Sky Blazers.[3] Ο Κόκκας προετοίμασε σε καθεστώς απόλυτης εχεμύθειας τρεις από τους καλύτερους πιλότους της Μοίρας, οι οποίοι ήταν: ο Υποσμηναγός Δημήτριος Δαμάσκος, ο Σμηναγός Ιωάννης Στυλιανάκης και ο Ανθσγος Εμμανουήλ Παπαδημητρόπουλος. Αντιστοίχως, η μοίρα είχε 4 αεροσκάφη F-84G .Το Μάιο του 1954 ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας επισκέφθηκε τη μονάδα με αποτέλεσμα να πραγματοποιηθεί η πρώτη επίδειξη του ακροβατικού σμήνους. Ο Υπουργός ενθουσιάστηκε από τις επιδόσεις του σμήνους και αποφάσισε να συγκροτηθεί επίσημα το σμήνος με το όνομα Ελληνική Φλόγα. Σύντομα το σμήνος απέκτησε παγκόσμια φήμη με αποτέλεσμα να δεκτεί μια σειρά από διθυραμβικά σχόλια.[6]
Στην όλη αναδιοργάνωση της Αεροπορίας, τα ελληνικά φτερά όχι μόνο πρωτοστάτησαν επιχειρησιακά, σε σύγκριση με τις άλλες Αεροπορίες της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ, αλλά ως αποκορύφωμα της όλης προσπάθειας, δημιούργησαν στους κόλπους της νεοσύστατης με F-84G 337 Μοίρας το πρώτο Ακροβατικό Σμήνος αεριωθουμένων με τέσσερα αεροσκάφη. Το Σμήνος αυτό, με αρχηγό τον Επισμηναγό Κωνσταντίνο Κόκκα αρχικά και στη συνέχεια τον Σμηναγό Ιωάννη Στυλιανάκη, έμελλε να τύχει μεγάλης εκτίμησης και δόξας, με τους τολμηρούς και ποικιλόμορφους ελιγμούς που εκτελούσε σε δεκάδες αεροπορικές επιδείξεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Εντυπώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο δημοσιογράφος της Washington Post, εξέφρασε την ευαρέσκειά του, σε σχολιασμό του περί το νεοσύστατο ακροβατικό σμοίνος και την πρώτη επίδειξη της Ελληνικής Φλόγας. Με τη σειρά της, η ελβετική SPO σχολίασε: «Είναι κάτι το κλασσικό και τέλειο». Το δε περιοδικό FLIGHT, το οποίο είναι πασίγνωστο ακόμη και σήμερα στον χώρο αυτό, έγραψε τον Ιούλιο του 1958: «... Οι Έλληνες αμέσως έδειξαν ότι είναι μαέστροι και μαλακοί χειριστές (masterful and smooth fliers) με καλή αντίληψη επιδείξεως, εξαιρετικό ρεπερτόριο ελιγμών και αλλαγών.»[6]
Λόγω της εκπληκτικής ακρίβειας του σμήνους στους αεροπορικούς αγώνες ΝΑΤΟ στην Ιταλία το 1954 η Ελλάδα πήρε τέσσερα από τα πέντε βραβεία.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ΟΙ ΜΟΙΡΕΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ, (PDF). Παννελλήνιος Σύνδεσμος Βετεράνων Αεροπορίας (ΠΑ.ΣΥ.ΒΕΤ.Α.). Αθήνα. Νοέμβριος 2004. Αρχειοθετημένο.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «337 Μοίρα». haf.gr. Ελληνική Πολεμική Αεροπορία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2024.
- ↑ «Supermarine Spitfire Mk XVI». haf.gr. Ελληνική Πολεμική Αεροπορία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2024.
Στις αρχές του 1949 η Πολεμική Αεροπορία παρέλαβε τα νέα Spitfire Mk XVI τα οποία έφεραν νέο τύπο κινητήρα και ήταν βελτιστοποιημένα για αποστολές χαμηλού ύψους, ενώ παραλήφθηκε και ένας μικρός αριθμός του αναγνωριστικού τύπου Mk PR XI/XIII. Χρησιμοποιήθηκαν αμέσως στις αποστολές του εμφυλίου από τις 335, 336 και 337 Μοίρες και ήταν τα τελευταία Spitfire που αποσύρθηκαν, το 1954.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Γαρουφαλιάς, Πάνος (4 Μαΐου 2018). «337 Μοίρα: 70 χρόνια ένδοξης πτητικής ιστορίας (φωτ.)». larissanet.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2024.
- ↑ «F-4E Phantom II». haf.gr. Ελληνική Πολεμική Αεροπορία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2024.
Το 1990 στο πλαίσιο μείωσης των αμυντικών δαπανών, η USAF προχώρησε σε μείωση του στόλου των αεροσκαφών της και έτσι παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα, 28 αεροσκάφη F-4E της εθνοφρουράς της Ιντιάνα με την ονομασία Southeastern Regional Agreement (SRA). [...] Τα SRA ενσωματώθηκαν το 1997 στην 337 Μοίρα Παντός Καιρού, πετώντας με ρόλο αναχαίτισης μέχρι τις 27 Δεκεμβρίου του 2005 οπότε και αποσύρθηκαν.
- ↑ «F-16C/D Block 52+ FIGHTING FALCON». haf.gr. Ελληνική Πολεμική Αεροπορία. 2005–2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2024.
Τα Ελληνικά BLOCK 52+ ανήκουν στις 340, 343 και 337 μοίρες με χαρακτηριστικά κλήσης "Αλεπού, "Αστέρι" και "Ghost" αντίστοιχα.
- ↑ 6,0 6,1 «ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΚΡΟΒΑΤΙΚΑ ΣΜΗΝΗ 1954 - 1968». Google Docs (PDF). ΜΟΥΣΕΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ. 2012. σελίδες 28–75. ISBN 978-960-9778-00-8. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2024.
- ↑ «ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΚΡΟΒΑΤΙΚΑ ΣΜΗΝΗ 1954 - 1968». Google Docs. ΜΟΥΣΕΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ. 2012. σελ. 28. ISBN 978-960-9778-00-8. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2024.