Χελένα Ρασιόβα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χέλενα Ρασίοβα
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Helena Rasiowa (Πολωνικά)
Γέννηση20  Ιουνίου 1917[1][2]
Βιέννη
Θάνατος9  Αυγούστου 1994[1][2]
Βαρσοβία[3]
ΥπηκοότηταΠολωνία
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βαρσοβίας και Μουσικό Πανεπιστήμιο «Φρεντερίκ Σοπέν»
ΒραβεύσειςΜετάλλιο της 10ης Επετείου της Λαϊκής Πολωνίας (1954), Μετάλλιο της 30ης επετείου της Λαϊκής Πολωνίας (1974), παράσημο «Διακεκριμένος Δάσκαλος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας» (1984), Αξιωματικός του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (1970), Ιππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (1964), Honorary badge "For Merits for Warsaw" (1974), Polish State Award (1984), Μετάλλιο της 40ης επετείου της Λαϊκής Πολωνίας (1984) και Μετάλλιο «Βάτσουαφ Σιερπίνσκι» (1987)
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςΘεμέλια των μαθηματικών και algebraic logic
Ιδιότηταμαθηματικός και επιστήμονας υπολογιστών
Διδακτορικός καθηγητήςAndrzej Mostowski

Η Χελένα Ρασιόβα (πολωνικά: Helena Rasiowa) (20 Ιουνίου 1917 - 9 Αυγούστου 1994) ήταν Πολωνή μαθηματικός. Εργάστηκε στα θεμέλια των μαθηματικών και της αλγεβρικής λογικής.

Νεαρή ηλικία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρασιόβα γεννήθηκε στη Βιέννη στις 20 Ιουνίου 1917 από πολωνούς γονείς. Μόλις η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της το 1918, η οικογένεια εγκαταστάθηκε στη Βαρσοβία. Ο πατέρας της Χελένα ήταν ειδικός στους σιδηροδρόμους. Έδειξε πολλές διαφορετικές δεξιότητες και ενδιαφέροντα, από τη μουσική έως τη διοίκηση επιχειρήσεων και το πιο σημαντικό από τα ενδιαφέροντά της, τα μαθηματικά.

Το 1938, ο χρόνος δεν ήταν πολύ κατάλληλος για την είσοδο στο πανεπιστήμιο. Η Ρασιόβα έπρεπε να διακόψει τις σπουδές της, καθώς δεν ήταν δυνατή νόμιμη η εκπαίδευση στην Πολωνία μετά το 1939. Πολλοί άνθρωποι εγκατέλειψαν τη χώρα, ή τουλάχιστον εγκατέλειψαν τις μεγάλες πόλεις, οι οποίες υπέστησαν βομβαρδισμό και τρόμο από τη Γερμανία. Η οικογένεια Ρασιόβα διέφυγε επίσης, καθώς οι περισσότεροι ανώτεροι αξιωματούχοι της διοίκησης και τα μέλη της κυβέρνησης μεταφέρθηκαν στη Ρουμανία. Η οικογένεια πέρασε ένα χρόνο στο Λβιβ. Μετά από μία σοβιετική εισβολή το Σεπτέμβριο του 1939, η πόλη καταλήφθηκε από τη Σοβιετική Ένωση. Οι ζωές πολλών Πολωνών απειλήθηκαν και ο πατέρας της Χελένα αποφάσισε να επιστρέψουν στη Βαρσοβία.

Ακαδημαϊκή εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρασιόβα επηρεάστηκε έντονα από τους Πολωνούς λογικούς. Έγραψε τη διδακτορική της διατριβή υπό την επίβλεψη των Γιαν Γουκασιέβιτς και Μπόλεσουαφ Σομποτσίνσκι. Το 1944 ξέσπασε η Εξέγερση της Βαρσοβίας και κατά συνέπεια η Βαρσοβία καταστράφηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου. Αυτό δεν οφειλόταν μόνο στην άμεση μάχη, αλλά και στη συστηματική καταστροφή που ακολούθησε την εξέγερση μετά την καταστολή της. Η διατριβή της Ρασιόβα κάηκε με ολόκληρο το σπίτι. Η ίδια επέζησε με τη μητέρα της σε ένα κελάρι καλυμμένο από τα ερείπια του κατεδαφισμένου κτηρίου.

Μετά τον πόλεμο, τα πολωνικά μαθηματικά άρχισαν να ανακτούν τα ιδρύματα, τις διαθέσεις και τους ανθρώπους τους. Εκείνοι που παρέμειναν θεωρούσαν καθήκον τους να ανοικοδομήσουν τα πολωνικά πανεπιστήμια και την επιστημονική κοινότητα. Μία από τις σημαντικές προϋποθέσεις για αυτήν την ανοικοδόμηση ήταν να συγκεντρωθούν όλοι όσοι θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην εκ νέου δημιουργία των μαθηματικών. Εν τω μεταξύ, η Ρασιόβα είχε αποδεχτεί μία θέση διδασκαλίας σε ένα γυμνάσιο. Εκεί γνώρισε τον Άντζεϊ Μοστόφσκι και επέστρεψε στο πανεπιστήμιο. Έγραψε ξανά τη μεταπτυχιακή της διατριβή το 1945 και τον επόμενο χρόνο ξεκίνησε την ακαδημαϊκή της καριέρα ως βοηθός στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, το ίδρυμα με το οποίο παρέμεινε συνδεδεμένη για το υπόλοιπο της ζωής της.

Στο πανεπιστήμιο, ετοίμασε και υπερασπίστηκε τη διδακτορική της διατριβή, την Αλγεβρική Θεραπεία των Λειτουργικών Υπολογισμών των Lewis and Heyting, το 1950 υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Άντζεϊ Μοστόφσκι. Αυτή η διατριβή για την αλγεβρική λογική ξεκίνησε την καριέρα της συμβάλλοντας στη σχολή λογικής Λβουφ-Βαρσοβίας. Το 1956, πήρε το δεύτερο ακαδημαϊκό της πτυχίο, doktor nauk (ισοδύναμο με την υφηγεσία σήμερα) στο Ινστιτούτο Μαθηματικών της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών, όπου μεταξύ 1954 και 1957, κατείχε θέση Αναπληρώτριας Καθηγήτριας, έγινε Καθηγήτρια το 1957 και στη συνέχεια Πλήρης Καθηγήτρια το 1967. Για το πτυχίο, υπέβαλε δύο εργασίες, τα Αλγεβρικά Μοντέλα των Αξιωματικών Θεωριών και τις Κατασκευαστικές Θεωρίες, που μαζί δημιούργησαν μία διατριβή με την ονομασία Αλγεβρικά Μοντέλα Στοιχειωδών Θεωριών και τις Εφαρμογές τους.

Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Τα Μαθηματικά των Μεταμαθηματικών (1963, μαζί με τον Ρόμαν Σικόρσκι)
  • Μια αλγεβρική προσέγγιση στη μη κλασική λογική (1974)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12859886s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  3. Ανακτήθηκε στις 18  Αυγούστου 2021.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]