Φαραγγιανά Ηρακλείου
Συντεταγμένες: 35°3′33.48″N 25°6′15.77″E / 35.0593000°N 25.1043806°E
Φαραγγιανά Ηρακλείου | |
---|---|
35°3′33″N 25°6′16″E | |
Χώρα | Ελλάδα |
Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Γόρτυνας |
Υψόμετρο | 370 μέτρα |
Πληθυσμός | 219 (1961) |
Τα Φαραγγιανά είναι οικισμός στον δήμο Γόρτυνας του νομού Ηρακλείου της Κρήτης. Αν και παλαιότερα ήταν αυτόνομος, το 1971 απορροφήθηκε από τον γειτονικό Σοκαρά[1].
Γενικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα Φαραγγιανά βρίσκονται στο νότιο τμήμα του νομού Ηρακλείου. Είναι κτισμένα σε υψόμετρο 370 μέτρων[2], δίπλα σε ένα μικρό δάσος έκτασης περίπου 90 στρεμμάτων[3]. Στη θέση Φαραγγιανή Κεφάλα υπάρχει πετρόκτιστο υπαίθριο θέατρο, στο οποίο πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις. Ακόμη, στα Φαραγγιανά εδρεύει τοπικός Σύλλογος Φίλων Περιβάλλοντος[4].
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χωριό αναφέρεται σε διάφορες πηγές της ύστερης Βενετοκρατίας: το 1577 καταγράφεται από τον Φρ. Μπαρότσι ως μέρος της επαρχίας Μονοφατσίου, μερικά χρόνια αργότερα (1583) είχε - σύμφωνα με τον Π. Καστροφύλακα - πληθυσμό 125 κατοίκων, ενώ μνεία στα Φαραγγιανά κάνει το 1630 και ο Φρ. Μπασιλικάτα[5]. Μετά την οθωμανική κατάκτηση της Κρήτης, περιλαμβάνεται σε απογραφή του 1671, σύμφωνα με την οποία διέθετε τρία χαράτσια μεσαίας τάξεως[5][6]. Τον 19ο αιώνα τα Φαραγγιανά αναφέρονται ως χωριό Τουρκοκρητικών. Απουσιάζουν από την αιγυπτιακή απογραφή του 1834[5], ωστόσο με βάση μια στατιστική που επικαλείται ο Μιχαήλ Χουρμούζης Βυζάντιος σε βιβλίο του που εκδόθηκε το 1842, προεπαναστατικά ζούσαν σε αυτά 25 οικογένειες μουσουλμάνων, οι οποίες τα επόμενα χρόνια μειώθηκαν στις 15. Ο ίδιος συγγραφέας κάνει λόγο για την ύπαρξη ερειπίων τριών εκκλησιών[7]. Το 1894, σύμφωνα με εκτίμηση του αξιωματικού του ελληνικού στρατού, Νικόστρατου Καλομενόπουλου, στο χωριό ζούσαν 25 οικογένειες Τουρκοκρητικών[8]. Τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας και των γενικότερων εξελίξεων στην Κρήτη (επαναστάσεις, ίδρυση της Κρητικής Πολιτείας και ένωση με την Ελλάδα μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους), οι συγκεκριμένες οικογένειες εγκατάλειψαν τα Φαραγγιανά[5].
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την ακόλουθη ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας εγκαταστάθηκαν στα Φαραγγιανά - καθώς και σε αρκετά πρώην μουσουλμανικά χωριά της επαρχίας Μονοφατσίου - Έλληνες πρόσφυγες από την Αξό της Καππαδοκίας[9][10], οι οποίοι είχαν τοποθετηθεί αρχικά στη Θεσπρωτία[11]. Σύμφωνα με την απογραφή του 1928, διέθετε 143 κατοίκους[2].
Διοικητικά, μετά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα το χωριό υπήχθη το 1925 στην κοινότητα Ασημίου και το επόμενο έτος στην κοινότητα Σοκαρά της επαρχίας Μονοφατσίου[1][2]. Από το 1971 και εντεύθεν, έπειτα από την επίσημη κατάργησή τους, τα Φαραγγιανά ακολουθούν τις διοικητικές μεταβολές του Σοκαρά, από τον οποίο απορροφήθηκαν.
Απογραφές πληθυσμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Απογραφή | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 |
---|---|---|---|---|
Πληθυσμός | 143[2] | 167[2] | 200[2] | 219[2] |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 «Διοικητικές μεταβολές οικισμών - Αναλυτικά: Φαραγγιανά (Ηρακλείου)». eetaa.gr. ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Μιχαήλ Σταματελάτος, Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος, Ερμής, Αθήνα 2001, σελ. 765.
- ↑ «Δάσος στα Φαραγγιανά». originalcrete.gr. Original Crete. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «Εθελοντική αιμοδοσία στον Σοκαρά, με την υποστήριξη του Δήμου Γόρτυνας». politica.gr. Politica. 19 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Στέργιος Γ. Σπανάκης, Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων. Μητρώον των οικισμών, Δετοράκης, 1991, τόμος Β΄, σελ. 791.
- ↑ Ζαχαρίας Καψαλάκης, Η εκπαίδευση στην περιοχή της Μεσαράς το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων-Διδακτορική Διατριβή, Ιωάννινα 2010, σελ. 392.
- ↑ Μ. Χουρμούζη Βυζαντίου, Κρητικά, Εκ της του Ηλία Χριστοφίδου Τυπογραφίας "Η Αγαθή Τύχη", Εν Αθήναις 1842, σελ. 83.
- ↑ Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, Ένθετο εφημερίδας Πατρίς, Φεβρουάριος 2008, τόμος Β΄, σελ. 143.
- ↑ Συμεών Κοιμίσογλου, Καππαδοκία. Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ελλήνων Ιστορία, Πίστη, Πολιτισμός, ILP Productions, Θεσσαλονίκη 2005, σελ. 450, 497.
- ↑ Γεωργίου Π. Μαυροχαλυβίδη, Η Αξό Καππαδοκίας, Αθήνα 1990, τόμος Β΄, σελ. 389.
- ↑ Αγνή Κ. Κολιαδήμου, Από την Αξό της Καππαδοκίας στο νομό Πέλλας. Προσφυγικές διαδρομές (1890-1940), University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2015, σελ. 79-80.